Sukran Golbasi

Anaakım  kuramlar  ve  metodolojilerin  yarattığı  hayal  kırıklığı,  son  yıllarda
örgütlerin analizinde kurmacı epistemelojinin büyüyen bir kabul görmesine neden
olmuştur (Reed, 2000). Dilsel dönüş (Rorty, 1992) olarak adlandırılan gelişmeler,
sosyal  bilimlerde  ve  örgüt  kuramında  söylemin  ve  söylem  analizinin  özellikle
Foucaultcu tarzının giderek önemini arttırmıştır. Söylem analizine olan bu yöneliş,
örgütsel  gözetim  ve  kontrol,  kimlik,  örgütsel  temsil  ve  iletişim  gibi  birtakım
araştırma  alanlarının  araştırma  programlarına  dahil  edilmesinde  etkili  olmuştur.
Söylem analizi, söylemi sosyal dünyanın en önemli öğesi olarak gören ve sosyal
dünyanın ancak söylemin incelenmesi ile anlaşılabileceğini savunan bir anlayıştır
(Phillips ve Hardy, 2002).
Bu  çalışmada  Foucaultcu  söylem  analizi  (FSA)  incelenmiş,  onun  yöntemini
operasyonel hale getirmeye çalışan çeşitli araştırmacıların önerdiği kimi prensipler,
öneriler  ve  örnek  analizler  incelenerek  benzer  çalışmalarda  modellenebilecek
bütünlüklü  bir  yol  haritası  çıkarılmaya  çalışılmıştır.  Çalışmada  sırasıyla,
eleştirel  söylem  analizlerinin  teorik  temelleri,  belli  başlı  yaklaşımlar,  FSA’nin
temel  prensipleri,  Foucault’nun  yöntemini  operasyonel  hale  getirmeye  çalışan
araştırmacıların  önerileri,  Foucault’nun  kendi  yöntemini  anlatan  ifadelerinin
rehber haline getirilmesi ve Foucaultcu analizin sınırlılıkları incelenmiştir.