Türk Kültürü ve HACI BEKTAŞ VELİ Araştırma Dergisi
In this study, firstly, the journey of kopuz, which is accepted as the ancestor of the baglama fa... more In this study, firstly, the journey of kopuz, which is accepted as the ancestor of the baglama family towards today's geography is mentioned. In addition to the change experienced by the kopuz, which has emerged in a rich range as baglama family in Anatolia, innovative initiatives applied in the baglama family are also included. Thus, we have tried to underline which baglama we should talk about. Then, the written methods on baglama and instruments with 6 and 7 strings, which are now described as "baglama" (short and long necked) and played in baglama and disordered tuning, were examined. The baglama, which was accepted to be played by hand (tapping or playing without a plectrum), began to be played with a plectrum over time, far ahead of its performance with tapping. The baglama performances with tapping, which were recalled after 1980s, have become much more developed and widespread today. The string separation technique, which has been taken into consideration since...
Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2011Thesis (M.Sc.... more Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2011Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Social Sciences, 2011Akşam (1941-1950) Gazetesinde Yer Alan Müzik Yazıları Açıklamalı Bibliyografyası ve Dönemsel Değerlendirmesi? başlıklı bu tezde, Türk basın tarihi içerisinde mühim bir yere sahip Akşam Gazetesi'nin 10 yıllık bir yayın dönemi incelenerek, gazetede yer almış müzik içerikli haberler toplanmıştır. Genel olarak; konser ilanları, gazino reklamları, yeni çıkan plak duyuruları, satılık çalgı aletleri ilanları, müzik dünyasına mal olmuş önemli isimler hakkında çıkmış haberler (ölüm yıldönümü münasebetiyle çıkan haberler, magazin haberleri, sanatçıların kendileri ile yapılan röportajlar, sanatkârların biyografileri), yapılmış konserler hakkında yorumlar, özel gün ve bayramlarda halkevleri ve müzik derneklerinde yapılan etkinlikler, müzik üzerine düzenlenen konferanslardan oluşan metaryaller toplanmıştır. Çalışmanın giriş böl...
Birden fazla etnisitenin, dinin, dilin, kültürün bir arada yaşadığı alanlarda zamanla, bu farklıl... more Birden fazla etnisitenin, dinin, dilin, kültürün bir arada yaşadığı alanlarda zamanla, bu farklılıklar arasında gelişen diyaloğun şiddetine bağlı olarak bir etkileşim yaşanır. Mardin gibi farklı kültürlerin bir arada yaşadığı alanlarda, ortaya çıkan topluluklar arası karşılıklı etkileşimin izleri, Mardin müzik kültürü özelinde aranmış, somut izahları yapılmaya çalışılmıştır. Arap, Kürt, Süryani, Ermeni, Mahallemi ve Türk topluklarının bir arada yaşadığı bu alan içerisinde, öncelikli olarak var olan kültürel yapı tanımlanmıştır. Ardından diyaloğun dili, dilin kullanım yaygınlığına bağlı olarak konuşuldukları yere ve kullanım alanlarına göre belirlenmiştir. Son olarak, Mardin'in temsil ettiği çok kültürlü alanın müzik kültürü örneği "Allah Iyhelli Efendine" isimli eserden faydalanılarak, topluluklar arası etkileşimin izleri çok dillik üzerinden anlatılmaya çalışılmıştır. Etnografik bir alan araştırması olan çalışmada, nitel araştırmalarda kullanılan veri toplama tekniklerinden görüşme, gözlem ve doküman analiz yöntemleri kullanılmıştır.
Cumhuriyet dönemi müzik politikaları ulus-devlet, homojen kültür, standart dil kavramları gibi bi... more Cumhuriyet dönemi müzik politikaları ulus-devlet, homojen kültür, standart dil kavramları gibi bir dizi arayış içindedir. TRT bu politikaların uygulanabilirliği ve devamlılığı noktasında ayrıcalıklı bir yere sahiptir. Bilhassa, Anadolu'nun geleneksel müzik kültürünün taşınıp aktarılması yönündeki çabaları oldukça anlamlıdır. Bünyesinde yer verdiği müzik programları, korolar ve derleme çalışmaları bu çabaların birer göstergesi olarak düşünülmelidir. Ancak, taşımış olduğu politik misyonu Anadolu'nun geleneksel müzik haritasını önemli derecede değiştirmiştir. Yanı sıra, TRT, müzik eğitimi veren okullar, konservatuvarlar, belediye ve bakanlık bünyesinde kurulan geleneksel müzik icra eden toplulukların da referans gördüğü bir kurum olması hasebiyle de ayrıcalıklıdır. TRT, uzun yıllar modernizmin ulus-devlet, kimlik ve toplum savları, TRT ve onun kültür yayın programlarının başat dayanakları olmuştur. Bu yayın misyonu, zamanla dönüşen postmodern dünyanın argümanları ile çelişmeye başlamıştır. Modern Türkiye'nin yaratılan türkü algısı, postmodernizmin bir gerekliliğine; posttürkü ye dönüşmüştür. Çalışma içerisinde, yarı kurgulu görüşme yöntemi ile görüşmeler yapılmış, doküman analiz yöntemiyle türkü tanımlamalarına ulaşılmış, TRT ve onun uygulamaları üzerinden eleştirel bir bakış açısı ile var olan türkü tanımlamaları sorgulanmıştır.
'in "Hâzâ Mecmûa-i Sâz ü Söz" kitabının kaynak olarak kullanıldığı bu çalışmada, Ali Ufki'nin 'Tü... more 'in "Hâzâ Mecmûa-i Sâz ü Söz" kitabının kaynak olarak kullanıldığı bu çalışmada, Ali Ufki'nin 'Türki' başlığı altında topladığı 103 eser incelenmiştir. Cevher'in ulaştığını söylediği 104 Ufki türküsünün ancak 100 tanesinin nota ve güftesine yer verdiği, iki türkünün ise yalnızca güftesinin olduğu tespit edilmiştir. Temel kaynak olarak ele alınan H. Cevher'in kitabında yer alan toplam 100 eserin nota ve güfte analizi ve 2 eserin ise yalnızca güfte analizi yapılarak; günümüz Türk halk müziğinde ki (TRT repertuarında bulunan 4265 adet türkü) türkü formu ile usul açısından mukayesesi yapılmıştır. Analiz bölümünde Ufki'nin Türki başlığı altında topladığı türkülerin, sözel içerikleri, sözel türleri ve kullanılan diziler referans alınarak sınıflandırılmıştır.
Konya, tarihte siyasi, ekonomik ve kültürel açıdan süregelen merkezi bir konumdadır. Kentin sahip... more Konya, tarihte siyasi, ekonomik ve kültürel açıdan süregelen merkezi bir konumdadır. Kentin sahip olduğu merkezi konumun getirdiği çeşitlilik ve zenginlik, şehir kültürü içinde karşımıza çıkar. Oturak âlemleri de bu zenginliğin önemli bir parçası, müzikli eğlence kültürünün önemli bir örneğidir. Oturak âlemlerinin ortaya çıkış tarihi tam olarak bilinememekle birlikte, kökleri âşıklık geleneğine dayandırılmaktadır. Bu kadar köklü bir geçmişe sahip olan oturak âlemleri zaman içerisinde genel ahlâk, toplum huzuru ve asayiş bozucu bir niteliğe büründüğü gerekçesiyle yerini barana sohbetlerine bırakmıştır. Literatür taraması sonucunda oturak âlemleri ve barana sohbetleri üzerine sınırlı sayıda çalışmaya ulaşılmıştır. İncelenen bu çalışmalar kendi bağlamında oldukça değerli çalışmalardır. Ancak, bu makale oturak âlemleri ve barana sohbetlerinin dönüşümünü konu edindiği için incelenen çalışmalardan farklıdır. Çalışma içerisinde, yarı kurgulu kişisel görüşme yapılmış, doküman analizi yöntem...
Öz: Coğrafi haritalardan bağımsız kendine özgü sınırları olan kültürel alanlar, kültür çalışmalar... more Öz: Coğrafi haritalardan bağımsız kendine özgü sınırları olan kültürel alanlar, kültür çalışmalarında çoğu zaman göz ardı edilmiştir. Öyle ki, aralarında mesafeler bulunan iki coğrafik alan içinde gözlemleyebileceğiniz kültürel benzerlikler, bazen sınırdaş olan coğrafik alanlarda yaşayan topluluklar arasında görülmeyebilir. Bazen de aralarındaki kültürel ve coğrafik sınırlara rağmen, farklı toplulukların bir arada yaşadığı alan-larda, topluluklar arası iletişim ve diyaloğun şiddetine bağlı olarak, bu topluluklar arasında kültürel öğeler yeniden yaratı-larak, ortak bir kültürel değere dönüşerek yeni kültür öğeleri yaratılır. Çok kültürlü coğrafyalarda görebileceğimiz, her bir topluluğun katkısıyla şekillenerek üretilmiş bu kültür öğeleri, kolektif bu inşa sürecine katkı sunan tüm topluluklar tarafın-dan aynı şiddette sahiplenilir. Bu çalışma, tam da bu nokta-da üretilen kültür öğeleri üzerinden bir analiz yaparak, seçili kültürel örnekler üzerinden çok/kültürlülüğü okumaktadır. Bu bağlamda kültürün bir parçası ya da bir kültür olarak müziğin seçilmiş örnekleri üzerinden çok kültürlü bir okuma yapılabi-lir mi? Yapılabiliyorsa şayet; bir müzikal örneğin taşıdığı kül-türel kodlar nelerdir? Sorularına cevaplar aranmıştır. Bu odak çerçevede, çok kültürlü coğrafyalarda kültürler arası diyalog ve iletişimin bir sonucu olan etkileşimin izleri, yöreye ait bir müzikal örnek üzerinden analizi yapılarak keşfedilmeye çalı-şılmıştır. Bu bağlamda yapılacak analiz, bir müzikal örneğin taşıdığı kültürel kodların şablonu oluşturularak yapılmıştır. Süryani, Arap, Kürt, Türk ve Ermenilerden oluşan sosyal bir hayatın hala canlı kalabildiği Mardin ve civarındaki kültürel yapının referans alındığı çalışma, Mardin merkez müzik kül-türünün beslendiği bu topluluklarının karakteristik müzik kül-türlerinin kesiştiği bir Mardin ve civarı eseri olan " Sabiha " yı irdeleyerek, bölgenin çok kültürlü yapısı, bu müzikal örnek üzerinden çözümlemeye çalışılmıştır. Abstract: Cultural domains which are independent from geographical maps and have their own boundaries have been ignored in the cultural studies frequently. In fact, the cultural similarities that you can observe in the two geographical areas with distances between them may not be seen among the communities living in the contiguous geographical areas. And sometimes, in spite of the cultural and geographical boundaries between them, in the areas where different communities coexist, based on the strength of intercommunal communication and dialogue, new cultural elements are created by recreating cultural items among these communities and transforming them into a common cultural value. These cultural items, which can be seen in multicultural geograp-hies and shaped by the contribution of each community, are possessed equally by all the communities that contributed to this collective construction process. This study, by doing an analysis on the cultural items produced at this point, is reading the multi / culturism on selected cultural samples. In this context, is it possible to make a multicultural reading through selected examples of music as a culture or part of a culture? If yes, the answers for the question " What are the cultural codes that a musical example carries? " were searched for. In this focus frame, traces of the interaction, which is an end result of cross-cultural communication and dialogue in multicultural geographies, have been tried to be discovered by analyzing a musical example belonging to the locality. The analysis to be done in this context was made by creating a template of the cultural codes that a musical sample carries. The study that is based on Mardin and its surrounding cultural heritage, where a social life consisting of Syriac, Arab, Kurdish, Turkish and Armenians can still be alive, tries to examine " Sabiha " , a Mar-din and its surroundings musical piece and analyze the mul-ti-cultural structure of the region from this musical example.
Türk Kültürü ve HACI BEKTAŞ VELİ Araştırma Dergisi
In this study, firstly, the journey of kopuz, which is accepted as the ancestor of the baglama fa... more In this study, firstly, the journey of kopuz, which is accepted as the ancestor of the baglama family towards today's geography is mentioned. In addition to the change experienced by the kopuz, which has emerged in a rich range as baglama family in Anatolia, innovative initiatives applied in the baglama family are also included. Thus, we have tried to underline which baglama we should talk about. Then, the written methods on baglama and instruments with 6 and 7 strings, which are now described as "baglama" (short and long necked) and played in baglama and disordered tuning, were examined. The baglama, which was accepted to be played by hand (tapping or playing without a plectrum), began to be played with a plectrum over time, far ahead of its performance with tapping. The baglama performances with tapping, which were recalled after 1980s, have become much more developed and widespread today. The string separation technique, which has been taken into consideration since...
Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2011Thesis (M.Sc.... more Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2011Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Social Sciences, 2011Akşam (1941-1950) Gazetesinde Yer Alan Müzik Yazıları Açıklamalı Bibliyografyası ve Dönemsel Değerlendirmesi? başlıklı bu tezde, Türk basın tarihi içerisinde mühim bir yere sahip Akşam Gazetesi'nin 10 yıllık bir yayın dönemi incelenerek, gazetede yer almış müzik içerikli haberler toplanmıştır. Genel olarak; konser ilanları, gazino reklamları, yeni çıkan plak duyuruları, satılık çalgı aletleri ilanları, müzik dünyasına mal olmuş önemli isimler hakkında çıkmış haberler (ölüm yıldönümü münasebetiyle çıkan haberler, magazin haberleri, sanatçıların kendileri ile yapılan röportajlar, sanatkârların biyografileri), yapılmış konserler hakkında yorumlar, özel gün ve bayramlarda halkevleri ve müzik derneklerinde yapılan etkinlikler, müzik üzerine düzenlenen konferanslardan oluşan metaryaller toplanmıştır. Çalışmanın giriş böl...
Birden fazla etnisitenin, dinin, dilin, kültürün bir arada yaşadığı alanlarda zamanla, bu farklıl... more Birden fazla etnisitenin, dinin, dilin, kültürün bir arada yaşadığı alanlarda zamanla, bu farklılıklar arasında gelişen diyaloğun şiddetine bağlı olarak bir etkileşim yaşanır. Mardin gibi farklı kültürlerin bir arada yaşadığı alanlarda, ortaya çıkan topluluklar arası karşılıklı etkileşimin izleri, Mardin müzik kültürü özelinde aranmış, somut izahları yapılmaya çalışılmıştır. Arap, Kürt, Süryani, Ermeni, Mahallemi ve Türk topluklarının bir arada yaşadığı bu alan içerisinde, öncelikli olarak var olan kültürel yapı tanımlanmıştır. Ardından diyaloğun dili, dilin kullanım yaygınlığına bağlı olarak konuşuldukları yere ve kullanım alanlarına göre belirlenmiştir. Son olarak, Mardin'in temsil ettiği çok kültürlü alanın müzik kültürü örneği "Allah Iyhelli Efendine" isimli eserden faydalanılarak, topluluklar arası etkileşimin izleri çok dillik üzerinden anlatılmaya çalışılmıştır. Etnografik bir alan araştırması olan çalışmada, nitel araştırmalarda kullanılan veri toplama tekniklerinden görüşme, gözlem ve doküman analiz yöntemleri kullanılmıştır.
Cumhuriyet dönemi müzik politikaları ulus-devlet, homojen kültür, standart dil kavramları gibi bi... more Cumhuriyet dönemi müzik politikaları ulus-devlet, homojen kültür, standart dil kavramları gibi bir dizi arayış içindedir. TRT bu politikaların uygulanabilirliği ve devamlılığı noktasında ayrıcalıklı bir yere sahiptir. Bilhassa, Anadolu'nun geleneksel müzik kültürünün taşınıp aktarılması yönündeki çabaları oldukça anlamlıdır. Bünyesinde yer verdiği müzik programları, korolar ve derleme çalışmaları bu çabaların birer göstergesi olarak düşünülmelidir. Ancak, taşımış olduğu politik misyonu Anadolu'nun geleneksel müzik haritasını önemli derecede değiştirmiştir. Yanı sıra, TRT, müzik eğitimi veren okullar, konservatuvarlar, belediye ve bakanlık bünyesinde kurulan geleneksel müzik icra eden toplulukların da referans gördüğü bir kurum olması hasebiyle de ayrıcalıklıdır. TRT, uzun yıllar modernizmin ulus-devlet, kimlik ve toplum savları, TRT ve onun kültür yayın programlarının başat dayanakları olmuştur. Bu yayın misyonu, zamanla dönüşen postmodern dünyanın argümanları ile çelişmeye başlamıştır. Modern Türkiye'nin yaratılan türkü algısı, postmodernizmin bir gerekliliğine; posttürkü ye dönüşmüştür. Çalışma içerisinde, yarı kurgulu görüşme yöntemi ile görüşmeler yapılmış, doküman analiz yöntemiyle türkü tanımlamalarına ulaşılmış, TRT ve onun uygulamaları üzerinden eleştirel bir bakış açısı ile var olan türkü tanımlamaları sorgulanmıştır.
'in "Hâzâ Mecmûa-i Sâz ü Söz" kitabının kaynak olarak kullanıldığı bu çalışmada, Ali Ufki'nin 'Tü... more 'in "Hâzâ Mecmûa-i Sâz ü Söz" kitabının kaynak olarak kullanıldığı bu çalışmada, Ali Ufki'nin 'Türki' başlığı altında topladığı 103 eser incelenmiştir. Cevher'in ulaştığını söylediği 104 Ufki türküsünün ancak 100 tanesinin nota ve güftesine yer verdiği, iki türkünün ise yalnızca güftesinin olduğu tespit edilmiştir. Temel kaynak olarak ele alınan H. Cevher'in kitabında yer alan toplam 100 eserin nota ve güfte analizi ve 2 eserin ise yalnızca güfte analizi yapılarak; günümüz Türk halk müziğinde ki (TRT repertuarında bulunan 4265 adet türkü) türkü formu ile usul açısından mukayesesi yapılmıştır. Analiz bölümünde Ufki'nin Türki başlığı altında topladığı türkülerin, sözel içerikleri, sözel türleri ve kullanılan diziler referans alınarak sınıflandırılmıştır.
Konya, tarihte siyasi, ekonomik ve kültürel açıdan süregelen merkezi bir konumdadır. Kentin sahip... more Konya, tarihte siyasi, ekonomik ve kültürel açıdan süregelen merkezi bir konumdadır. Kentin sahip olduğu merkezi konumun getirdiği çeşitlilik ve zenginlik, şehir kültürü içinde karşımıza çıkar. Oturak âlemleri de bu zenginliğin önemli bir parçası, müzikli eğlence kültürünün önemli bir örneğidir. Oturak âlemlerinin ortaya çıkış tarihi tam olarak bilinememekle birlikte, kökleri âşıklık geleneğine dayandırılmaktadır. Bu kadar köklü bir geçmişe sahip olan oturak âlemleri zaman içerisinde genel ahlâk, toplum huzuru ve asayiş bozucu bir niteliğe büründüğü gerekçesiyle yerini barana sohbetlerine bırakmıştır. Literatür taraması sonucunda oturak âlemleri ve barana sohbetleri üzerine sınırlı sayıda çalışmaya ulaşılmıştır. İncelenen bu çalışmalar kendi bağlamında oldukça değerli çalışmalardır. Ancak, bu makale oturak âlemleri ve barana sohbetlerinin dönüşümünü konu edindiği için incelenen çalışmalardan farklıdır. Çalışma içerisinde, yarı kurgulu kişisel görüşme yapılmış, doküman analizi yöntem...
Öz: Coğrafi haritalardan bağımsız kendine özgü sınırları olan kültürel alanlar, kültür çalışmalar... more Öz: Coğrafi haritalardan bağımsız kendine özgü sınırları olan kültürel alanlar, kültür çalışmalarında çoğu zaman göz ardı edilmiştir. Öyle ki, aralarında mesafeler bulunan iki coğrafik alan içinde gözlemleyebileceğiniz kültürel benzerlikler, bazen sınırdaş olan coğrafik alanlarda yaşayan topluluklar arasında görülmeyebilir. Bazen de aralarındaki kültürel ve coğrafik sınırlara rağmen, farklı toplulukların bir arada yaşadığı alan-larda, topluluklar arası iletişim ve diyaloğun şiddetine bağlı olarak, bu topluluklar arasında kültürel öğeler yeniden yaratı-larak, ortak bir kültürel değere dönüşerek yeni kültür öğeleri yaratılır. Çok kültürlü coğrafyalarda görebileceğimiz, her bir topluluğun katkısıyla şekillenerek üretilmiş bu kültür öğeleri, kolektif bu inşa sürecine katkı sunan tüm topluluklar tarafın-dan aynı şiddette sahiplenilir. Bu çalışma, tam da bu nokta-da üretilen kültür öğeleri üzerinden bir analiz yaparak, seçili kültürel örnekler üzerinden çok/kültürlülüğü okumaktadır. Bu bağlamda kültürün bir parçası ya da bir kültür olarak müziğin seçilmiş örnekleri üzerinden çok kültürlü bir okuma yapılabi-lir mi? Yapılabiliyorsa şayet; bir müzikal örneğin taşıdığı kül-türel kodlar nelerdir? Sorularına cevaplar aranmıştır. Bu odak çerçevede, çok kültürlü coğrafyalarda kültürler arası diyalog ve iletişimin bir sonucu olan etkileşimin izleri, yöreye ait bir müzikal örnek üzerinden analizi yapılarak keşfedilmeye çalı-şılmıştır. Bu bağlamda yapılacak analiz, bir müzikal örneğin taşıdığı kültürel kodların şablonu oluşturularak yapılmıştır. Süryani, Arap, Kürt, Türk ve Ermenilerden oluşan sosyal bir hayatın hala canlı kalabildiği Mardin ve civarındaki kültürel yapının referans alındığı çalışma, Mardin merkez müzik kül-türünün beslendiği bu topluluklarının karakteristik müzik kül-türlerinin kesiştiği bir Mardin ve civarı eseri olan " Sabiha " yı irdeleyerek, bölgenin çok kültürlü yapısı, bu müzikal örnek üzerinden çözümlemeye çalışılmıştır. Abstract: Cultural domains which are independent from geographical maps and have their own boundaries have been ignored in the cultural studies frequently. In fact, the cultural similarities that you can observe in the two geographical areas with distances between them may not be seen among the communities living in the contiguous geographical areas. And sometimes, in spite of the cultural and geographical boundaries between them, in the areas where different communities coexist, based on the strength of intercommunal communication and dialogue, new cultural elements are created by recreating cultural items among these communities and transforming them into a common cultural value. These cultural items, which can be seen in multicultural geograp-hies and shaped by the contribution of each community, are possessed equally by all the communities that contributed to this collective construction process. This study, by doing an analysis on the cultural items produced at this point, is reading the multi / culturism on selected cultural samples. In this context, is it possible to make a multicultural reading through selected examples of music as a culture or part of a culture? If yes, the answers for the question " What are the cultural codes that a musical example carries? " were searched for. In this focus frame, traces of the interaction, which is an end result of cross-cultural communication and dialogue in multicultural geographies, have been tried to be discovered by analyzing a musical example belonging to the locality. The analysis to be done in this context was made by creating a template of the cultural codes that a musical sample carries. The study that is based on Mardin and its surrounding cultural heritage, where a social life consisting of Syriac, Arab, Kurdish, Turkish and Armenians can still be alive, tries to examine " Sabiha " , a Mar-din and its surroundings musical piece and analyze the mul-ti-cultural structure of the region from this musical example.
Uploads
Papers by Mahir Mak
Conference Presentations by Mahir Mak