Muteber Erbay

Tasarım tabanlı disiplinlerde temel tasarım dersi genel olarak; tasarım ögeleri, ilkeleri, Gestalt algı kuramlarını içeren teorik anlatımlarla verilmekte, sonrasında öğrencilere yaptırılan iki ve üç boyutlu soyut tasarımlarla desteklenmektedir. Tüm bu çalışmalar görsel dilin ve ifadenin geliştirilmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Özellikle imgenin görselleştirilmesinde ve tasarıma aktarılması aşamasında öğrenciler, bu öğretilerden beslenerek tasarım kararlarına yön vermektedirler. Bu nedenle “Temel Tasarım” dersi, öğrencilerin biçimsel ve estetik bir bakış açısı geliştirebilmeleri için büyük bir önem arz etmektedir. Ancak bu bakış açısının soyut düşünceden, somut bir ürüne dönüştürülmesi genellikle ders kapsamında test edilememektedir. Bu çalışma kapsamında; Türkiye’nin kuzey doğusunda bir sahil kenti olan Trabzon’da bulunan Karadeniz Teknik Üniversitesi İç Mimarlık Bölümünde birinci yarıyılda verilmekte olan “Temel Tasarım” dersinin bir çıktısı olarak öğrencilerin dersten edinimleri dönem sonunda bir workshop çalışması ile sınanmıştır. Çalışmanın yöntemi olarak öğrencilerin tasarladıkları mobilyaların işlevsel özellikleri ve kullandıkları temel tasarım öge-ilkeleri ve Gestalt algı kuralları SPSS programına girilmiş, elde edilen veriler çalışmanın amaçları doğrultusunda değerlendirilmiştir.

Sağlıklı olma kavramı hem fiziksel, hem ruhsal hem de sosyal anlamda iyi olma halidir. Günümüz hastane iç mekânlarında, temel işlevsel değerlerin yanı sıra estetik değerlerin de ön planda tutulduğu tasarımlar göze çarpmaktadır. İnsanın ruhsal olarak iyi hissetmesine katkı sağlayacak durumlardan biri estetik değerlerdir. Tasarımda estetik değer yaratmada kullanılan en etkili tasarım ögelerinden biri ise renktir. Renk mekâna estetik olarak katkı sağlamasının yanında psikolojik olarak da kullanıcıyı olumlu ya da olumsuz olarak etkilemektedir. Sağlık hizmeti almak isteyen birinin ruh halini sadece renk kullanarak düzeltmek mümkün değildir. Ancak renk algısının iyi olma durumuna etkisi, yapılan çeşitli araştırmalarla ortaya konmuştur. Ülkemizde sağlık sektöründeki özelleştirme ile birçok hastanenin iç mekân tasarımında rengin estetik olarak tasarıma katkısı yanında işlevsel ve psikolojik katkıları da dikkate alınmaya başlanmıştır. Ancak mevcut veya yeni yapılmakta olan birçok sağlık yapı...

Mimari bir öge olarak balkon tarih boyunca yapının zorunlu bir parçası olarak görülmemiş, istek ve ihtiyaç doğrultusunda yapılan çıkıntılar olarak tasarlanmışlardır. Geleneksel konutlarda cumbadan evrilen balkonlar; açık, yarı kapalı, gömme ya da sonradan camla kapatılmış olsalar dahi bahçeli evde yaşamayanlar için dış mekân ihtiyaçlarının ve işlevlerinin karşılandığı iç-dış arası bir ara mekân olmuşlardır. İşlevsel olarak tasarlanan balkonlar zaman içinde yapının estetiğine katkı sunan bir yapı bileşenine, günümüzde ise anlamsal değerler taşıyan bir ögeye dönüşmüştür. Bu çalışma; balkonun mimaride ortaya çıkışı, işlevsel ve estetik kullanımlarının yanı sıra 2020 yılının ilk ayından itibaren tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgını ile başlayan pandemi sürecinde üstlendiği anlamsal değerler üzerinden bir çıkarım yapmayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda balkonun tarih süreci içerisinde mimarlık ile olan ilişkisi irdelenmiş, daha sonra mimarlıkta balkon kullanımı işlevsel, estetik...

<jats:p>In design-based disciplines, the basic design lesson generally covers theories of design elements-principles and Gestalt perception rules, then followed by two and three-dimensional abstract designs made by the students. All these studies play an important role in the development of visual language and expression. Particularly in the visualization of the imagination and in the process of transferring the design, the students are fed from these teachings and direct their design decisions. For this reason, the "Basic Design" course is of great importance for the students to develop a formal and aesthetic perspective. However, the transformation of these abstract thoughts into a concrete product is often not tested in the context of the course. In the scope of this study; the teachings that students gained from the   "Basic Design" course, which is given in the first semester in the Department of Interior Design at Karadeniz Technical University, was tested with a workshop. As method of the study, the functional characteristics of the furniture designed by the students and the basic design elements-principles and Gestalt perception rules used by the students were entered into the SPSS program and the obtained data were evaluated in accordance with the objectives of the study.
 Keywords: Furniture design; abstract thinking; design education; basic design; creativity
 Özet
 Tasarım tabanlı disiplinlerde temel tasarım dersi genel olarak; tasarım ögeleri, ilkeleri, Gestalt algı kuramlarını içeren teorik anlatımlarla verilmekte, sonrasında öğrencilere yaptırılan iki ve üç boyutlu soyut tasarımlarla desteklenmektedir. Tüm bu çalışmalar görsel dilin ve ifadenin geliştirilmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Özellikle imgenin görselleştirilmesinde ve tasarıma aktarılması aşamasında öğrenciler, bu öğretilerden beslenerek tasarım kararlarına yön vermektedirler. Bu nedenle "Temel Tasarım" dersi, öğrencilerin biçimsel ve estetik bir bakış açısı geliştirebilmeleri için büyük bir önem arz etmektedir. Ancak bu bakış açısının soyut düşünceden, somut bir ürüne dönüştürülmesi genellikle ders kapsamında test edilememektedir.
 Bu çalışma kapsamında; Türkiye'nin kuzey doğusunda bir sahil kenti olan Trabzon'da bulunan Karadeniz Teknik Üniversitesi İç Mimarlık Bölümünde birinci yarıyılda verilmekte olan "Temel Tasarım" dersinin bir çıktısı olarak öğrencilerin dersten edinimleri dönem sonunda bir workshop çalışması ile sınanmıştır.
 Çalışmanın yöntemi olarak öğrencilerin tasarladıkları mobilyaların işlevsel özellikleri ve kullandıkları temel tasarım öge ve ilkeleri SPSS programına girilmiş, elde edilen veriler çalışmanın amaçları doğrultusunda değerlendirilmiştir.
 
 Keywords: Temel tasarım, mobilya tasarımı, yaratıcılık, soyut düşünme.
 </jats:p>

Mimari bir yapının duyular aracılığı ile algılanması görme ile başlar. Ancak yapı ve iç mekân arasındaki ilk ilişki giriş mekânı ile kurulur. Giriş mekânları sadece görme ile değil diğer duyularla da algılanabilir ve kullanıcı belleğinde izler bırakabilir. Örneğin bir konser salonunu işitme duyusu, bir restoran koklama duyusu üzerinde bıraktığı izlerle hatırlanabilir. Bu çalışmada iç mekânda duyu kavramını incelemek için öncelikle mimaride duyu kavramı ele alınmış, daha sonra giriş mekânlarının önemi ve mekânın duyularla nasıl algılanabileceği üzerinde durulmuş, son bölümde de iç mekânda duyular kavramı, bir sağlık yapısının giriş mekânı özelinde incelenmiştir. Örnek olarak seçilen sağlık yapısı İstanbul Memorial Bahçelievler Hastanesi’dir. Bu amaçla hastane yönetimi ve proje ekibi ile iletişime geçilmiş, alan ziyaretleri yapılarak alınan izin çerçevesinde fotoğraflanmıştır. Çalışmada giriş mekânı tasarımının, görme, dokunma, işitme, koklama ve tatma duyularına nasıl hitap ettiği; k...

Modernity as a social theory and Modernism as a style of arts and architecture penetrated into the non-Western countries; agitated the traditions of building and transformed the principles of design. At present, however, values and attitudes seem to converge to form a uniform set of values under the impact of globalization. Both of these traumas, Modernization and Globalization had tremendous effects on architecture, in general, and on house morphology, in particular in the non-Western world. In this particular study scholars decided to expose architectural transformations in the non-Western countries via the case of kitchens due to the fact that most of the criticism towards social housing was related to kitchens, pantries and cellars. Therefore, the study through diachronic analysis demonstrates the changes related to kitchens; clarifies the impact of both modernization and globalization through synchronic analysis; and then designs an empirical research which depicts the measurem...

Endustri Devrimiyle birlikte gelisen teknoloji ve makinelesme bircok alani etkilemistir. Sinema da bu alanlardan biridir. Ozellikle bilim kurgu filmleri teknolojinin gelismesiyle baska boyutlara tasinmistir. Sinemanin ilk ortaya ciktigi gunden itibaren yonetmenlerin hayal dunyasi ile sekillenen kurgu, merak duygusu arttikca hayal gucu sinirlarini da zorlamaya baslamistir. Bilim kurgu filmlerinin onemli konularindan biri olan uzay yolculugu ve uzayda yasam ise mimarlik acisindan ele alinirsa gelecegin mekânlari olarak karsimiza cikmaktadir. Bu yonuyle filmin konusu ve karakterleri kadar, mekânlarin da ozel olarak tasarlandigi bir sektor haline gelen sinema, ic mimarligin ilgi alanlarindan biri haline gelmistir. Bazen de mekânin kurgusu bilindik, alisik olmadigimiz formlara burunmekte ya da islevlere sahip olmaktadir ki bu noktada dijital tasarimin ve gorsel efektlerin de yardimiyla gunumuz ic mekân tasarim anlayisina fikirler sunmaktadir. Bu noktadan hareketle bu calisma sinema ve ic...

Sinemada oyuncu, yonetmen, oykunun icerigi ne kadar onemli ise, ic mekân tasarimi da o kadar onemlidir. Mekânsal tasarimlarda yer verilen fonlar, figurler, bicimler ve dekora dair tum diger elemanlar filmi tasiyan ve sarmalayan en temel ogelerdir. Sinemanin icinde gectigi mekân icin secilen mobilyalar, senaryonun anlatimi ve aktarimi uzerinde etkili olabilmektedir. Boylelikle filmin gectigi mekânlar sadece sahne olarak kalmanin otesinde senaryoya pek cok katkida bulunmaktadir. Ozellikle tek mekân icinde gecen hikâyelerde izleyicinin konuya odaklanmasi ya da uzaklasmamasi icin mobilya secimi, ic mimari bir unsur olarak karsimiza cikmaktadir. Bu calismada sinema tarihinde yer alan ve imdb (internet movie database/internet film veri tabani) puani en yuksek filmler arasindan secilen 8 adet ‘tek/kisitli’ mekânda gecen sinema filmi incelenmistir. Bu filmlerdeki mobilya kullanimlari ve anlamsal boyutu, filmin cekildigi ve hikâyenin gectigi donem acisindan irdelenmis ve ortaya cikan sonucla...

In our country, like throughout the world, the rate of elderly people has increased in total population, and the feelings, demands and needs due to old age have become an important issue in the sense of various different disciplines. It is seen that studies carried on elderly people generally focus on sociology, psychology, social services, geriatrics, public health, nursing but they are insufficient in the sense of space design. However, it is known that since the living spaces of many elderly people do not fulfil required conditions in qualitative and quantitative sense, both their physiological and psychological needs are not completely met. Moreover, since the places they live and the furniture they use are not designed ergonomically most of the time, they have difficulty in fulfilling their daily needs in these places. For these reasons, design of user based spaces for elderly people in modern societies should be analysed as soon as possible. In this sense, a workshop study was...

C agdas toplumlarda yasli bireyler icin kullanici odakli mekânlarin tasariminin ivedilikle ele alinmasi gerekmektedir. Bu bakis acisi ile Karadeniz Teknik Universitesi Ic Mimarlik Bolumu’nde bir atolye calismasi yapilmis ve ogrencilerden yasli bireyler icin gunluk ihtiyaclarini karsilayabilecekleri bir mekân tasarlamalari istenmistir. Yapilan calisma ile bu ozel kullanici gurubu icin mekân tasarimi yapilirken dikkat edilmesi gereken bir takim faktorler oldugu konusunda bir farkindalik yaratilmasi amaclanmistir. Calismanin ilk asamasinda ogrencilerden oncelikle yasli kullanicilar hakkinda bilgi edinebilmeleri icin cesitli on arastirmalar yapmalari istenmis, daha sonra yasli kullanicilar hakkinda cesitli tasarimlar ve sunumlar yaptirilmis, son olarak ise evrensel tasarim konusunda uygulamali bilgiler verilmistir. Calismanin ikinci asamasinda ana calismaya gecilmis, tanidiklari yasli bir birey icin mekân tasarlamalari istenmistir. Bu asamada yuz yuze gorusme teknigini kullanarak, yurut...

This article renders results and interpretations of a study of house area, kitchen area, and the ratio of kitchen area to overall floor area of houses, in the context of social mass housing, through a historical comparative analysis of working class housing in Turkey and Europe in the modern period, for the purpose of determining the impact of globalization on cultures and eating habits, domestic gender roles, and domestic technology. Based on the statistical tests one might say that the data drawn from each of the cases, of Europe and Turkey, do not correlate. Each runs its own course until the 1990s, whereupon, after the affects of globalization are largely felt, the three variables - house area, kitchen area, and kitchen floor area as a percentage of total house floor area - seem to converge and simulate one another (Turkey: 8.7%; Europe: 8.5%). The practiced size for kitchens in Turkey seems to be around 10.5 sq m and for those in Europe, around 9.5 sq m. Moreover, a significant preference for ‘multi-purpose living rooms’ that accommodate basic kitchen functions emerged in mass housing projects both in Europe and in Turkey after the 1990s. Turkish and European houses with this type of living room are almost equal in size, approximately 100 sq m in Turkey and 90sq m in Europe. The approximate mean area of living rooms in such dwellings is 27sq m, which represents 28% of the entire floor area of such a home in Turkey. The similar statistics are 38 sq m and 44% for such homes in Europe.