Michał Hucał
Christian Theological Academy in Warsaw, Faculty of Theology, Department Member
- Lawyer and theologian, graduate of the Law Faculty of the University of Warsaw, doctor of theology in the field of ec... moreLawyer and theologian, graduate of the Law Faculty of the University of Warsaw, doctor of theology in the field of ecclesiastical law of the Christian Theological Academy in Warsaw, author of publications on Law and Religion, human rights and ecclesiastical law, e.g. "Wolność sumienia i wyznania w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka" ("The Freedom of Conscience and Religion in the Jurisprudence of the European Court of Human Rights", Warsaw 2012) and "Oddziaływanie brytyjskiej ustawy o prawach człowieka z 1998 r. na Kościół Anglii" ("The impact of the British Human Rights Act 1998 on the Church of England", Toruń 2015) as well as the co-author of "Prawo Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego. Komentarz" ("The Law of the Evangelical Church of Augsburg Confession in Poland. Commentary", Warsaw 2017).edit
W wyniku badań stwierdzono, że na zbiór aktualnie obowiązujących przepisów prawnych trzech Kościołów ewangelickich w Polsce, stanowiących agregat prawa Kościelnego składają się następujące akty prawne: 1.1 dla Kościoła... more
W wyniku badań stwierdzono, że na zbiór aktualnie obowiązujących przepisów prawnych trzech Kościołów ewangelickich w Polsce, stanowiących agregat prawa Kościelnego składają się następujące akty prawne:
1.1 dla Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej (KEA w RP):
Sytuację prawną Kościoła wobec Państwa reguluje Ustawa z dnia 13 maja 1994 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 1994 r. Nr 73, poz. 323 z późn. zm.). Oprócz tego obowiązuje w relacjach Państwo-Kościół szereg zarządzeń i rozporządzeń w liczbie 8.
Przepisy wewnętrzne Kościoła, stanowiące zbiór Prawa Kościelnego zostały podzielone na 5 działów:
1. Wewnątrzkościelne przepisy zasadnicze, ogólnie obowiązujące i dyscyplinarne
2. Wewnątrzkościelne przepisy dotyczące władz zwierzchnich
3. Wewnątrzkościelne przepisy dotyczące władz diecezjalnych
4. Wewnątrzkościelne przepisy dotyczące władz parafialnych
5. Wewnątrzkościelne przepisy dotyczące innych jednostek organizacyjnych
Dodatkowym elementem korpusu Prawa Kościelnego KEA w RP są wykładnie autentyczne przepisów prawa dokonywane przez Radę Synodalną lub Synod Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego.
Łącznie w Kościele luterańskim w Polsce obowiązuje 36 aktów prawnych różnej rangi.
1.2 Dla Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Rzeczypospolitej Polskiej (KER w RP):
Sytuację prawną Kościoła wobec Państwa reguluje Ustawa z dnia 13 maja 1994 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 1994 r. Nr 73 poz. 324 z późn. zm.). W relacjach Państwo-Kościół Ewangelicko-Reformowany obowiązują także 2 rozporządzenia.
Zbiór obowiązujących aktów prawnych stanowiących korpus Prawa Kościelnego nie został poddany podziałowi na wyodrębnione działy, składa się z 8 dokumentów obowiązujących w Kościele i jego agendach.
1.3 Dla Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w Rzeczypospolitej Polskiej (KEM w RP):
Sytuację prawną Kościoła wobec Państwa reguluje Ustawa z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 1995 r. Nr 97 poz. 479 z późn. zm.). W relacjach Państwo-Kościół Ewangelicko-Metodystyczny obowiązują ponadto dwie regulacje: 1 Rozporządzenie oraz 1 Zarządzenie.
Jedynym dokumentem, stanowiącym całość Prawa Kościelnego polskiego metodyzmu jest Prawo Wewnętrzne Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 23 czerwca 2017 r.
Ponadto zespół badawczy stwierdził, że w zasobie prawa istnieją akty wspólne, mające moc obowiązującą wobec wszystkich Kościołów ewangelickich:
1. Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz.U. z 1989 r. Nr 25 poz. 155 z późn. zm.)
2. Porozumienie o wzajemnym dopuszczaniu wiernych do czynnego korzystania z praw i obowiązków wynikających z udziału w życiu Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej i Ewangelicko-Reformowanego w Rzeczypospolitej Polskiej zawarte w dniu 22 lutego 2012 r. pomiędzy Kościołem Ewangelicko-Augsburskim w Rzeczypospolitej Polskiej z siedzibą w Warszawie przy ul. Miodowej 21, a Kościołem Ewangelicko-Reformowanym w Rzeczypospolitej Polskiej z siedzibą w Warszawie przy al. Solidarności 76a,
3. Porozumienie pomiędzy Polską Radą Ekumeniczną oraz Ministrem Edukacji Narodowej z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie kwalifikacji zawodowych wymaganych od nauczycieli religii kościołów zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej.
Druga część tomu 1 (Przepisy dawne obowiązujące w okresie po 11 listopada 1918 r. ) stanowi zestawienie archiwalnych aktów prawnych (Przepisy dawne) Kościołów ewangelickich w Polsce. Materiał został podzielony na Przepisy obowiązujące w poszczególnych Kościołach ewangelickich. Także w tej materii zasób prawa dla Kościoła luterańskiego, jak wykazały badania, jest wielokrotnie większy niż pozostałych denominacji ewangelickich.
W ramach Przepisów dawnych KEA w RP ujawniono następujące działy:
1. Akty prawne okresu międzywojennego, w tym:
- Przepisy ustrojowe
- Przepisy pozostałe oraz przepisy dotyczące włączenia ziem Śląska Cieszyńskiego
- Przepisy dotyczące ewangelickich Kościołów unijnych
2. Przepisy wprowadzone w latach 1945-1989
3. Przepisy kościelne wprowadzone po 1989 r.
Z uwagi na przemiany ustrojowe po roku 1989 luterańskie Prawo Kościelne uległo uwolnieniu spod państwowej kurateli oraz daleko idącemu upodmiotowieniu, było przez Synod wielokrotnie, gruntownie lub kosmetycznie zmieniane.
W ramach Przepisów dawnych KER w RP odnaleziono i udostępniono następujące akty prawne:
1. Ukaz carski z dnia 8 lutego 1849 r. – Przepisy o zarządzie spraw Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Królestwie Polskiem (Dz. Pr. z 1849 r. Nr 129 t. 42)
2. Statut ustroju wewnętrznego Wileńskiego Kościoła Ewangelicko-Reformowanego (dawniej Jednoty Litewskiej) z dnia 12 lutego 1927 r.
3. Dekret z dnia 5 września 1947 r. o uregulowaniu położenia prawnego Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Rzeczypospolitej Polskiej, Kościoła Mariawickiego i Kościoła Starokatolickiego (Dz.U. z 1947 r. Nr 59, poz. 316)
4. Prawo Wewnętrzne Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 1 listopada 1954 r.
5. Prawo Wewnętrzne Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 28 stycznia 1968 r.
6. Prawo Wewnętrzne Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 września 1991 r.
Lista ma charakter kompletny.
W odniesieniu do KEM w RP stwierdzono, że sytuacja prawna Kościoła została uregulowana dopiero po II wojnie światowej. Historyczny zbiór Prawa Kościelnego i wyznaniowego tej dominacji składa się z następujących aktów:
1. Dekret z dnia 16 października 1945 r. o stosunku Państwa do Kościoła Metodystycznego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 1945 r. Nr 46, poz. 259)
2. Statut Kościoła Metodystycznego w PRL z 25 czerwca 1969 r.
3. Prawo Wewnętrzne Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 25 maja 1991 r.
W ostatniej części tomu 1 (część 8), zostały opublikowane historyczne Regulacje wspólne dla Kościołów ewangelickich, wydane głównie w okresie międzywojennym.
1.1 dla Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej (KEA w RP):
Sytuację prawną Kościoła wobec Państwa reguluje Ustawa z dnia 13 maja 1994 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 1994 r. Nr 73, poz. 323 z późn. zm.). Oprócz tego obowiązuje w relacjach Państwo-Kościół szereg zarządzeń i rozporządzeń w liczbie 8.
Przepisy wewnętrzne Kościoła, stanowiące zbiór Prawa Kościelnego zostały podzielone na 5 działów:
1. Wewnątrzkościelne przepisy zasadnicze, ogólnie obowiązujące i dyscyplinarne
2. Wewnątrzkościelne przepisy dotyczące władz zwierzchnich
3. Wewnątrzkościelne przepisy dotyczące władz diecezjalnych
4. Wewnątrzkościelne przepisy dotyczące władz parafialnych
5. Wewnątrzkościelne przepisy dotyczące innych jednostek organizacyjnych
Dodatkowym elementem korpusu Prawa Kościelnego KEA w RP są wykładnie autentyczne przepisów prawa dokonywane przez Radę Synodalną lub Synod Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego.
Łącznie w Kościele luterańskim w Polsce obowiązuje 36 aktów prawnych różnej rangi.
1.2 Dla Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Rzeczypospolitej Polskiej (KER w RP):
Sytuację prawną Kościoła wobec Państwa reguluje Ustawa z dnia 13 maja 1994 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 1994 r. Nr 73 poz. 324 z późn. zm.). W relacjach Państwo-Kościół Ewangelicko-Reformowany obowiązują także 2 rozporządzenia.
Zbiór obowiązujących aktów prawnych stanowiących korpus Prawa Kościelnego nie został poddany podziałowi na wyodrębnione działy, składa się z 8 dokumentów obowiązujących w Kościele i jego agendach.
1.3 Dla Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w Rzeczypospolitej Polskiej (KEM w RP):
Sytuację prawną Kościoła wobec Państwa reguluje Ustawa z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 1995 r. Nr 97 poz. 479 z późn. zm.). W relacjach Państwo-Kościół Ewangelicko-Metodystyczny obowiązują ponadto dwie regulacje: 1 Rozporządzenie oraz 1 Zarządzenie.
Jedynym dokumentem, stanowiącym całość Prawa Kościelnego polskiego metodyzmu jest Prawo Wewnętrzne Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 23 czerwca 2017 r.
Ponadto zespół badawczy stwierdził, że w zasobie prawa istnieją akty wspólne, mające moc obowiązującą wobec wszystkich Kościołów ewangelickich:
1. Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz.U. z 1989 r. Nr 25 poz. 155 z późn. zm.)
2. Porozumienie o wzajemnym dopuszczaniu wiernych do czynnego korzystania z praw i obowiązków wynikających z udziału w życiu Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej i Ewangelicko-Reformowanego w Rzeczypospolitej Polskiej zawarte w dniu 22 lutego 2012 r. pomiędzy Kościołem Ewangelicko-Augsburskim w Rzeczypospolitej Polskiej z siedzibą w Warszawie przy ul. Miodowej 21, a Kościołem Ewangelicko-Reformowanym w Rzeczypospolitej Polskiej z siedzibą w Warszawie przy al. Solidarności 76a,
3. Porozumienie pomiędzy Polską Radą Ekumeniczną oraz Ministrem Edukacji Narodowej z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie kwalifikacji zawodowych wymaganych od nauczycieli religii kościołów zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej.
Druga część tomu 1 (Przepisy dawne obowiązujące w okresie po 11 listopada 1918 r. ) stanowi zestawienie archiwalnych aktów prawnych (Przepisy dawne) Kościołów ewangelickich w Polsce. Materiał został podzielony na Przepisy obowiązujące w poszczególnych Kościołach ewangelickich. Także w tej materii zasób prawa dla Kościoła luterańskiego, jak wykazały badania, jest wielokrotnie większy niż pozostałych denominacji ewangelickich.
W ramach Przepisów dawnych KEA w RP ujawniono następujące działy:
1. Akty prawne okresu międzywojennego, w tym:
- Przepisy ustrojowe
- Przepisy pozostałe oraz przepisy dotyczące włączenia ziem Śląska Cieszyńskiego
- Przepisy dotyczące ewangelickich Kościołów unijnych
2. Przepisy wprowadzone w latach 1945-1989
3. Przepisy kościelne wprowadzone po 1989 r.
Z uwagi na przemiany ustrojowe po roku 1989 luterańskie Prawo Kościelne uległo uwolnieniu spod państwowej kurateli oraz daleko idącemu upodmiotowieniu, było przez Synod wielokrotnie, gruntownie lub kosmetycznie zmieniane.
W ramach Przepisów dawnych KER w RP odnaleziono i udostępniono następujące akty prawne:
1. Ukaz carski z dnia 8 lutego 1849 r. – Przepisy o zarządzie spraw Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Królestwie Polskiem (Dz. Pr. z 1849 r. Nr 129 t. 42)
2. Statut ustroju wewnętrznego Wileńskiego Kościoła Ewangelicko-Reformowanego (dawniej Jednoty Litewskiej) z dnia 12 lutego 1927 r.
3. Dekret z dnia 5 września 1947 r. o uregulowaniu położenia prawnego Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Rzeczypospolitej Polskiej, Kościoła Mariawickiego i Kościoła Starokatolickiego (Dz.U. z 1947 r. Nr 59, poz. 316)
4. Prawo Wewnętrzne Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 1 listopada 1954 r.
5. Prawo Wewnętrzne Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 28 stycznia 1968 r.
6. Prawo Wewnętrzne Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 września 1991 r.
Lista ma charakter kompletny.
W odniesieniu do KEM w RP stwierdzono, że sytuacja prawna Kościoła została uregulowana dopiero po II wojnie światowej. Historyczny zbiór Prawa Kościelnego i wyznaniowego tej dominacji składa się z następujących aktów:
1. Dekret z dnia 16 października 1945 r. o stosunku Państwa do Kościoła Metodystycznego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 1945 r. Nr 46, poz. 259)
2. Statut Kościoła Metodystycznego w PRL z 25 czerwca 1969 r.
3. Prawo Wewnętrzne Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 25 maja 1991 r.
W ostatniej części tomu 1 (część 8), zostały opublikowane historyczne Regulacje wspólne dla Kościołów ewangelickich, wydane głównie w okresie międzywojennym.
Research Interests:
Research Interests:
W wyniku badań stwierdzono, że na zbiór aktualnie obowiązujących przepisów prawnych trzech Kościołów ewangelickich w Polsce, stanowiących agregat prawa Kościelnego składają się następujące akty prawne: 1.1 dla Kościoła... more
W wyniku badań stwierdzono, że na zbiór aktualnie obowiązujących przepisów prawnych trzech Kościołów ewangelickich w Polsce, stanowiących agregat prawa Kościelnego składają się następujące akty prawne: 1.1 dla Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej (KEA w RP): Sytuację prawną Kościoła wobec Państwa reguluje Ustawa z dnia 13 maja 1994 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 1994 r. Nr 73, poz. 323 z późn. zm.). Oprócz tego obowiązuje w relacjach Państwo-Kościół szereg zarządzeń i rozporządzeń w liczbie 8. Przepisy wewnętrzne Kościoła, stanowiące zbiór Prawa Kościelnego zostały podzielone na 5 działów: 1. Wewnątrzkościelne przepisy zasadnicze, ogólnie obowiązujące i dyscyplinarne 2. Wewnątrzkościelne przepisy dotyczące władz zwierzchnich 3. Wewnątrzkościelne przepisy dotyczące władz diecezjalnych 4. Wewnątrzkościelne przepisy dotyczące władz parafialnych 5. Wewnątrzkościelne przepisy dotyczące innych jednostek organizacyjnych Dodatkowym elementem korpusu Prawa Kościelnego KEA w RP są wykładnie autentyczne przepisów prawa dokonywane przez Radę Synodalną lub Synod Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego. Łącznie w Kościele luterańskim w Polsce obowiązuje 36 aktów prawnych różnej rangi. 1.2 Dla Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Rzeczypospolitej Polskiej (KER w RP): Sytuację prawną Kościoła wobec Państwa reguluje Ustawa z dnia 13 maja 1994 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 1994 r. Nr 73 poz. 324 z późn. zm.). W relacjach Państwo-Kościół Ewangelicko-Reformowany obowiązują także 2 rozporządzenia. Zbiór obowiązujących aktów prawnych stanowiących korpus Prawa Kościelnego nie został poddany podziałowi na wyodrębnione działy, składa się z 8 dokumentów obowiązujących w Kościele i jego agendach. 1.3 Dla Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w Rzeczypospolitej Polskiej (KEM w RP): Sytuację prawną Kościoła wobec Państwa reguluje Ustawa z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 1995 r. Nr 97 poz. 479 z późn. zm.). W relacjach Państwo-Kościół Ewangelicko-Metodystyczny obowiązują ponadto dwie regulacje: 1 Rozporządzenie oraz 1 Zarządzenie. Jedynym dokumentem, stanowiącym całość Prawa Kościelnego polskiego metodyzmu jest Prawo Wewnętrzne Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 23 czerwca 2017 r. Ponadto zespół badawczy stwierdził, że w zasobie prawa istnieją akty wspólne, mające moc obowiązującą wobec wszystkich Kościołów ewangelickich: 1. Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz.U. z 1989 r. Nr 25 poz. 155 z późn. zm.) 2. Porozumienie o wzajemnym dopuszczaniu wiernych do czynnego korzystania z praw i obowiązków wynikających z udziału w życiu Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej i Ewangelicko-Reformowanego w Rzeczypospolitej Polskiej zawarte w dniu 22 lutego 2012 r. pomiędzy Kościołem Ewangelicko-Augsburskim w Rzeczypospolitej Polskiej z siedzibą w Warszawie przy ul. Miodowej 21, a Kościołem Ewangelicko-Reformowanym w Rzeczypospolitej Polskiej z siedzibą w Warszawie przy al. Solidarności 76a, 3. Porozumienie pomiędzy Polską Radą Ekumeniczną oraz Ministrem Edukacji Narodowej z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie kwalifikacji zawodowych wymaganych od nauczycieli religii kościołów zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej. Druga część tomu 1 (Przepisy dawne obowiązujące w okresie po 11 listopada 1918 r. ) stanowi zestawienie archiwalnych aktów prawnych (Przepisy dawne) Kościołów ewangelickich w Polsce. Materiał został podzielony na Przepisy obowiązujące w poszczególnych Kościołach ewangelickich. Także w tej materii zasób prawa dla Kościoła luterańskiego, jak wykazały badania, jest wielokrotnie większy niż pozostałych denominacji ewangelickich. W ramach Przepisów dawnych KEA w RP ujawniono następujące działy: 1. Akty prawne okresu międzywojennego, w tym: - Przepisy ustrojowe - Przepisy pozostałe oraz przepisy dotyczące włączenia ziem Śląska Cieszyńskiego - Przepisy dotyczące ewangelickich Kościołów unijnych 2. Przepisy wprowadzone w latach 1945-1989 3. Przepisy kościelne wprowadzone po 1989 r. Z uwagi na przemiany ustrojowe po roku 1989 luterańskie Prawo Kościelne uległo uwolnieniu spod państwowej kurateli oraz daleko idącemu upodmiotowieniu, było przez Synod wielokrotnie, gruntownie lub kosmetycznie zmieniane. W ramach Przepisów dawnych KER w RP odnaleziono i udostępniono następujące akty prawne: 1. Ukaz carski z dnia 8 lutego 1849 r. – Przepisy o zarządzie spraw Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Królestwie Polskiem (Dz. Pr. z 1849 r. Nr 129 t. 42) 2. Statut ustroju wewnętrznego Wileńskiego Kościoła Ewangelicko-Reformowanego (dawniej Jednoty Litewskiej) z dnia 12 lutego 1927 r. 3. Dekret z dnia 5 września 1947 r. o uregulowaniu położenia prawnego Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Rzeczypospolitej Polskiej,…
Research Interests:
Monografia jest wynikiem realizacji projektu badawczego „Wielowymiarowość ewangelickiego prawa kościelnego. Analiza porównawcza i teologiczno-prawna wraz z edycją tekstów prawnych polskich kościołów ewangelickich” sfinansowanego z... more
Monografia jest wynikiem realizacji projektu badawczego „Wielowymiarowość ewangelickiego prawa kościelnego. Analiza porównawcza i teologiczno-prawna wraz z edycją tekstów prawnych polskich kościołów ewangelickich” sfinansowanego z Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, moduł Rozwój 2b i stanowi drugi etap realizacji projektu. W pierwszym tomie „Ewangelickie Prawo Kościelne 1918-2018. Zbiór tekstów prawnych”, wydanym w Wydawnictwie Naukowych ChAT w roku 2018, dokonano edycji wszystkich aktualnych tekstów prawnych Kościołów ewangelickich funkcjonujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz zebrano wszystkie istotne archiwalne akty prawne, obowiązujące w systemie prawnym II Rzeczypospolitej i okresie PRL. Jako desygnat nazwy Kościoły ewangelickie przyjęto Kościoły tradycji luterańskiej, kalwińskiej i metodystycznej, które w swej nazwie posiadają określenie „ewangelicki”. Ewangelickie prawo kościelne nie było w Polsce przedmiotem refleksji naukowej poza jednostkowymi publikacjami o charakterze przyczynkowym, odnoszącymi się do pojedynczych aktów o charakterze historycznym czy artykułów naukowych o ograniczonym lub partykularnym zakresie. Brak systematycznego ujęcia prawa wewnętrznego Kościołów ewangelickich jest szczególnie rażący w porównaniu do ugruntowanej nauki prawa kanonicznego po stronie Kościoła rzymskokatolickiego. Ów brak opracowań syntetycznych jest widoczny również w refleksji prawno-kanonicznej polskiego Prawosławia. Przedmiotem badań niniejszego opracowania jest więc aktualny zasób prawa kościelnego Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP, Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w RP oraz Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w RP, historyczne emanacje prawa kościelnego wspólnot eklezjalnych, których spadkobiercami prawnymi i duchowymi są wymienione powyżej Kościoły, jak też dorobek teologiczny tych Kościołów.
Research Interests:
European states responded in different ways to tensions related to the increase in religious diversity, and the restrictions introduced were considered appropriate when they resulted from public security and the need to protect others,... more
European states responded in different ways to tensions related to the increase in religious diversity, and the restrictions introduced were considered appropriate when they resulted from public security and the need to protect others, especially if the state presented a credible justification. On this occasion, the case-law of the ECHR developed two key concepts for the determination of the presence of religious symbols in public places: a powerful external symbol and an essentially passive symbol. An important achievement of the Tribunal is also the introduction of the concept of “improper proselytism.” Certainly, a further increase in religious diversity in Europe may lead to new areas of controversy, which will then be assessed by the ECHR. However, the existing instruments used by the Court, such as the idea of the Convention as a living document, the theory of the margin of appreciation or the analysis of the existence of the European consensus, enable it to develop its interp...
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych (w... more
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych (w skrócie RODO), ma znacznie większą siłę oddziaływania na Kościoły i inne związki wyznaniowe niż wcześniej obowiązująca dyrektywa 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób w związku z przetwarzaniem danych osobowych oraz swobodnego przepływu takich danych. Zgodnie z art. 91 ust. 1 RODO Kościoły i inne związki wyznaniowe, które w momencie wejścia w życie rozporządzenia – tj. 24 maja 2016 r. – stosowały szczegółowe zasady ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych, mogą je nadal stosować, jeśli zostały one dostosowane do RODO. Porównanie polskiej wersji art. 91 RODO z jego angielskim odpowiednikiem budzi jednak poważne wątpliwości. Zamiast przymiotnika „kompleksowy”, który wydaje się być dok...
Celem niniejszego artykułu jest zrekonstruowanie wybranych aspektów pozycji prawnej duchownego na gruncie orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Analizie poddano 33 wyroki i decyzje w przedmiocie dopuszczalności skargi... more
Celem niniejszego artykułu jest zrekonstruowanie wybranych aspektów pozycji prawnej duchownego na gruncie orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Analizie poddano 33 wyroki i decyzje w przedmiocie dopuszczalności skargi podjęte przez organy Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w latach 1976-2017. Na ich podstawie można stwierdzić, że orzecznictwo ETPCz jest w tym zakresie ugruntowane wieloletnią praktyką. Duchowny jako taki nie posiada gwarancji innych niż przysługujące każdej innej osobie wyznającej przekonania religijne, ale korzysta z pośredniego wzmocnienia tej ochrony dzięki gwarancjom korporacyjnej wolności sumienia i wyznania. To właśnie autonomia związku wyznaniowego dokonuje różnicowania jego pozycji tak pozytywnie, jak i negatywnie dla niego samego. Autonomia związku wyznaniowego jest bowiem w świetle orzecznictwa ETPCz istotnym komponentem pluralizmu w społeczeństwach demokratycznych, a należy do niej także określanie wymagań względem duchownych. Z tego powo...
U progu XVI wieku pojęcie państwa świeckiego było protestanckim teologom absolutnie obce, a dyskusja dotyczyła stopnia zależności związku wyznaniowego od państwa lub odwrotnie oraz wolności religii. Stosunek protestantyzmu do państwa... more
U progu XVI wieku pojęcie państwa świeckiego było protestanckim teologom absolutnie obce, a dyskusja dotyczyła stopnia zależności związku wyznaniowego od państwa lub odwrotnie oraz wolności religii. Stosunek protestantyzmu do państwa świeckiego na przestrzeni dziejów nie był ani spójny, ani niezmienny, ale akcentując indywidualizm jednostki przyczyniał się do rozwoju ochrony jej autonomii, a tym samym rozdzielenia państwa i wyznań. Współcześnie Kościoły protestanckie posiadające status państwowego związku wyznaniowego bądź same aktywnie zmierzają w kierunku zrzucenia ostatnich symboli państwa wyznaniowego, co miało miejsce w Królestwie Szwecji, lub też są wewnętrznie poddawane presji, aby zdecydować się na taki krok (np. Kościół Anglii). Koncepcja państwa świeckiego, pozbawionego cech antyreligijnych i współpracującego ze związkami wyznaniowymi w sprawach dobra wspólnego (np. diakonia), jest powszechnie akceptowana w protestantyzmie, także polskim.
Sprawa ochrony danych osobowych w związkach wyznaniowych będzie przedmiotem istotnej zmiany z uwagi na rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób... more
Sprawa ochrony danych osobowych w związkach wyznaniowych będzie przedmiotem istotnej zmiany z uwagi na rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych. Nowe prawo unijne wprowadza ważny mechanizm prawny, zmuszający kościoły do rozwoju wewnętrznych regulacji ochrony danych oraz powołania niezależnego organu nadzorczego. W praktyce będzie oznaczało to wzmocnienie konstytucyjnego prawa do prywatności w największych związkach wyznaniowych, ale także ryzyko poddania wielu mniejszych nadzorowi organu publicznego. Szereg wątpliwości dotyczących art. 91 rozporządzenia prezentowanych przez jego komentatorów, specjalizujących się w prawie ochrony danych osobowych, wskazuje, jak poważnym wyzwaniem jest to zagadnienie dla związków wyznaniowych i nauki prawa wyznaniowego.