Orhan Pamuk

Orhan Pamuk
	; (2009)
Beathaisnéis
Breith	(tr) Orhan Ferit Pamuk ; 7 Meitheamh 1952 ; 72 bliana d'aois; Iostanbúl, An Tuirc
Floruit	2011
Faisnéis phearsanta
Reiligiún	Secular Islam (en)
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Coláiste Robert ; Istanbul Technical University (en) ; Istanbul University Faculty of Communications (en) (–1976)
Áit chónaithe	Iostanbúl; Nua-Eabhrac
Gníomhaíocht
Suíomh oibre	Iostanbúl
Gairm	scríbhneoir, scríbhneoir aistí, iriseoir, scríbhneoir scripte, úrscéalaí, acadóir
Tréimhse oibre	1974 –
Fostóir	Ollscoil Columbia
Ball de	Acadamh Ealaíona agus Eolaíochtaí Mheiriceá ; Acadamh Ealaíon agus Litríochta Mheiriceá ; Acadamh Eolaíochtaí Sóisialta na Síne
Seánra	Dírbheathaisnéis agus aiste
Gluaiseacht	Litríocht iar-nua-aoiseach agus nádúrachas
Faoi thionchar	Vladimir Nabokov
Teangacha	An Tuircis
Saothar
	Saothar suntasach (1982) Cevdet Bey and His Sons (en) ; (1985) The White Castle (en) ; (1990) The Black Book (en) ; (1994) The New Life (en) ; (1998) My Name Is Red (en) ; (2002) Snow (en) ; (2003) Istanbul: Memories and the City (en) ; (2008) The Museum of Innocence (en) ; (2021) Nights of Plague (en) ;
Teaghlach
Siblín	Şevket Pamuk
	Gradam a fuarthas (24 Meitheamh 2024) doctorat honoris causa de l'université Lyon-II (fr) ; (2015) Erdal Öz Literature Award (en) ; (2015) Deutsch-Türkischer Freundschaftspreis; (29 Deireadh Fómhair 2012) Officier de la Légion d'honneur; (2011) dochtúireacht oinigh ó Ollscoil Sóifia; (23 Bealtaine 2010) dochtúireacht oinigh ó Ollscoil Yale; (2010) Duais Norman Mailer; (2009) doctorat honoris causa de l'université de Rouen (fr) ; (2008) Premiul Ovidius; (2007) Honorary doctor of the Free University of Berlin (en) ; (2007) dochtúireacht oinigh ó Ollscoil Mhaidrid Complutense; (2006) Duais Nobel sa Litríocht; (2005) Peace Prize of the German Publishers' and Booksellers' Association (en) ; (2005) Prix Médicis étranger; (2005) Ricarda-Huch-Preis (en) ; (2003) International Dublin Literary Award (en) ; (2002) prix du meilleur livre étranger; (2002) Duais Grinzane Cavour; (1991) International Antalya Golden Orange Film Festival Award for Best Original Screenplay (en) ; (1990) Independent Foreign Fiction Prize (en) ; honorary doctor of Saint Petersburg State University (en) ; Commandeur des Arts et des Lettres; dochtúireacht oinigh ó Ollscoil Tirana; dochtúireacht oinigh ó Ollscoil Mheiriceánach Bhéiriút ;
	Síniú
Suíomh gréasáin	orhanpamuk.net

Úrscéalaí Turcach is ea Ferit Orhan Pamuk (a rugadh ar 7 Meitheamh, 1952 in Iostanbúl, an Tuirc). Cleachtann sé stíl insinte iarnua-aoiseach ina chuid scríbhinní, agus cuireadh níos mó ná dhá scór teanga ar leabhair dá chuid.

Bronnadh Duais Nobel na Litríochta ar Pamuk ar 12 Deireadh Fómhair 2006, agus b'é an chéad duaiseoir Turcach é riamh.

Saol

Saolaíodh do lánúin réasúnta saibhir é, agus chuaigh sé ar scoil Mheiriceánach in Iostanbúl, Coláiste Robert. Theastaigh óna mhuintir go rachadh sé le hinnealtóireacht nó le hailtireacht, agus chaith sé trí bliana ag staidéar ailtireachta in Ollscoil Teicneolaíochta Iostanbúl, ach níor thaitin an tslí bheatha leis, agus d'éirigh sé as an ollscoil sula raibh céim bainte amach aige. Ansin, chuaigh sé ag foghlaim iriseoireachta in Ollscoil Iostanbúl, agus an iarracht sin, níor fhág sé an cúrsa léinn gan chríochnú. Sna hochtóidí, chaith sé roinnt blianta ag léachtóireacht i Meiriceá, in Ollscoil Columbia agus Ollscoil Iowa.

Bhí sé pósta ar Aylin Türegün ón mbliain 1982 ar aghaidh, ach má bhí féin, fuair an lánúin colscaradh sa bhliain 2001. Saolaíodh iníon amháin dóibh, Rüya ("Brionglóid" - nó "Aisling"). Tá deartháir ag an scríbhneoir, Şevket Pamuk, atá ina staraí aithnidiúil, agus é ag léachtóireacht in Ollscoil Boğaziçi, an ollscoil is airde meas sa Tuirc.

Chuaigh Orhan Pamuk i mbun pinn sa bhliain 1974. An chéad úrscéal a scríobh sé, Karanlık ve Işık ("Dorchadas agus Solas"), bhuaigh sé Comórtas Úrscéalaíochta Cló Milliyet sa bhliain 1979, cé gurbh éigean dó an duais a roinnt le scríbhneoir eile. Foilsíodh an t-úrscéal sa bhliain 1982 faoin teideal Cevdet Bey ve Oğulları ("An tUasal Cevdet agus a Chlann Mhac"), agus i ndiaidh a fhoilsithe, thabhaigh sé duais eile fós don scríbhneoir. Ach, le fírinne, níor scríobh sé leabhar sna hochtóidí gan duais éigin a bhaint amach, agus bhí ag éirí leis chomh gleoite is gur cuireadh sonrú ann sa choigríoch féin.

I dtús a chaithréime, b'fhearr leis cur síos nádúraíoch a thabhairt ar an saol. De réir a chéile, áfach, thosaigh sé ag baint úsáid as teicnící iarnua-aoiseacha, agus é ag éirí níos muiníní as féin mar scríbhneoir. Cé go raibh ardmheas na gcriticeoirí air, thóg sé beagáinín níos mó ama air súil an lucht léitheoireachta a tharraingt air féin. An t-úrscéal a d'fhoilsigh sé i dtús na nóchaidí, áfach, Kara Kitap ("An Leabhar Dubh"), bhí sé i mbéal an phobail ar fud na Tuirce, chomh casta, chomh saibhir agus a bhí sé, mar lón léitheoireachta. Sa bhliain 1992, scannánaigh duine de stiúrthóirí móra na Tuirce, Ömer Kavur, é faoin teideal Gizli Yüz ("An Aghaidh Cheilte").

Tagairtí