Jelšava
Jelšava | ||
hungare: Jolsva, germane: Eltsch | ||
urbo | ||
Preĝejo de snaktaj Petro kaj Pavlo en Jelšava
| ||
|
||
Oficiala nomo: Jelšava | ||
Ŝtato | Slovakio | |
---|---|---|
Regiono | Regiono Banská Bystrica | |
Distrikto | Distrikto Revúca | |
Historia regiono | Supra Hungarujo | |
Parto de | Gemer | |
Montaro | Slovaka ercmontaro | |
Riveroj | Muráň, Jordán | |
Situo | Jelšava | |
- alteco | 259 m s. m. | |
- koordinatoj | 48° 37′ 32″ N 20° 14′ 22″ O / 48.62556 °N, 20.23944 °O (mapo) | |
Areo | 46,799 km² (4 679,9 ha) | |
Loĝantaro | 3 152 (31.12.2007) | |
Denseco | 67,35 loĝ./km² | |
Unua skribmencio | 1243 | |
Horzono | MET (UTC+1) | |
- somera tempo | MET (UTC+2) | |
Poŝtkodo | 049 16 | |
Telefona antaŭkodo | +421 47 | |
Aŭtokodoj | RA | |
NUTS | 525791 | |
Situo enkadre de Slovakio
| ||
Situo enkadre de Regiono Banská Bystrica
| ||
Vikimedia Komunejo: Jelšava | ||
Retpaĝo: www.jelsava.sk | ||
Portalo pri Slovakio |
Jelšava (hungare Jolsva [jolŝva] estas urbo en Slovakio, en Regiono Banská Bystrica, en Distrikto Revúca. La nomo signifas alno.
Situo
[redakti | redakti fonton]Jelšava situas en valo de rojo, laŭ flankovojoj, laŭ fervojo Muráň-Košice.
Historio
[redakti | redakti fonton]La unua mencio okazis en 1243 en formo Ilswa pri la komunumo, kiun germanaj ministoj fondis. Oni minis feron kaj plumbon. En la 13-a jarcento oni konstruis fortikaĵon, kiu detruiĝis. En 1327 familio Jolsva konstruis pli novan en la proksimeco, kiun la husanoj en 1440, la turkoj en 1556 okupis. La komunumo ricevis rajton pri bazarado en 1551. Karolo la 6-a (Sankta Romia Imperio) donacis al la urbeto privilegiojn kaj forviŝis impostojn. La ĉefplaco estis defendita de muro. En la 18-a jarcento korporacioj formiĝis. Fine de la 19-a jarcento ekfunkciis grava fervojo Murány-Rimaszombat-Salgótarján-Budapeŝto.
En 1910 loĝis en Jolsva 2846 da homoj (2289 hungaroj, 449 slovakoj). Ĝis Traktato de Trianon Jolsva apartenis al Hungara reĝlando, al Gömör kaj Kis-Hont, al distrikto de Nagyrőce, poste al Ĉeĥoslovakio, fine ekde 1993 al Slovakio. En 1921 konstruiĝis fabriko pri magnezito. Dume inter 1938-1945 la regiono rehungariĝis. La unua Arbitracio de Vieno deklaris, ke tiuj komunumoj, kie la hungaroj vivas en majoritato, apartenu al Hungario. Post la 2-a mondmilito granda parto de la hungareco estis deportita, la restaĵo iĝis senrajta laŭ dekretoj de Beneš. En 2001 loĝis en la urbo 3287 da homoj (2774 slovakoj, 312 ciganoj, 81 hungaroj).
Vidindaĵoj
[redakti | redakti fonton]- sur montopinto 810 m alta troviĝas ruinoj de fortikaĵo
- klasikisma katolika templo el 1849
- copfa-klasikisma luterana templo el 1834
- copfa-klasikisma kastelo de Koháry
- banejo apud la urbo
Famuloj
[redakti | redakti fonton]- en la iama Jolsva naskiĝis:
- en 1886 hungara operkantisto Mária Basilides
- hungara kemiisto Rudolf Fabinyi
- hungara advokato András Thaisz
- hungara juristo Ádám Brezanóczy
- en la iama Jolsva mortis:
- germana inĝeniero pri arbaroj Ludwig Greiner
- hungaria slovaka luterana pastro Pál Wallaszky