Μεσιέ 3

Μεσιέ 3

Το Μεσιέ 3
Παρατηρησιακά δεδομένα (εποχή J2000)
Τάξη	VI
Αστερισμός	Θηρευτικοί Κύνες
Ορθή αναφορά	13h 42m 11.23s
Απόκλιση	28° 22′ 31.6″
Απόσταση	33.900 έτη φωτός (10.400 pc)
Φαινόμενο μέγεθος (V)	+6,2
Φαινόμενες διαστάσεις (V)	18’
Φυσικά χαρακτηριστικά
Μάζα	4.87 x 1035 kg (245.000 Μ${\odot }$)
Ακτίνα	90 έτη φωτός
Εκτιμώμενη ηλικία	8 x 109 έτη
Άλλοι προσδιορισμοί	NGC 5272, GCl 025
Δείτε επίσης: Σφαιρωτό σμήνος, Κατάλογος σφαιρωτών σμηνών

Το Μεσιέ 3 (γνωστό και ως M3 και NGC 5272) είναι σφαιρωτό σμήνος σε απόσταση περίπου 33.920 ετών φωτός στον αστερισμό Θηρευτικοί Κύνες. Είναι ένα από τα πιο εξέχοντα σφαιρωτά σμήνη, καθώς αποτελείται από περίπου μισό εκατομμύρια άστρα.

Ιστορικό

Το Μεσιέ 3 ανακαλύφθηκε από το Σαρλ Μεσιέ το 1764. Είναι το πρώτο αντικείμενο που ανακάλυψε. Ο Ουίλιαμ Χέρσελ ήταν ο πρώτος που το ανέλυσε σε άστρα το 1784.

Χαρακτηριστικά

Το Μεσιέ 3 από ερασιτεχνικό τηλεσκόπιο

Το Μεσιέ 3 είναι ένα από τα μεγαλύτερα και λαμπρότερα σφαιρωτά σμήνη, καθώς αποτελείται από περίπου 500.000 άστρα. Έχει απόλυτο μέγεθος περίπου -8,93 ή είναι περίπου 3 εκατομμύρια φορές λαμπρότερο από τον Ήλιο. Η διάμετρός του είναι περίπου 180 έτη φωτός, ενώ η παλιρροϊκή σφαίρα επιρροής του σμήνους, πέρα από την οποία τα άστρα απομακρύνονται από το σμήνος, έχει διάμετρο περίπου 760 έτη φωτός. Επιπλέον το Μ3 έχει ένα συμπιεσμένο πυκνό πυρήνα με διάμετρο περίπου 11 έτη φωτός, σχετικά μεγάλη για σφαιρικό σμήνος, ενώ η μισή μάζα του είναι συγκεντρωμένη σε διάμετρο 22 έτη φωτός.

Μέλη

Τα λαμπρότερα μέλη του Μ3 έχουν μέγεθος περίπου φαινόμενο μέγεθος +12,7, ενώ οι γίγαντες έχουν μέγεθος + 15,7, και τα 25 λαμπρότερα άστρα έχουν μέσο όρο +14,23. Περίπου 44.500 μέλη έχουν μέγεθος μεγαλύτερο από +22,5.

Επιπλέον, το Μ3 είναι πολύ πλούσιο σε μεταβλητούς αστέρες: περίπου 280 έχουν ανιχνευτεί και οι περίοδοι έχουν καθοριστεί σε περίπου 185 από αυτούς, τους περισσότερους από κάθε όλο σμήνος στο Γαλαξία μας. Από αυτούς περίπου 170 είναι μεταβλητοί τύπου RR Λυρας, γνωστοί και ως «μεταβλητοί του σμήνους», που χρησιμοποιούνται ως πρότυπα κηρία για την μέτρηση της απόστασης του σμήνους.

Το Μ3, επίσης, αποτελείται από σχετικά πολλά άστρα γνωστά και ως «blue stragglers», δηλαδή μπλε άστρα κύριας ακολουθίας που φαίνονται πολύ νεότερα από ότι είναι η μέση ηλικία του σμήνους. Τα πρώτα άστρα αυτού του είδους ανακαλύφθηκαν το 1953 σε φωτογραφίες από το αστεροσκοπείο του Πάλομαρ και αποτελούσαν για πολύ καιρό μυστήριο. Η πιο πιθανή εξήγηση είναι ότι αυτά τα άστρα στερήθηκαν τα εξώτερα, ψυχρότερα στρώματά τους κατά τη διάρκεια στενών επαφών μεταξύ άστρων που συμβαίνουν περιστασιακά στα σφαιρωτά σμήνη.

Τροχιά

Το Μεσιέ 3 βρίσκεται στην άλω του Γαλαξία, σε απόσταση περίπου 40.000 ετών φωτός από το γαλαξιακό κέντρο. Κινείται σε μία τροχιά με μορφή κουτιού με εκκεντρότητα περίπου 0,55, που το φέρνει σε απόσταση μέχρι 66.000 έτη φωτός από το γαλαξιακό κέντρο.

Αναφορές

• Δεδομένα για το NGC 5272 στα NGC/IC Database (Αγγλικά), SIMBAD (Αγγλικά), NASA Extragalactic Database (Αγγλικά), SEDS (Αγγλικά) και VizieR Service (Αγγλικά)
• Εικόνες του NGC 5272 στο Aladin (Αγγλικά) και στο SkyView (Αγγλικά)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• SEDS Messier pages on M3
• M3, Galactic Globular Clusters Database page