Madog Benfras
| Madog Benfras | |
|---|---|
| Dinasyddiaeth | Cymru  |
| Galwedigaeth | bardd |
| Blodeuodd | 1340 |
Bardd serch oedd Madog Benfras (bl. canol y 14g). Roedd yn un o arloeswyr y cywydd ac yn gyfaill i Ddafydd ap Gwilym.[1]
Bywgraffiad
[golygu | golygu cod]Roedd yn frodor o'r Maelor Gymraeg yng ngogledd-ddwyrain Cymru lle roedd ei frawd yn berson Marchwiail ger Eutun (Bwrdeistref Sirol Wrecsam heddiw). Yng nghyfnod y bardd roedd Maelor Gymraeg a Maelor Saesneg yn rhan o arglwyddiaeth Brwmffild a Iâl. Roedd Madog yn un o ddisgynyddion Madog ap Llywelyn (m. 1331), uchelwr mawr yn yr ardal ac un o ddisgynyddion tywysogion Powys Fadog. Yn ogystal â dal tir yn y Maelor Gymraeg mae'n bosibl y bu ganddo dir yn ardal Brogyntyn, Swydd Amwythig hefyd.[1]
Cerddi
[golygu | golygu cod]Cedwir saith cywydd y gellir eu derbyn yn ddiogel fel gwaith Madog. Cerddi serch ydynt i gyd o ran eu prif thema; yr unig eithriad yw ei gywydd marwnad i'w gyfaill Dafydd ap Gwilym, ond canmol bardd serch ac amddiffyn y canu hwnnw yw prif nodwedd y gerdd honno.[1]
Llyfryddiaeth
[golygu | golygu cod] |
Mae gan Wicidestun destun sy'n berthnasol i'r erthygl hon: |
- Barry J. Lewis (gol.), 'Gwaith Madog Benfras', yn Gwaith Madog Benfras ac eraill o feirdd y bedwaredd ganrif ar ddeg (Aberystwyth, 2007). Y golygiad safonol o waith y bardd.
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]Bedo Hafesb · Bleddyn Ddu · Cadwaladr Cesail · Casnodyn · Rhisiart Cynwal · Wiliam Cynwal · Dafydd ab Edmwnd · Dafydd Alaw · Dafydd ap Gwilym · Dafydd ap Siencyn · Dafydd Benwyn · Dafydd Ddu o Hiraddug · Dafydd Gorlech · Dafydd Llwyd o Fathafarn · Dafydd Nanmor · Dafydd y Coed · Edward Dafydd · Deio ab Ieuan Du · Lewys Dwnn · Edward Maelor · Edward Sirc · Edward Urien · Einion Offeiriad · Gronw Ddu · Gronw Gyriog · Gruffudd ab Adda ap Dafydd · Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan · Gruffudd ap Dafydd ap Tudur · Gruffudd ap Llywelyn Lwyd · Gruffudd ap Maredudd ap Dafydd · Gruffudd ap Tudur Goch · Gruffudd Fychan ap Gruffudd ab Ednyfed · Gruffudd Gryg · Gruffudd Hiraethog · Gruffudd Llwyd · Gruffudd Llwyd ap Llywelyn Gaplan · Guto'r Glyn · Gutun Owain · Gwerful Fychan · Gwerful Mechain · Gwilym Ddu o Arfon · Gwilym Tew · Hillyn · Huw Cae Llwyd · Huw Ceiriog · Huw Cornwy · Huw Llŷn · Huw Pennant (I) · Huw Pennant (II) · Hywel ab Einion Lygliw · Hywel ap Mathew · Hywel Cilan · Hywel Ystorm · Ieuan ap Huw Cae Llwyd · Ieuan ap Hywel Swrdwal · Ieuan Brydydd Hir · Ieuan Du'r Bilwg · Ieuan Dyfi · Ieuan Gethin · Ieuan Llwyd ab y Gargam · Ieuan Tew Ieuanc · Iocyn Ddu ab Ithel Grach · Iolo Goch · Iorwerth ab y Cyriog · Iorwerth Beli · Iorwerth Fynglwyd · Ithel Ddu · Lewis ab Edward · Lewys Daron · Lewys Glyn Cothi · Lewys Môn · Lewys Morgannwg · Llywarch Bentwrch · Llywelyn ab y Moel · Llywelyn ap Gwilym Lygliw · Llywelyn Brydydd Hoddnant · Llywelyn Ddu ab y Pastard · Llywelyn Fychan ap Llywelyn Foelrhon · Llywelyn Fychan ap Llywelyn Goch · Llywelyn Goch ap Meurig Hen · Llywelyn Goch y Dant · Llywelyn Siôn · Mab Clochyddyn · Madog Benfras · Maredudd ap Rhys · Meurig ab Iorwerth · Morus Dwyfech · Owain Gwynedd · Owain Waed Da · Prydydd Breuan · Tomos Prys · Gruffudd Phylip · Phylip Siôn Phylip · Rhisiart Phylip · Rhys Cain · Rhys Nanmor · Siôn Phylip · Siôn Tudur · Raff ap Robert · Robert ab Ifan · Robin Ddu ap Siencyn · Rhisierdyn · Rhisiart ap Rhys · Rhys ap Dafydd ab Einion · Rhys ap Dafydd Llwyd · Rhys ap Tudur · Rhys Brydydd · Rhys Goch Eryri · Sefnyn · Simwnt Fychan · Siôn ap Hywel ap Llywelyn Fychan · Siôn ap Hywel Gwyn · Siôn Brwynog · Siôn Cent · Siôn Ceri · Sypyn Cyfeiliog · Trahaearn Brydydd Mawr · Tudur Aled · Tudur ap Gwyn Hagr · Tudur Ddall · Wiliam Llŷn · Y Mab Cryg · Y Proll · Yr Ustus Llwyd