Rəqs: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun

Sətirdə

Səhifəsinin 07:44, 24 yanvar 2024 tarixinə olan son versiyası

Rəqs — bədii obrazın ritmik plastik hərəkətlərinin və insan bədəninin ifadəli vəziyyətlərinin dəyişilməsi ilə yaranan incəsənət növü. Rəqs musiqisi Azərbaycan milli folklorunda xüsusi yer tutur. Azərbaycan xalq rəqslərinin çox qədim tarixi var. Qobustan qayaüstü rəsmlərində əksini tapmış rəqs səhnələri bunun əyani sübutudur.

Ritminə görə Azərbaycan rəqsləri 3 qrupa bölünür: ağır, aram – "Mirzəyi", "Turacı", "Uzundərə"; yüngül şən – "Tərəkəmə", "Ceyranı", "Brilyant (rəqs); şıdırğı "Qaytağı", "Qazağı", "Xançobanı". Bəzi rəqslərin adı isə hərəkətlərlə bağlıdır: "Süzmə", "Kəsmə", "Atlanma", "Çolağı".

Qadın və kişi rəqsləri bir-birindən fərqlənir. Qadın rəqslərində uzun yubka ayaqların süzgün hərəkətini müəyyənləşdirir, rəqqasələrin bütün diqqəti əl və bədənin yuxarı hissəsinin (çiyinlər, baş, üzün mimikası və s.) hərəkətinə yönəlir. Kişi rəqsinin əsas əlaməti isə ayaqların hərəkətidir. Rəqqas barmaqları üzərində dayanır, dizləri sürətlə yerə vurur. Qadın rəqsləri təmkini, plastika, yumşaq ahəng və lirika ("Vağzalı", "Nəlbəki", "Ceyranı", "Turacı", "İnnabi" və s.), kişi rəqsləri isə daha qızğın, iti sürətli, igidlik və güc ifadə edir ("Qazağı", "Qaytağı", "Xançobanı").

Rəqsləri adətən xalq çalğı alətləri - zurnaçılar triosu (2 zurna və 1 nağara), sazəndə triosu (tar, kamança, dəf) və s. müşayiət edir. Azərbaycanın tanınmış rəqqasə və rəqqaslarından Əminə Dilbazi, Afaq Məlikova, Roza Xəlilova, Təranə Muradova, Tamilla Məmmədova, Böyükağa Məmmədov. Kamil Dadaşov, Böyükağa Atababayev və başqaları öz ifalarında milli elementləri qoruyub saxlamaqla milli rəqsimizi inkişaf etdirərək yeni çalarlarla zənginləşdirmişlər.

Azərbaycan xalq rəqsləri olduqca rəngarəngdir. Onlar quruluş, süjet və mövzu baxımından biri-birindən çox fərqlənir. Bu gün məşhur olan milli rəqslərimizə – "Azərbaycan", "Heyvagülü", "Uzundərə", "Toy rəqsi", "Turacı", "Tərəkəmə", "Cəngi", "Şalaxo", "İnnabı", "Qızılgül", "Qazağı", "Qaytağı", "Qoçəli", "Lalə", "Misri", "Naznazı", "Vağzalı", "Yallı" və digərlərini misal gətirmək olar. ^[1] Aprelin 29-u peşəkar və ya həvəskar rəqslə məşğul olan, rəqsi sevən hər kəsin bayramıdır. Beynəlxalq Rəqs Günü 1982-ci ildə UNESCO-nun Beynəlxalq Rəqs Şurası tərəfindən təsis olunub. Bu əlamətdar tarix fransalı baletmeyster, balet nəzəriyyəçisi və islahatçısı Jan Jorj Noverrin (1727-1810) anadan olduğu gündə qeyd olunur. Günün təsis olunmasında məqsəd ictimaiyyətin diqqətini rəqs sənətinə cəlb etməkdir.

Dünyanın əksər ölkələrində olduğu kimi, Azərbaycanda da Beynəlxalq Rəqs Günü təsis olunduğu tarixdən hər il qeyd olunur. Azərbaycanda rəqsin tarixi olduqca zəngin və qədimdir. İncəsənətin bir qolu olan rəqslərimiz ülvilik, gözəllik və birlik rəmzi sayılır. ^[2]

Həmçinin bax

İstinadlar

↑ "Azərbaycan xalq rəqsləri". www.azculture.uz/azerbaycan.php?link=azerbaycan-reqsleri. Archived from the original on 15 May 2023.
↑ "Bu gün Beynəlxalq rəqs günüdür". medeniyyettv.az/az/news/1926. Archived from the original on 15 May 2023.

Xarici keçidlər

[1] "Azərbaycan xalq rəqsləri". www.azculture.uz/azerbaycan.php?link=azerbaycan-reqsleri. Archived from the original on 15 May 2023.

[2] "Bu gün Beynəlxalq rəqs günüdür". medeniyyettv.az/az/news/1926. Archived from the original on 15 May 2023.

[1]

[2]

@@ Sətir 1: / Sətir 1: @@
-[[Fayl:Ancient Greek dancer · HHWIII171.svg|thumb|286x286px|[[Qədim Yunanıstan]]da rəqs təsviri]]
+[[Fayl:Ancient Greek dancer · HHWIII171.svg|thumb|286x286px|[[Qədim Yunanıstan]]da rəqs təsviri.]]
 '''Rəqs''' — bədii obrazın ritmik plastik hərəkətlərinin və insan bədəninin ifadəli vəziyyətlərinin dəyişilməsi ilə yaranan incəsənət növü.
 Rəqs musiqisi Azərbaycan milli folklorunda xüsusi yer tutur. Azərbaycan xalq rəqslərinin çox qədim tarixi var. Qobustan qayaüstü rəsmlərində əksini tapmış rəqs səhnələri bunun əyani sübutudur.
-Ritminə görə Azərbaycan rəqsləri 3 qrupa bölünür: ağır, aram – “Mirzəyi”, “Turacı”, “Uzundərə”; yüngül şən – “Tərəkəmə”, “Ceyranı”, “Brilyant (rəqs); şıdırğı “Qaytağı”, “Qazağı”, “Xançobanı”. Bəzi rəqslərin adı isə hərəkətlərlə bağlıdır: “Süzmə”, “Kəsmə”, “Atlanma”, “Çolağı”.
+Ritminə görə Azərbaycan rəqsləri 3 qrupa bölünür: ağır, aram – "Mirzəyi", "Turacı", "Uzundərə"; yüngül şən – "Tərəkəmə", "Ceyranı", "Brilyant (rəqs); şıdırğı "Qaytağı", "Qazağı", "Xançobanı". Bəzi rəqslərin adı isə hərəkətlərlə bağlıdır: "Süzmə", "Kəsmə", "Atlanma", "Çolağı".
-Qadın və kişi rəqsləri bir-birindən fərqlənir. Qadın rəqslərində uzun yubka ayaqların süzgün hərəkətini müəyyənləşdirir, rəqqasələrin bütün diqqəti əl və bədənin yuxarı hissəsinin (çiyinlər, baş, üzün mimikası və s.) hərəkətinə yönəlir. Kişi rəqsinin əsas əlaməti isə ayaqların hərəkətidir. Rəqqas barmaqları üzərində dayanır, dizləri sürətlə yerə vurur. Qadın rəqsləri təmkini, plastika, yumşaq ahəng və lirika (“Vağzalı”, “Nəlbəki”, “Ceyranı”, “Turacı”, “İnnabi” və s.), kişi rəqsləri isə daha qızğın, iti sürətli, igidlik və güc ifadə edir (“Qazağı”, “Qaytağı”, “Xançobanı”).
+Qadın və kişi rəqsləri bir-birindən fərqlənir. Qadın rəqslərində uzun yubka ayaqların süzgün hərəkətini müəyyənləşdirir, rəqqasələrin bütün diqqəti əl və bədənin yuxarı hissəsinin (çiyinlər, baş, üzün mimikası və s.) hərəkətinə yönəlir. Kişi rəqsinin əsas əlaməti isə ayaqların hərəkətidir. Rəqqas barmaqları üzərində dayanır, dizləri sürətlə yerə vurur. Qadın rəqsləri təmkini, plastika, yumşaq ahəng və lirika ("Vağzalı", "Nəlbəki", "Ceyranı", "Turacı", "İnnabi" və s.), kişi rəqsləri isə daha qızğın, iti sürətli, igidlik və güc ifadə edir ("Qazağı", "Qaytağı", "Xançobanı").
 Rəqsləri adətən xalq çalğı alətləri - zurnaçılar triosu (2 zurna və 1 nağara), sazəndə triosu ([[tar]], [[kamança]], [[dəf]]) və s. müşayiət edir. Azərbaycanın tanınmış rəqqasə və rəqqaslarından Əminə Dilbazi, Afaq Məlikova, Roza Xəlilova, Təranə Muradova, Tamilla Məmmədova, Böyükağa Məmmədov. Kamil Dadaşov, Böyükağa Atababayev və başqaları öz ifalarında milli elementləri qoruyub saxlamaqla milli rəqsimizi inkişaf etdirərək yeni çalarlarla zənginləşdirmişlər.
-Azərbaycan xalq rəqsləri olduqca rəngarəngdir. Onlar quruluş, [[süjet]] və mövzu baxımından biri-birindən çox fərqlənir. Bu gün məşhur olan milli rəqslərimizə – “Azərbaycan”, “Heyvagülü”, “Uzundərə”, “Toy rəqsi”, “Turacı”, “Tərəkəmə”, “Cəngi”, “Şalaxo”, “İnnabı”, “[[Qızılgül]]”, “Qazağı”, “Qaytağı”, “Qoçəli”, “Lalə”, “Misri”, “Naznazı”, “Vağzalı”, “Yallı” və digərlərini misal gətirmək olar. <ref>{{cite web
+Azərbaycan xalq rəqsləri olduqca rəngarəngdir. Onlar quruluş, [[süjet]] və mövzu baxımından biri-birindən çox fərqlənir. Bu gün məşhur olan milli rəqslərimizə – "Azərbaycan", "Heyvagülü", "Uzundərə", "Toy rəqsi", "Turacı", "Tərəkəmə", "Cəngi", "Şalaxo", "İnnabı", "[[Qızılgül]]", "Qazağı", "Qaytağı", "Qoçəli", "Lalə", "Misri", "Naznazı", "Vağzalı", "Yallı" və digərlərini misal gətirmək olar. <ref>{{cite web
  |url         = http://www.azculture.uz/azerbaycan.php?link=azerbaycan-reqsleri
- |archiveurl  = http://www.azculture.uz/azerbaycan.php?link=azerbaycan-reqsleri
+ |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20230515194127/http://www.azculture.uz/azerbaycan.php?link=azerbaycan-reqsleri
- |archivedate = 15 may 2023
+ |archivedate = 15 May 2023
  |title       = Azərbaycan xalq rəqsləri
  |author      =
@@ Sətir 18: / Sətir 19: @@
  |work        =
  |publisher   = www.azculture.uz/azerbaycan.php?link=azerbaycan-reqsleri
  |accessdate  =
  |language    =
+ |url-status  = unfit
 }}</ref>
 Aprelin 29-u peşəkar və ya həvəskar rəqslə məşğul olan, rəqsi sevən hər kəsin bayramıdır. Beynəlxalq Rəqs Günü 1982-ci ildə [[UNESCO]]-nun Beynəlxalq Rəqs Şurası tərəfindən təsis olunub. Bu əlamətdar tarix fransalı baletmeyster, balet nəzəriyyəçisi və islahatçısı Jan Jorj Noverrin (1727-1810) anadan olduğu gündə qeyd olunur. Günün təsis olunmasında məqsəd ictimaiyyətin diqqətini rəqs sənətinə cəlb etməkdir.
@@ Sətir 25: / Sətir 27: @@
 Dünyanın əksər ölkələrində olduğu kimi, Azərbaycanda da [[Beynəlxalq Rəqs Günü]] təsis olunduğu tarixdən hər il qeyd olunur. Azərbaycanda rəqsin tarixi olduqca zəngin və qədimdir. İncəsənətin bir qolu olan rəqslərimiz ülvilik, gözəllik və birlik rəmzi sayılır. <ref>{{cite web
  |url         = https://medeniyyettv.az/az/news/1926/bu-gun-beynelxalq-reqs-gunudur
- |archiveurl  = https://medeniyyettv.az/az/news/1926/bu-gun-beynelxalq-reqs-gunudur
+ |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20230515194128/https://medeniyyettv.az/az/news/1926/bu-gun-beynelxalq-reqs-gunudur
- |archivedate = 15 may 2023
+ |archivedate = 15 May 2023
  |title       = Bu gün Beynəlxalq rəqs günüdür
  |author      =
@@ Sətir 32: / Sətir 34: @@
  |work        =
  |publisher   = medeniyyettv.az/az/news/1926
  |accessdate  =
  |language    =
+ |url-status  = unfit
 }}</ref>
+== Həmçinin bax ==
+* [[Haylend (rəqs)]]
+* [[Kizomba (rəqs)]]
+* [[Tarantella]]
+* [[Burre]]
 == İstinadlar ==

Lüğətlər və ensiklopediyalar	Böyük katalan · Böyük norveç · Böyük rus · İranika · Kanada · Kruqosvet · Britannica (11-ci) · Britannica (12-ci) · Britannica (onlayn) · Britannica (onlayn) · Catholic (1997—…) · Pauly-Wissowa · Universalis · İsveçrə tarixi
Normativ yoxlama	BNF: 11931841h · GND: 4059028-8 · LCCN: sh85035659 · Microsoft: 2781426810 · NKC: ph126430

Rəqs: Redaktələr arasındakı fərq

Səhifəsinin 07:44, 24 yanvar 2024 tarixinə olan son versiyası

Həmçinin bax

İstinadlar

Xarici keçidlər

Naviqasiya menyusu

Axtar