Pienza

Pienza

Localización
43°04′43″N 11°40′44″L
País	Italia
Rexión	Toscana
Provincias	Provincia de Siena
Poboación
Poboación	1.976 (2023) (16,07 hab./km²)
Lingua oficial	lingua italiana
Xeografía
Superficie	122,96 km²
Altitude	491 m
Comparte fronteira con	Castiglione d'Orcia (pt) Trequanda (pt) Montalcino (pt) Montepulciano (pt) Torrita di Siena (pt) Radicofani (pt) San Quirico d'Orcia (pt) Chianciano Terme (pt) Sarteano (pt)
Santo padrón	André Apóstolo
Identificador descritivo
Código postal	53026
Fuso horario	UTC+01:00, horario estándar UTC+02:00, horario de verán
Prefixo telefónico	0578
Identificador ISTAT	052021
Código catastral italiano	G602
Páxina web	comune.pienza.siena.it

Pienza é unha cidade e comuna na provincia de Siena, Toscana, na histórica comarca do Val d'Orcia. Situado entre as cidades de Montepulciano e Montalcino, considérase a "pedra de toque do urbanismo renacentista".

En 1996, a UNESCO declarou a cidade Patrimonio da Humanidade, e en 2004 todo o val, o Val d'Orcia, incluíuse na lista da UNESCO de Paisaxes culturais mundiais.

Historia

Antes de que a aldea pasase a chamarse "Pienza" o seu nome era "Corsignano". Menciónase por primeira vez en documentos do século IX. Ao redor de 1300 partes da aldea pasaron a ser propiedade da familia Piccolomini. Despois de que Enghelberto d'Ugo Piccolomini recibira o feudo de Montertari no Val d'Orcia do emperador Frederico II en 1220. No século XIII os franciscanos establecéronse en Corsignano.

En 1405 Eneas Silvius Piccolomini (italiano: Enea Silvio Piccolomini) naceu en Corsignano, un humanista renacentista nado nunha familia de Siena exiliada, que máis tarde se convertería no Papa Pío II. Unha vez que se converteu en Papa, Piccolomini fixo reconstruír a aldea enteira como unha cidade renacentista ideal e bautizouna co seu nome Pienza, que significa "cidade de Pío". Pensado como un retiro de Roma, representa a primeira aplicación dos conceptos humanistas de urbanismo, creando un impulso para a planificación que foi adoptada noutras vilas e cidades italianas e, finalmente, estendeuse a outros centros europeos.

A reconstrución foi feita polo arquitecto florentino Bernardo Gambarelli (coñecido como Bernardo Rossellino) que puido traballar co humanista e arquitecto Leon Battista Alberti, aínda que non hai documentos que o acrediten con certeza. Alberti estaba ao servizo da Curia Papal na época e serviu como conselleiro de Pío. A construción comezou arredor de 1459. O papa Pío II consagrou o Duomo o 29 de agosto de 1462, durante a súa longa visita estival. Incluíu unha descrición detallada das estruturas nos seus Comentarios, escritos durante os dous últimos anos da súa vida.

Patrimonio

Palacio Piccolomini

A praza trapezoidal está definida por catro edificios. A residencia principal, Palazzo Piccolomini, está no lado oeste. Ten tres pisos, articulados por pilastras e hiladas de entaboamento, cunha xanela transversal con dúas luces xemelgas situadas dentro de cada tramo. Esta estrutura é semellante ao Palazzo Rucellai de Alberti en Florencia e outros palacios posteriores. Destaca o patio interior do palacio. A parte traseira do palacio, cara ao sur, está definida por unha loggia nos tres pisos que dan a un xardín renacentista italiano pechado con modificacións da época do Giardino all'italiana, e vistas á paisaxe afastada do Val d'Orcia e ao querido monte Amiata do Papa Pío máis aló. Debaixo deste xardín hai unha cuadra abovedada que tiña casetas para 100 cabalos.

O Duomo

O Duomo (Catedral), que domina o centro da praza, ten unha fachada que é unha das máis antigas deseñadas ao estilo do Renacemento. Aínda que a división tripartita é convencional, o uso de pilastras e columnas, erguidas sobre altos dados e unidas por arcos, foi novedosa para a época. O campanario, con todo, ten un sabor xermánico así como a disposición do plano Hallenkirche, un planta de "triplo nave" onde os corredores laterais son case tan altos como a nave. Pío, antes de converterse en papa, serviu moitos anos en Alemaña e eloxiou os efectos da luz admitidos nas igrexas-salóns alemás nos seus Commentari. As obras de arte do duomo inclúen cinco pinturas no altar da Escola Sienesa, de Sano di Pietro, Matteo di Giovanni, Vecchietta e Giovanni di Paolo. O Baptisterio, dedicado como é habitual a San Giovanni, está situado xunto á ábsida da igrexa.

Palazzo Vescovile

Pío animou aos cardeais a construír palazzi para completar a cidade. O Palazzo Vescovile, no terceiro lado da praza, construíuno o cardeal Rodrigo Borgia, naquel entón vicechanceler da Igrexa e futuro papa Alexandre VI, para cumprir coa petición do papa Pío II de que os cardeais tivesen un residencia na cidade. Converteuse na residencia do bispo de Pienza cando a cidade foi elevada a bispado en 1462. Agora alberga o Museo Diocesano, e o Museo della Cattedrale. A colección inclúe traballos téxtiles locais así como artefactos relixiosos. As pinturas inclúen un crucifixo pintado do século XII procedente da Abadía de San Pietro in Vollore, obras do século XIV de Pietro Lorenzetti (Virxe co Neno) e Bartolo di Fredi (Madonna della Misericordia). Tamén hai obras importantes dos séculos XIV e XV, entre elas unha Virxe atribuída a Luca Signorelli.

Palacio Comunal

En fronte da igrexa está o concello, ou Palazzo Comunale. Cando a Corsigniano se lle deu a condición de cidade oficial, requiriuse un Palazzo que fose acorde coa nova posición urbanística da "cidade", aínda que, sen dúbida, era máis para espectáculo que outra cousa. Posúe unha galería de tres arcos na planta baixa que dá á Catedral e sobre ela atópase a sala do concello. Tamén ten un campanario de ladrillo máis curto que o da catedral, para simbolizar o poder superior da igrexa. A adición atrasada á torre data de 1599. É probable que Bernardo Rossellino deseñase o Palazzo Comunale para que fose un mediador cívico independente entre o espazo relixioso anterior á catedral e a praza do mercado secular na súa parte traseira.

O pozo de travertino da Piazza leva o escudo da familia Piccolomini, e foi amplamente copiado na Toscana durante o século seguinte. A cabeza do pozo semella unha cunca etrusca pouco profunda e estriada. O corintio que o flanquean sosteñen un entaboamento de columnas clásicas cuxas decoracións están claramente baseadas en materiais orixinais reais.

Outros edificios

Fachada da Catedral de Pienza

Outros edificios en Pienza que datan da época de Pío II inclúen o Palacio Ammannati, chamado así polo cardeal Jacopo Piccolomini-Ammannati, unha "fila curial" de tres pazos (o Palazzo Jouffroy ou Atrebatense pertencente ao cardeal Jean Jouffroy de Arras, o Palazzo Buonconti, pertencente ao Tesoureiro Vaticano Giliforte dei Buonconti, e o Palazzo Lolli construído polo secretario apostólico e parente papal Gregorio Lolli) dispostos ao longo da rúa detrás do Palacio Episcopal, ao longo da estrada principal tamén están o Palazzo Gonzaga, construído en 1463 polo cardeal Francesco Gonzaga, o Palazzo Forteguerri construído en 1460 por Ambrogio Fortguerri, Tesoureiro Apostólico, e o Palazzo de Ambrogio Spannocchi, hoxe Cittadini, novamente do século XV. Na esquina nordés de Pienza, na vía Casanuova, atópase unha serie de casas en doce filas construídas por orde do papa polo contratista de construción sienés Pietro Paolo da Porrina.

A uns cincuenta metros ao oeste da Praza da Catedral está a igrexa de San Francesco, cunha fachada a dúas augas e portal gótico. Entre os edificios que sobreviviron do antigo Corsignano, está construído sobre unha igrexa preexistente que data do século VIII. O interior contén frescos que representan a vida de San Francisco, os das paredes foron pintados por Cristofano di Bindoccio e Meo di Pero, artistas do século XIV da Escola Sienesa.

No barrio atópase a Pieve románica de Corsignano. O mosteiro de Sant'Anna in Camprena fundado en 1332-1334 por Bernardo Tolomei como ermida dos beneditinos, foi refeita a finais do século XV-principios do XVI, e varias veces nos séculos seguintes. O refectorio alberga frescos de il Sodoma (1502–1503).

Monticchiello

A frazione de Monticchiello alberga un característico Romitorio, unha serie de grutas esculpidas na rocha por monxes eremitas. Na mesma localidade atópase a pieve de Santi Leonardo e Cristoforo, reconstruída no século XIII en estilo gótico. O interior ten frescos dun pintor sienés do século XIV, un cyborium en forma de pequeno portal gótico e un crucifixo alterado do século XV. En San Pietro in Campo atópanse os restos da abadía homónima.

Monticchiello é o tema do documental Spettacolo.

Notas

Referencias

Véxase tamén

Bibliografía

• Adams, Nicholas (maio de 1985). "The Acquisition of Pienza, 1459-1464". Journal of the Society of Architectural Historians 44 (2): 99–110. 
• Adams, Nicholas (1989). "The Construction of Pienza (1459-1464) and the Consequences of Renovatio". En Zimmerman, Susan; Weissman, Ronald. Urban Life in the Renaissance. Newark: Univ. of Delaware Press. pp. 50–79. 
• Carli, Enzo (1966). Pienza: la Citta di Pio II. Rome: Editalia. 
• Cataldi, Giancarlo; Formichi, Fausto (2007). Pienza Forma Urbis. Florence: Aion Edizioni. 
• Mack, Charles (2012). "Beyond the Monumental:The Semiotics of Papal Authority in Renaissance Pienza". Southeastern College Art Conference Review 16 (2): 124–50. 
• Mack, Charles (1987). Pienza: the Creation of a Renaissance City. Ithaca: Cornell University Press. 
• Mayernik, David (2003). Timeless Cities: An Architect's Reflections on Renaissance Italy. Boulder, CO: Westview Press. 
• Piccolomini, Aeneas Silvius (1959). Gabel, Leona, ed. Memoirs of a Renaissance Pope. Traducido por Gragg, Florence. New York: Capricorn Books. 
• Pieper, Jan (1997). Pienza: der Entwurf einer humanistischen Weltansicht. Stuttgart: Axel Menges. 
• Smith, Christine (1992). Architecture in the Culture of Early Humanism: Ethics, Aesthetics, and Eloquence, 1400-1470. Oxford: Oxford University Press. 
• Tönnesmann, Andreas (2013) [First published 1990]. Pienza: Städtebau und Humanismus (en alemán) (3rd ed.). Múnic: Hirmer. ISBN 978-3-8031-2717-4. 

Ligazóns externas

• Piazza Pio II