Giysi sadece bir sistem değildir, aynı zamanda bir gösterge (işaretleme) sistemi, diğer bir deyişle bir koddur. Halk giysilerinin de üzerinde taşıdığı ve kullanıcısı olan toplum tarafından algılanan pek çok anlamının olması, giysilere...
moreGiysi sadece bir sistem değildir, aynı zamanda bir gösterge (işaretleme) sistemi, diğer bir deyişle bir
koddur. Halk giysilerinin de üzerinde taşıdığı ve kullanıcısı olan toplum tarafından algılanan pek çok anlamının
olması, giysilere gösterge olma özelliği kazandırmaktadır. İnsanlar inanç, görüş, düşünce, statü, zenginlik,
vb. kimliğini ifade etmek için giysilerini kullanabilirler. Bu durumda giysiler taşıdıkları anlamlarla,
temel işlevlerinin yanı sıra sözel kültür öğesi olma işlevini de da üstlenmiş olurlar. Bu çalışmada; Kütahya ve
çevre ilçelerinde özel gün ve törensel aktivitelerde kullanılan entarili kadın giysilerinin, tasarım özellikleri ve
kullanım biçimleri ile yansıtılan “anlamlama” ve “anlama” evrelerinin göstergebilimsel okuma ile çözümlemesi
amaçlanmıştır. Çalışmada, Barthes’nin anlamlandırma şemasından yola çıkılarak göstergeler, gösteren/
gösterilen dizim/dizge, düzanlam/yananlam karşıtlıkları ile açıklanarak, mitler ile anlamlandırılma ilişkisi
üzerinde durulmuş ve yorumlanmıştır. Kütahya Merkez, Simav ve Domaniç ilçelerinde kadınların özel gün ve
törensel aktivitelerde giydikleri entarili giysiler araştırma kapsamına alınmıştır. Anlamlandırmanın birinci
düzlemi olan düzanlamda; göstergelerin tümünün göstereni ve gösterileni arasındaki ilişki olduğu ve göstergenin
gerçek nesnesi ile benzeştiği belirlenmiştir. Farklı işlevlere sahip giysi parçaları, birbirleriyle ilişkilendirilerek
dizimsel bağlantı ile anlamlı bir bütün oluşturulduğu gibi göstergelere “katlı giyim” anlamı da kazandırılmıştır.
Yananlamda; dizimsel bağlantıda, parçaların birleşmesini düzenleyen kuralların, giysinin anlamını
değiştirdiği görülmüştür. Giyinme biçimlerindeki ayrıntılardaki karşıtlıkların anlamlandırmalarda değişiklik
oluşturduğu ve yöre kültürüne özgü olarak şekillendiği belirlenmiştir. Sözcüklerin anlamlarını nesnelerin
ifade etmesi ile tüm göstergelerde farklı düzeylerde anlamlandırmanın mitlerle ilişkilendirildiği gözlenmiştir.
