Panzerfaust
| Panzerfaust | |
|---|---|
 | |
| Upotreba | |
| U službi | 1943–1945 (Njemačka) |
| Korisnici |  Nacistička Njemačka |
| Ratovi | Drugi svjetski rat |
| Proizvodnja | |
| Broj proizvedenih primjeraka | preko 6 miliona |
| Varijante | Panzerfaust 30, 60, 100, 150, 250 |
| Opis oružja | |
| Težina | 6.25 kg |
| Dužina | 1 m |
| Kalibar | 149 mm |
| Domet | 60 m |
| Brzina zrna | 30 m/s |
Panzerfaust je bestrzajni protivoklopni raketni bacač kojeg koristila Njemačka tokom Drugog svjetskog rata. Zapravo, radi se o malom bestrzajnom topu za jednokratnu upotrebu, sa eksplozivnim punjenjem koje se ugrađivalo tokom procesa proizvodnje zbog čega je Panzerfaust, odmah po izlasku iz fabričke hale bio spreman za dejstvo. U naoružanje je uveden kao zamjena za Faustpatron. Različite verzije ovog protivoklopnog oružja bile su u upotrebi sve do kraja rata. Pretpostavlja se da je na principu Panzerfausta izrađeno jedno od najmasovnije proizvođenih protivoklopnih oružja sovjetskog porijekla, RPG-7, čije modernizovane verzije se i danas nalaze u naoružanju mnogih armija širom planete.
Razvoj
[uredi | uredi izvor]Razvoj nove, jače verzije Faustpatrona započeo je 1942. godine. Kao rezultat razvojnog programa nastalo je jednostavno protivoklopno oružje, težine izmežu 5–10 kg koje je nazvano Panzerfaust. Tijelo oružja bilo je sačinjeno od cijevi napravljene od čelika lošijeg kvaliteta, dugačke oko metar i prečnika oko 4–6 cm. Sa gornje strane cijevi nalazili su se zadnji nišan i okidački mehanizam. Umjesto prednjeg nišana, za nišanjenje se koristila gornja ivica bojeve glave. Unutar cijevi nalazilo se malo pogonsko punjenje od crnog baruta. Pričvršćena na vrhu cijevi, uz pomoć drvenog repa i metalnih krilaca, bila je velika bojeva glava, prečnika 15 cm i težine 3 kg. Bojevo punjenje sastojalo se od oko 800 g eksploziva.
Panzerfaust je često imao ispisano upozorenje, velikim crvenim slovima sa gornje zadnje strane cijevi, koje je glasilo «Achtung! Feuerstrahl!» («Pazi! Vatreni mlaz!»). Upozorenje se odnosilo na vojnike koji bi mogli biti povređeni prilikom dejstva ovog oružja, ukoliko bi se zatekli iza njega u trenutku opaljenja. Poslije upotrebe, cijev je odbacivana što je Panzerfaust činilo prvim protivoklopnim oružjem za jednokratnu upotrebu. Panzerfaust je mogao da probije oko 170 mm čelika što je bilo dovoljno za uništenje bilo kog oklopnog vozila koje se u to vreme nalazilo u naoružanju savezničkih snaga.
U urbanom okruženju, u kojem se borba odvijala na malim rastojanjima, Panzerfaust se pokazao izuzetno efikasnim. Zahvaljujući ovom oružju Sovjeti su izgubili veliki broj oklopnih vozila tokom Bitke za Berlin. Zahvaljujući jednostavnom procesu proizvodnje Panzerfaust je proizvođen u velikom broju čak i za vrijeme same bitke za njemačku prijestolnicu. Tokom Drugog svjetskog rata razvijeno je više verzija ovog oružja.[1]
Verzije
[uredi | uredi izvor]Panzerfaust 30
[uredi | uredi izvor]
Prvobitna verzija ovog oružja sa oznakom Panzerfaust 30 uvedena je u upotrebu tokom augusta 1943. godine. Broj «30» u nazivu odnosio se na domet oružja koji je iznosio 30 m. U cijevi prečnika 4,4 cm bilo je smješteno 95 g ekslozivnog pogonskog punjenja koje je pokretalo projektil težine 2,9 kg sa 800 g eksploziva. Brzina projektila iznosila je 30 m/s. Ukupna težina ovog oružja bila je 5,1 kg.
Panzerfaust 60
[uredi | uredi izvor]Panzerfaust 60 bio je najbrojnija verzija ovog oružja čija je proizvodnja započela u augustu 1944. godine. Njegov domet je bio 60 m ali je s obzirom na malu brzinu projektila od 45 m/s, prilikom napada na ciljeve u zoni krajnjeg dometa, bila potrebna 1,5 s da projektil pogodi metu. Da bi se postigla veća brzina projektila, prečnik cijevi povećan je na 5 cm, a pogonsko ekslozivno punjenje povećano je na 134 g. Ova verzija imala je poboljšan nišan i okidački mehanizam. Ukupna težina oružja iznosila je 6,1 kg.
Panzerfaust 100
[uredi | uredi izvor]Panzerfaust 100 bila je posljednja verzija ovog oružja koja je ušla u masovnu industrijsku proizvodnju u novembru 1944. godine. Maksimalni domet oružja iznosio je 100 m. Prečnik cijevi povećan je na 6 cm kako bi primio pogonsko eksplozivno punjenje od 190 g koje je projektilu omogućavalo brzinu od 60 m/s. Nišan je imao podioke za 30, 60 80 i 150 metara, koji su bili označeni fluorescentnom bojom kako bi bili vidljivi i u mraku. Ukupna težina oružja iznosila je 6,8 kg.[2]
Panzerfaust 150 i 250
[uredi | uredi izvor]Panzerfaust 150, koji je u malom broju uveden u naoružanje pred kraj Drugog svjetskog rata, predstavljao je znatno izmjenjenu verziju modela 100. Imao je istu količinu eksplozivnog pogonskog punjenja kao i Panzerfaust 100 ali je modifikovana bojeva glava, sa dvostepenim pogonskim punjenjem omogućila brzinu od 85 m/s čime je značajno povećana probojna moć ovog oružja. Panzerfaust 150 trebalo je da bude oružje za višekratnu upotrebu sa mogućnošću ispaljivanja 10 bojevih glava prije odbacivanja. Proizvodnja ove varijante počela je u martu 1945. godine, samo dva meseca prije završetka rata. Panzerfaust 250 je trebalo da uđe u proizvodnju u septembru 1945. godine ali se rat završio prije nego što je razvojni projekat završen. Slično protivoklopno oružje saveznika bila je Bazooka, koja je kao i njemački Panzerschreck mogla da se puni. Tokom Hladnog rata, vojska Zapadne Njemačke bila je naoružana potpuno novim raketnim protivoklopnim bacačem Panzerfaust 3.[3]
Korisnici
[uredi | uredi izvor]
Argentina
Finska
Italijanska Socijalna Republika
Kraljevina Mađarska- Nacistička Njemačka
Poljska
Rumunija
Švedska: Koristila je domaće verzije Pansarskott m/45 i Pansarskott m/46.
.svg){kind=small}