Luiz Inácio Lula da Silva
Polaiteoir de chuid na heite clé, iaruachtarán na Brasaíle, agus uachtarán tofa sa bhliain 2022, is ea Luiz Inácio Lula da Silva, a rugadh ar 6 Deireadh Fómhair 1945.
Beatha
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tháinig Lula ar an saol ar 6 Deireadh Fómhair 1945 in oirthuaisceart thur thirim na Brasaíle. Nuair a bhí sé seacht mbliana d’aois, shocraigh a mháthair teitheadh ón triomach agus ón anachain. Thug sí a muirear go cathair São Paulo: trí lá dhéag ar chúl leoraí.[1]
Ceardchumannaí
[cuir in eagar | athraigh foinse]Chaith Lula an chuid is mó de na 1970idí agus tús na 1980idí ag troid i gcoinne na deachtóireachta míleata, a bhí i réim ag an am sin. Agus é ina ard-rúnaí ar Cheardchumann na nOibrithe Miotail in São Bernardo do Campo, cathair thionsclaíoch i mór-réigiún São Paulo, bhí sé i gceannas ar shraith stailceanna ollmhóra a rinne dochar mór millteach d’eacnamaíocht na Brasaíle ar fad – ceann de na cúiseanna gur tháinig deireadh, sa bhliain 1985, le réimeas na nginearál.[1]
Bhunaigh Lula agus daoine eile Páirtí na nOibrithe (nó an 'PT') sa bhliain 1980. Bhí Lula ina uachtarán ar an bpáirtí ó na 1980idí ar aghaidh.[2]
Uachtaránacht 2003-2011
[cuir in eagar | athraigh foinse]In 2002, tar éis gur theip air faoi thrí, toghadh é ina uachtarán ar an mBrasaíl den chéad uair agus atoghadh é in 2006. Bhí Lula ina uachtarán ar an mBrasaíl idir an 1 Eanáir 2003 agus an 1 Eanáir 2011.
Tháinig feabhas mór millteach ar chaighdeán saoil na cosmhuintire agus na meánaicme araon.
Thug a chuid polasaithe sóisialta dhá scór milliún duine slán ón mbochtanas, tháinig deireadh leis an ocras agus tháinig fás as cuimse ar an meánaicme.[1]
Scannal
[cuir in eagar | athraigh foinse]Le linn do Lula a bheith i gceannas ar an mBrasaíl, tharla an scannal calaoise is mó riamh i stair na tíre sin: scéim cheannaithe vótaí a cuireadh ar bun d’fhonn a chinntiú go dtabharfadh ionadaithe páirtithe eile i gcomhrialtas Lula tacaíocht do pholasaithe Pháirtí na nOibrithe.
Shéan Lula i gcónaí go raibh sé féin ar an eolas faoin scéim sin agus cé gur cuireadh ar neamhní téarma príosúin a gearradh air cúig bliana ó shin maidir le líomhaintí eile, lean boladh na caimiléireachta é féin agus Páirtí na nOibrithe ó shin.
As oifig, 2011-2022
[cuir in eagar | athraigh foinse]Táinsíodh comharba Lula, Dilma Rousseff, ar bhealach conspóideach sa bhliain 2016 agus tháinig Jair Bolsonaro chun cinn.
Toghadh Bolsonaro in 2018 agus tá sé ina uachtarán ar an mBrasaíl ón 1 Eanáir 2019 i leith. Is é an chéad uair riamh é i stair na tíre nár atoghadh uachtarán don dara tréimhse, agus is dócha gur léargas ann féin an méid sin ar a oidhreacht.
2022
[cuir in eagar | athraigh foinse]Bhuaigh Lula an toghchán uachtaránachta arís ar 31 Deireadh Fómhair 2022. D'éirigh an Lúlach ina uachtarán ar an mBrasaíl den tríú huair, in aois 77 dó ag an am.[1]
Fíorbheagán — 50.9% den vóta le hais 49.1% — a bhí idir é agus a chéile comhraic, Jair Bolsonaro, pobalóir i bhfad amach ar an eite dheis.[3] Ní raibh idir an bheirt iarrthóirí ach oiread na fríde: níos lú ná 2 mhilliún vótaí.
2023
[cuir in eagar | athraigh foinse]Ar 2 Eanáir 2023, bhí Lula insealbhaithe mar uachtarán don dara huair.
Go gairid ina dhiaidh, bunaíodh Roinn na bPobal Bundúchasach – roinn rialtais nach raibh a leithéid ann riamh cheana. Athsheoladh na scéime leasa shóisialta Bolso Família agus athsheoladh na scéime Mais Médicos (an aidhm aici líon na ndochtúirí sa Bhrasaíl a mhéadú faoi dhó).[4]
Féach freisin
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 Alex Hijmans (31 Deireadh Fómhair 2022). "TUAIRISC ON mBRASAÍL: Lá eile ag an Lúlach agus na tinte ealaíne ag pléascadh os mo chionn…" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2022-10-31.
- ↑ "Workers' Party (Brazil)" (as en) (2022-11-01). Wikipedia.
- ↑ Nuacht RTÉ (2022-10-31). "An Bhrasaíl: Lula caithréimeach, Bolsonaro ciúin" (as ga-IE).
- ↑ Alex Hijmans (12 Aibreán 2023). "TUAIRISC ÓN mBRASAÍL: 100 lá caite i gcumhacht ag Lula ach ní féidir le daoine picanha a cheannach fós" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2023-04-13.