Han Kang

Han Kang
	; (2017) Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Gwangju, 1970eko azaroaren 27a (53 urte)
Herrialdea	Hego Korea
Lehen hizkuntza	koreera
Familia
Aita	Han Seung-won
Hezkuntza
Heziketa	Yonsei University (en) ; (1989 - 1993)
Hizkuntzak	koreera
Jarduerak
Jarduerak	idazlea, eleberrigilea, ipuingilea eta poeta
Lantokia(k)	Seul
Enplegatzailea(k)	Seoul Institute of the Arts (en)
Lan nabarmenak	ikusi The Vegetarian (en) ; Human Acts (en) ; Greek Lessons (en) ; The White Book (en) ;
Jasotako sariak	ikusi International Booker Prize (2016) : The Vegetarian (en) ; Literaturako Nobel Saria (2024) ; Emile Guimet Prize for Asian Literature (2024) : I Do Not Bid Farewell (en) ; Prix Médicis étranger (2023) : I Do Not Bid Farewell (en) ; Yi Sang Literary Award (2005) ; [[]] (2019) : The Vegetarian (en) ; Ho-Am Prize in the Arts ;
Genero artistikoa	eleberria; kontakizun laburra; saiakera
	han-kang.net

Hau korear izena da, abizena Han du.

Han Kang (Hangul: 한강; Hanja: 韓江; RR: Han Gang; MR: Han Kang; Gwangju, Hego Korea, 1970eko azaroaren 27a) idazle hegokorearra da.^[1] 2016an Nazioarteko Man Booker Saria irabazi zuen fikziozko atalean Chaesikjuuija (Barazkijalea) lanagatik. Eleberri horrek haragia jateari uztea erabakitzen duen emakume baten esperientzia kontatzen du eta horrek eragiten dizkion ondorio lazgarriei buruz hitz egiten du; osasun mentalari eta familiaren abandonuari buruzko eleberria da. Ingelesera itzulitako lehen liburuetako bat ere bada.^[2]^[3]^[4]^[5]

2024ko Literaturako Nobel Saria eman zioten, «prosa poetiko bizia, trauma historikoei aurre egiten diena eta giza bizitzaren hauskortasuna azaltzen duena» egiten duela argudiatuta. Literatura Nobel saria jaso duen lehen emakume asiarra izan da.^[6]^[7]bIngelesera itzulitako bere lehen liburuetako bat ere bada eleberria.

Bizitza

Han Kang Gwangju hirian jaio zen 1970ean. Hamaika urterekin Seulera joan zen bizitzera familiarekin. Nerabezaroan zehar etapa zailetatik igaro zen eta bere buruari galdera berberak egiten zizkioten idazleekin identifikatu zen.^[8]^[4] Yonsei Unibertsitatean Letrak ikasi zituen.

Lan ibilbidea

Graduatu ondoren, hiru urtez Publishing Journal eta Samtoh aldizkarietan lan egin zuen, besteak beste. «El ancla escarlata» kontakizunarekin egin zuen debuta. Seulgo Arteen Institutuan Literatur Sorkuntza irakasten du, eta, aldi berean, ipuinak eta eleberriak idazten ditu.^[9]

Bere lehen lana, El amor en Yeosu, 1995ean argitaratu zen eta atentzioa eman zuen modu zehatz eta irmoan kontatua zegoelako.^[10]

1993an hasi zuen bere literatur ibilbidea, Literatura y Sociedad aldizkarian argitaratu zen «El invierno de Seúl» olerkiarekin. Bere poesia 2013an argitaratutako Dejé la cena en la gaveta liburukian bildu zuen, Hego Koreatik kanpo argitaratu gabe jarraitzen duena.^[11] Hala ere, poesiari baino gehiago, nobelari heldu dio. Bere prosak kritikarien eta irakurleen arreta erakarri zuen bere estilo poetiko eta sentsualagatik, baita bere lanen izaera inkisitiboagatik ere. Gutxienez lau ipuin bilduma kaleratu ditu: El amor en Yeosu, El frutos de mi mujer, Caja de lágrimas eta El diseño amarillo de la eternidad; eta sei nobela: El venado negro, Tus frías manos, La vegetariana, Pelea de aliento, La hora de griego eta Viene el muchacho. Bere hainbat eleberri, La vegetariana eta La hora de griego eleberriak japonierara, espainierara, frantsesera, vietnamera eta beste hizkuntza batzuetara itzuli dira.^[12]

Han Kangek Koreako Eleberri Saria irabazi zuen El niño Buda eleberri laburrarekin, 1999an; Urteko Artista Gaztearen Saria, 2000n; Yi Sang Saria, 2005ean, «La mancha mongólica» lanagatik; eta Dong-in saria, 2010ean, Pelea de aliento lanagatik.

2007an La vegetariana idatzi zuen, Bajo la luna argitaletxe argentinarrak lehen aldiz gaztelaniaz argitaratua, eta horrekin lotutako hiru ipuinen batura da: «La vegetariana», «La mancha mongólica» eta «Los árboles en llamas».^[13] Yi Sangen bertso batean inspiratu omen zen: «Uste dut pertsonek landareak izan behar dutela», Han Kangek Japoniako garai kolonialaren indarkeriaren aurkako jarrera gisa interpretatu zuena.^[14] Urte batzuk geroago, 2016an, nazioarteko Man Booker saria jaso zuen, beste literatura batzuetako itzulpenei ingelesezko hizkuntzetako herrialdeetan ematen zaien saririk entzutetsuena, La vegetariana eleberriarekin.^[15]^[16]^[17]^[18] Bebe Buda eta La vegetariana zinemara egokitu dira.

Bizitza pertsonala

Kangek adierazi du migrainak pairatzen dituela aldian behin, eta migraina horiei "apal mantentzeko" meritua egozten die.^[19]

Sariak

Eleberri Korearraren Saria (1999), El niño Buda lanagatik
Urteko Artista Gaztearen Saria (2000)
Yi Sang saria (2005), La mancha mongólica lanagatik
Dong Ri Literatura Saria (2009), Pelea de aliento lanagatik
Sundance Zinema Jaialdia (2010) La vegetariana lanagatik
Donostia Nazioarteko Zinemaldia (2011) La cicatriz (El niño buda filmean oinarrituta)
Man Booker International Prize (2016) La vegetariana lanagatik
XXIV Premio San Clemente por La vegetariana^[20]
2024ko Literatura Nobel Saria^[4]

Gaztelaniara itzulitako lanak

La vegetariana, Buenos Aires. Argitaletxea Bajo la luna, 2012 (itzultzailea: Sunme Yoon)
La vegetariana, Espainia. Argitaletxea: RATA_, 2017 (itzultzailea: Sunme Yoon; Gabi Martinezen hitzaurrea)
Giza ekintzak (Actos humanos) , Argitaletxea: RATA_, 2018 (itzultzailea: Sunme Yoon)
Blanco, Argitaletxea: RATA_, 2020 (itzultzailea: Sunme Yoon)
La clase de griego, Editorial Random House, 2023 (itzultzailea: Sunme Yoon).^[21]

Lanak

Eleberriak

Orein beltza (El venado negro) (1998).
Zure esku hotzak (Tus frías manos) (2002).
La vegetariana (2007), itzultzailea: Sunme Yoon (Ilargipean, 2012).
"El viento sopla, vete" (2010)
La clase de griego (2011), itzultzailea: Sunme Yoon (ilargipean).
Giza Ekintzak (Actos Humanos) (2014), itzultzailea: Sunme Yoon (Rata, 2018).
Blanco (2016), itzultzailea: Sunme Yoon (Rata, 2020).
Ez esan agur (No digas adiós) (2021).

Kontakizun laburrak

Maitasuna Yeosun (El amor en Yeosu) (1995).
Los frutos de mi mujer (2000).
Nire izena ekilorea da (Mi nombre es girasol) (2002).
La historia de la flor roja (2003).
Trumoiaren maitagarri txikia, tximistaren maitagarri txikia (Pequeña hada del trueno, pequeña hada del relampago) (2007).
Malko kutxa (Caja de lágrimas) (2008).
Betierekotasunaren diseinu horia (El diseño amarillo de la eternidad) (2012).

Poesia

Gabian utzi nuen afaria (Dejé la cena en la gaveta) (2013).

Saiakera

Maitasuna eta maitasunaren inguruko gauzak (El amor y las cosas que rodean al amor) (2003).
Ahots apalean kantatutako abesti bat (Una canción cantada en voz baja) (2007).

Erreferentziak

↑ «Eyes that Pierce into the Hinterland of Life Novelist Han Kang» Korean Literature Now.
↑ Han Kang Wins Man Booker International Prize for Fiction With ‘The Vegetarian’. .
↑ Han Kang gana el premio Nobel de Literatura. 2024-10-10.
↑ ^a ^b ^c Nobel de Literatura 2024: la escritora surcoreana Han Kang gana el premio. 10 de octubre de 2024.
↑ Alter, Alexandra. (17 May 2016). Han Kang Wins Man Booker International Prize for Fiction With ‘The Vegetarian’. The New York Times.
↑ «Han Kang idazle hego korrearraak jaso du Nobel Saria» Berria 2024-10-10 (Noiz kontsultatua: 2024-10-10).
↑ (Ingelesez) «The Nobel Prize in Literature 2024» NobelPrize.org (Noiz kontsultatua: 2024-10-10).
↑ Han Kang: «El feminismo ha resurgido en todo el mundo para combatir la misoginia». .
↑ lecturalia.com. «Han Kang: libros y biografía autora» Lecturalia.
↑ Korean Writers: The Novelists, Minumsa Publishing p. 78
↑ Kang, Han. (1o de octubre de 2024). Han Kang: El invierno a través del espejo (poesía). .
↑ Biografía PDF "Han Kang" (LTI Korea) Copia archivada. .
↑ Barrueco, José Ángel. (11 de mayo de 2017). Han Kang: la transformación y sus consecuencias. .
↑ «Han Kang: “La pregunta es qué es el ser humano y por qué anida la violencia en él” – WMagazín» wmagazin.com.
↑ «The Vegetarian wins the Man Booker International Prize 2016 | The Man Booker Prizes» themanbookerprize.com.
↑ 'La vegetariana', una 'Metamorfosis' femenina, sangrienta y desnutrida. .
↑ Alós, Ernest. (1 de mayo de 2017). 'La vegetariana', de Han Kang: una mujer que quiere ser una planta. .
↑ La mujer que quiso ser árbol. .
↑ Beckerman, Hannah. (2017-12-17). «Han Kang: 'I was looking for answers to fundamental questions, then I realised so is every writer'» the Guardian.
↑ «Ganadores» Premio San Clemente.
↑ Harbour, Berna González. (2023-09-22). «Han Kang, vuelve la autora estrella de la literatura surcoreana: “Dejé de escribir durante un año y olvidé cómo hacerlo”» El País.

Kanpo estekak

Datuak: Q5646626
Multimedia: Han Kang / Q5646626

[1] «Eyes that Pierce into the Hinterland of Life Novelist Han Kang» Korean Literature Now.

[2] Han Kang Wins Man Booker International Prize for Fiction With ‘The Vegetarian’. .

[3] Han Kang gana el premio Nobel de Literatura. 2024-10-10.

[BBC-4] Nobel de Literatura 2024: la escritora surcoreana Han Kang gana el premio. 10 de octubre de 2024.

[5] Alter, Alexandra. (17 May 2016). Han Kang Wins Man Booker International Prize for Fiction With ‘The Vegetarian’. The New York Times.

[6] «Han Kang idazle hego korrearraak jaso du Nobel Saria» Berria 2024-10-10 (Noiz kontsultatua: 2024-10-10).

[7] (Ingelesez) «The Nobel Prize in Literature 2024» NobelPrize.org (Noiz kontsultatua: 2024-10-10).

[8] Han Kang: «El feminismo ha resurgido en todo el mundo para combatir la misoginia». .

[9] turalia.com. «Han Kang: libros y biografía autora» Lecturalia.

[10] Korean Writers: The Novelists, Minumsa Publishing p. 78

[11] Kang, Han. (1o de octubre de 2024). Han Kang: El invierno a través del espejo (poesía). .

[klti.or_1-12] Biografía PDF "Han Kang" (LTI Korea) Copia archivada. .

[13] Barrueco, José Ángel. (11 de mayo de 2017). Han Kang: la transformación y sus consecuencias. .

[14] «Han Kang: “La pregunta es qué es el ser humano y por qué anida la violencia en él” – WMagazín» wmagazin.com.

[15] «The Vegetarian wins the Man Booker International Prize 2016 | The Man Booker Prizes» themanbookerprize.com.

[16] 'La vegetariana', una 'Metamorfosis' femenina, sangrienta y desnutrida. .

[17] Alós, Ernest. (1 de mayo de 2017). 'La vegetariana', de Han Kang: una mujer que quiere ser una planta. .

[18] La mujer que quiso ser árbol. .

[Beckerman-19] Beckerman, Hannah. (2017-12-17). «Han Kang: 'I was looking for answers to fundamental questions, then I realised so is every writer'» the Guardian.

[20] «Ganadores» Premio San Clemente.

[21] Harbour, Berna González. (2023-09-22). «Han Kang, vuelve la autora estrella de la literatura surcoreana: “Dejé de escribir durante un año y olvidé cómo hacerlo”» El País.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

i e a Literaturako Nobel Saridunak
1901–1925	Sully Prudhomme (1901) • Theodor Mommsen (1902) • Bjørnstjerne Bjørnson (1903) • Frédéric Mistral / José Echegaray (1904) • Henryk Sienkiewicz (1905) • Giosuè Carducci (1906) • Rudyard Kipling (1907) • Rudolf Eucken (1908) • Selma Lagerlöf (1909) • Paul Heyse (1910) • Maurice Maeterlinck (1911) • Gerhart Hauptmann (1912) • Rabindranath Tagore (1913) • Romain Rolland (1915) • Verner von Heidenstam (1916) • Karl Gjellerup / Henrik Pontoppidan (1917) • Carl Spitteler (1919) • Knut Hamsun (1920) • Anatole France (1921) • Jacinto Benavente (1922)• W. B. Yeats (1923) • Władysław Reymont (1924) • George Bernard Shaw (1925)
1926–1950	Grazia Deledda (1926) • Henri Bergson (1927) • Sigrid Undset (1928) • Thomas Mann (1929) • Sinclair Lewis (1930) • Erik Axel Karlfeldt (1931) • John Galsworthy (1932) • Ivan Bunin (1933) • Luigi Pirandello (1934) • Eugene O'Neill (1936) • Roger Martin du Gard (1937) • Pearl S. Buck (1938) • Frans Eemil Sillanpää (1939) • Johannes Vilhelm Jensen (1944) • Gabriela Mistral (1945) • Hermann Hesse (1946) • André Gide (1947) • T. S. Eliot (1948) • William Faulkner (1949) • Bertrand Russell (1950)
1951–1975	Pär Lagerkvist (1951) • François Mauriac (1952) • Winston Churchill (1953) • Ernest Hemingway (1954) • Halldór Laxness (1955) • Juan Ramón Jiménez (1956) • Albert Camus (1957) • Boris Pasternak (1958) • Salvatore Quasimodo (1959) • Saint-John Perse (1960) • Ivo Andritx (1961) • John Steinbeck (1962) • Giorgos Seferis (1963) • Jean-Paul Sartre (sariari uko egin zion) (1964) • Mikhail Xolokhov (1965) • Shmuel Yosef Agnon / Nelly Sachs (1966) • Miguel Ángel Asturias (1967) • Yasunari Kawabata (1968) • Samuel Beckett (1969) • Aleksandr Solzhenitsin (1970) • Pablo Neruda (1971) • Heinrich Böll (1972) • Patrick White (1973) • Eyvind Johnson / Harry Martinson (1974) • Eugenio Montale (1975)
1976–2000	Saul Bellow (1976) • Vicente Aleixandre (1977) • Isaac Bashevis Singer (1978) • Odysseas Elytis (1979) • Czesław Miłosz (1980) • Elias Canetti (1981) • Gabriel García Márquez (1982) • William Golding (1983) • Jaroslav Seifert (1984) • Claude Simon (1985) • Wole Soyinka (1986) • Joseph Brodsky (1987) • Nagib Mahfuz (1988) • Camilo José Cela (1989) • Octavio Paz (1990) • Nadine Gordimer (1991) • Derek Walcott (1992) • Toni Morrison (1993)• Kenzaburō Ōe (1994) • Seamus Heaney (1995) • Wisława Szymborska (1996) • Dario Fo (1997) • José Saramago (1998)• Günter Grass (1999) • Gao Xingjian (2000)
2001–egun	V. S. Naipaul (2001) • Imre Kertész (2002) • J. M. Coetzee (2003) • Elfriede Jelinek (2004) • Harold Pinter (2005) • Orhan Pamuk (2006) Doris Lessing (2007) • J. M. G. Le Clézio (2008) • Herta Müller (2009) • Mario Vargas Llosa (2010) • Tomas Tranströmer (2011) Mo Yan (2012) • Alice Munro (2013) • Patrick Modiano (2014) • Svetlana Aleksievitx (2015) • Bob Dylan (2016) • Kazuo Ishiguro (2017) • Olga Tokarczuk (2018) • Peter Handke (2019) • Louise Glück (2020) • Abdulrazak Gurnah (2021) • Annie Ernaux (2022) • Jon Fosse (2023) • Han Kang (2024)
1: Ez zuten eman