Margaret Thatcher
.jpg)
.svg){kind=small}
_ribbon_-vector.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Margaret Hilda Thatcher (AFI: [ˈmɑːgɹət ˈθæʧə]; de soltera Roberts; 13 d'ochobre de 1925, Grantham – 8 d'abril de 2013, Hotel Ritz (es) 
)[22] foi una política británica qu'exerció como primer ministra del Reinu Xuníu dende 1979 a 1990, siendo la persona nesi cargu por mayor tiempu mientres el sieglu xx y la primer muyer qu'ocupó esti puestu nel so país. La so firmeza pa dirixir los asuntos d'Estáu, el so estrictu dominiu sobre los ministros del so gabinete y el so fuerte política monetarista valiéron-y el nomatu de la Dama de Fierro. Como xefa de gobiernu, la so llegada al poder supunxo un completu tresformamientu del Reinu Xuníu al sofitar la privatización d'empreses estatales, de la educación y de los medios d'ayuda social. Les sos polítiques conservadores aportaron a conocíes como thatcherismo.[23]
Exerció primeramente como química y depués como abogada. Nes eleiciones xenerales de 1959, Thatcher convertir en miembru del Parllamentu (MP) por Finchley, dende onde xulgó duramente la política fiscal del gobiernu llaborista. Edward Heath nomar ministra d'Educación y Ciencia en 1970, y en 1975 venció a Heath nes eleiciones del Partíu Conservador, dempués de lo que pasó a ocupar la presidencia del partíu, convirtiéndose en líder de la oposición y la primer muyer en dirixir una de les principales organizaciones polítiques nel Reinu Xuníu.[24] Dempués de trunfar col so partíu nes eleiciones xenerales de 1979, Thatcher convertir na primer ministra del Reinu Xuníu.[25]
Depués de la so llegada al númberu 10 de Downing Street, Thatcher introdució una serie d'iniciatives polítiques y económiques pa revertir lo que percibía como un precipitáu cayente nacional nel Reinu Xuníu.[nota 1] La so filosofía político y económico fixeron fincapié na desregularización del sector financieru, la flexibilización nel mercáu llaboral, la privatización d'empreses públiques y l'amenorgamientu del poder de los sindicatos. Mientres los sos primeros años de gobiernu, la popularidá de Thatcher menguó metanes la recesión y l'altu desemplegu hasta que la recuperación económica y la victoria na Guerra de Malvines de 1982 brindáron-y un aumentu na so popularidá, que se tradució na reelección en 1983.[26][27] Llevó alantre una ferrial política esterior carauterizada pola so oposición a la formación de la Unión Europea y una completa alliniadura cola política esterior d'Estaos Xuníos. Sicasí, robló'l Acta Única Europea, qu'establecía formalmente'l mercáu únicu y una cooperación más estrecha n'Europa.[28] Introdució un cambéu socioeconómico radical nel Reinu Xuníu anque foi criticada pola venta de bienes del Estáu y el debilitamientu de los sindicatos.[23]
Thatcher foi reelixida pa un tercer mandatu en 1987 pero'l so impuestu a la comunidá conocíu popularmente como poll tax foi bien impopular y otros miembros del so gabinete nun compartíen los sos puntos de vista sobre la Comunidá Europea.[29] En payares de 1990, arrenunció al cargu de primer ministra y líder del partíu depués de que Michael Heseltine desafiara'l so puestu como cabeza del mesmu, y foi asocedida por John Major.[23] Llogró'l títulu nobiliariu de baronesa Thatcher de Kesteven, nel condáu de Lincolnshire, que-y otorgaba'l derechu vitaliciu y non hereditariu de ser miembru de la Cámara de los Lores.[30]
Primeros años y educación
[editar | editar la fonte]
Margaret Thatcher nació como Margaret Hilda Roberts en Lincolnshire, el 13 d'ochobre de 1925. El so padre foi Alfred Roberts, orixinariu de Northamptonshire, y la so madre foi Beatrice Ethel, de Lincolnshire.[31] Pasó la so infancia en Grantham, onde'l so padre yera propietariu de dos tiendas de comestibles.[32] Margaret y la so hermana mayor Muriel (1921-2004) criar nel apartamentu que s'atopaba sobre la mayor de los dos tiendas, asitiada cerca de la vía del tren.[32] El so padre participaba na política llocal y na ilesia metodista como rexidor y predicador metodista,[33] y educó a la so fía puramente so esta creencia.[34] Provenía d'una familia lliberal pero permaneció tal el costume nel gobiernu llocal como candidatu independiente. Foi alcalde de Grantham ente 1945 y 1946, y perdió el so puestu como rexidor en 1952 dempués de que'l Partíu Llaborista llograra la so primer mayoría nel conceyu de Grantham en 1950.[33]
Roberts asistió a la Escuela Primaria Huntingtower Road y llogró una beca escolar pa la Escuela Femenina de Grantham y Kesteven.[35] Los sos informes escolares demostraron un trabayosu trabayu y una meyora continua. Les sos actividaes extraescolares incluyíen pianu, ḥoquei sobre verde, recitales de poesía, natación y caminaes.[36][37] Foi la delegada de la so escuela ente 1942 y 1943,[38] y nel so sixth form, solicitó una beca pa estudiar Química na institución educativa de Somerville, Oxford, pero foi refugada primeramente y ufiertóse-y un llugar namái dempués de qu'otru candidatu retirárase.[39][40] Llegó a Oxford en 1943 y graduóse cuatro años dempués en 1947, con honores de segunda clase nel títulu de grau de Bachelor of Science; nel últimu añu, especializar na cristalografía de rayos X so la supervisión de Dorothy Hodgkin.[41][42]
Convertir en presidenta de l'Asociación de Conservadores de la Universidá d'Oxford en 1946,[43][44] onde foi influyida por obres polítiques como Camín de servidume (1944),[45] de Friedrich von Hayek, que consideró a la intervención económica del gobiernu como precursora d'un Estáu autoritariu.[46] Dempués de graduase, Roberts treslladar a Colchester, en Essex, pa trabayar como investigadora química de plásticos BX.{{harvnp|Beckett|2006|p=17|sp=sí Se xunió a l'Asociación de Conservadores local y asistió a la conferencia del partíu en Llandudno en 1948 como representante de los universitarios graduaos de la mesma.[47] Unu de los sos amigos d'Oxford yera tamién amigu del presidente de l'Asociación de Conservadores de Dartford, en Kent, quien taba buscando candidatos.[47] Les autoridaes de l'asociación taben tan impresionaes con Roberts que-y pidieron que s'inscribiera a pesar de que nun taba na llista aprobada del Partíu Conservador; foi escoyida en xineru de 1951 y añadida a la llista autorizada darréu.[48] Nuna cena llevada a cabu depués de la so aprobación oficial como candidata conservadora pa Dartford en xineru de 1951, conoció a Denis Thatcher, un esitosu empresariu divorciáu y ricu.[47][48] Metanes los preparativos pa la eleición, Roberts treslladar a Dartford, onde trabayó como investigadora química pa J. Lyons and Co. en Hammersmith y formó parte d'un equipu encargáu d'ellaborar emulsionantes pal caltenimientu de xelaos.[47][49]
Empiezos de la so carrera política
[editar | editar la fonte]Nes eleiciones xenerales de 1950 y 1951, Roberts foi la candidata conservadora pal bastión llaborista del escañu de Dartford, onde atraxo l'atención de los medios de comunicación por ser la más nueva y la única muyer candidata.[50][51] A pesar de que perdió en dambes ocasiones con Norman Dodds, amenorgó notablemente la mayoría llaborista en 6000, depués a otros 1000 y por una estraña coincidencia, Edward Heath foi escoyíu per primer vegada nel distritu eleutoral vecín en 1950.[50] Mientres les campañes, Roberts foi sofitada polos sos padres y por Denis Thatcher, con quien se casó n'avientu de 1951.[50][52] Denis financió los estudios de la so esposa pal Colexu d'abogaos;{{harvnp|Beckett|2006|p=25|sp=sí se recibió na categoría de barrister en 1953 y especializóse en derechu tributariu.[53] Esi mesmu añu, nacieron los sos mellizos, Carol y Mark.[54] Thatcher nun foi candidata nes eleiciones xenerales de 1955 yá que se llevaron a cabu relativamente pocu dempués de la nacencia de los sos fíos, anque foi refugada per escasu marxe pa ser candidata por Orpington nes eleiciones parciales de 1955, nes cualos trunfó Donald Sumner.[54]
Miembru del Parllamentu (1959-1970)
[editar | editar la fonte]Depués, empezó a buscar un escañu práuticamente aseguráu pa los conservadores y foi escoyida como candidata por Finchley n'abril de 1958 en superando por pocu a Ian Fraser Montagu. Thatcher foi escoyida como miembru del Parllamentu dempués d'una dura campaña nes eleiciones xenerales de 1959.[55][56] Nel so primer discursu, tuvo'l respaldu de los miembros privaos nel proyeutu de la llei d'Organismos Públicos de 1960 y esixó a les autoridaes que los alcuentros del conseyu siguieren realizándose de forma pública. En 1961 oponer a la postura oficial del Partíu Conservador cuando votó a favor de la restauración del birching, un tipu de castigu físicu escolar que consiste en reprender con una vara d'abeduriu les nalgues desnudes o dacuando'l llombu o costazos de los alumnos.[57]
N'ochobre de 1961, Thatcher foi promovida como subsecretaria parllamentaria nel Ministeriu de Pensiones y Asuntos Sociales na alministración de Harold Macmillan.[58] Dempués de que los conservadores perdieren nes eleiciones de 1964, convertir en vocera de Vivienda y Suelu, posición na que se avocó a defender la política del so partíu de vender viviendes municipales en renta a los inquilinos.[59] Thatcher treslladar al equipu del Ayalga de La so Maxestá en 1966 y como vocera, oponer a los precios obligatorios impuestos polos llaboristes y a los controles d'ingresu col argumentu de que produciríen efeutos contrarios a los previstos y aburuyaríen la economía.[59]
Nuna conferencia del Partíu Conservador de 1966, xulgó a les polítiques d'aumentu d'impuestos del Partíu Llaborista como una meyora «non yá escontra'l socialismu, sinón tamién escontra'l comunismu»[59] y señaló que l'amenorgamientu de los impuestos funciona de la mesma como un incentivu pal trabayu duru.[59] Thatcher foi unu de los pocos miembros conservadores del Parllamentu en sofitar el proyeutu de llei de Leo Abse para despenalizar la homosexualidá masculina y de David Steel pa llegalizar l'albuertu.[60][61][62] Tamién, amosóse a favor de la prohibición de la cacería de llebres y del caltenimientu de la pena capital,[63][64][65] amás d'oponese a la facilitación de les lleis de divorciu.[66][67]
En 1967 foi escoyida pola Embaxada d'Estaos Xuníos en Londres pa participar nel Programa de Lideralgu pa Visitantes Internacionales (IVLP), un programa d'intercambiu profesional que-y dio la oportunidá de pasar unos seis selmanes visitando delles ciudaes d'Estaos Xuníos, figures polítiques ya instituciones como'l Fondu Monetariu Internacional (FMI).[68] Thatcher xunir al gabinete na solombra esi añu como voceru de Combustible. Poco primero de les eleiciones xenerales de 1970, foi xubida al ministeriu na solombra de Tresportes y depués al d'Educación.[69]
Ministra d'Educación (1970-1974)
[editar | editar la fonte]Sol lideralgu d'Edward Heath, el Partíu Conservador ganó les eleiciones xenerales de 1970 y Thatcher foi nomada ministra d'Educación y Ciencia. Mientres los sos primeros meses nel cargu, atraxo l'atención pública como resultáu de los sos intentos por amenorgar los gastos d'educación. Dio-y prioridá a les necesidaes académiques nes escueles[70] ya impunxo retayos del gastu públicu nel sistema educativu estatal; como resultancia, suprimióse la lleche gratuito pa los alumnos d'ente siete y once años.[71] Sostuvo que pocos neños veríense afeutaos si nes escueles quitaba la leche pero aportó a da-yos un terciu de llitru diariu a los neños más pequeños por cuestiones nutricionales.[71] La so decisión provocó una nube de protestes per parte del Partíu Llaborista y de la prensa,[72] lo que-y valió'l llamatu de «lladrona de lleche».[71] Thatcher escribió na so autobiografía: «Aprendí una pervalible lleición [d'esta esperiencia]. Incurriera al odiu políticu máximu pol beneficiu políticu mínimu».[72][73]
L'alministración de Thatcher tuvo marcada pol aumentu de les propuestes de les autoridaes educatives llocales pa cerrar les grammar schools y adoptar un sistema integral d'educación secundaria. Anque finalmente decidió crease un sistema d'educación por niveles nes grammar schools y determinóse la preservación d'estes escueles,[70] mientres la so alministración como ministra d'Educación solamente fueron refugaes 326 de les 3612 propuestes pa la conversión de les escueles; de resultes, la proporción d'alumnos qu'asistíen a les escueles secundaries integrales aumentó del 32 % al 62 %.[74]
Líder de la oposición (1975–1979)
[editar | editar la fonte]
Mientres 1973, el gobiernu de Heath siguió esperimentando dificultaes colos embargos de petroleu y les demandes sindicales por aumentos salariales, lo que finalmente llevó a la so derrota nes eleiciones xenerales de febreru de 1974.[72] Los llaboristes formaron un gobiernu minoritariu col que ganaron con un estrechu marxe les eleiciones xenerales d'ochobre de 1974 y provocaron que la continuidá del lideralgu de Heath nel Partíu Conservador poner en dulda. Primeramente, Thatcher nun foi vista como'l reemplazu obviu, pero darréu convirtióse nel so principal oponente cola promesa d'un nuevu empiezu.[75] El so principal sofitu provieno de los conservadores del comité 1922[75] y na primer vuelta de les eleiciones del partíu, llogró ganar a Heath, qu'arrenunció al so lideralgu.[24][76][77] Na segunda vuelta ganó al candidatu preferíu de Heath por que lo asocediera, William Whitelaw, y convirtióse na líder del partíu'l 11 de febreru de 1975;[78][79] más tarde escoyó a Whitelaw como vice primer ministru.[80] Heath permaneció en disputa con Thatcher hasta la so muerte, polo qu'él y munchos de los sos siguidores acusar de «desllealtá» por habese engarráu a Heath.[81][82]
Thatcher empezó a asistir regularmente a delles xintes nel Institute of Economic Affairs (IEA), un think tank fundáu pol magnate Antony Fisher, un discípulu de Friedrich von Hayek; yá visitara'l IEA y lleera les sos publicaciones dende empiezos de la década de 1960. Ende foi influyida poles idees de Ralph Harris y Arthur Seldon, y pasó a convertise na cara del movimientu económicu opuestu al Estáu del bienestar basáu nel keynesianismo que, d'alcuerdu a la so ideoloxía, taba debilitando a Gran Bretaña. Los panfletos del institutu proponíen menos alministración, impuestos más baxos y mayor llibertá pa los negocios y los consumidores.[83]
El críticu de televisión Clive James, nun reportaxe en The Observer alrodiu de les eleiciones pal lideralgu, comparó la so voz de 1973 con un gatu esmuciéndose sobre un pizarrón.[nota 2] Thatcher yá empezara a trabayar na so presentación personal cola ayuda de Gordon Reece, un antiguu productor de televisión. Por coincidencia, Reece conoció al actor Laurence Olivier, quien iguó unes lleiciones col entrenador vocal del Teatru Nacional.[84][85][86] Thatcher tuvo ésitu y consiguió esaniciar dafechu'l so acentu de Lincolnshire, sacante en situaciones de estrés, como se comprobó n'abril de 1983 depués de la provocación de Denis Healey na Cámara de los Comunes, cuando acusó al llaborista de la primer fila de tar «tostáu».[87][nota 3]
El 19 de xineru de 1976, Thatcher pronunció un discursu nel Conceyu de Kensington, nel cual fixo un ataque sogón a la Xunión Soviética; en respuesta, el diariu del Ministeriu de Defensa soviéticu Krásnaya Zvezda —estrella colorada— llamar la «Dama de fierro»:[88]
Los rusos empeñar nel dominiu del mundu, y rápido tán adquiriendo los recursos pa convertise na nación imperial más poderosa que'l mundu viera. Los homes nel politburó soviéticu nun tienen qu'esmolecese pol fluxu y refluxu de la opinión pública. Ponen armar antes de la mantega, mientres nosostros ponemos casi tou primero que les armes.[88]
A mediaos de 1978, la economía empezó a ameyorar y les encuestes d'opinión amosaben a los llaboristes na delantrera coles eleiciones xenerales entamaes pa unos meses dempués, nes que teníen bones posibilidaes de ganar. El primer ministru James Callaghan sorprendió a munchos al anunciar el 7 de setiembre que nun habría eleiciones xenerales y qu'esperaría hasta 1979 antes d'allegar a los caxellos. Thatcher reaccionó a esto calificando a los llaboristes como «pites» y el líder del Partíu Lliberal, David Steel, xunió criticándose-y los por «correr asustaos».[89][90]
El gobiernu llaborista enfrentó un nuevu malestar público sobre la direición del país y una serie de fuelgues intenses mientres l'iviernu de 1978 y 1979 dieron pasu al «Iviernu del descontentu».[91] Los conservadores criticaron el récor de desemplegu del gobiernu llaborista al utilizar una publicidá col eslogan «El llaborismu nun ta trabayando».[92][93] Convocar a eleiciones xenerales depués de que'l gobiernu de James Callaghan perdiera una moción de non enfotu a principios de 1979.[89] Los conservadores llograron el 43,9 % de los votos y tuvieron 43 asientos más de lo necesario pa formar una mayoría na Cámara de los Comunes, polo que Margaret Thatcher convertir na primer muyer n'ocupar el cargu de primer ministru na historia del Reinu Xuníu.[94][95][96]
Primer ministra (1979-1990)
[editar | editar la fonte]
Thatcher ocupó'l cargu de primer ministru del Reinu Xuníu'l 4 de mayu de 1979. Al llegar al númberu 10 de Downing Street dixo, nuna paráfrasis de la «Oración de san Franciscu»:
Onde haya discordia, llevemos l'harmonía. Onde haya error, llevemos la verdá. Onde haya dulda, llevemos la fe. Y onde haya desesperación, llevemos la esperanza.[97]
Asuntos interiores
[editar | editar la fonte]Thatcher foi líder de la oposición y primer ministra nuna dómina onde s'amontaron les tensiones raciales en Gran Bretaña.[98] The Economist comentó sobre les eleiciones llocales de mayu de 1977 que «la marea de conservadores barrió colos partíos más pequeños. Eso inclúi específicamente al frente Nacional, que sufrió un claru cayente en comparanza al añu anterior».[99][100] La so popularidá nes encuestes alzar nun 11 % dempués de la entrevista que concedió en xineru de 1978 a World in Action, na cual mentó: «el calter británicu fixo enforma pola democracia, poles lleis y fixo tantu per tol mundu que si esiste dalguna medrana que pueda anubrinos, la xente va reaccionar actuando de manera contraria con aquellos que vienen [...] en munches maneres, [les minoríes] añaden más a la riqueza y variedá d'esti país. Nel momentu en que la minoría amenacia en convertise nun grupu grande, la xente asústase».[101][102] Gracies a eso, nes eleiciones xenerales de 1979 los conservadores atraxeron los votos del Frente Nacional, que'l so sofito casi sumió.[103][104] Nuna xunta en xunetu de 1979 colos ministros Peter Carington y William Whitelaw, Thatcher quexar del númberu d'inmigrantes asiáticos, llindando a pocu menos de 10 000 el númberu de vietnamites asitiaos dexaos nel Reinu Xuníu.[105]
Como primer ministra, axuntábase selmanalmente cola reina Sabela II p'aldericar asuntos del gobiernu y la so rellación foi oxetu d'un analís refechu.[106][107] En xunetu de 1986, el Sunday Times publicó ciertes afirmaciones atribuyíes a los conseyeros de la reina alrodiu de una rotura» ente'l palaciu de Buckingham y Downing Street «sobre una amplia gama de problemes nacionales ya internacionales».[108][109] El Palaciu publicó una negativa oficial y esanició los rumores sobre una posible crisis constitucional.[109] Dempués del retiru de Thatcher, una fonte fidedigna del Palaciu tornó como «ensin sentíu» la idea estereotipada» de que la reina y ella non simpatizaban o que reñieren por causa de les polítiques thatcheristas.[110] Thatcher escribió más tarde: «Siempres atopé l'actitú de la Reina escontra al trabayu de gobernar absolutamente correuta... les hestories de la llucha ente "dos muyeres poderoses" yeren demasiáu bones como pa ser un inventu».[111] Mientres el so mandatu, Thatcher amosó una gran frugalidad na so residencia oficial, al puntu d'aportunar en pagar pola so propia tabla de planchar.[112]
Economía ya impuestos
[editar | editar la fonte]La política económica de Thatcher foi influyida polos movimientos monetaristas y por economistes como Milton Friedman.[113] Xunto col canciller Geoffrey Howe, menguó los impuestos direutos sobre la renta y amontó los impuestos indireutos.[114] Tamién aumentó les tases d'interés pa desacelerar la crecedera de la ufierta monetaria y asina menguar la inflación,[113] introdució llendes n'efeutivu de los gastos públicos y amenorgó les inversiones en servicios sociales como la educación y la vivienda.[114] Los sos retayos nos presupuestos d'educación cimera fixeron que se convirtiera na única primer ministru graduada d'Oxford na posguerra que nun recibiera un doctoráu honorariu de la Universidá d'Oxford dempués d'una votación de 738 contra 319 votos de l'asamblea del gobiernu y un pidimientu estudiantil.[115] La fundación de los City Technology Colleges nun tuvo enforma ésitu y debióse establecer l'Axencia Fundadora d'Escueles pa controlar los costos del zarru y apertura d'escueles. Amás, creóse la Social Market Foundation, un think tank de derecha, de cutiu descritu con «una estraordinaria gama de poderes dictatoriales».[116]
| PIB y gastos públicos por categoría |
% de cambéu en términos reales 1979/80 a 1989/90[117][118] |
|---|---|
| PIB | + 23,3 |
| Gastu total del gobiernu |
+ 12,9 | |
| Llei y seguridá | + 53,3 |
| Emplegos y entrenamientos | + 33,3 |
| Salú |
+ 31,8 | |
| Seguridá social | + 31,8 |
| Defensa |
- 3,3 | |
| Tresporte |
- 5,8 | |
| Comerciu ya industria | - 38,2 |
| Vivienda |
- 67,0 |
Dellos conservadores del grupu de Heath nel gabinete, los llamaos húmedos», espresaron ciertes duldes sobre les polítiques de Thatcher.[119][120] Les protestes de 1981 n'Inglaterra resultaron nun discutiniu ente la prensa británica sobre la necesidá d'un xiru de 180.° na política. Na conferencia del Partíu Conservador de 1980, Thatcher encaró'l problema direutamente con un discursu escritu pol guionista Ronald Millar,[121] el cual incluyía la frase: «¡Xira tu si deseyar. La dama nun se va xirar!».[119] Mientres la recesión de principios de la década de 1980 agravábase, la mandataria amontó los impuestos[122] magar les esmoliciones espresaes nun documentu robláu por 364 economistes líderes, impresu a finales de marzu de 1981.[123]
A lo llargo de la década de 1980, los ingresos del impuestu del 90 % sobre la estraición de petroleu del mar del Norte fueron usaos como una fonte d'ingresos al curtiu plazu pa permediar el presupuestu y pagar los costos de la reforma.[124] Pa 1982, el Reinu Xuníu empezó a amosar señales de recuperación económica;[125] la inflación menguó a 8,6 % dende un picu de 18 %,[126] pero per primer vegada dende la década de 1930, el desemplegu allugar en más de tres millones.[127] Pa 1983, la crecedera económica xeneral fortalecióse y l'inflación y les tases hipotecaries algamaron los sos valores más baxos dende 1970, anque la industria cayó nun 30 % dende 1978 y el desemplegu permaneció en valores altos con un picu de 3,3 millones en 1984.[128][129][120][130]
Pa 1987, el desemplegu foi menguando, la economía estabilizóse y fortalecióse, y l'inflación baxó. Les encuestes d'opinión amosaben a los conservadores con una amplia ventaya y los resultaos de les eleiciones llocales tamién fueren esitosos pa ellos, lo que llevó a Thatcher a convocar a eleiciones xenerales pal 11 de xunu d'esi añu que concluyeron na so reeleición por un tercer periodu consecutivu.[131]
Thatcher reformó'l sistema d'impuestos local al reemplazar los impuestos domésticos basaos nel valor nominal de renta d'una propiedá col cargu comuñal o poll tax, nel cual tolos adultos residentes pagaben una mesma cantidá.[132][133] El nuevu impuestu foi introducíu n'Escocia en 1989 y n'Inglaterra y Gales al añu siguiente,[134] y pasó a ser una de les polítiques más tarrecíes mientres tol so mandatu.[132][135] El descontentu públicu remató nuna manifestación de más de 70 000 persones en Londres el 31 de marzu de 1990; les fuelgues cerca de Trafalgar Square amontaron les protestes pol poll tax con un saldu de 113 persones mancaes y 340 deteníos.[136] El cargu comuñal foi abolíu pol so socesor, John Major.[136]
Rellaciones cola industria
[editar | editar la fonte].jpg)
Thatcher taba decidida a amenorgar el poder de los sindicatos yá que acusaba a los sos líderes de debilitar la democracia parllamentaria y el desenvolvimientu económicu por aciu les fuelgues y protestes.[137] Dellos sindicatos entraron en fuelga como respuesta a la nueva llexislación creada pa menguar el so poder, pero la resistencia depués colapsó.[138] Namái'l 39 % de los trabayadores sindicalizados votaron polos llaboristes nes eleiciones xenerales de 1983.[139] D'alcuerdu a la BBC, Thatcher «llogró destruyir el poder de los sindicatos por casi una xeneración».[140]
La fuelga de los mineros de 1984-1985 foi la confrontación más importante ente un sindicatu y el gobiernu de Thatcher. En marzu de 1984, el Conseyu Nacional del Carbón (NCB) propunxo'l zarru de 20 de les 174 mines propiedá del estáu, col despidu de 20 000 de los 187 000 mineros.[141][142][143] Dos tercios de los mineros británicos, lideraos pola Unión Nacional de Mineros (NUM) sol mandu d'Arthur Scargill, dexaron les sos ferramientes en protesta.[141][144][145] Thatcher negar a cumplir les demandes de los sindicatos y comparó les disputes colos mineros col conflictu de les Malvines, al declarar nun discursu en 1984: «Tuvimos que lluchar col enemigu nel esterior nes Malvines. Siempres tenemos que tar alerta del enemigu internu, que ye más malo de combatir y más peligrosu pa la llibertá».[146] Dempués d'un añu en fuelga, en marzu de 1985, el líder del NUM venció ensin llograr nengún alcuerdu. El costu pa la economía foi envaloráu en siquier 1500 millones de llibres y la fuelga foi responsable en gran parte de la cayida de la llibra esterlina frente al dólar d'Estaos Xuníos.[147] En 1985 el gobiernu cerró 25 mines de carbón y pa 1992, la cifra yá xubía a 97;[143] aquelles que permanecieron actives fueron privatizaes en 1994.[148] El zarru eventual de les 150 mines de carbón, magar que non toes perdíen más dineru del que producíen, resultó na perda de 10 000 emplegos y l'efeutu económicu afaró comunidaes enteres.[143][149] Los mineros contribuyeren a la salida de Heath del poder, polo que Thatcher taba dispuesta a trunfar no qu'él falló. La so estratexa de preparar provisiones de combustibles, el nomamientu d'Ian MacGregor como líder non sindicalizado de la NCB, y l'entrenar y fornir afechiscamente a la policía pa reaccionar ante les protestes, finalmente contribuyó a la so victoria.[150]
En 1979 el númberu de paros llaborales en tol Reinu Xuníu xubió a 4583 y perdiéronse más de 29 millones de díes llaborables. En 1984, l'añu de la fuelga de los mineros, hubo 1221 paros cola perda de más de 27 millones de díes llaborables. Sicasí, el númberu de los mesmos baxó constantemente a lo llargo del mandatu de Thatcher; en 1990 presentáronse 630 paros cola perda de menos de 2 millones de díes llaborables y siguieron col enclín negativu dempués de que Thatcher abandonara'l so cargu.[151] El númberu de trabayadores sindicalizados tamién menguó de 13,5 millones en 1979 a menos de 10 millones pa 1990.[152]
Privatización
[editar | editar la fonte]
La política de privatización foi denomada como «un ingrediente crucial del thatcherismo».[153] Dempués de les eleiciones de 1983, les ventes de les empreses de servicios públicos del Estáu aceleráronse;{{harvnp|Feigenbaum|Henig|Hamnett|1998|p=71|sp=sí se recaldaron más de 29 mil millones de llibres de la venta de les industries paraestatales y otros 18 mil millones de llibres de la venta de les council houses.[154]
El procesu de privatización, especialmente la preparación de les industries paraestatales pa la so venta, acomuñóse con un ameyoramientu bien marcáu nel so desempeñu, particularmente en términos de productividá llaboral.[155] Dalgunes de les industries privatizaes, como les del gas, l'agua y la electricidá, yeren monopolios naturales onde la privatización fixo pocu por amontar la competitividá. Les industries privatizaes que demostraron un meyoramientu de cutiu facer mientres entá yeren propiedá del Estáu. Por casu, British Steel llogró grandes ganancies económiques mientres inda yera una industria paraestatal sol mandu de Ian MacGregor, quien foi nomáu pol gobiernu pa enfrentase a los sindicatos que s'oponíen al zarru de delles plantes y l'amenorgamientu de la fuercia de trabayu a la metá.[156] Pa compensar la perda del control direutu per parte del gobiernu, espandiéronse significativamente les normes de regulación, cola fundación de dellos cuerpos regulatorios como Ofgem, Oftel y l'Autoridá Nacional de Ríos.[157] Nun hubo un patrón claru pal grau de competitividá, regulación y desempeñu ente les empreses privatizaes;[155] na mayoría de los casos, la privatización benefició a los consumidores en términos de precios más baxos y una mayor eficiencia, pero los resultaos polo xeneral fueron «mistos».[158]
Thatcher siempres refugó la privatización del ferrocarril y sopelexóse que-y dixo al ministru de Tresporte Nicholas Ridley: «la privatización del ferrocarril va ser el Waterloo d'esti gobiernu. Por favor, nunca vuelvas mentame'l ferrocarril». Poco dempués de rematar el so mandatu, aceptó les pautes pa la privatización de British Rail, implementada por John Major en 1994.[159] Más tarde, The Economist consideraría esti movimientu como «un desastre».[158] La privatización de les empreses públiques combinar cola desregulación financiera nun intentu por caltener la crecedera económica.[160] En 1979, Geoffrey Howe, nesi entós Ministru de Facienda, abolió los controles de cambéu británicos pa dexar que más capital fora invertíu nos mercaos estranxeros y el Big Bang de 1986 removió munches de les restricciones de la Bolsa de Londres.[160] El gobiernu de Thatcher afaló la crecedera de los sectores financieros y de servicios pa compensar la débil industria manufacturera británica.[160]
Irlanda del Norte
[editar | editar la fonte]
En 1980 y 1981 los prisioneros del Exércitu Republicanu Irlandés Provisional (IRA) y del Exércitu Irlandés de Lliberación Nacional (INLA) na prisión norirlandesa de Maze, llevaron a cabu delles fuelgues de fame nun esfuerciu por reponer l'estatus de prisioneros políticos que-yos fuera esaniciáu pol gobiernu llaborista en 1976.[161][162] Bobby Sands empecipió la fuelga de 1981 esclariando que ayunaría hasta la muerte de ser necesariu nun siendo que los sos compañeros llograren ciertes concesiones qu'ameyoraren les sos condiciones de vida.[161] A diferencia de la primer fuelga, que duró 53 díes, los prisioneros diben incorporándose a la fuelga de forma paulatina según intervalos establecíos, col propósitu d'atraer la máxima atención pública con ayuda del movimientu republicanu y exercer asina una mayor presión sobre la primer ministra.[163] Thatcher negar a devolver l'estatus de prisioneros políticos a los presos al declarar que'l crime ye'l crime y namás que el crime; nun hai nada de políticu»;[161] sicasí, el gobiernu británicu contautó en priváu a los líderes del movimientu en busca d'un alcuerdu pa poner fin a les fuelgues de fame.[164] Tres la muerte de Sands y nueve de los sos compañeros, restauráronse dellos derechos a los prisioneros paramilitares pero nun se-yos dio la reconocencia oficial de prisioneros políticos;[162][165] n'ochobre de 1981, trés díes depués de rematada la fuelga, el ministru d'Irlanda del Norte, James Prior, anunció concesiones parciales a los presos, incluyendo'l derechu a vistir les sos propies ropes en toles ocasiones.[166] La única de los cinco demandes» que foi refugada foi la de nun realizar trabayu en prisión. La violencia n'Irlanda del Norte alzóse significativamente mientres les fuelgues de fame y en 1982 el políticu del Sinn Féin, Danny Morrison, describió a Thatcher como «la bastarda más grande que conocimos».[167]
Na madrugada del 12 d'ochobre de 1984,[168] Thatcher apenes escapó ilesa d'un intentu d'asesinatu per parte del IRA nel Hotel Brighton.[169] Cinco persones morrieron, incluyendo a Roberta Wakeham, la esposa del Chief Whip de la Cámara de los Comunes y secretariu de l'Ayalga de SM, John Wakeham.[168] Thatcher agospiar nel hotel p'allegar a la conferencia del Partíu Conservador, que foi inaugurada como s'entamara a otru día del ataque.[169] Ende pronunció'l so discursu como lu tenía previstu,[170] un actu que foi llargamente sofitáu nel espectru políticu y qu'aumentó la so popularidá ente'l públicu.[171]
El 6 de payares de 1981, Thatcher y el taoiseach irlandés Garret FitzGerald crearon un foru pa la xunta de los dos gobiernos, el Conseyu Intergubernamental Anglo-Irlandés.[162] El 15 de payares de 1985, dambos mandatarios roblaron l'Alcuerdu Anglo-Irlandés de Hillsborough, la primer vegada qu'un gobiernu británicu concedió-y a la República d'Irlanda un papel como conseyeru nel gobiernu d'Irlanda del Norte. En protesta, el movimientu Ulster Says Non convocó a más de 100 000 persones a un alcuentru en Belfast,[172] Ian Gow arrenunció como ministru d'Estáu na HM Treasury y tolos ministrios unionistes arrenunciaron a los sos asientos nel parllamentu;[173][174][175] namái unu d'ellos nun tornó nes siguientes eleiciones del 23 de xineru de 1986.[175]
Asuntos esteriores
[editar | editar la fonte]
Thatcher xubió al poder nel últimu periodu de la Guerra Fría y col tiempu amosóse a favor de les polítiques del presidente d'Estaos Xuníos Ronald Reagan, basaes nel so compartíu iñerizu pol comunismu;[138][176] sicasí, ella opúnxose firmemente a la invasión de Granada per parte del exércitu estauxunidense, asocedida n'ochobre de 1983.[177] Mientres el so primer añu como primer ministra, sofitó la decisión de la OTAN d'esplegar dellos cruceros y misiles balísticos nucleares n'Europa Occidental,[138] amás de dexar a los Estaos Xuníos aparcar más de 160 misiles de cruceru na RAF Greenham Common a partir del 14 de payares de 1983, decisión que dio llugar a protestes masives de la Campaña pal Desarme Nuclear.[138] Amás, adquirió un sistema de misiles trident pa submarinos ellaboráu per Estaos Xuníos pa remplazar el sistema Polaris, que triplicó les fuercies nucleares britániques[178] a un costu final de más de 12 mil millones de llibres en precios de 1996.[179] En xineru de 1986, la preferencia de Thatcher polos alcuerdos de defensa colos Estaos Xuníos demostrar nel casu Westland, cuando ella y los sos colegues afalaron al fabricante d'helicópteros de combate Westland a refugar una ufierta de compra per parte de la firma italiana Agusta, pa siguir la opción preferida pol direutor y crear una alianza con Sikorsky Aircraft Corporation. El ministru de Defensa, Michael Heseltine, quien sofitaba'l tratu con Agusta, arrenunció a manera de protesta.[180]
A pesar d'asitiase en contra del apartheid, Thatcher oponer a les sanciones impuestes a Sudáfrica pola Mancomunidá de Naciones y la Comunidá Europea,[181] y calificar de «inmorales», porque dexaríen a miles d'emplegaos negros ensin trabayu.[182][183] Intentó caltener un comerciu constante col país africanu mientres persuadía al so gobiernu d'abandonar el apartheid. Esto incluyía «actuar como si fuera una bona amiga del presidente P. W. Botha» y convidalo a visitar el Reinu Xuníu en xunu de 1984 magar les «inevitables demostraciones» de refuga en contra del so réxime.[184] Per otru llau, Thatcher nun yera partidaria del Congresu Nacional Africanu (CNA) y Geoffrey Howe recordó que n'ochobre de 1987 calificar como «una típica organización terrorista».[185][186] El gobiernu de Thatcher sofitó a los Jemeres Coloraos pa caltener el so asientu nes Naciones Xuníes depués de que fueren derrocaos del poder en Camboya de resultes de la Guerra Camboya-Vietnam. Anque lo negó nesa dómina, tamién unvió al Serviciu Aereu Especial a entrenar a los Jemeres Coloraos por que llucharen en contra del gobiernu de la República Popular de Kampuchea, que yera sofitáu polos vietnamites.[187][188][189]
L'antipatía de Thatcher escontra la integración europea volvióse más pronunciada mientres el so mandatu, particularmente dempués de la so tercer victoria eleutoral en 1987. Mientres un discursu que pronunció en 1988 en Bruxes, sorrayó la so oposición a les propuestes de la Comunidá Europea (antecedente de la Xunión Europea) de crear una estructura federal y una medría de la centralización en tomar de decisiones.[190] Thatcher y el so partíu sofitaron la entrada del Reinu Xuníu a la CE nun referendu en 1975,[191] pero creía que'l papel de la organización tendría de llindase a asegurar el llibre comerciu y la competitividá efeutiva, y tarrecía que l'enfoque de la CE fora en contra de los sos planes de menguar el poder del gobiernu y la desregulación.[192] En 1988 remarcó que «nun reculemos exitosamente les fronteres del poder del Estáu en Gran Bretaña, solo pa volveles a ver impuestes a un nivel européu, con un super-Estáu européu exerciendo un nuevu dominiu dende Bruxeles».[192] Thatcher oponíase firmemente a la membresía del Reinu Xuníu al Mecanismu de tipos de cambéu, un precursor de la unión monetaria europea, cola creencia de que constreñiría la economía británica,[193] magar la presión fecha pol canciller Nigel Lawson y el ministru d'Asuntos Esteriores Geoffrey Howe.[194] N'ochobre de 1990, foi persuadida por John Major pa xunise al mecanismu, lo que resultó tener un costu bastante altu.[195]
N'abril de 1986, Thatcher dexó l'usu de les bases de la Royal Air Force a los F-111 estauxunidenses pal bombardéu de Libia depués de la esplosión nuna discoteca en Berlín,[196] citando'l derechu a la autodefensa según l'artículu 51 de la Carta de les Naciones Xuníes.[197][nota 4][198] Les encuestes suxirieron que menos d'unu de cada trés británicos aprobaba la decisión de Thatcher.[199] N'agostu de 1990, mientres s'atopaba nuna visita oficial a los Estaos Xuníos, el líder iraquín Sadam Husein invadió Kuwait.[200] Mientres les sos plátiques col presidente George H. W. Bush, quien asocediera a Reagan en 1989, encamentó una intervención[200] y primir a qu'esplegara les sos tropes nel Mediu Oriente pa espulsar al exércitu iraquín fora de Kuwait.[201] Bush taba un pocu aprensivu con respectu al plan, lo que provocó que Thatcher remarcára-y mientres una conversación telefónica que «¡esti nun yera'l momentu de flaquear!».[202] Poco antes del entamu de la Guerra del Golfu, el gobiernu británicu contribuyó con dellos efeutivos militares a la coalición internacional, pero Thatcher arrenunció primero que les hostilidaes empezaren el 17 de xineru de 1991.
Thatcher foi unu de los primeros líderes d'Occidente en recibir positivamente al líder soviéticu Mikhaíl Gorbachov. Dempués de les xuntes ente Reagan y Gorbachov, y depués de l'aplicación de les reformes d'esti postreru na URSS, Thatcher declaró en payares de 1988 que «agora yá nun tamos nuna Guerra Fría» sinón más bien nuna «nueva rellación muncho más amplia de lo que la Guerra Fría foi».[203] Enantes en 1984, viaxara nuna visita d'Estáu a la Xunión Soviética, onde s'axuntó con Gorbachov y Nikolái Ryzhkov, el presidente del Conseyu de Ministros.[204] Thatcher opúnxose primeramente a la reunificación alemana y mentó-y a Gorbachov que «llevaría a un cambéu nes fronteres de la posguerra, y non podemos dexar porque tal desenvolvimientu podría frayar la estabilidá internacional por completu y podría poner en riesgu la nuesa seguridá». Tamién espresó la so esmolición de qu'una Alemaña xunida alliniárase más cola Xunión Soviética y alloñárase de la OTAN.[205] Otra manera, siempres tuvo a favor de la independencia de Croacia y Eslovenia.[206] Nuna entrevista fecha a la televisión croata en 1991, Thatcher faló sobre les Guerres Yugoslaves; criticó a los gobiernos d'Occidente por non reconocer la separación de les repúbliques de Croacia y Eslovenia como estaos independientes y por supliles con armes depués del ataque del Exércitu Popular Yugoslavu.[207]
Guerra de les Malvines
[editar | editar la fonte]
El 2 d'abril de 1982, la xunta militar que gobernaba n'Arxentina ordenó la ocupación de los territorios en disputa alministraos pol Reinu Xuníu de les Islles Malvines y ocupó Puerto Stanley como asina tamién les Islles Xeorxa del Sur y Sandwich del Sur, lo que dio entamu a la Guerra de les Malvines.[208] El fechu fuera entamáu dende 1978 pol presidente Leopoldo Galtieri y foi bien recibíu pol pueblu arxentín; consecutivamente, Thatcher afirmó que recuperaría les islles.[209] Estaos Xuníos intentó llevar a cabu una mediación en términos que concedíen dalgún prestu a les demandes de soberanía d'Arxentina, pa la cual Reagan decidió unviar como mediador al xeneral Alexander Haig.[209] La propuesta estauxunidense foi refugada pol gobiernu arxentín y hores antes de la invasión, Reagan contautó con Thatcher, a quien informó sobre una recién conversación telefónica con Galtieri y confesólu: «nun vamos ser neutrales si Arxentina usa la fuercia militar».[210] La crisis subsecuente foi «un momentu decisivu nel gobiernu [de Thatcher]».[211] A suxerencia de Harold Macmillan y Robert Armstrong,[211] la primer ministra creó y presidió un pequeñu gabinete de guerra, ODSA, pa vixilar el desenvolvimientu del conflictu;[212] pal 6 d'abril, el gabinete autorizara y esplegara una fuercia d'ataque naval pa defender les islles.[213] Mientres tolos países de la OTAN y Chile afalaron a Reinu Xuníu, el gobiernu arxentín recibió'l sofitu de dellos países llatinoamericanos, incluyendo Cuba.[209] Magar los habitantes de les Islles Malvines asitiáronse a favor de caltener la soberanía británica,[210] Arxentina cuntaba con dellos argumentu xurídicos, xeográficos y históricos pa recuperar les islles. El 21 de mayu, los británicos desembarcaron na badea de San Carlos y, una selmana dempués, empezó la ofensiva sobre Puerto Stanley.[209]
Finalmente, Arxentina rindió'l 14 de xunu y l'operación foi aclamada como un ésitu nel Reinu Xuníu, a pesar de la muerte de 255 efeutivos británicos y trés malvinenses mientres los 74 díes de duración del enfrentamientu. Les baxes arxentines xubieron a 649,[209] la metá d'elles asocedíes el 2 de mayu de 1982 depués de que'l submarín nuclear HMS Conqueror (S48) fundiera'l cruceru ARA General Belgrano, que s'atopaba fora del territoriu de guerra.[214] Thatcher foi criticada pola so neglixencia a brindar una defensa a les Islles Malvines y foi acusada por Tam Dalyell pola so decisión de fundir el Xeneral Belgrano, motivu pol que foi etiquetada como «criminal de guerra».[215] Sicasí, Thatcher foi considerada polos británicos una líder de guerra altamente capaz y comprometida.[216] El factor Malvines», la recuperación económica d'entamos de 1982 y una oposición llaborista amargamente estremada contribuyeron a la so segunda victoria eleutoral nes eleiciones xenerales de 1983.[27] Depués de la guerra, Thatcher de cutiu faía mención al llamáu «Espíritu de les Malvines»; Hastings y Jenkins (1983) suxeren qu'esti fechu reflexó'l so preferencia por tomar de decisiones axilosa fecha pol so gabinete de guerra, en cuenta de los alcuerdos minuciosos realizaos pol gabinete del gobiernu en tiempos de paz.[217]
En 2005, el Congresu de la Nación Arxentina, basáu en declaraciones del capitán del Conqueror ya investigaciones de la BBC, fixo efeutiva una resolución na que manifestaba que'l fundimientu al cruceru Xeneral Belgrano «constituyó un crime que viola'l derechu internacional que regula los conflictos bélicos, cuantimás, la Convención de L'Haya de 1907».[218] Según el testu, Thatcher incumplió la llei al ordenar fundir el buque a 36 milles fora de la zona d'esclusión marítima. A pesar del manifiestu, el gobiernu arxentín nunca presentó denunciar ante la Corte Internacional de la Faya. Munchos periodistes ya investigadores consideren que Thatcher morrió impune y tuvo de ser xulgada como «criminal de guerra».[219]
Desafíos al so lideralgu y arrenunciu
[editar | editar la fonte]Nes eleiciones internes de 1989, el lideralgu del Partíu Conservador de Thatcher foi desafiáu por un políticu pocu conocíu, sir Anthony Meyer.[220] De los 374 miembros del parllamentu elegibles pa votar, 314 votaron por Thatcher y 33 por Meyer.[220] Los sos siguidores dientro del partíu vieron la resultancia como un ésitu, lo qu'esanició los rumores de qu'esistía ciertu descontentu ente los conservadores.[220]
Les encuestes d'opinión de setiembre de 1990 reportaron que los llaboristes establecieren un lideralgu que devasaba a los conservadores nun 14 %[221] y pa payares, caltuvieren la delantrera por 18 meses.[222] Esos datos, xunto cola personalidá combativa de Thatcher y la so capacidá pa inorar les opiniones de los sos colegues, contribuyeron a crear un descontentu dientro del Partíu Conservador.[223]
El 1 de payares de 1990, Geoffrey Howe, l'últimu miembru activu del so gabinete orixinal, arrenunció al so puestu como vizprimer ministru depués de que Thatcher negar a aprobar un programa pa l'adopción d'una moneda europea única.[221][224] Nel so discursu d'arrenunciu pronunciáu'l 13 de payares, Howe comentó sobre la postura de Thatcher cola CE: «ye daqué según unviar al to bateador inicial al campu namái por que, al momentu nel que se llance la primer bola, atopen que los sos bates fueron estrozaos antes del xuegu pol capitán del equipu».[225] El so arrenunciu foi fatal pal mandatu de Thatcher.[226]
A otru día, Michael Heseltine desafió'l so puestu como líder del Partíu Conservador.[227] Les encuestes d'opinión indicaren qu'él-y daría a los conservadores la delantera frente a los llaboristes.[228] Anque Thatcher ganó la primer vuelta, Heseltine llogró'l sofitu abondu (152 votos) pa forzar una segunda vuelta.[229] Primeramente, Thatcher afirmó que les sos intenciones yeren «engarrar y lluchar pa ganar» les eleiciones pero, en consultando al so gabinete, persuadir de retirase.[223][229][230] Dempués d'axuntase cola Reina, llamar a otros líderes mundiales y pronunciar el so discursu final na Cámara de los Comunes, abandonó Downing Street ente llárimes. Darréu, calificó la so espulsión como una traición.[231]
Toi bien feliz d'haber dexáu al Reinu Xuníu nun muncho meyor estáu del que taba cuando llegamos al poder va once años y mediu. —Margaret Thatcher, al salir del númberu 10 de Downing Street, 1990.[232]
|
Thatcher foi reemplazada como primer ministru y como líder del partíu pol so canciller John Major, quien dirixó un repique nel sofitu escontra los conservadores nos 17 meses previos a les eleiciones xenerales de 1992 y llevó al partíu a la so cuarta victoria consecutiva'l 9 d'abril d'esi añu.[233] Thatcher sofitó a Major cuando s'enfrentó a Heseltine pol lideralgu del partíu pero'l so sofitu menguó col pasu de los años.[234]
Vida posterior
[editar | editar la fonte]Thatcher tornó como una diputada ensin cartera[nota 5] por Finchley dos años dempués d'abandonar la xefatura del gobiernu.{{harvnp|Reitan|2003|p=118|sp=sí Se retiró de la Cámara nes eleiciones de 1992, a los 66 años, argumentando que la so salida daría-y una mayor llibertá pa dicir lo que pensaba.[235] El so amigu Michael Spicer reveló nel so llibru The Spicer Diaries parte d'una conversación mientres un alcuentru n'abril de 1995 en Chelsea, na que Thatcher asegurólu que si pudiera volver el tiempu tras, nun escoyería dedicase a la política. En febreru de 1991, na Cámara de los Comunes, manifestó que «odiaba agora venir a esti llugar» por cuenta de la desilusión que-y causara abandonar el so cargu de primer ministra en 1990.[236]
Tres la Cámara de los Comunes
[editar | editar la fonte]Dempués d'abandonar la Cámara de los Comunes, convertir nel primer exprimer ministru en crear una fundación, que cerró en 2005 por cuenta de dificultaes financieres.[237] Escribió dos volúmenes de memories, The Downing Street Years (1993) y The Path to Power (1995). En xunetu de 1992, Thatcher foi contratada pola empresa de tabacu Philip Morris como «asesora xeopolítica» por 250 000 USD añales y otra aportación añal del mesmu valor pa la so fundación.[238] Tamién llogró 50 000 USD per cada discursu que pronunció.[239]
N'agostu de 1992, pidió a la OTAN que detuviera l'asaltu serbiu en Goražde y Sarayevu pa rematar la llimpieza étnica mientres la Guerra de Bosnia. Comparó la situación d'ende colos «peores escesos de los nazis» y alvirtió que podría haber un holocaustu».[240] Thatcher efeutuó una serie de discursos na Cámara de los Lores nos que criticó'l Tratáu de Maastricht,[235] al que definió como «demasiao llonxanu» y afirmó que «nunca podría roblalo».[241] Tamién citó a A. V. Dicey al afirmar que como los trés principales partíos políticos taben a favor de revisar el tratáu, el pueblu de la mesma tendría de dar la so opinión.[241]
Foi rectora honoraria de la Universidá de William y Mary en Virginia (1993-2000)[242] y tamién de la Universidá de Buckingham (1992-1999), la primera de calter priváu del Reinu Xuníu, que s'inaugurara en 1975.[243] Dempués de la eleición de Tony Blair como líder del Partíu Llaborista en 1994, Thatcher allabar nuna entrevista al dicir que yera «probablemente'l líder llaborista más terrible dende Hugh Gaitskell. Veo un montón de socialismu detrás de la so primer fila, pero non nel señor Blair. Creo que realmente se movió».[244]
En 1998 Thatcher pidió la lliberación del exdictador chilenu Augusto Pinochet cuando España ordenó'l so arrestu y trató de xulgalo por violaciones a los derechos humanos sobre la base de l'ayuda illegal qu'ufiertó a Reinu Xuníu mientres la Guerra de Malvines. En 1999 visitar mientres se topaba so arrestu domiciliariu cerca de Londres.[245] Pinochet foi lliberáu en marzu de 2000 por causa de la so débil salú pol ministru del Interior, Jack Straw, ensin enfrentar un xuiciu.[245] Nes eleiciones xenerales de 2001, sofitó la campaña de los conservadores pero nun responder# por a Iain Duncan Smith como lo fixera con John Major y William Hague. Na eleición por un líder conservador pocu dempués, dio-y el so aprobación a Smith por sobre Kenneth Clarke.[246]
En marzu de 2002, foi publicáu'l llibru de Thatcher Statecraft: Strategies for a Changing World, dedicáu a Ronald Reagan, nel cual declaró que nun habría paz en Mediu Oriente hasta que Sadam Husein fuera derrocáu, qu'Israel tendría d'axustar tierres pola paz y que la Unión Europea (XE) yera «fundamentalmente irreformable», «un proyeutu utópicu clásicu, un monumentu a la vanidá de los intelectuales, un programa que'l so destín inevitable ye'l fracasu». Argumentó que'l Reinu Xuníu tendría d'axustar los términos de la membresía o bien, salir de la XE y xunise al Tratáu de Llibre Comerciu d'América del Norte. El llibru foi publicáu'l 18 de marzu en The Times y pocos díes dempués, por causa de dellos accidentes cerebrovasculares pequeños, Thatcher anunció qu'atayaría tolos sos discursos previstos y nun aceptaría dar nengunu más a partir d'entós.[247]
Dende 2003
[editar | editar la fonte]
Sir Denis Thatcher morrió'l 26 de xunu de 2003 y foi cremado el 3 de xunetu.[248] La so esposa rindió-y homenaxe en The Downing Street Years, rellatando que «ser ministru ye un trabayu solitariu. Per un sitiu, esto ten de ser asina. Pero con Denis ende nunca tuvi sola. Qué home. Qué home. Qué amigu».[249] Un añu dempués, morrió la so hermana Muriel[250] y el 11 de xunu de 2004, asistió al funeral d'Estáu de Ronald Reagan,[251] nel cual pronunció unes pallabres emponderadores al traviés d'un video. En vista del so fráxil salú, el mensaxe fuera preparáu dellos meses antes.[252] Thatcher voló a California cola redolada de Reagan y asistió a la ceremonia conmemorativa y al entierru del presidente na Biblioteca Ronald Reagan.[253]
Thatcher celebró'l so ochentenu cumpleaños nel Hotel Mandarin Oriental en Hyde Park, Londres, el 13 d'ochobre de 2005, nuna ceremonia a la qu'asistieron la reina Sabela II y el so maríu, el duque d'Edimburgu, la princesa Alejandra y Tony Blair.[254] Geoffrey Howe, daquella lord Howe de Aberavon, tamién tuvo presente y dixo sobre la ex-líder: «el so verdaderu trunfu foi tresformar non yá un partíu, sinón dos, de cuenta que cuando los llaboristes finalmente tornaron, la mayor parte del thatcherismo foi aceptáu como inalterable».[255]
En 2006, asistió a un serviciu conmemorativo oficial en Washington, D. C. pa recordar el quintu aniversariu del atentáu del 11 de setiembre de 2001 n'Estaos Xuníos. Foi convidada pol vicepresidente Dick Cheney y axuntóse cola ministra d'Asuntos Esteriores Condoleezza Rice mientres la so visita.[256]
En febreru de 2007, convertir nel primer ministru vivu en ser honráu con una estatua de bronce nes Cases del Parllamentu, que ta xusto enfrente de la del so héroe políticu, Winston Churchill,[257] y foi presentada'l 21 de febreru de 2007 cola presencia de la mesma Thatcher, que pronunció un discursu pocu frecuente y curtiu nel antepar de los miembros de la Cámara de los Comunes, nel que señaló: «Prefiriera que sía de fierro, pero'l bronce va faer... que nun s'aferruñe».[257] La estatua amuésala de frente a la Cámara de los Comunes col so brazu derechu estendíu.[258] Thatcher tornó al númberu 10 de Downing Street a finales de payares de 2009 pa la presentación d'una semeya oficial del artista Richard Stone,[259] un honor poco común pa un exprimer ministru con vida.[260] Stone efeutuara primeramente semeyes a la Reina y a la Reina Madre.[259]
Thatcher yera una defensora pública de la Declaración de Praga sobre Concencia Europea y Comunismu y la consiguiente resultancia del Procesu de Praga ya inclusive, unvió una carta pública de sofitu a la conferencia anterior.[261] El 29 d'abril de 2011, foi convidada a la boda real del príncipe Guillermo y Catherine Middleton pero nun asistió, como tampoco a la ceremonia pa la inauguración d'una estatua de tres metros del ex-presidente d'Estaos Xuníos Ronald Reagan frente a la embaxada norteamericana en Grosvenor Square, al paecer por cuenta del so fráxil salú.[262][263] En xunu, foi condecorada pol ex-presidente español Xosé María Aznar col II premiu FAES a la Llibertá na so residencia privada de Londres.[264] El 31 de xunetu, anuncióse que la oficina de la baronesa na Cámara de los Lores fuera cerrada,[265] momentu nel que foi nomada la primer ministra británica más competente de los postreros 30 años nuna encuesta de Ipsos MORI.[266] Nos sos últimos años, Thatcher caltener en gran parte recluyida de la vista pública por cuenta de les sos dificultaes pa comunicase y movilizase.[267]
Enfermedá y fallecimientu
[editar | editar la fonte]La salú de Thatcher tornó notablemente mientres la década de 2000. Sufrió dellos accidentes cerebrovasculares pequeños en 2002 y los sos médicos aconseyáronlu non volver ufiertar discursos públicos.[268] Dempués d'esmorecese mientres una cena na Cámara de los Lores, foi ingresada nel Hospital Saint Thomas nel centru de Londres el 7 de mayu de 2008 pa efeutua-y -y pruebes.[269] En xunu de 2009, esnidiar na so casa y quebróse un brazu, polo que tuvo de ser intervenida quirúrgicamente y permanecer n'observación.[270] El 19 d'ochobre de 2010, foi internada de nuevu por causa de un gripe, motivu pol cual nun pudo asistir a la celebración de la so 85º cumpleaños que'l gobiernu británicu entamáralu.[271][272] Según un llibru publicáu pola so fía Carol en 2008, A Swim-On Part In The Goldfish Bowl, Thatcher careció llocura senil aproximao dende'l 2000.[273] D'alcuerdu al so rellatu, confundía la Guerra de Malvines cola de Bosnia, tenía de recorda-y constantemente que'l so maríu Denis morriera diba dellos años[267] y nun yera capaz de falar mientres más de diez minutos porque se perdía y escaecía les frases.
.jpg)
El 21 d'avientu de 2012, foi sometida a una operación pa extirparle un tumor na vexiga nun hospital londinense y tuvo de permanecer internada mientres la temporada navidiega d'esi añu.[274] Thatcher finó'l 8 d'abril de 2013 a los 87 años nel Hotel Ritz en Londres dempués de sufrir un accidente cerebrovascular.[275][276][277]
El voceru de Thatcher, Lord Bell, confirmó la so muerte a les 12.52 GMT nuna nota de prensa[278] y un voceru del palaciu de Buckingham manifestó: «La Reina topábase murnia depués d'escuchar la noticia de la muerte de la baronesa Thatcher. La so Maxestá va unviar un mensaxe priváu de condolencias a la familia». El primer ministru de Reinu Xuníu, David Cameron, dixo que «foi con gran murnia que m'enteré de la muerte de lady Thatcher. Perdimos a una gran líder, una gran primer ministru y una gran británica». El líder llaborista, Ed Miliband, manifestó: «El Partíu Llaborista nun tuvo acordies con enforma de lo que fizo y siempres va siguir siendo una figura polémica. Pero podemos tar en desalcuerdu y respetar enforma tamién los sos llogros políticos y la so fuercia personal».[278] La so muerte repercutió en tol mundu y foi portada de la gran mayoría de los periódicos, a tal puntu que personalidaes y figures polítiques y relixoses, incluyendo'l papa Franciscu y el presidente Barack Obama, manifestaron públicamente los sos condolencias.[279][280]
Acordies colos deseos de Thatcher, nun recibió un funeral d'Estáu sinón que foi honrada con un serviciu relixosu na catedral de San Pablo de Londres el 17 d'abril, onde se-y concedieron honores militares.[278] Los sos restos fueron encenraos y depositaos nel Royal Hospital Chelsea xunto a los del so home.[281]
Imaxe pública
[editar | editar la fonte]Margaret Thatcher foi señalada como una muyer de personalidá fuerte, fechu que foi constatáu n'archivos secretos tres la so llegada al poder revelaos en 2010 polos Archivos Nacionales del Reinu Xuníu. El so calter firme y determinación que-y valieron el llamatu de «La Dama de Fierro» quedaron demostraos, por casu, en cumes internacionales o n'enfrentamientos y oposiciones con otros políticos de relevancia.[282]
_en_premier_Lubbers_tijdens_een_persconferentie,_Bestanddeelnr_932-7047.jpg)
El so fuerte calter tamién quedó establecíu nes sos anotaciones al marxe nos sos papeles de trabayu. Sobre la so primer propuesta de retayos presupuestarios que-y fixo llegar el canciller del Exchequer, anotó: «Nun ye lo bastante duru».[282] Les notes d'una conversación que caltuvo'l 23 d'agostu de 1979 col ministru Humphrey Atkins reflexaron la so indignación pola política neutral adoptada per Estaos Xuníos nel conflictu del Ulster.[282] Un documentu rellató una charra na Casa Blanca ente'l presidente d'Estaos Xuníos Jimmy Carter y Thatcher n'avientu de 1979 na que Carter intentaba convence-y por que vendiera armes al RUC. Según les notes oficiales: «ella mesma remanó los dos pistoles que davezu utilizaba'l RUC y nun tenía nenguna dulda de que l'americana Ruger yera muncho meyor».[282] Otra carta de xunetu de 1978 reveló'l cinismu de Thatcher cuando entá yera líder de la oposición por cuenta de la so negativa de publicar una hestoria de la intelixencia militar mientres la Segunda Guerra Mundial que reconocía la esistencia del MI5 y el MI6, los servicios secretos británicos.[282]
Meryl Streep, protagonista de La dama de fierro (2011), comentó nuna entrevista sobre Thatcher:
Ella nun podía dexase nin la risa nin les llárimes porque sabía qu'eso sería percibíu como una señal de debilidá. Tamién manipolió la so voz, el so acentu, el so tonu, pa convertise en líder. La falta de sentimientos que siempres se -y achacó yá la amosaba cuando yera una moza política. Yera bien importante reflexar bien les manifestaciones d'aquella personalidá porque tienen enforma que ver cola perceición que se tien d'ella: la so grandiosidá, la so presencia, la majestuosidad qu'imprimía a les sos opiniones. Hasta agora pervivían d'ella dos imáxenes totalmente engarraes y esaxeraes: la del iconu y la de la bisarma.[283]
Caracterizóse, principalmente mientres el so mandatu, pol so pensamientu políticu basáu nel patriotismu y el nacionalismu, y la so aberración polos sindicatos.[282] En 1959, añu en que Thatcher ingresó al Parllamentu británicu, 25 muyeres (un 3,9 %) fueron escoyíes diputaes nuna Cámara de 630 miembros contrariamente a l'actualidá, na qu'hai 142 diputaes (un 21,8 %).[284] Pa 1978, la so popularidá nes encuestes alzóse un 11 %,[101] ente que n'avientu de 1980, l'índiz d'aprobación de Thatcher cayó al 23 %, el más baxu rexistráu pa cualesquier primer ministru.[285] Magar la so popularidá tornó notablemente mientres el periodu de recesión económica de principios de los años de 1980, aumentó considerablemente depués de la victoria na Guerra de les Malvines.[26] Thatcher foi la primer muyer qu'algamó'l cargu de primer ministra en Reinu Xuníu como asina tamién una de les poques muyeres en liderar un partíu políticu británicu de relevancia.[94][24]
Los rumores alrodiu del so enclín al racismu fueron amontándose a lo llargo del so mandatu y darréu a este. A pesar de qu'aceptó l'ingresu de 10 000 vietnamites que fuxíen del réxime comunista al Reinu Xuníu, Thatcher supunxo qu'habría disturbios caleyeros si recibíen viviendes de proteición oficial en desterciu de la población blanca y almitió que pondría «munches menos oxeciones si tratar de refuxaos de Rodesia, polacos o húngaros porque sería muncho más fácil asimilalos na sociedá británica».[282]
Per otra parte, los críticos llamentaron la influencia de Thatcher nel abandonu d'idees como'l plenu emplegu, l'amenorgamientu de la probeza y el consensu civil como base de los oxetivos políticos. Tamién foi criticada por ser divisiva[286] y por promover la cobicia y l'egoísmu.[287] N'abril de 2009, antes del 30° aniversariu de la so eleición como primer ministra, Thatcher faló sobre Escocia y aportunó en que se topaba no cierto y nun se penaba d'aplicar el cargu comuñal y retirar los subsidios a «les industries anticuaes, que los sos mercaos atopar nun cayente terminal» que crearon «la cultura de dependencia que fizo tanto dañu a Gran Bretaña».[288] Según Daily Record: «Antes de Thatcher, Escocia faía aceru, barcos, autos y producía carbón [...] [Pa cuando Thatcher terminó'l so gobiernu] toes eses industries quedaron afaraes y decenes de miles d'homes y les sos families [...] vivíen ensin trabayu y esperanza».[289][290] La economista política Susan Strange definió al nuevu modelu de crecedera financiera como «capitalismu de casino» al reflexar la so perspeutiva de que la especulación y el comerciu d'aiciones habíense vueltu más importantes pa la economía que la mesma industria.[291]
Mientres el so mandatu, Thatcher llogró un índiz d'aprobación de 40 %, el segundu más baxu pa un primer ministru de la posguerra. Les encuestes consistentemente amosaben que yera más impopular que'l so partíu.[222] Al definise como una política de convencimientu, Thatcher siempres aportunó que nun-y importaben les encuestes y apuntó al so récor d'eleiciones invictes.[292] Sicasí, en xunetu de 2011 Thatcher foi nomada la primer ministra británica más competente de los postreros 30 años nuna encuesta de Ipsos MORI.[266] Foi considerada una de les figures polítiques más importantes como asina tamién una de les 25 muyeres más poderoses del sieglu XX pola revista Time.[293][294][295]
Legáu
[editar | editar la fonte]Thatcher definió la so propia filosofía política nuna rotura revesosa colos conservadores de One Nation, tal como fixo'l so predecesor Edward Heath,[296] nuna declaración fecha a Douglas Keay y publicada na revista Woman's Own el 31 d'ochobre de 1987:
Creo qu'entremos a un periodu onde munchos neños y xente crecieron cola idea de «¡Tengo un problema, ye'l trabayu del gobiernu trepar con ello!» o «¡Tengo un problema, voi dir y voi consiguir una concesión pa trepar con ello!», «¡Nun tengo casa, el gobiernu tien de dame una!» y asina-y tán refundiando a la sociedá los sos problemes, pero ¿quién ye la sociedá? ¡nun esiste tal cosa!. Hai homes y muyeres independientes y hai families y nengún gobiernu puede faer daqué, sacante al traviés de la xente, y la xente primero tien que lluchar por sigo mesma. Ye nuesu tener de curiar de nós y depués ayudar a los nuesos vecinos y la vida ye un negociu recíprocu, onde la xente tien los sos derechos en mente, pero non les sos obligaciones.[297]
Pa los sos simpatizantes, Margaret Thatcher permanez como una figura que revitalizó la economía británica, reprimió a los sindicatos y restableció a la nación como una potencia mundial.[287] Amontó del 7 % al 25 % el númberu d'accionistes y más d'un millón de families adquirieron una de les viviendes del gobiernu, amontando'l númberu de propietarios de 55 % a 67 %.[298]
Sicasí, el mandatu de Thatcher tamién tuvo marcáu polos altos niveles de desemplegu y el baturiciu social.[287] Munches de les árees afeutaes pola escasa ufierta de trabayu, resultante de les sos polítiques económiques monetaristas, entá nun se recuperaron dafechu y tán llaraes de problemes sociales como la drogadicción y la separación familiar.[299]
Apocayá, munchos biógrafos fueron críticos con dellos aspeutos de la vida nos años de Thatcher. Por casu, el periodista Michael White, nel so llibru New Statesman (2009), duldó del fechu de que les sos reformes traxeren dalgún beneficiu netu al pueblu británicu.[300] Magar ser la primer muyer escoyida como primer ministra del Reinu Xuníu, Eric Evans dixo nel so llibru Thatcher and Thatcherism que fizo «pocu p'ayudar la causa política de les muyeres»,[301] yá sía nel so partíu o nel gobiernu, y delles feministes britániques clasificar como «una enemiga».[302] La so postura sobre la inmigración foi percibida como parte de la creciente esfera pública racista, que el profesor Martin Barker calificó como «nuevo racismu».[303]
Influyíu polos principios de Keith Joseph,[304] el términu «thatcherismo» surdió pa referise a les sos polítiques según a los aspeutos de la so ética y del so estilu personal, incluyendo'l absolutismu moral, el nacionalismu, l'interés individual y un enfoque inflexible p'algamar los sos oxetivos políticos.[nota 6] El llamatu «La Dama de Fierro», orixinalmente creáu pola prensa soviética, acomuñar coles sos polítiques inflexibles y la so forma de gobernar.[305][306][307]
En 2011, el líder llaborista Ed Miliband emponderó les polítiques claves de Thatcher al afirmar que: «delles coses que pasaron na década de 1980 tuvieron bien. Tuvo bien dexar a la xente mercar la so propia casa. Tuvo bien retayar los impuestos nun 60 %, 70 % y 80 %. Y tuvo bien camudar les regles nes tiendes zarraes, nes fuelgues antes de les eleiciones. Esos cambeos tuvieron bien, y nós tuvimos mal n'oponenos a ellos nesi tiempu».[308] El mandatu de Thatcher de 11 años y 209 díes como primer ministra foi'l más llargu dende Lord Salisbury (13 años y 252 díes en tres periodos empezando en 1885) y el periodu continuu más llargu dende Robert Jenkinson (14 años y 305 díes empezando en 1812).[229][309][310]
La muerte de Thatcher en 2013 xeneró reaiciones diverses, incluyendo reflexones crítiques como asina tamién aponderamientos.[311][312][313] Grupos de persones celebraron el so decesu en Brixton, Leeds, Brístol y Glasgow,[314][315] y un ensame de 3000 manifestantes tremar en Trafalgar Square pa festexar la so desapaición y protestar contra'l so legáu.[316] Poco dempués del so fallecimientu, el primer ministru d'Escocia, Alex Salmond, argumentó que les sos polítiques tuvieron la «consecuencia non intencional» de fomentar la descentralización escocesa.[317] George Fulkes, pela so parte, señaló en Scotland Tonight qu'había promovíu el fomentu de la devolución de poder.[318]
Honores
[editar | editar la fonte]
En 1970, en siendo nomada ministra d'Educación y Ciencia, Thatcher convertir en conseyera privada. Foi condecorada cola Orde del Méritu por Sabela II dos selmanes antes de dexar el so puestu y nesa mesma dómina, el so home foi nomáu baronet.[319] En 1992 convertir nun par na Cámara de los Lores, con un par vitaliciu como baronesa Thatcher, de Kesteven nel Condáu de Lincolnshire.[235][320] Tres años más tarde, foi nomada dama de compañía de la Orde de la Jarretera, la orde de caballería más alta del Reinu Xuníu.[321] Foi escoyida socia de la Royal Society en 1983[49] y foi la primer muyer a la que se-y dio una membresía completa como un miembru honorariu del Carlton Club, depués de que se convirtiera en líder del Partíu Conservador en 1975.[322]
N'otres partes del mundu, el papel de Thatcher na política global tamién foi gallardoniáu. Por casu, en Croacia foi nomada Dama de la Gran Cruz de la Gran Orde del Rei Dmitar Zvonimir.[323] Per otru llau, nes Islles Malvines celebra cada 10 de xineru'l Día de Margaret Thatcher dende 1992[324] pa conmemorar la visita que realizó en 1983.[325][326] L'avenida Thatcher Drive en Puerto Stanley (Puerto Argentino pa los arxentinos) foi nomada d'esa manera nel so honor según la península Thatcher en Xeorxa del Sur, onde les fuercies britániques tocaron tierra per primer vegada nel territoriu.[324][327] Thatcher foi condecorada cola Medaya Presidencial de la Llibertá, l'honor civil más altu apurríu nos Estaos Xuníos, pol presidente George H. W. Bush en 1991.[328] Tamién foi patrona de la Heritage Foundation,[329] la cual estableció'l Centru pa la Llibertá Margaret Thatcher en 2005.[330] En setiembre de 1993, al falar alrodiu d'Ed Feulner, el presidente de Heritage, Thatcher dixo: «Non yá aconseyasti al presidente Reagan sobre lo que tenía de faer; dixísti-y cómo podía facer. Y como política en práutica, puedo testificar qu'esi ye l'únicu conseyu que val la pena tener».[331]
Na cultura popular
[editar | editar la fonte]_in_No._10_Downing_Street.jpg)
L'adaptación de Margaret Thatcher como personaxe foi incluyíu en dellos programes de televisión, documentales, películes y obres de teatru. Foi interpretada por Patricia Hodge na producción d'Ian Curteis The Falklands Play (2002) y por Andrea Riseborough na película pa televisión The Long Walk to Finchley (2008). Tamién foi afecha como protagonista del filme La dama de fierro (2011), interpretada por Meryl Streep,[332] que llogró'l premiu Óscar pol so papel, apenes a un añu antes de la muerte de Thatcher.[333]
Thatcher foi oxetu de la sátira d'autores como John Wells en dellos medios de comunicación. Wells collaboró con Richard Ingrams pa escribir el guión de la parodia «Dear Bill», que empezó como una columna na revista Private Eye pa dempués ser publicada como un llibru y finalmente afecha a la obra de West End Anyone for Denis?, estelarizada por Wells como Denis Thatcher. En 1982 la obra de teatru foi siguida por un especial de televisión dirixíu por Dick Clement.[334] En 1979 Martin Lewis comisionó a Wells pa escribir y grabar un discu de comedia tituláu Iron Lady: The Coming Of The Leader, onde Thatcher foi retratada pola comediante ya imitadora Janet Brown. L'álbum incluyía sketches y cantares satíricos del ascensu al poder de la primer ministra. De la mesma, nel programa Spitting Image, Thatcher foi representada como una tirana intimidante, qu'usaba pantalones y faía risión a los sos propios ministros.[335]
Thatcher foi'l principal oxetu d'inspiración de múltiples cantares de protesta. Paul Weller foi unu de los miembros fundadores del ensamble Rede Wedge, que buscó ensin ésitu la espulsión de Thatcher cola ayuda de la música. En 1987 entamaron una xira colos comediantes Lenny Henry, Ben Elton, Robbie Coltrane, Harry Enfield y otros pa evitar la so reeleición nes eleiciones xenerales d'esi añu.[98]
En 1983 Roger Waters mentó a Thatcher nel cantar tituláu «The Fletcher Memorial Home», nuna espresión de frustración a líderes mundiales que tamién incluyíen a Reagan y McCarthy na obra discográfica de Pink Floyd titulada «The Final Cut».[336]
Títulos y honores
[editar | editar la fonte]Títulos
[editar | editar la fonte].svg)
Títulos que Lady Thatcher ostentó n'orde cronolóxicu:
- La Excelentísima Margaret Thatcher, miembru del Parllamentu (22 de xunu de 1970 – 30 de xunu de 1983)
- La Excelentísima Margaret Thatcher, socia de la Royal Society, miembru del Parllamentu (30 de xunu de 1983 – 7 d'avientu de 1990)
- La Excelentísima Margaret Thatcher, Orde del Méritu, socia de la Royal Society, miembru del Parllamentu (7 d'avientu de 1990 – 4 de febreru de 1991)
- La Excelentísima Lady Thatcher, Orde del Méritu, socia de la Royal Society, miembru del Parllamentu (4 de febreru de 1991 – 9 d'abril de 1992)
- La Excelentísima Lady Thatcher, Orde del Méritu, socia de la Royal Society (9 d'abril de 1992 – 26 de xunu de 1992)
- La Excelentísima Baronesa Thatcher, Orde del Méritu, Conseyera Privada del monarca, socia de la Royal Society (26 de xunu de 1992 – 22 d'abril de 1995)
- La Excelentísima Baronesa Thatcher, miembru de la Orde de la Jarretera, Orde del Méritu, Conseyera Privada del monarca, socia de la Royal Society (22 d'abril de 1995 – 8 d'abril de 2013)
Honores
[editar | editar la fonte]- Dama de la Bien Noble Orde de la Jarretera.
- Orde del Méritu.
- Miembru del Bien Honorable Conseyu Priváu de La so Maxestá.
- Miembru de la Royal Society.
- Miembru honoraria del Carlton Club (asociación na que namái podíen ser miembros de plenu derechu los caballeros hasta'l 22 de mayu de 2008).
Honores estranxeros
[editar | editar la fonte]- Medaya Presidencial de la Llibertá *
Medaya Senatorial Republicana de la Llibertá Patrona de la Fundación Heritage
- Lexón de la Llibertá
| Predecesor: Edward Short |
_(St_Edwards_Crown).svg){kind=small} Ministra d'Educación y Ciencia del Reinu Xuníu 1970-1974 |
Socesor: Reginald Prentice |
| Predecesor: Edward Heath |
Líder del Partíu Conservador 1975-1990 |
Socesor: John Major |
| Predecesor: Edward Heath |
Líder de la Bien Lleal Oposición de La so Maxestá 1975-1979 |
Socesor: James Callaghan |
| Predecesor: James Callaghan |
Primer ministra del Reinu Xuníu 1979-1990 |
Socesor: John Major |
Notes
[editar | editar la fonte]- ↑ Nel so prólogu al manifiestu conservador de 1979, Thatcher escribió sobre un sentimientu d'impotencia al ver qu'una gran nación, de dalguna manera, quedara tras». Thatcher, Margaret. «Conservative Party Manifesto 1979» (inglés). Foreword. conservativemanifesto.com. Consultáu'l 9 de xineru de 2012.
- ↑ «La obsesión foi siempres la voz. Non el timbre como tal, sinón el tonu (el llanzo condescendiente y esplicativu qu'amedrana al retorcigañáu interlocutor como un neñu d'ocho años con defectos de la personalidá). Apocayá, foi fascinante vela esforciándose por esaniciar esto. La nueche del martes, News Extra de BBC2 tresmitió un video de mayu de 1973 amosando una completa burlla escontra Thatcher onde apaecía diciendo que nunca suañaría en buscar el lideralgu. Sonaba como un gatu esmuciéndose sobre un pizarrón». James, Clive (9 de febreru de 1975). «World in Action». The Observer (Londres). Arrexuntáu en James, 1977, pp. 119–120.
- ↑ Metanes les protestes de dambos llaos de la cámara, la Sra. Thatcher glayó: «Entós ta asustáu d'una eleición ¿non? Asustáu, asustáu, asustáu. Aterrado». «PM taunts Labour over early election» (n'inglés). The Guardian. 20 d'abril de 1983.
- ↑ Dirixiéndose a la Cámara de los Comunes, Thatcher afirmó que «los Estaos Xuníos tienen a más de 330 000 miembros de les sos fuercies n'Europa pa defender la nuesa llibertá. Por tar equí, son blancos d'un ataque terrorista. Ye inconcebible que tuvieren de refugar el so derechu a usar los aviones estauxunidenses y a los pilotos estauxunidenses nel so derechu inherente de la autodefensa, pa defender al so propiu pueblu».
- ↑ Un miembru de la Cámara de los Comunes de Gran Bretaña que nun ta al frente del partíu.
- ↑ Nigel Lawson enlistó los ideales thatcheristas como: «Mercaos llibres, disciplina financiera, firme control del gastu públicu, retayos a los impuestos, nacionalismu, "valores victorianos" (de la variedá de autoayuda de Samuel Smiles), privatización y una plizca de populismu.» Lawson, 1992, p. 64
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ 1,0 1,1 Afirmao en: Encyclopædia Britannica Online. Identificador Encyclopædia Britannica Online: biography/Margaret-Thatcher. Apaez como: Margaret Thatcher. Data de consulta: 9 ochobre 2017. Llingua de la obra o nome: inglés.
- ↑ 2,0 2,1 Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 9 abril 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ «LIBRIS» (9 abril 2013). Consultáu'l 24 agostu 2018.
- ↑ «Margaret Thatcher, 'Iron Lady' Who Set Britain on New Course, Dies at 87» (inglés) (8 abril 2013). Consultáu'l 25 ochobre 2014. «Her spokesman, Tim Bell, said she died of a stroke at the Ritz Hotel.»
- ↑ «Margaret Thatcher's ashes interred at Royal Hospital Chelsea» (inglés) (28 setiembre 2013). Consultáu'l 26 marzu 2023.
- ↑ «Margaret Thatcher described as 'retired stateswoman' on death certificate» (inglés) (16 abril 2013). Archiváu dende l'orixinal, el 22 abril 2013. Consultáu'l 26 marzu 2023. «Her cause of death of is recorded as "cardio vascular accident", and "repeated transient L/Ischaemic attack", or several strokes.»
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 NNDB: 140/000023071.
- ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ «Speech to the Chemical Society and the Royal Institute of Chemistry (honorary fellowship)» (inglés). Fundación Margaret Thatcher. Consultáu'l 30 abril 2020.
- ↑ 10,0 10,1 «Margaret Thatcher at pre-election press conference» (inglés). Royal Society. Consultáu'l 12 abril 2014.
- ↑ «FT Person of the Year» (inglés británicu). Consultáu'l 26 marzu 2023.
- ↑ Afirmao en: The London Gazette 52360. Páxina: 19066. Llingua de la obra o nome: inglés británicu. Data d'espublización: 11 avientu 1990. Númberu d'exemplar: 52360.
- ↑ «Speech receiving Presidential Medal of Freedom» (inglés). Fundación Margaret Thatcher. Consultáu'l 30 abril 2020.
- ↑ Afirmao en: The London Gazette 54017. Páxina: 6023. Llingua de la obra o nome: inglés británicu. Data d'espublización: 25 abril 1995. Númberu d'exemplar: 54017.
- ↑ URL de la referencia: https://www.bridgemanimages.com/en/noartistknown/franjo-tudjman-decorates-margaret-thatcher-in-zagreb-1998-09-15-photo/photograph/asset/8150012.
- ↑ «Speech in Zagreb» (inglés). Fundación Margaret Thatcher. Consultáu'l 30 abril 2020.
- ↑ «The Ronald Reagan Freedom Award» (inglés). Fundación Ronald Reagan. Consultáu'l 19 xunetu 2017.
- ↑ «Speech receiving the Order of the White Lion in Prague» (inglés). Fundación Margaret Thatcher. Consultáu'l 30 abril 2020.
- ↑ Andy McSmith (2 xineru 2013). «Plans for the Privy Council to regulate Britain's newspapers» (inglés). The Independent. Consultáu'l 26 marzu 2023. «The Privy Council was almost an all-male body when she joined in 1970.»
- ↑ Rush Parliamentary Archive ID: 5965.
- ↑ Identificador NTA: 070879133.
- ↑ Avignolo, María Laura (8 d'abril de 2013). «Morrió Margaret Thatcher, primer ministra de Gran Bretaña mientres la guerra de Malvines». Clarín. Consultáu'l 8 d'abril de 2013.
- ↑ 23,0 23,1 23,2 «Essential Margaret Thatcher» Margaret Thatcher Foundation (n'inglés). Consultáu'l 8 de mayu de 2012.
- ↑ 24,0 24,1 24,2 BBC. «1975: Tories choose first woman leader» (inglés). On this day 1950–2005. Consultáu'l 11 de mayu de 2012.
- ↑ BBC. «1979: Election victory for Margaret Thatcher» (inglés). On this day 1950–2005. Consultáu'l 8 de mayu de 2012.
- ↑ 26,0 26,1 «Guerra de Malvines alicó a Thatcher» prensalibre.com, 29 de marzu de 2012. Consultáu'l 8 de mayu de 2012.
- ↑ 27,0 27,1 «Government Popularity and the Falklands War: A Reassessment» (n'inglés). British Journal of Political Science 17 (3): p. 28. xunetu 1987.
- ↑ Maza, Cecilia (30 d'ochobre de 2011). «dilema-de-cameron-el-premier-mas-euroesceptico-de reinu xuníu-atáu-de-pies-y-manes-a-bruselas---86838/ El dilema de Cameron: el premier más euroescéptico de Reinu Xuníu, arreyáu de pies y manes a Bruxeles». El Confidencial. Consultáu'l 11 de mayu de 2012.
- ↑ «Adios al 'poll tax'». España: El País (24 de marzu de 1991). Consultáu'l 11 de mayu de 2012.
- ↑ «Streep, el llau humanu del poder» excelsior.com, 2 de marzu de 2012. Consultáu'l 11 de mayu de 2012.
- ↑ Beckett, 2006, p. 1.
- ↑ 32,0 32,1 Beckett, 2006, p. 3
- ↑ 33,0 33,1 Beckett, 2006, p. 8
- ↑ Johnson, Maureen (28 de mayu de 1988). .
- ↑ Beckett, 2006, p. 5
- ↑ Beckett, 2006, p. 6
- ↑ Blundell, 2008, páxs. 21–22.
- ↑ «Kesteven & Grantham Girls' School» (inglés). Kestevengrantham.lincs.sch.uk. Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ Beckett, 2006, p. 12.
- ↑ Blundell, 2008, p. 23.
- ↑ Blundell, 2008, páxs. 25–27.
- ↑ Beckett, 2006, p. 16.
- ↑ Beckett, 2006, páxs. 20–21.
- ↑ Blundell, 2008, p. 28.
- ↑ Blundell, 2008, p. 30.
- ↑ Reitan, 2003, p. 17.
- ↑ 47,0 47,1 47,2 47,3 Beckett, 2006, p. 22
- ↑ 48,0 48,1 Blundell, 2008, p. 36
- ↑ 49,0 49,1 «Cream of the crop at Royal Society» (n'inglés). New Scientist (New Science Publications) 99 (1365): p. 5. 7 de xunetu de 1983. https://books.google.com/?id=XRpdT3gc9KYC&pg=PA5&dq=Margaret+Thatcher+ice#v=onepage&q=Margaret+Thatcher+ice&f=false. Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ 50,0 50,1 50,2 Beckett, 2006, pp. 23–24
- ↑ Blundell, 2008, p. 37.
- ↑ «Sir Denis Thatcher, Bt» (inglés) (27 de xunu de 2003). Consultáu'l 18 de marzu de 2012.
- ↑ Blundell, 2008, p. 35.
- ↑ 54,0 54,1 Beckett, 2006, p. 26
- ↑ Beckett, 2006, p. 27.
- ↑ (n'inglés)London Gazette (41842): p. 6433. 13 d'ochobre de 1959.
- ↑ Campbell, 2000, p. 134.
- ↑ Reitan, 2003, p. 4.
- ↑ 59,0 59,1 59,2 59,3 Wapshott, 2007, p. 64
- ↑ «Sexual Offences (Non. 2)» (n'inglés). Hansard 731: p. 267. 5 de xunetu de 1966. Archivado del original el 2020-09-30. https://web.archive.org/web/20200930071129/http://hansard.millbanksystems.com/commons/1966/jul/05/sexual-offences-non-2. Consultáu'l 2017-10-09.
- ↑ Error de cita: La etiqueta
<ref>nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaesThatcher-p150 - ↑ «Medical Termination of Pregnancy Bill» (n'inglés). Hansard 732: p. 1165. 22 de xunetu de 1966. Archivado del original el 2020-11-02. https://web.archive.org/web/20201102150407/http://hansard.millbanksystems.com/commons/1966/jul/22/medical-termination-of-pregnancy-bill. Consultáu'l 2017-10-09.
- ↑ «Hare Coursing Bill» (n'inglés). Hansard 801: páxs. 1599–1603. 14 de mayu de 1970. Archivado del original el 2020-11-10. https://web.archive.org/web/20201110125021/http://hansard.millbanksystems.com/commons/1970/may/14/hare-coursing-bill. Consultáu'l 2017-10-09.
- ↑ (28 de febreru de 1989).
- ↑ «Capital Punishment» (n'inglés). Hansard 785: p. 1235. 24 de xunu de 1969. Archivado del original el 2021-02-27. https://web.archive.org/web/20210227015036/http://hansard.millbanksystems.com/commons/1969/jun/24/capital-punishment. Consultáu'l 2017-10-09.
- ↑ «Divorce Reform Bill» (n'inglés). Hansard 758: páxs. 904–907. 9 de febreru de 1968. Archivado del original el 2020-11-01. https://web.archive.org/web/20201101221424/http://hansard.millbanksystems.com/commons/1968/feb/09/divorce-reform-bill. Consultáu'l 2017-10-09.
- ↑ Thatcher, 1995, p. 151.
- ↑ Scott-Smith, Giles (2011). «"Her Rather Ambitious Washington Program": Margaret Thatcher's International Visitor Program Visit to the United States in 1967» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 26 de payares de 2010. Consultáu'l 19 de marzu de 2012. (pp. 2-3, 9, 11-12, 16-21)
- ↑ Wapshott, 2007, p. 65.
- ↑ 70,0 70,1 Reitan, 2003, p. 14
- ↑ 71,0 71,1 71,2 Wapshott, 2007, p. 76
- ↑ 72,0 72,1 72,2 Reitan, 2003, p. 15
- ↑ Thatcher, 1995, p. 182.
- ↑ Marr, 2007, páxs. 248–249.
- ↑ 75,0 75,1 Reitan, 2003, p. 16
- ↑ «Sir Edward Heath: Your tributes» (inglés). BBC News (21 de xunetu de 2005). Consultáu'l 9 d'abril de 2012.
- ↑ «Time for a new Airey Neave to save the Tories from dismal Dave» Mail Online, 29 d'abril de 2012. Consultáu'l 18 de mayu de 2012.
- ↑ «Timeline of Margaret Thatcher» Buzzle.com. Consultáu'l 18 de mayu de 2012.
- ↑ Margaret Thatcher Foundation (12 de febreru de 1975). «Press Conference after winning Conservative leadership (Grand Committee Room)» (inglés). Margaret Thatcher.org. Consultáu'l 9 d'abril de 2012.
- ↑ «Thatcher leads tributes to Whitelaw» (inglés). BBC News (1 de xunetu de 1999). Consultáu'l 18 de mayu de 2012.
- ↑ Cuenca Toribio, 2000, p. 163.
- ↑ «For British Tories, a Private Feud Goes Public» (inglés). New York Times (25 de xunetu de 1988). Consultáu'l 9 d'abril de 2012.
- ↑ Beckett, 2010, capítulu 11.
- ↑ Thatcher, 1995, p. 267.
- ↑ Polly Dunbar (30 d'ochobre de 2011). «How Laurence Olivier gave Margaret Thatcher the voice that went down in history | Mail Online» (inglés). Daily Mail.co.uk. Consultáu'l 10 d'abril de 2012.
- ↑ Moore, Charles (avientu de 2011). «The Invincible Mrs. Thatcher» (inglés). Vanity Fair. Consultáu'l 10 d'abril de 2012.
- ↑ «A miracle recovery for Finchley mother of two» (n'inglés). The Times. 22 d'abril de 1983.
- ↑ 88,0 88,1 Margaret Thatcher Foundation. «Britain Awake» (inglés). Margaret Thatcher.org. Consultáu'l 10 d'abril de 2012.
- ↑ 89,0 89,1 BBC. «7 September 1978: Callaghan accused of running scared» (inglés). On this day 1950–2005. Consultáu'l 10 d'abril de 2012.
- ↑ BBC. «1979: Early election as Callaghan defeated» (inglés). On this day 1950–2005. Consultáu'l 20 de mayu de 2012.
- ↑ Estefanía, Joaquín. «Iviernu del descontentu editorial=El País». Consultáu'l 8 de mayu de 2012.
- ↑ «Labour Isn't Working (Conservative, 1979)» (inglés). Reinu Xuníu: The Guardian. Consultáu'l 8 de mayu de 2012.
- ↑ BBC. «1978: Tories recruit advertisers to win votes» (inglés). On this day 1950–2005. Consultáu'l 20 de mayu de 2012.
- ↑ 94,0 94,1 «Margaret Thatcher: From the Telegraph archive» (inglés). Reinu Xuníu: The Guardian. Consultáu'l 8 de mayu de 2012.
- ↑ Evans, 2004, p. 1.
- ↑ Evans, 2004, p. 17.
- ↑ Estefanía Moreira, Joaquín (14 de xunu de 2004). «Los 'neocons', profetes del pasáu». España: El País. Consultáu'l 20 de mayu de 2012.
- ↑ 98,0 98,1 «Rocking against Thatcher» (inglés). BBC News (4 de mayu de 2004). Consultáu'l 23 d'abril de 2012.
- ↑ «Votes go to Tories, and nobody else» (n'inglés). The Economist 263 (6976): páxs. 24–28. 14 de mayu de 1977.
- ↑ Conservative and Unionist Central Office (1978). «Conservative Party Campaign Guide Supplement 1978» (inglés). Margaret Thatcher.org. Consultáu'l 10 d'abril de 2012.
- ↑ 101,0 101,1 «Mrs Thatcher fears people might become hostile if immigrant flow is not cut» (n'inglés). The Times. 31 de xineru de 1978.
- ↑ «Britain: Facing a Multiracial Future» (inglés). Time (27 d'agostu de 1979). Archiváu dende l'orixinal, el 2013-07-24. Consultáu'l 10 d'abril de 2012.
- ↑ Reitan, 2003, p. 26.
- ↑ Ward, Paul (2004). Britishness since 1870 (n'inglés). Londres: Routledge, páx. 128. ISBN 978-0-415-22016-3.
- ↑ «Margaret Thatcher complained about Asian immigration to Britain» (inglés). Daily Telegraph (30 d'avientu de 2009). Consultáu'l 10 d'abril de 2012.
- ↑ Reitan, 2003, p. 28.
- ↑ Seward, 2001, p. 154.
- ↑ Freeman, Simon (20 de xunetu de 1986). «Queen dismayed by 'uncaring' Thatcher» (n'inglés). Sunday Times.
- ↑ 109,0 109,1 Jones, Michael (27 de xunetu de 1986). «The Queen And Thatcher: The story they couldn't kill; Alleged rift between Premier and British Monarch» (n'inglés). Sunday Times.
- ↑ «Queen to toast Thatcher» (n'inglés). The Times: p. 2. 16 d'ochobre de 1995.
- ↑ Thatcher, 1993, p. 18.
- ↑ «Files reveal Margaret Thatcher's frugal side» (inglés). BBC News (30 d'avientu de 2011). Consultáu'l 10 d'abril de 2012.
- ↑ 113,0 113,1 Childs, 2006, p. 185
- ↑ 114,0 114,1 Reitan, 2003, p. 30
- ↑ BBC. «29 January 1985: Thatcher snubbed by Oxford dons» (inglés). On this day 1950–2005. Consultáu'l 10 d'abril de 2012.
- ↑ Marr, 2007, p. 464.
- ↑ Lawson, 1992, p. 301.
- ↑ Middleton, Roger (2006). «The Political Economy of Torne» (n'inglés). Journal of Contemporary History 41 (3): p. 580.
- ↑ 119,0 119,1 BBC (10 d'ochobre de 2008). «10 October 1980: Thatcher 'not for turning'» (inglés). On this day 1950–2005. Consultáu'l 10 d'abril de 2012.
- ↑ 120,0 120,1 «Thatcher's bitter legacy.» Socialism Today, ed. númberu 128, mayu de 2009. Consultáu'l 31 de mayu de 2012.
- ↑ Jones, Kavanagh y Moren, 2007, p. 224.
- ↑ Reitan, 2003, p. 31
- ↑ «An avalanche of economists» (n'inglés). The Times: p. 17. 31 de marzu de 1981.
- ↑ Marr, 2007, p. 439.
- ↑ Floud y Johnson, 2004, p. 392.
- ↑ Middleton, 1996, p. 630.
- ↑ BBC (26 de xineru de 2008). «26 January 1982: UK unemployment tops three million» (inglés). On this day 1950–2005. Consultáu'l 10 d'abril de 2012.
- ↑ Office for National Statistics (2005). «Consumer Price Inflation: 1947 to 2004» (inglés). Consultáu'l 10 d'abril de 2012.
- ↑ «Unemployment among young workers hits 15 per cent» (inglés). The Independent (16 de marzu de 2009). Consultáu'l 10 d'abril de 2012.
- ↑ Middleton, 1996, p. 628.
- ↑ BBC (11 de xunu de 1987). «BBC Politics 97» (inglés). BBC.co.uk. Consultáu'l 10 d'abril de 2012.
- ↑ 132,0 132,1 «Raxón Over British Poll Tax Imperils Thatcher Ideology» (inglés). New York Times (23 d'abril de 1990). Consultáu'l 10 d'abril de 2012.
- ↑ «1990: One in five yet to pay poll tax» (inglés). BBC (14 d'agostu de 1990). Consultáu'l 26 de mayu de 2012.
- ↑ Reitan, 2003, páxs. 87–88.
- ↑ «Cameron apologies to Scotland for poll tax experiment» (inglés). The Guardian (16 de setiembre de 2006). Consultáu'l 31 de mayu de 2012.
- ↑ 136,0 136,1 BBC (31 de marzu de 2008). «31 March 1990: Violence flares in poll tax demonstration» (inglés). On this day 1950–2005. Consultáu'l 10 d'abril de 2012.
- ↑ Thatcher, 1993, páxs. 97-98, 339–340.
- ↑ 138,0 138,1 138,2 138,3 CNN. «Margaret Thatcher» (inglés). CNN.com. Archiváu dende l'orixinal, el 2008-07-03. Consultáu'l 10 d'abril de 2012.
- ↑ Revzin, Philip (23 de payares de 1984). «British Labor Unions Begin to Toe the Line, Realizing That the Times Have Changed» (n'inglés). Wall Street Journal.
- ↑ «Enemies within: Thatcher and the unions» (inglés). BBC News (5 de marzu de 2004). Consultáu'l 10 d'abril de 2012.
- ↑ 141,0 141,1 Glass, Robert (16 d'avientu de 1984). «The Uncivilized Side of Britain Rears its Ugly Head» (n'inglés). The Record: p. 37.
- ↑ Black, Dave (21 de febreru de 2009). «Still unbowed, ex-miners to mark 25 years since the start of the strike» (n'inglés). The Journal: p. 19.
- ↑ 143,0 143,1 143,2 BBC News (5 de marzu de 2004). «Watching the pits disappear» (inglés). BBC. Consultáu'l 10 d'abril de 2012.
- ↑ «Iron Lady versus union baron» (inglés). BBC News (6 de marzu de 2004). Consultáu'l 10 d'abril de 2012.
- ↑ Jones, Alan (3 de marzu de 2009). «A History of the Miners' Strike» (n'inglés). Press Association National Newswire.
- ↑ Khabaz, 2007, p. 226.
- ↑ Harper, Timothy (5 de marzu de 1985). «Miners return to work today. Bitter coal strike wrenched British economy, society» (n'inglés). Dallas Morning News: p. 8.
- ↑ BBC News (4 de marzu de 2004). «UK Coal sees loss crumble to £1m» (inglés). BBC. Consultáu'l 10 d'abril de 2012.
- ↑ Lee, Adrian (9 d'avientu de 2008). «King Coal» (n'inglés). Daily Express: páxs. 20–21.
- ↑ Marr, 2007, p. 411.
- ↑ Butler y Butler, 1994, p. 375
- ↑ Evans, 2004, p. 40
- ↑ Seldon y Collings, 2000, p. 27.
- ↑ Marr, 2007, p. 428.
- ↑ 155,0 155,1 «The impact of UK privatisation on labour and total factor productivity» (n'inglés). Scottish Journal of Political Economy 42 (2): páxs. 216–217. mayu 1995.
- ↑ Kirby, M. W., «MacGregor, Sir Ian Kinloch (1912–1998)» (n'inglés), MacGregor, Sir Ian Kinloch (1912–1998), Oxford University Press
- ↑ Veljanovski, 1990, páxs. 291–304.
- ↑ 158,0 158,1 McAleese, 2004, pp. 169–170
- ↑ Marr, 2007, p. 495.
- ↑ 160,0 160,1 160,2 Duthel, 2011, p. 163
- ↑ 161,0 161,1 161,2 BBC (3 d'ochobre de 2008). «3 October 1981: IRA Maze hunger strikes at an end» (inglés). On this day 1950–2005. Consultáu'l 12 d'abril de 2012.
- ↑ 162,0 162,1 162,2 «The Hunger Strike of 1981 – A Chronology of Main Events» (inglés). CAIN, University of Ulster (2012). Archiváu dende l'orixinal, el 2007-05-31. Consultáu'l 12 d'abril de 2012.
- ↑ Taylor, 1997, p. 237.
- ↑ «Was Gerry Adams complicit over hunger strikers?» (inglés). Sunday Times (5 d'abril de 2009). Archiváu dende l'orixinal, el 2011-03-01. Consultáu'l 12 d'abril de 2012.
- ↑ Vázquez Larrea, Iñaki. «L'imaxinariu republicanu radical irlandés al traviés de la poética de Bobby Sands» (Universidá Autónoma de Tamaulipas, Méxicu). Revista d'Antropoloxía Esperimental nº 6, 2006. Universidá de Xaén (España), pp. 172-173.
- ↑ Taylor, 1997, páxs. 251-252.
- ↑ English, 2005, páxs. 207–208.
- ↑ 168,0 168,1 Brown, Paul; Brown, Colin; Hetherington, Peter; Hearst, David; Parry, Gareth (13 d'ochobre de 1984). «Cabinet survives IRA hotel blast» (inglés). Consultáu'l 13 de xunu de 2012.
- ↑ 169,0 169,1 BBC (12 d'ochobre de 2008). «12 October 1984: Tory Cabinet in Brighton bomb blast» (inglés). On this day 1950–2005. Consultáu'l 12 d'abril de 2012.
- ↑ Thatcher, 1993, páxs. 379–383.
- ↑ «Short-Term Political Events and British Government Popularity: Direct and Indirect Effects». Polity 30 (3): páxs. 423, 427, 431, 432. 1998.
- ↑ «Anglu Irish Agreement Chronology» (inglés). CAIN, University of Ulster (2012). Archiváu dende l'orixinal, el 2010-12-06. Consultáu'l 12 d'abril de 2012.
- ↑ BBC (15 de payares de 2008). «15 November 1985: Anglu-Irish agreement signed» (inglés). On this day 1950–2005. Consultáu'l 12 d'abril de 2012.
- ↑ Moloney, 2002, p. 336.
- ↑ 175,0 175,1 Cochrane, 2001, p. 143
- ↑ Botero Caicedo, Mauricio. «legáu-de-reagan-y-margaret-thatcher El legáu de Reagan y Margaret Thatcher» (13 de febreru de 2011). Elespectador.com. Consultáu'l 13 de xunu de 2012.
- ↑ Gilbert, 2002, p. 565.
- ↑ «Trident is go» (inglés). Time (28 de xunetu de 1980). Archiváu dende l'orixinal, el 2013-08-26. Consultáu'l 14 d'abril de 2012.
- ↑ Federation of American Scientists (5 de payares de 1999). «Vanguard Class Ballistic Missile Submarine» (inglés). FAS.org. Consultáu'l 14 d'abril de 2012.
- ↑ Marr, 2007, p. 419.
- ↑ Campbell, 2011, p. 322.
- ↑ Young, Hugo. Supping with the Devils: Political Writing from Thatcher to Blai. Atlantic Books, páx. 6.
- ↑ Faul, Michelle (9 d'abril de 2013) (n'inglés). Margaret Thatcher, Apartheid: South Africans Divided Over Whether Leader Helped Or Hindered Regime. The Huffington Post. http://www.huffingtonpost.com/2013/04/09/margaret-thatcher-apartheid-south-africans_n_3045670.html. Consultáu'l 7 de febreru de 2014.
- ↑ Campbell, 2011, p. 325.
- ↑ Howe, 1994, páxs. 477–78.
- ↑ Radigales, Monserrat (7 d'avientu de 2013). Thatcher y Reagan llamáben-y terrorista». El periódicu. http://www.elperiodico.com/es/noticias/internacional/thatcher-reagan-llamaben-terrorista-2902430. Consultáu'l 7 de febreru de 2014.
- ↑ Reinu Xuníu de Gran Bretaña ya Irlanda del Norte, Alderiques Parllamentarios, Cámara de los Comunes, 26 d'ochobre de 1990, columnes 655-667. Consultáu'l 14 d'abril de 2012.
- ↑ «Butcher of Cambodia set to expose Thatcher's role» (inglés). The Observer (9 de xineru de 2000). Consultáu'l 14 d'abril de 2012.
- ↑ Pilger, John (17 d'abril de 2000). «How Thatcher gave Pol Pot a hand» (n'inglés). New Statesman. http://www.newstatesman.com/node/137397. Consultáu'l 14 d'abril de 2012.
- ↑ Margaret Thatcher Foundation (20 de setiembre de 1988). «Speech to the College of Europe ("The Bruges Speech")» (inglés). Margaret Thatcher.org. Consultáu'l 14 d'abril de 2012.
- ↑ «Conservatives favor remaining in market» (n'inglés). Wilmington Morning Star: p. 5. 4 de xunu de 1975.
- ↑ 192,0 192,1 Senden, 2004, p. 9
- ↑ «Thatcher stands firm against full EMS role» (inglés). Financial Times (23 de payares de 1987). Consultáu'l 14 d'abril de 2012.
- ↑ Thatcher, 1993, p. 712.
- ↑ Marr, 2007, p. 484.
- ↑ Cannon, Lou (15 d'abril de 1986). «Reagan Acted Upon 'Irrefugable' Evidence» (n'inglés). Washington Post.
- ↑ Riddell, Peter (16 d'abril de 1986). «Thatcher Defends US Use Of British Bases / Libya bombing raid» (n'inglés). Financial Times: p. 1.
- ↑ «Engagements: HC Alderique» (n'inglés). Hansard 95: páxs. 723–728. 15 d'abril de 1986. Archivado del original el 2016-03-03. https://web.archive.org/web/20160303233703/http://hansard.millbanksystems.com/commons/1986/apr/15/engagements. Consultáu'l 19 d'abril de 2012.
- ↑ Lejeune, Anthony (23 de mayu de 1986). «A friend in need» (n'inglés). National Review 38 (1): p. 27.
- ↑ 200,0 200,1 Public Broadcasting Service. «Oral History: Margaret Thatcher» (inglés). PBS.org. Consultáu'l 19 d'abril de 2012.
- ↑ «Abroad at Home; Will Bush Take Real Action?» (inglés). New York Times (7 d'agostu de 1992). Consultáu'l 19 d'abril de 2012.
- ↑ Margaret Thatcher Foundation (26 d'agostu de 1990). «Gulf War: Bush-Thatcher phone conversation (no time to go wobbly)» (inglés). Margaret Thatcher.org. Consultáu'l 19 d'abril de 2012.
- ↑ Associated Press (18 de payares de 1988). «Gorbachev Policy Has Ended The Cold War, Thatcher Says» (inglés). New York Times. Consultáu'l 19 d'abril de 2012.
- ↑ Zemtsov y Farrar, 2007, p. 138.
- ↑ Görtemaker, 2006, p. 198.
- ↑ Margaret Thatcher Foundation (22 d'avientu de 1991). «TV Interview for HRT (Croatian radiotelevision) [apures international recognition of Croatia & Slovenia]» (inglés). Margaret Thatcher.org. Consultáu'l 19 d'abril de 2012.
- ↑ «Thatcher Close to Break With Her Replacement» (inglés). New York Times (24 de payares de 1991). Consultáu'l 19 d'abril de 2012.
- ↑ Smith, 1989, p. 21.
- ↑ 209,0 209,1 209,2 209,3 209,4 Muñoz Pace, Fernando (2010). Alfonsín y la vuelta de la democracia (1980-1989): España la guerra de les islles Malvines, 18, Arxentina: Clarín, páx. 16-7. ISBN 978-987-07-0859-9.
- ↑ 210,0 210,1 Amato, Albertu (1 d'abril de 2012). «Reagan a Thatcher: «Nun vamos ser neutrales si Arxentina usa la fuercia»». Clarín. Consultáu'l 19 d'abril de 2012.
- ↑ 211,0 211,1 Jackling, 2005, p. 230
- ↑ Hastings y Jenkins, 1983, páxs. 80–81.
- ↑ Hastings y Jenkins, 1983, p. 95.
- ↑ Evans, Michael (15 de xunu de 2007). «The Falklands: 25 years since the Iron Lady won her war; Liberation Day» (n'inglés). The Times: p. 32.
- ↑ «Thatcher podría ser condergada como criminal de guerra» Infobae.com, 5 de xunu de 2005. Consultáu'l 19 d'abril de 2012.
- ↑ Hastings y Jenkins, 1983, páxs. 335–336.
- ↑ Hastings y Jenkins, 1983, p. 329.
- ↑ «Acusaríen a Thatcher de criminal de guerra». Paraguái: ABC Color (6 de xunu de 2005). Consultáu'l 7 d'avientu de 2016.
- ↑ «fuera--acusada-como-criminal-de-guerra Llamenten que Thatcher nun fuera acusada como “criminal de guerra”». La Voz. Consultáu'l 7 d'avientu de 2016.
- ↑ 220,0 220,1 220,2 BBC (5 d'avientu de 2008). «5 December 1989: Thatcher beats off leadership rival» (inglés). On this day 1950–2005. Consultáu'l 19 d'abril de 2012.
- ↑ 221,0 221,1 BBC (1 de payares de 2008). «1 November 1990: Howe resigns over Europe policy» (inglés). On this day 1950–2005. Consultáu'l 19 d'abril de 2012.
- ↑ 222,0 222,1 Ridley, Matt (25 de payares de 1990) (n'inglés). Et El to, Heseltine?; Unpopularity Was a Grievous Fault, and Thatcher Hath Answered for It. Washington Post. p. 2.
- ↑ 223,0 223,1 «Change in Britain; Thatcher Says She'll Quit; 11½ Years as Prime Minister Ended by Party Challenge» (inglés). New York Times (23 de payares de 1990). Consultáu'l 19 d'abril de 2012.
- ↑ Millership, Peter (1 November 1990). . Reuters News.
- ↑ «Sir Geoffrey Howe savages Prime Minister over European stance in Resignation speech». The Times. 14 de payares de 1990.
- ↑ Walters, Alan (5 d'avientu de 1990). «Sir Geoffrey Howe's resignation was fatal blow in Mrs Thatcher's political assassination» (n'inglés). The Times.
- ↑ Marr, 2007, p. 473.
- ↑ Lipsey, David (21 de payares de 1990). «Poll swing followed downturn by Tories; Conservative Party leadership» (n'inglés). The Times.
- ↑ 229,0 229,1 229,2 Gobierno del Reinu Xuníu. «Margaret Thatcher, Number 10» (inglés). Number 10.gov.uk. Consultáu'l 19 d'abril de 2012.
- ↑ BBC (22 de payares de 2008). «22 November 1990: Thatcher quits as prime minister» (inglés). On this day 1950–2005. Consultáu'l 19 d'abril de 2012.
- ↑ Marr, 2007, p. 474.
- ↑ «28th November 1990: Margaret Thatcher Resignation Speech» BBC Motion Gallery, reproducíu en You Tube. Consultáu'l 7 de mayu de 2012.
- ↑ «Pollsters taxed» (inglés). Guardian.co.uk (4 d'abril de 2005). Consultáu'l 19 d'abril de 2012.
- ↑ BBC (3 d'ochobre de 1999). «Major attacks 'warrior' Thatcher» (inglés). BBC News. Consultáu'l 19 d'abril de 2012.
- ↑ 235,0 235,1 235,2 «30 June 1992: Thatcher takes her place in Lords» (inglés). On this day 1950–2005. BBC (30 de xunu de 1992). Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ «Margaret Thatcher almitió que "si pudiera volver tras, nun se dedicaría a la política"» TN.com, 25 de marzu de 2012. Consultáu'l 10 d'abril de 2012.
- ↑ Theakston, Kevin (mayu de 2010). «What next for Gordon Brown?» (inglés). History & Policy. Archiváu dende l'orixinal, el 2012-01-11. Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ «Tobacco Company Hires Margaret Thatcher as Consultant» (inglés) (19 de xunetu de 1992). Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ Harris, John (3 de febreru de 2007). «Into the void» (inglés). Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ Thatcher, Margaret (6 d'agostu de 1992). «Stop the Escuses. Help Bosnia Now» (inglés). Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ 241,0 241,1 «House of Lords European Communities (Amendment) Bill Speech» (inglés). Margaret Thatcher Foundation (7 de xunu de 1993). Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ «Chancellor's Robe» (inglés). College of William and Mary. Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ Oulton, Charles (1 d'ochobre de 1992). «Thatcher installed as chancellor of private university» (inglés). Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ Castle, Stephen (28 de mayu de 1995) (n'inglés). Thatcher praises 'terrible' Blair.
- ↑ 245,0 245,1 «Thatcher stands by Pinochet» (inglés). BBC News (26 de marzu de 1999). Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ «Letter supporting Iain Duncan Smith for the Conservative leadership published in the Daily Telegraph» (inglés). Margaret Thatcher Foundation (21 d'agostu de 2001). Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ Campbell, 2003, páxs. 796–798.
- ↑ «Lady Thatcher bids Denis farewell» (inglés). BBC News (3 de xunetu de 2003). Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ Thatcher, 1993, p. 23.
- ↑ «Thatcher's sister and 'best friend' dies» (inglés). The Telegraph (4 d'avientu de 2004). Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ «Thatcher: 'Reagan's life was providential'» (inglés). CNN (11 de xunu de 2004). Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ «Thatcher's final visit to Reagan» (inglés). BBC News (10 de xunu de 2004). Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ «Private burial for Ronald Reagan» (inglés). BBC News (12 de xunu de 2004). Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ «Thatcher marks 80th with a speech» (inglés). BBC News (13 d'ochobre de 2005). Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ «Birthday tributes to Thatcher» (inglés). BBC News (13 d'ochobre de 2005). Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ «9/11 Remembrance Honors Victims from More Than 90 Countries» (inglés). United States Department of State (11 de setiembre de 2006). Archiváu dende l'orixinal, el 22 de setiembre de 2006. Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ 257,0 257,1 «Iron Lady is honoured in bronze» (inglés). BBC News (21 de febreru de 2007). Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ «Statue of Margaret Thatcher Unveiled» (inglés) (21 de febreru de 2007). Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ 259,0 259,1 «Margaret Thatcher returns to Downing Street» (inglés) (23 de payares de 2009). Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ Walters, Simon (23 de payares de 2009). «Brown bans cameres from Non.10 portrait unveiling ...» (inglés). Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ «Prague Declaration on European Conscience and Communism - Press Release» (inglés). Victims of Communism Memorial Foundation (9 de xunu de 2008). Archiváu dende l'orixinal, el 2013-07-24. Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ Kirkup, James (29 d'abril de 2011). «Royal Wedding Convide» (inglés). Daily Telegraph. Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ «Ronald Reagan statue unveiled at US Embassy in London» BBC News Online, 4 de xunetu de 2011. Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ «Aznar apurre a Margaret Thatcher el II Premiu FAES a la Llibertá». Madrid: ABC (16 de xunu de 2011). Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ Walker, Tim (30 de xunetu de 2011). «Baroness Thatcher's office is closed» (inglés). Londres: Telegraph. Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ 266,0 266,1 Stacey, Kiran (3 de xunetu de 2011). «Thatcher heads poll of most competent PMs» (inglés). financial times.com. Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ 267,0 267,1 Pierce, Andrew (31 d'avientu de 2011). «Sad demise of an Iron Lady: Margaret Thatcher's children ignore her again as only intervention of housekeeper saves her from spending Christmas alone» (inglés). Londres: Daily Mail. Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ «Statement from the office of the Rt Hon Baroness Thatcher LG OM FRS» (inglés). Margaret Thatcher Foundation (22 de marzu de 2002). Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ Walters, Simon (8 de marzu de 2008). «Immaculate as ever, Baroness Thatcher leaves hospital after collapsing over the fruit jelly» (inglés). Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ «brazu debíu-a-quebra.html Margaret Thatcher va ser operada d'un brazu por cuenta de quebra» emol.com, 18 de xunu de 2009. Consultáu'l 30 de xineru de 2012.
- ↑ «Lady Thatcher pulls out of 85th birthday party at Non 10 for health reasons» (inglés). guardian.co.uk. Guardian News and Mediu (14 d'ochobre de 2010). Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ «Baroness Thatcher admitted to hospital» (inglés). BBC News (19 d'ochobre de 2010). Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ Satter, Raphael G (25 d'agostu de 2008). «Book Recounts Margaret Thatcher's Torne» (inglés). CBS. Consultáu'l 10 de xineru de 2012.
- ↑ La Capital (24 d'avientu de 2012). «mundu Continua-hospitalizada-Margaret-Thatcher-tras-una-operacion-de-vejiga-20121224-0053.html Sigue hospitalizada Margaret Thatcher tres una operación de vexiga» Consultáu'l 26 d'avientu de 2012.
- ↑ «Obituary» (inglés). Margaret Thatcher Foundation (8 d'abril de 2013). Consultáu'l 8 d'abril de 2013.
- ↑ «ex-premier-britanica-margaret-thatcher Morrió Margaret Thatcher, la dama de fierro que ganó a l'Arxentina en Malvines». La Nación (9 d'abril de 2013). Consultáu'l 9 d'abril de 2013.
- ↑ Bergareche, Borja (9 d'abril de 2013). «Muerre a los 87 años la exprimera ministra Margaret Thatcher d'un derrame cerebral». España: ABC. Consultáu'l 9 d'abril de 2013.
- ↑ 278,0 278,1 278,2 «Ex-Prime Minister Baroness Thatcher dies» (inglés). BBC News. Consultáu'l 8 d'abril de 2013.
- ↑ Philipson, Alice (9 d'abril de 2013). «Margaret Thatcher: how the papers covered her death» (inglés). Reinu Xuníu: The Telegraph. Consultáu'l 9 d'abril de 2013.
- ↑ «El papa Franciscu, murniu pola muerte de Thatcher». Clarín (9 d'abril de 2013). Consultáu'l 9 d'abril de 2013.
- ↑ Avignolo, María Laura (18 d'abril de 2013). «Despidieron los restos de Thatcher con pómpara y honores militares». Clarín. Consultáu'l 19 d'abril de 2013.
- ↑ 282,0 282,1 282,2 282,3 282,4 282,5 282,6 Oppenheimer, Walter (10 de xineru de 2010). «Por qué yera tan Dama de Fierro». El País. Consultáu'l 3 de xunu de 2012.
- ↑ «Meryl Streep: "Thatcher nun se dexaba llorar nin emocionase"». Los Andes (2 de febreru de 2012). Consultáu'l 3 de xunu de 2012.
- ↑ Sáenz de Ugarte, Iñigo (19 de xineru de 2012). «dama-de-fierro/ Margaret Thatcher y 'La Dama de Fierro'». España: Guerra Eterna. Consultáu'l 3 de xunu de 2012.
- ↑ Thornton, 2006, p. 18
- ↑ BBC (16 de setiembre de 2008). «Who has been UK's greatest post-war PM?» (inglés). BBC News. Consultáu'l 20 d'abril de 2012.
- ↑ 287,0 287,1 287,2 BBC (4 de mayu de 2004). «Evaluating Thatcher's legacy» (inglés). BBC News. Consultáu'l 20 d'abril de 20121.
- ↑ Allardyce, Jason (26 d'abril de 2009). «Thatcher: I did right by Scots; Thatcher: I regret nothing» (n'inglés). Sunday Times: p. 1.
- ↑ «Margaret Thatcher is back but should Scots ever forgive the Iron Lady?» (inglés). Reinu Xuníu: Daily Records (8 de xineru de 2012). Consultáu'l 3 de xunu de 2012.
- ↑ Spencer, Ben (5 de mayu de 2010). «Tories wreaked havoc in Scotland the last time round.. and working folk have not forgotten» (inglés). Reinu Xuníu: Daily Records. Consultáu'l 3 de xunu de 2012.
- ↑ Gamble, 2009, p. 16.
- ↑ «The poll tax incubus» (n'inglés). The Times. 24 de payares de 1990.
- ↑ France Press (ed.): «Les 20 figures polítiques más importantes del sieglu». Clarín (8 d'abril de 1998). Archiváu dende l'orixinal, el 2014-10-25. Consultáu'l 3 de xunu de 2012.
- ↑ «Margaret Thatcher (1925-Present)» (inglés). Time (18 de payares de 2010). Archiváu dende l'orixinal, el 2012-05-10. Consultáu'l 13 de xunu.
- ↑ «Hillary, Thatcher y Madonna, ente les más poderoses del sieglu pasáu». Clarín (23 de payares de 2010). Consultáu'l 3 de xunu de 2012.
- ↑ Campbell, 2008, páxs. 530-532.
- ↑ Margaret Thatcher Foundation (23 September 1987). «Interview for Woman's Own ("non such thing as society") with journalist Douglas Keay» (inglés). Margaret Thatcher.org. Consultáu'l 20 d'abril de 2012.
- ↑ Marr, 2007, p. 430.
- ↑ Richards, 2004, p. 63.
- ↑ White, Michael (26 de febreru de 2009). «The Making of Maggie», New Statesman (n'inglés).
- ↑ Evans, 2004, p. 25
- ↑ Burns, 2009, p. 234.
- ↑ Chin, 2009, p. 92
- ↑ Marr, 2007, p. 358.
- ↑ «Margaret Thatcher: Britain's Iron Lady - CBC Archives» (inglés). Archives.cbc.ca. Consultáu'l 20 d'abril de 2012.
- ↑ «Thatcher Quits Public Life, Citing Health - New York Times» (inglés). New York Times (23 de marzu de 2002). Consultáu'l 20 d'abril de 2012.
- ↑ «Margaret Thatcher rushed to hospital» (inglés). Perth Now (14 de xunu de 2009). Consultáu'l 20 d'abril de 2012.
- ↑ «Labour Party Conference: Ed Miliband's speech in full» (inglés). The Telegraph. Londres: Telegraph Media Group (27 de setiembre de 2011). Consultáu'l 20 d'abril de 2012.
- ↑ Gobierno del Reinu Xuníu. «Robert Gascoyne-Cecil 3rd Marquess of Salisbury» (inglés). Number 10.gov.uk. Consultáu'l 20 d'abril de 2012.
- ↑ Gobierno del Reinu Xuníu. «Robert Banks Jenkinson Earl of Liverpool» (inglés). Number 10.gov.uk. Consultáu'l 20 d'abril de 2012.
- ↑ «Little sympathy for Margaret Thatcher among former opponents» (n'inglés). The Guardian. 8 d'abril de 2013. http://www.guardian.co.uk/politics/2013/apr/08/little-sympathy-margaret-thatcher-opponents. Consultáu'l 25 d'ochobre de 2015.
- ↑ Farmery, Tom (9 d'abril de 2013). «'Tramp the dirt down': a nation remains divided in Margaret Thatcher's death» (n'inglés). The Times. http://www.thetimes.co.uk/tto/news/politics/article3734507.ece. Consultáu'l 25 d'ochobre de 2015. «Munchos nel ensame abrieron xampán y cantaron contra Thatcher...». (rique suscripción)
- ↑ Tallentire, Mark (8 d'abril de 2013). «Durham coalfield rejoices at Margaret Thatcher's death» (n'inglés). The Northern Echo. http://www.thenorthernecho.co.uk/news/10340886.Durham_coalfield_rejoices_at_Margaret_Thatcher_s_death/. Consultáu'l 25 d'ochobre de 2015.
- ↑ Casey, Sam (9 d'abril de 2013). «Leeds street party celebrates Thatcher death» (n'inglés). Yorkshire Evening Post. http://www.yorkshireeveningpost.co.uk/news/latest-news/top-stories/leeds-street-party-celebrates-thatcher-death-1-5565186. Consultáu'l 25 d'ochobre de 2015.
- ↑ Stevenson, Alex (9 d'abril de 2013). «Video: Police move in as Brixton celebrates Thatcher's death» (inglés). politics.co.uk. Archiváu dende l'orixinal, el 2013-05-13. Consultáu'l 25 d'ochobre de 2015.
- ↑ (n'inglés) Thousands gather in Trafalgar Square to protest against Thatcher's legacy. The Guardian. 13 d'abril de 2013. http://www.guardian.co.uk/politics/2013/apr/13/margaret-thatcher-protest-trafalgar-square. Consultáu'l 25 d'ochobre de 2015.
- ↑ (n'inglés) First Minister: Her policies made Scots believe that devolution was essential. The Herald. 9 d'abril de 2013. http://www.heraldscotland.com/politics/political-news/first-minister-her-policies-made-scots-believe-that-devolution-was-essential.20640632. Consultáu'l 25 d'ochobre de 2015.
- ↑ «Scotland Tonight» (inglés). STV (8 d'abril de 2013). Archiváu dende l'orixinal, el 2013-04-11. Consultáu'l 25 d'ochobre de 2015.
- ↑ «The London Gazette» (n'inglés). London Gazette (52360): p. 19066. 11 d'avientu de 1990.
- ↑ «The London Gazette» (n'inglés). London Gazette (52978): p. 11045. 26 de xunu de 1992.
- ↑ «The London Gazette» (n'inglés). London Gazette (54017): p. 6023. 25 d'abril de 1995.
- ↑ Ungoed-Thomas, Jon (8 de febreru de 1998). «Carlton Club to vote on women» (n'inglés). Sunday Times.
- ↑ Younge, Gary (21 de setiembre de 1999). «The lady's not for leaving» (n'inglés). The Guardian.
- ↑ 324,0 324,1 «Falklands to make 10 January Thatcher Day – Newspaper» (n'inglés). Reuters News. 6 de xineru de 1992.
- ↑ Wheeler, 2004, p. 171.
- ↑ Roller, Pat (10 de xineru de 2004). «Off the Record» (n'inglés). Scottish Daily Record: p. 10.
- ↑ «amigos-de--la Dama-de-Fierro-20130414-0044.html Los amigos de la Dama de Fierro editorial=Diariu Perfil» (14 d'abril de 2013). Consultáu'l 27 d'agostu de 2014.
- ↑ Margaret Thatcher Foundation. «Speech receiving Medal of Freedom Award» (inglés). Margaret Thatcher.org. Consultáu'l 23 d'abril de 2012.
- ↑ Heritage Foundation. «Board of Trustees» (inglés). Heritage.org. Consultáu'l 23 d'abril de 2012.
- ↑ Ros-Lehtinen, Ileana (13 de setiembre de 2005). «Honoring the Iron Lady» (n'inglés). Washington Times.
- ↑ Margaret Thatcher Foundation (23 de setiembre de 1991). «First Clare Booth Lluz Lecture» (inglés). Margaret Thatcher.org. Consultáu'l 23 d'abril de 2012.
- ↑ BBC (8 de febreru de 2011). «Image of Meryl Streep as Margaret Thatcher unveiled» (inglés). BBC News. Consultáu'l 23 d'abril de 2012.
- ↑ «dama-de-fierro.html Meryl Streep consigue'l so tercer Óscar por La dama de fierro» La vanguardia, 27 de febreru de 2012. Consultáu'l 3 de xunetu de 2012.
- ↑ British Film Institute. «Anyone for Denis?» (inglés). BFI.co.uk. Archiváu dende l'orixinal, el 2013-07-24. Consultáu'l 23 d'abril de 2012.
- ↑ Marr, 2007, p. 417.
- ↑ Schaffner, 1991, p. 242.
Bibliografía
[editar | editar la fonte]
|
|
Bibliografía adicional
[editar | editar la fonte]Llibros
[editar | editar la fonte]- Statecraft: Strategies for Changing World por Margaret Thatcher (HarperCollins, 2002) ISBN 0-06-019973-3
- The Collected Speeches of Margaret Thatcher por Margaret Thatcher (HarperCollins, 1999) ISBN 0-06-018734-4
- The Collected Speeches of Margaret Thatcher por Margaret Thatcher, Robin Harris (editor) (HarperCollins, 1997) ISBN 0-00-255703-7
- The Path to Power por Margaret Thatcher (HarperCollins, 1995) ISBN 0-00-255050-4 (El camín escontra'l poder, Aguilar, 1995)
- The Downing Street Years por Margaret Thatcher (HarperCollins, 1993) ISBN 0-00-255354-6 (Los años de Downing Street, Aguilar, 1994)
Biografíes
[editar | editar la fonte]- The Anatomy of Thatcherism por Shirley Robin Letwin (Flamingo, 1992) ISBN 0-00-686243-8
- Margaret Thatcher; Volume One: The Grocer's Daughter por John Campbell (Pimlico, 2000) ISBN 0-7126-7418-7
- Margaret Thatcher; Volume Two: The Iron Lady por John Campbell (Pimlico, 2003) ISBN 0-7126-6781-4
- Memories of Maggie Editáu por Iain Dale (Políticos, 2000) ISBN 1-902301-51-X
- Britain Under Thatcher por Anthony Seldon y Daniel Collings (Longman, 1999) ISBN 0-582-31714-2
- Thatcher for Beginners por Peter Pugh y Paul Flint (Icon Books, 1997) ISBN 1-874166-53-6
- One of Us: Life of Margaret Thatcher por Hugo Young (Macmillan, 1989) ISBN 0-333-34439-1
- The Iron Lady: A Biography of Margaret Thatcher por Hugo Young (Farrar Straus & Giroux, 1989) ISBN 0-374-22651-2
- Margaret, daughter of Beatrice por Leo Abse (Jonathan Cape, 1989) ISBN 0-224-02726-3
- Mrs. Thatcher's Revolution: Ending of the Socialist Yera by Peter Jenkins (Jonathan Cape, 1987) ISBN 0-224-02516-3
- The Thatcher Phenomenon por Hugo Young (BBC, 1986) ISBN 0-563-20472-9
Autobiografíes ministeriales
[editar | editar la fonte]- Conflict of Loyalty por Geoffrey Howe (Macmillan, 1994)
- The View from Non. 11: Memoirs of a Tory Radical por Nigel Lawson (Bantam, 1992)
- The Autobiography por John Major (HarperCollins, 1999)
- Right at the Centre por Cecil Parkinson (Weidenfeld & Nicolson, 1992)
- 'My Style of Government': The Thatcher Years por Nicholas Ridley (Hutchinson, 1991) ISBN 0-09-175051-2
- Upwardly Mobile por Norman Tebbit (Weidenfeld & Nicolson, 1988)
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Margaret Thatcher.
Wikiquote tien frases célebres suyes o que faen referencia a Margaret Thatcher.- Biografía de Margaret Thatcher por CIDOB
- Margaret Thatcher Foundation
- Privatization documentary del Dean Peter Krogh Foreign Affairs Digital Archives
- Hansard 1803-2005: Mrs. Margaret Thatcher Archiváu 2017-10-08 en Wayback Machine
- Margaret Thatcher nel sitiu web de Downing Street.
- Material d'archivu rellacionáu con Margaret Thatcher numberáu nos Archivos Nacionales del Reinu Xuníu.
- Records of the Prime Minister's Office, archivos dixitalizaos de la oficina del primer ministru, que tomen dende les eleiciones xenerales de 1979 a avientu de 1979.
- Thatcher, Margaret Archiváu 2014-07-09 en Wayback Machine en C-SPAN
- Margaret Thatcher en Internet Movie Database
- Thatcher Margaret Archiváu 2018-09-17 en Wayback Machine (catálogu de WorldCat)
- Margaret Thatcher, noticies recoyíes y comentarios en The Guardian
- Margaret Thatcher, noticies recoyíes y comentarios en The New York Times
- People who have played Margaret Thatcher, The Telegraph (Londres), 8 de febreru de 2011. Consultáu'l 25 d'abril de 2012.
- Semeyes de Margaret Hilda Thatcher (née Roberts), Baroness Thatcher (1925-), Prime Minister na National Portrait Gallery
- Fina Margaret Thatcher nEL PAÍS
- Muerre Margaret Thatcher en ABC.es (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
- . Informe Semanal. Transcripción. Televisión Española. 13 d'abril de 2013. min. 8:23.
| Control d'autoridaes |
|
|---|
Datos: Q7416- Multimedia: Margaret Thatcher
Cites famoses: Margaret Thatcher
Testos: Autor:Margaret Thatcher
- Muyeres
- Wikipedia:Artículos con plantíes de notes d'encabezamientu enllaciando a páxines que nun esisten
- Persones nacíes en 1925
- Persones finaes en 2013
- Wikipedia:Revisar traducción
- Científicos y científiques del Reinu Xuníu
- Químicos y químiques d'Inglaterra
- Químicos y químiques
- Abogaos y abogaes del Reinu Xuníu
- Neolliberales
- Anticomunistes del Reinu Xuníu
- Miembros del Partíu Conservador del Reinu Xuníu
- Miembros de la Royal Society
- Políticos y polítiques d'Inglaterra
- Xefes de gobiernu
- Presidentes del Conseyu Européu
- Primeros ministros del Reinu Xuníu
- Ministros y ministres del Reinu Xuníu
- Medaya Presidencial de la Llibertá
- Nobles d'Inglaterra