Englyn

Un englyn enmarcado nunha tumba da Christ Church, no municipio galés de Y Bala.

Un englyn (pronunciado /ˈɛŋ.lɪn/ ; en plural englynion) é un poema breve escrito en linguas britónicas (faladas en Gran Bretaña, Bretaña e a diocese de Britonia) cuxas orixes se remontan a Gales e Cornualla. Caracterízase pola súa métrica cuantitativa, así como polos seus patróns ríxidos de rima e semirrima. O mesmo número de consoantes e acentos, coñecidos como cynghanedd, repítense en cada liña.

Orixe

O englyn aparece na obra dos primeiros poetas en lingua galesa coñecidos, o cynfeirdd. Estes poemas caracterizáronse por estrofas de tres liñas (englyn milwr). É o único exemplo deste tipo de poesía que se atopa no corpus de textos galeses medievais, e as súas orixes poderían remontarse á poesía e aos cancioneiros escritos en latín. Porén, algúns estudosos como Rowland sitúan o englyn dentro da tradición poética britónica. Aínda que o metro do englynion moderno é máis claro e baseado no número de sílabas, non hai acordo sobre os parámetros métricos dos primeiros poemas. Para algúns, é probábel que se baseasen na acentuación das palabras.

Os primeiros englynions rexistrados aparecen nos marginalia escritos no século X no manuscrito de Juvenco. Un bo número de englynion parece describir momentos de reflexión emocional dalgúns personaxes cuxas historias se perderon: Canu Llywarch Hen, Canu Urien, Canu Heledd. Outros son de tradición heroica, como Englynion e Beddau ou Geraint, fillo de Erbin, mentres que o resto resúmese en meditacións e lamentos líricos e relixiosos como os famosos Claf Abercuawg e Kyntaw geir .

Tipos de englynions

Un englyn nunha placa conmemorativa nunha oficina de correos en Llandwrog, Gales. A estrofa pode traducirse como «Para obter diñeiro en Llandwrog, todos van ansiosos á oficina de correos; aí é onde os aforradores mostran interese polos seus peniques.»

Existen varios tipos de englynion e non todos están incluídos na seguinte clasificación. O primeiro deles coñécese como englyn penfyr e caracterízase por ter un extremo aberto. Contén unha estrofa de tres versos, a primeira delas de dez sílabas e as outras dúas de sete sílabas cada unha. As sílabas sétima, oitava e novena da primeira liña introducen a rima que se repite na última sílaba das dúas liñas seguintes. A cuarta sílaba da segunda liña repite a última sílaba da primeira mediante rima ou consonancia.

O segundo tipo de englyn chámase englyn milwr, traducido como englyn militar. Como a anterior, tamén está formada por estrofas de tres versos. Porén, os tres versos conteñen sete sílabas e todos riman. O terceiro englyn coñécese como a unión de englyn unodl e só ten unha rima. Cada estrofa ten catro versos de dez, seis, sete e sete sílabas. As sílabas sétima, oitava e novena da primeira liña marcan a rima que se repite na última sílaba das tres liñas seguintes. A parte da primeira liña que segue á rima aliterativa coa primeira parte da segunda liña.

Véxase o seguinte exemplo dun englyn unodl :

Ym Mhorth oer y Merthyron – y merthyr
Mwya'i werth o ddigon
A hir-fawrha y fro hon
Wr dewr o Aberdaron

— Alan Llwyd

Unha cuarta variante de englyn chámase englyn unodl crwca e ten unha rima diferente. Este englyn está formado por catro liñas de sete, sete, dezaseis sílabas. As últimas sílabas da primeira, segunda e cuarta liñas riman coa sétima, oitava e novena sílabas da terceira liña. Outro tipo de englyn coñécese como englyn cyrch e está formado por catro liñas de sete sílabas cada unha. As últimas sílabas da primeira, segunda e cuarta liñas riman. A última sílaba da terceira liña rima coa segunda, terceira e cuarta sílaba da última liña.

Finalmente, o englyn cil-dwrn contén dúas liñas seguidas dunha terceira liña de tres sílabas ou menos, que segue a rima das dúas primeiras liñas.

Outras formas

O novelista canadense Robertson Davies argumentou que o Englynion procedía dunha adaptación galesa de inscricións enmarcadas en tumbas romanas no oeste de Gran Bretaña. Segundo Davies, o englynion debe ter catro liñas, a primeira das cales debe estar formada por dez sílabas, seguida dunha de seis e outras dúas de sete sílabas cada unha. Na primeira liña debe haber unha cesura despois das sílabas sete, oito e nove. A rima da segunda liña debería comezar despois desa pausa. Mentres tanto, a décima sílaba da primeira liña debe rimar ou estar en asonancia coa media parte da seguinte liña. As dúas últimas liñas deben reproducir a primeira rima da liña un e deben rimar en sílabas átonas.

Exemplos

Os seguintes dous englynion son obra do escritor galés Cynddelw Brydydd Mawr do século XII:

Balch ei fugunawr ban nafawr ei lef
Pan ganer cyrn cydawr;
Corn Llywelyn llyw lluydfawr
Bon ehang blaen hang bloed fawr.

Corn wedi llad corn llawen
Corn llugynor Llywelyn
Corn gwyd gwydr ai can
Corn rueinell yn ol gellgwn.