Olcay Cetiner

BİLDİRİ ÖZETİ 19. yüzyıla kadar gelişim süreci yaşayan Harput, yerel sanayi, eğitim ve kültür merkezi olarak dikkatleri çekmiştir. Harput'ta köklü bir mimari gelişimin varlığını gösteren yapıların başında konak ve evlere rastlanmaktadır. Harput'tan günümüze orijinal özelliklerini koruyarak ulaşabilen ev sayısı oldukça azdır. Genel yerleşme düzenini oluşturan evin şekil almasında coğrafi etkenlerin yanı sıra ekonomi, yapı malzemesi, gelenek ve göreneklerde etkin rol oynamıştır (Yünkül, 2005). Yakın bir geçmişe kadar çevresinin önemli bir kale kenti, idare ve yerleşim merkezi olan Harput, yerleşme fonksiyonunu yitirmesine rağmen, tarihi anıt ve doğal özelliklerinden dolayı yukarıda sayılan çekici faktörlerin birçoğuna sahiptir (Günek ve Karadoğan, 1998). Kültürel mirasa ve doğal değerlere sahip alanlarda, turizm, mimarlığı aktarma aracı olarak değerlendirilmelidir. Turizmde, insanların ilgisini çeken en önemli iki görsel özellik, çevre özellikleri ve kültürel mirasa ait konaklama yapılarının mimari özellikleri olduğu dikkati çekmektedir. Korunması gerekli kültürel ve sanatsal açıdan değerli tarihi kent dokularının yaşayan mekânlar haline dönüştürülmesi kültürel ve ekonomik kazanç sağlayabilecektir (Çetiner vd. 2008). Çalışmada, kültürel miras içinde yer alan parmakla sayılacak kadar az olan Harput Evlerinin, turizmde konaklama amaçlı yeniden kullanımı incelenmektedir. Harput Evi'nin özellikleri korunarak, " misafir evi " olarak kullanımı önerilmektedir. Önerilerin uygulamaya geçilmesi ile yerel halka ekonomik katkı sağlanması, misafirler için farklı konaklama imkânın sağlanması ve yerel kültürü, mimari mirası yaşayabilecekleri bir ortam oluşturulabilinecektir. ABSTRACT Harput, having undergone its development process until the 19 th century, attracts attention as the centre of local industry, education and culture. Mansions and houses are the primary structures that demonstrate the existence of a deep-rooted architectural development in Harput. The number of houses that have been able to preserve their original characteristics until today in Harput is quite low. In addition to geographical factors; economy, construction materials, traditions and customs have also played an active role in shaping the houses that create the general settlement pattern (Yünkül, 2005). Harput, being an important castle city, administrative and residential centre of its surrounding until recently, still has many of the above-mentioned attractive factors due to its ancient monuments and natural characteristics even though it has lost its settlement function (Günek ve Karadoğan, 1998). Tourism should be considered a transfer tool for architecture in areas with cultural heritages and natural values. Two of the most important visual characteristics in tourism that attract people's attention are environmental characteristics and architectural characteristics of accommodation structures of cultural heritage. Transformation of valuable historical textures of the city which should be preserved in cultural and artistic aspects into living spaces shall derive cultural and economic profits (Çetiner vd. 2008). This study will examine the reuse of Harput houses, which are included within the cultural heritage and whose number is very limited, for accommodation purposes in tourism. It is recommended to use Harput Houses as " guest houses " by preserving their characteristics. By putting these proposals into practice, it will provide the local community with an economic contribution, provide different accommodation options for guests, and create an environment where local culture and architectural heritage shall be experienced.