krig

Media og politikarar bruker gjerne omgrepet væpna konflikt i staden for krig. Det er fordi det ofte er ulike syn på om konflikten faktisk er ein krig. Det kan også vera juridiske grunnar til å unngå ordet. I Noreg er det for eksempel slik at staten har større rett til å bestemme over dei som bur her, dersom landet er i krig. Staten kan for eksempel overta eigedomane til folk i ein krig.

I dei internasjonale reglane for krig og konflikt (folkeretten), blei væpna konflikt tidlegare ikkje rekna som krig, med mindre eitt land hadde erklært krig mot eit anna. Slik er det ikkje lenger, men det finst framleis ingen felles definisjon som alle statar er einige om.

Folkeretten har reglar for kva som er lov i krig, og kva som ikkje er det. Alle land i verda har skrive under på avtaler om at dei skal følge desse reglane hvis landet er med i ein krig.

Reglane er mellom anna at dei skal

• verne om sivile
• gje legehjelp og pleie til både eigne militære styrkar og fiendar
• forby tortur, plyndring og tilfeldig drap
• handle humant, sjølv om det er krig

Humant betyr menneskeleg. Å handle humant i ein krig er for eksempel at om ein tar ein fiende til fange, skal ein behandle dei bra.

Borgarkrig er krig mellom ulike grupper i det same landet. Oftast er det éi gruppe som slåst mot dei som har makt. Det kan vere fordi dei vil styre meir sjølv eller ha fleire rettar.

Det er mange meiningar om kva som er dei viktigaste grunnane til krig. Konfliktar mellom folkegrupper og religionar er ein type grunn. Ein annan er knapp tilgang på viktige ressursar frå naturen.

Det kan vera vanskeleg å skilje mellom kva som er dei verkelege årsakene, og dei årsakene dei som krigar seier det er. Ofte seier ein at grunnen er noko anna, for å overtyde seg sjølv og andre om at ein kjempar ein rettmessig krig.

• væpna konflikt
• folkeretten
• andre verdskrigen