Wole Soyinka
Akinwande Oluwole "Wole" Babatunde Soyinka (joruberaz: Akinwándé Oluwo̩lé Babátúndé S̩óyinká, wɔlé ʃójĩŋká ahoskatua; Abekouta, 1934ko uztailaren 13a-) idazle nigeriarra da.
Joruba familia batean hazia[1], 1957an amaitu zituen ingelesezko literaturaren ikasketak, Leedsko Unibertsitatean (Britainia Handia).
1967an, kartzelatu egin zuten, bere herrialdeko gerra zibilean bake prozesua abiatzen saiatzeagatik. Garai hartakoa da Poems from Prison lana. Ia bi urte geroago kaleratu zuten.
Sani Abacha diktadorearen urteetan (1993-1998) erbesteratu behar izan zuen bere burua, AEBetan biziz batik bat. Gaur egun Las Vegasko Unibertsitatean dabil irakasle.
Hegoafrikako apartheidaren aurkako mugimenduekin ere bat egin zuen aro latz hartan.
Afrikako antzerkigilerik onentzat jotzen dute adituek. 1986an Literaturako Nobel Saria eskuratu zuen, bere kontinenteko lehenengoa izanda horrelakorik egiten[2][3]. Eleberriak, olerkiak eta saioak ere landu izan ditu. Ingelesez idatzi ditu bere liburuak.
Bibliografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Antzezlanak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Keffi's Birthday Treat (1954)
- The Invention (1957)
- The Swamp Dwellers (1958)
- A Quality of Violence (1959)[4]
- The Lion and the Jewel (1959)
- The Trials of Brother Jero (1960)
- A Dance of the Forests (1960)
- My Father's Burden (1960)
- The Strong Breed (1964)
- Before the Blackout (1964)
- Kongi's Harvest (1964)
- The Road (1965)
- Madmen and Specialists (1970)
- The Bachaee of Euripides (1973)
- Camwood on the Leaves (1973)
- Jero's Metamorphosis (1973)
- Death and the King's Horseman (1975)
- Opera Wonyosi (1977)
- Requiem for a Futurologist (1983)
- A Play of Giants (1984)
- Childe Internationale (1987)[5]
- From Zia with Love (1992)
- A Scourge of Hyacinths (irratirakoa)
- The Beatification of the Area Boy (1996)
- Document of Identity (irratikoa, 1999)
- King Baabu (2001)
- Etiki Revu Wetin
- Alapata Apata (2011)
- Thus Spake Orunmila (2011)[6]
Eleberriak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- The Interpreters (1965)
- Season of Anomy (1973)
- Aké: The Years of Childhood (1981)
- Ìsarà: A Voyague around essay (1989)
- Ibadan: The Penkelemes Years a memoir 1946-65 (1989)
- You Must Set Forth at Dawn (2006)
- Death And The King's Horseman
- Harmattan Haze on an African Spring (2012)
- Chronicles from the Land of the Happiest People on Earth (2021)[7]
Ipuinak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- A Tale of Two (1958)
- Egbe's Sworn Enemy (1960)
- Madame Etienne's Establishment (1960)
Olerkiak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Telephone Conversation (1963)
- Idanre and other poems (1967)
- A Big Airplane Crashed into The Earth edo Poems from Prison (1969)
- A Shuttle in the Crypt (1971)
- Mandela's Earth and other poems (1988)
- Ogun Abibiman (1976)
- Early Poems (1997)
- Samarkand and Other Markets I Have Known (2002)
Saiakerak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Towards a True Theater (1962)
- Culture in Transition (1963)
- Neo-Tarzanism: The Poetics of Pseudo-Transition
- A Voice That Would Not Be Silenced
- From Drama and the African World View (1976)
- Myth, Literature, and the African World (Thomas Cassirerrekin batera, 1976)
- Art, Dialogue, and Outrage: Essays on Literature and Culture (1988)
- The Blackman and the Veil (1990)
- The Credo of Being and Nothingness (1991)
- The Burden of Memory – The Muse of Forgiveness (1999)
- A Climate of Fear (2004)
- New Imperialism (2009)
- Of Africa (2012)[8]
- Beyond Aesthetics: Use, Abuse, and Dissonance in African Art Traditions (2019)
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ (Ingelesez) Onuzo, Chibundu. «Wole Soyinka: ‘This book is my gift to Nigeria’» The Guardian 2021-09-25 (Noiz kontsultatua: 2024-05-06).
- ↑ (Ingelesez) «The Nobel Prize in Literature 1986» The Nobel Prize (Noiz kontsultatua: 2024-05-06).
- ↑ «Abdulrazak Gurnah tanzaniarrak irabazi du 2021eko Literaturako Nobel saria» EITB 2021-10-07 (Noiz kontsultatua: 2024-05-06).
- ↑ (Ingelesez) «Wole Soyinka» Writer's History jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 2014-12-04) (Noiz kontsultatua: 2024-05-06).
- ↑ (Ingelesez) Offiong, Adie Vanessa. «Soyinka’s ‘Childe Internationale’ for stage in Abuja» Daily Trust 2015-08-23 jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 2017-03-17) (Noiz kontsultatua: 2024-05-06).
- ↑ (Ingelesez) «Sixty-Six Books, One Hundred Artists, One New Theatre» Bush Theatre (Noiz kontsultatua: 2024-05-06).
- ↑ (Ingelesez) Flood, Alison. «Wole Soyinka to publish first novel in almost 50 years» The Guardian 2020-10-28 (Noiz kontsultatua: 2024-05-06).
- ↑ (Ingelesez) Hochschild, Adam. «Assessing Africa» The New York Times 2012-11-02 (Noiz kontsultatua: 2024-05-06).
Ikus, gainera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Wole Soyinkari buruzko bloga (Ingelesez)
- 1934ko jaiotzak
- Gizabanako biziak
- Ogun estatuko jendea
- Ingelesezko idazleak
- Gizon antzerkigileak
- Literaturako Nobel Saridunak
- Nigeriako eleberrigileak
- Nigeriako saiakeragileak
- Nigeriako poetak
- Nigeriako antzerkigileak
- Nigeriako ateoak
- XX. mendeko idazleak
- XXI. mendeko idazleak
- Harvard Unibertsitateko irakasleak
- Londresko Unibertsitateko ikasleak
- Oxfordeko Unibertsitateko akademikoak
- Gizon filosofoak
- Itzultzaileak