Spisak ruskih careva
- Za spisak ruskih vladara tokom razdoblja Kijevske kneževine vidi Spisak vladara Kijevske Rusije.
- Za spisak izabranih lidera Rusije od 1923. godine pa do 1992. godine vidi Vođe Sovjetskog Saveza.
Historija Rusije se dijeli na dva razdoblja. Prvo je ono Kijevske države koje završava invazijom Mongola, a drugo počinje pretvaranjem Moskovskog kneževstva u Rusko carstvo. Historija svih tih kneževstva i kasnijeg carstva je historija stalnih dvorskih zavjera ili građanskih ratova za vlast. U razdoblju između 15. i 20. vijeka nikada nije prošlo sto godina bez najmanje jedne uspješne i protivzakonite uzurpacije krune. Ovo je spisak svih ruskih careva/imperatora i vladajućih carica/imperatorica.
Carevi Rusije
[uredi | uredi izvor]Carevi Rusije | |||
---|---|---|---|
Car | Otac | Vrijeme Vladanja | Bilješke |
Ivan IV Grozni | Vasilije III | 16. januar 1547 – 18. mart 1584 | otrovan |
Fjodor I Zvonar | Ivan IV Grozni | 18. mart 1584 – 7. januar 1598 | Cijela vladavina je bila pod regenstvom Borisa Godunova. |
Boris Godunov | 21. februar 1598 – 13. april 1605 | Izabrao ga je parlament nakon izumruća prethodne dinastije | |
Fjodor II | Boris Godunov | 13. april 1605 – 1. juli 1605 | Napravio vlastitom rukom kartu Rusije. |
Lažni Dimitrije | 1. juli 1605 – 17. maj 1606 | Predstavljao se kao princ Dimitrije sin Ivana IV | |
Vasilije IV, Šujski | Ivan Šujski | 19. maj 1606 – 17. juli 1610 | Oboren odlukom bojara. Umro u poljskom zarobljeništvu. |
Vladislav IV, kralj Poljske | Žigmund III Vasa, kralj Poljske | septembar 1610 – septembar 1612 | Oboren narodnom bunom protiv poljske okupacije. |
Mihajlo I Romanov | patrijarh Filaret | 21. februar 1613 – 13. juli 1645 | Izabran od parlamenta |
Aleksej I | Mihajlo I Romanov | 13. juli 1645 – 26. januar 1676 | Uništio je Poljskoj status velesile |
Fjodor III | Aleksej I | 26. januar 1676 – 7. maj 1682 | Bio je invalid od rođenja. |
Petar Veliki | Aleksej I | 7. maj 1682 – 20. januar 1721 | Uzurpirao vlast starijeg brata Ivana V |
Ivan V | Aleksej I | 31. maj 1682 – 8. februar 1696 | Invalid od rođenja. Regent mu je bila sestra Sofija. |
Car | Otac | Vrijeme Vladanja | Bilješke |
Imperatori cijele Rusije
[uredi | uredi izvor]Petar I Veliki je titulu cara zamijenio titulom imperatorom i svi naredni vladari su držali tu titulu. U neslužbenoj upotrebi, međutim, titula cara je ostala korištena sve do ukidanja monarhije.
Carevi Rusije | |||
---|---|---|---|
Car | Otac | Vrijeme Vladanja | Bilješke |
Petar I Veliki | Aleksej I | 20. januar 1721 – 8. februar 1725 | Okrunio se za cara cijele Rusije (Imperatora). |
Katarina I | Samuilo Skavronski | 8. februar 1725 – 17. maj 1727 | Dvorskim pučem uzurpirala vlast od Petar II |
Petar II | Aleksej Petrovič Romanov | 17. maj 1727 – 29. januar 1730 | Umro na dan vjenčanja. |
Ana | Ivan V | 6. februar 1730 – 28. oktobar 1740 | Nakon dugotrajnih dvorskih dogovora izabrana za caricu |
Ivan VI | Antonije Ulrik od Braunschweig-Wolfenbüttela | 28. oktobar 1740 – 6. decembar 1741 | Ana ga je kao pranećaka proglasila nasljednikom. |
Elizabeta | Petar Veliki | 6. decembar 1741 – 5. januar 1762 | Izvršila državni udar uz finansijsku pomoć Francuza |
Petar III | Karlo Fridrik, vojvoda Holstein-Gottorpa | 5. januar 1762 – 28. juni 1762 | Nećak Elizabete |
Katarina II Velika | Kristijan Avgust, knez Anhalt-Zerbsta | 28. juni 1762 – 6. novembar 1796 | Naredila ubistvo pretendenata koji su mogli ugroziti njeno pravo na tron |
Pavle | Petar III | 6. novembar 1796 – 23. mart 1801 | Ubijen u atentatu organiziranom od Britanskog (Hanoverskog) generala u Ruskoj službi. |
Aleksandar I | Pavle | 23. mart 1801 – 1. decembar 1825 | Njegova smrt izaziva dvorsku zavjeru. |
Nikola I | Pavle | 25. decembar 1825 – 2. mart 1855 | Njegovo stupanje na prijestolje u zavjeri dovodi do dekabristovske pobune. |
Aleksandar II | Nikola I | 2. mart 1855 – 13. mart 1881 | Ubijen u atentatu organiziranom od boraca za slobodu Poljske |
Aleksandar III | Aleksandar II | 13. mart 1881 – 1. novembar 1894 | |
Nikola II | Aleksandar III | 1. novembar 1894 – 15. mart 1917 | Abdicirao u korist brata. Zajedno sa ženom i petero djece ubijen u Oktobarskoj revoluciji |
Mihajlo II | Aleksandar III | 15. mart 1917 – 16. mart 1917 | Postavio uslove za prihvaćanje krune. Uslovi su bili odbijeni, a on ubijen u Oktobarskoj revoluciji. |
Car | Otac | Vrijeme Vladanja | Bilješke |
Pretendenti
[uredi | uredi izvor]Pretendenti za ruski tron | |||
---|---|---|---|
Pretendenti | Otac | Titulu držao/la | Bilješke |
Ćiril | Vladimir | 12. juni 1918 – 12. oktobar 1938 | Nakon Oktobarske revolucije otišao u egzil. |
Vladimir | Ćiril | 12. oktobar 1938 - 21. april 1992 | |
Marija | Vladimir | 21. april 1992 – | Trenutni pretendent, titularna carica Rusije; u sukobu s Nikolajem Romanovičem |
Nikolaj | Roman | 21. april 1992 – | Trenutni pretendent, titularni car Rusije; u sukobu s Marijom Vladimirovnom |
Pretendenti | Otac | Titulu držao/la | Bilješke |
Prema ruskom zakonu, ruska kruna se nasljeđivala po čisto muškoj liniji i od strane muškaraca. Tek kada bi muška linija izumrla, pravo na prijestolje je imala žena (ili njeni potomci), i to ona koja je najbliži srodnik posljednjeg muškog člana dinastije i koja bi njega naslijedila kao da je muškarac. Pravo na rusko prijestolje imale su samo osobe rođene iz brakova osoba jednakog društvenog statusa, odnosno iz brakova koje odobrava carski zakon i glava dinastije, što znači da osobe rođene iz morganatskih brakova i njihovi potomci nisu imali pravo na prijestolje.
Nakon smrti Vladimira Ćirilovića Romanova, pravo na rusko prijestolje položile su dvije osobe: njegova kćerka, Marija Vladimirovna Romanova, i njegov daleki patrilinearni rođak, Nikolaj Romanovič Romanov.
Vladimir, koji je bio glava dinastije i koji je sebe smatrao posljednjim muškim članom dinastije, je za svoju nasljednicu odredio svoju kćer Mariju. Međutim, zbog njenog spola, pravo na prijestolje je položio i Nikolaj. Marija i oni koji je podržavaju smatraju da Nikolaj nema pravo na prijestolje jer je (kao i svi njegovi nasljednici) rođen iz morganatskog braka. Nikolaj i oni koji ga podržavaju smatraju da je Marija također rođena iz braka nejednakih osoba, iako je njen otac (kao glava dinastije) priznao svoju buduću suprugu (Marijinu majku, koja je porijeklom uz gruzijske kraljevske dinastije) kao osobu njemu jednakog statusa.
Nasljednici Marije
[uredi | uredi izvor]- Georgije Mihajlovič Romanov - sin Marije Vladimirovne, također u nizu nasljeđivanja pruske krune
Nasljednici Nikolaja
[uredi | uredi izvor]- Dimitri Romanovič Romanov
- Andrej Andrejevič Romanov (1923-)
- Aleksej Andrejevič Romanov
- Petar Andrejevič Romanov
- Andrej Andrejevič Romanov (1967-)
- Rostislav Rostislavovič Romanov
- Nikita Rostislavovič Romanov
- Nikolaj Romanov
- Danijel Romanov