MG 42

MG 42
Upotreba
U službi	1942–danas
Korisnici	Nacistička Njemačka
Ratovi	Drugi svjetski rat
Proizvodnja
Proizvođač	Mauser Werke AG Wilhelm-Gustloff-Stiftung Steyr-Daimler-Puch
Broj proizvedenih primjeraka	400.000
Varijante	MG 45/MG 42V, MG 1, MG 2, Rheinmetall MG 3, M53, MG 74
Opis oružja
Težina	11,57 kg
Dužina	1120 mm
Dužina cijevi	533 mm
Kalibar	7.92×57mm Mauser
Domet	1.000 m
Spremnik municije	50, 250 metaka
Brzina paljbe	1.200 metaka u minuti
Brzina zrna	860 m/s

МG 42 je njemački mitraljez opće namjene iz perioda Drugog svjetskog rata kojeg je koristio Wehrmacht. S velikom brzinom paljbe, snažnim metkom i prepoznatljivim zvukom postao je jedan od najboljih mitraljeza tokom rata. Saveznički vojnici zbog reskog zvuka ispaljivanja mitraljezu dodijelili su nadimak cjepač čaršafa.

U fabričkim uputama za modele MG 42 i ostale proizvedene tokom Drugog svjetskog rata pisalo je da se može ispaliti maksimalno 250 metaka, nakon čega se cijev mora zamijeniti zbog prevelikog zagrijavanja i širenja. Uz jedan "šarac" išlo je u kompletu i šest cijevi.

Razvoj i opis

Početkom tridesetih godina 20. vijeka čuveni njemački konzorcij pristupa razvoju novog pješadijskog oružja - univerzalnog mitraljeza. Koncipiran da podrži doktrinu "munjevitog rata", legendarni "šarac" MG 34 prvi je stvarno uspješan puškomitraljez. Ipak, uz sve prednosti i dobre strane, ni on nije bio odličan. Već tokom prve godine rata, njemačka vojska shvata da joj je potreban mitraljez veće vatrene moći, manje mase, pouzdaniji i jeftiniji za proizvodnju. Konstruktori Gruner i Horn ponudili su rešenje koje je Wermacht objeručke prihvatio pod oznakom MG 42. Princip rada zasnovan je na odloženom trzaju uz korištenje brave Vorgrimler sa dva valjčića. Relativno tanka cijev se jednostavno i brzo mijenja kroz vratanca na desnoj strani oružja i na taj način omogućava ispaljivanje većeg broja metaka bez kritičnog pregrijavanja. Puni se redenikom koji se uvodi sa lijeve strane, može da se opremi dobošem u koji se smješta redenik kapaciteta 50 metaka. Tako oružje može da se koristi bez prevođenja iz marševskog u borbeni poredak. Bio je lakši, kraći, spretniji za upotrebu i manje osjetljiv na blato i snijeg, nego stari MG 34. Zbog kraće nišanske linije, velike brzine paljbe i vibracija, imao je lošiju preciznost od starijih modela, naročito kada se uporedi sa Maxim MG 08. Zbog izuzetno visoke kadence, dobio je nadimak Hitlerova testera. Radi samo na automatskom režimu paljbe.

Posmatrajući MG 42 brzo postaje jasno da su njegov koncept i kostrukcija aktuelni i danas. Niska silueta ne traži od rukovaoca da se neprijateljskoj vatri izlaže više nego što je neophodno, a kundak i rukohvat pružaju udoban položaj nišandžiji. Okidanje je pristojno, ali Browningovom rješenju je teško parirati. MG 42 puca iz otvorenog zatvarača, pa ovaj oko 500 g težak komad čelika, potiskivan snažnom oprugom jurne unapred prije opaljenja svakog metka, mjenjajući balans oružja u trenutku samog opaljenja.

Verzije

MG 45

1944. zbog uviđenih nedostataka Wehrmacht se odlučuje na novi mitraljez pod nazivom MG 45. Ovaj mitraljez je imao drugačiji mehanizam paljbe i bravljenja cijevi, izrađen je od manje kvalitetnog čelika što mu je smanjilo težinu na svega 9 kg. Ovaj mitraljez je ostavio uticaj na razvoj novijeg oružja iz Heckler & Kochovog programa.

Zastava M53 Šarac.

T24

T24 je bio američki pokušaj da se napravi novi mitraljez po uzoru na MG 42 koji bi zamijenio starije M1919 mitraljeze. Ovaj mitraljez je trebao biti kalibra .30-06 Springfield.

M53

Jugoslovenska kopija koju je proizvodila Kragujevačka Crvena Zastava u kalibru 7.92x57 mm Mauser. Jugoslovenska verzija je zadržala sve karakteristike originalnog MG 42 osim smanjene brzine paljbe. Efektivni domet je bio oko 2.000 m, a maksimalni 5.000 metara. MG 42 se prvi put na prostoru bivše Jugoslavije koristio tokom Narodnooslobodilačke borbe, ponovnu upotrebu je vidio tokom ratova 1990tih godina.

MG 3

MG 3 je novija njemačka verzija u kalibru 7.62x51 mm NATO, koji je standardni mitraljez njemačke vojske.

Također pogledajte

• MG 34