व्लादिमिर पुतिन

व्लादिमिर व्लादिमीरोविच पुतिन
जन्म	व्लादिमिर व्लादिमीरोविच पुतिन ७ ऑक्टोबर, इ.स. १९५२ लेनिनग्राद, रशिया
निवासस्थान	राजभवन रशिया
राष्ट्रीयत्व	रशियन
नागरिकत्व	रशियन
पेशा	वकील
कारकिर्दीचा काळ	१९७५ पासून
पगार	१२०००० अमेरिका डॉलर वार्षिक
पदवी हुद्दा	रशियाचे राष्ट्रपती
कार्यकाळ	३१ डिसेंबर १९९९ ते ७ मे २००८
राजकीय पक्ष	युनायटेड रशिया
धर्म	ख्रिश्चन
जोडीदार	ल्युडमिला
वडील	व्लादिमीरोविच
आई	मारिया
स्वाक्षरी

व्लादिमिर व्लादिमीरोविच पुतिन (रशियन: Владимир Владимирович Путин) (७ ऑक्टोबर, इ.स. १९५२ - हयात) हे संयुक्त रशियाचे दुसरे राष्ट्राध्यक्ष व सध्या रशियाचे पंतप्रधान, तसेच संयुक्त रशिया व रशिया आणि बेलारुस संघाच्या मंत्रिपरिषदेचे अध्यक्ष आहेत. ३१ डिसेंबर, इ.स. १९९९ रोजी रशियाचे तत्कालीन राष्ट्राध्यक्ष बोरिस येल्त्सिन याच्या तडकाफडकी राजीनाम्यानंतर पुतिन राष्ट्राध्यक्ष बनले. इ.स. २००० सालातील राष्ट्राध्यक्षपदाच्या निवडणुकींत पुतिन विजयी झाले. दुसऱ्यांदा अध्यक्षपदावर निवडून आल्यानंतर ते ७ मे, इ.स. २००८ पर्यंत पदारूढ होते.

रशियन राज्यघटनेच्या अनिवार्य अटींमुळे पुतिन सलग तिसऱ्यांदा अध्यक्षपदाची सूत्रे हाती घेऊ शकले नाहीत. इ.स. २००८ च्या निवडणुकीमध्ये जिंकलेला त्याचा उत्तराधिकारी दिमित्री मेदवेदेव, याने पुतिन यांचे नाव पंतप्रधानपदासाठी सुचवले. पुतिन यांनी ८ मे, इ.स. २००८ रोजी पंतप्रधानपदाची सूत्रे हाती घेतली. सप्टेंबर, इ.स. २०११ मध्ये त्यांनी इ.स. २०१२ सालातील अध्यक्षीय निवडणूक लढवणार असल्याची घोषणा करून तिसऱ्यांदा अध्यक्ष बनण्याचा इरादा स्पष्ट केला.

देशात राजनैतिक स्थैर्य आणणे आणि कायदा सुव्यवस्था पुनःप्रस्थापित करण्याचे श्रेय पुतिन यांना दिले जाते. दुसऱ्या चेचेन युद्धानंतर पुतिन यांनी राष्ट्रीय एकात्मता पुनःस्थापित केली. पुतिन यांच्या अध्यक्षीय कारकिर्दीत रशियन अर्थव्यवस्था आर्थिक संकटातून वर आली. सलग ९ वर्षे रशियन अर्थव्यवस्थेत वृद्धी होत आहे. देशाचे सकल आर्थिक उत्पन्न ७२% वाढले आहे आणि गरिबी ५०%नी घटली. देशातील जनतेचे सरासरी मासिक उत्पन्न ८० अमेरिकी डॉलरांहून वाढून ६४० अमेरिकी डॉलर झाले आहे.

प्रारंभिक जीवन

व्लादिमीर व्लादिमिरोविच पुतिन यांचा जन्म 7 ऑक्टोबर 1952 रोजी लेनिनग्राड, रशियन SFSR, सोव्हिएत युनियन (आताचे सेंट पीटर्सबर्ग, रशिया) येथे झाला. व्लादिमीर स्पिरिडोनोविच पुतिन (1911-1999) आणि मारिया इव्हानोव्हना पुतिन (1911-1999) यांच्या तीन मुलांपैकी सर्वात लहान. née शेलोमोवा (1911-1998). व्लादिमीर पुतिन यांचे आजोबा स्पिरिडॉन पुतिन हे व्लादिमीर लेनिन आणि जोसेफ स्टालिन यांचे वैयक्तिक स्वयंपाकी होते. पुतिनचा जन्म 1930च्या मध्यात जन्मलेल्या व्हिक्टर आणि अल्बर्ट या दोन भावांच्या मृत्यूपूर्वी झाला होता. अल्बर्टचा बालपणातच मृत्यू झाला आणि दुसऱ्या महायुद्धात नाझी जर्मनीच्या सैन्याने लेनिनग्राडच्या वेढादरम्यान डिप्थीरियामुळे व्हिक्टरचा मृत्यू झाला.

पुतिनची आई कारखाना कामगार होती आणि त्याचे वडील सोव्हिएत नौदलात भरती होते, 1930च्या सुरुवातीस पाणबुडीच्या ताफ्यात सेवा करत होते. दुसऱ्या महायुद्धाच्या सुरुवातीला, त्याच्या वडिलांनी NKVDच्या विनाश बटालियनमध्ये काम केले. नंतर, त्यांची नियमित सैन्यात बदली करण्यात आली आणि 1942 मध्ये ते गंभीर जखमी झाले. पुतीनच्या आजीची 1941 मध्ये टव्हर प्रदेशातील जर्मन कब्जाकर्त्यांनी हत्या केली आणि त्यांचे मामा दुसऱ्या महायुद्धात पूर्व आघाडीवर गायब झाले.

1 सप्टेंबर 1960 रोजी पुतिन यांनी त्यांच्या घराजवळील बास्कोव्ह लेन येथील शाळा क्रमांक 193 मध्ये सुरुवात केली. तो अंदाजे ४५ विद्यार्थ्यांच्या वर्गातील काही जणांपैकी एक होता जे अद्याप यंग पायोनियर संस्थेचे सदस्य नव्हते. वयाच्या 12 व्या वर्षी त्यांनी साम्बो आणि ज्युडोचा सराव करण्यास सुरुवात केली. पुतिन यांनी सेंट पीटर्सबर्ग हायस्कूल 281 मध्ये जर्मन भाषेचा अभ्यास केला आणि ते जर्मन बोलतात.

पुतिन यांनी 1970 मध्ये आंद्रेई झ्डानोव्ह (आताचे सेंट पीटर्सबर्ग स्टेट युनिव्हर्सिटी) नावाच्या लेनिनग्राड स्टेट युनिव्हर्सिटीमध्ये कायद्याचा अभ्यास केला आणि 1975 मध्ये पदवी प्राप्त केली. त्यांचा प्रबंध "द मोस्ट फेव्हर्ड नेशन ट्रेडिंग प्रिन्सिपल इन इंटरनॅशनल लॉ" या विषयावर होता. तेथे असताना, त्याला सोव्हिएत युनियनच्या कम्युनिस्ट पक्षात सामील होणे आवश्यक होते आणि त्याचे अस्तित्त्व संपेपर्यंत तो सदस्य राहिला (ऑगस्ट 1991 मध्ये तो बेकायदेशीर ठरला). पुतिन यांनी अनातोली सोबचॅक या सहाय्यक प्राध्यापकाची भेट घेतली, ज्यांनी व्यवसाय कायदा शिकवला[f] आणि नंतर ते रशियन राज्यघटनेचे आणि फ्रान्समध्ये छळलेल्या भ्रष्टाचार योजनांचे सह-लेखक बनले. सेंट पीटर्सबर्गमधील सोबचॅकच्या कारकिर्दीत पुतिन प्रभावशाली असतील. मॉस्कोमधील पुतिन यांच्या कारकिर्दीत सोबचॅक प्रभावी ठरेल.

केजीबी कारकीर्द

KGB मध्ये, सी. 1980 1975 मध्ये, पुतिन केजीबीमध्ये सामील झाले आणि लेनिनग्राडच्या ओख्ता येथील 401 व्या केजीबी शाळेत प्रशिक्षण घेतले. प्रशिक्षणानंतर, त्याने प्रथम मुख्य संचालनालयात बदली होण्यापूर्वी दुसऱ्या मुख्य संचालनालयात (प्रति-गुप्तचर) काम केले, जेथे त्याने लेनिनग्राडमधील परदेशी आणि वाणिज्य दूतांचे निरीक्षण केले. सप्टेंबर 1984 मध्ये, पुतिन यांना युरी एंड्रोपोव्ह रेड बॅनर इन्स्टिट्यूटमध्ये पुढील प्रशिक्षणासाठी मॉस्को येथे पाठवण्यात आले. 1985 ते 1990 पर्यंत, त्यांनी ड्रेस्डेन, पूर्व जर्मनी येथे अनुवादक म्हणून कव्हर ओळख वापरून सेवा दिली. त्याच्या कारकिर्दीतील हा काळ बहुतेक अस्पष्ट आहे.

माशा गेसेन, एक रशियन-अमेरिकन, ज्याने पुतिनबद्दल चरित्र लिहिले आहे, असा दावा केला आहे की "पुतिन आणि त्यांचे सहकारी मुख्यतः प्रेस क्लिपिंग्ज गोळा करण्यात कमी पडले, त्यामुळे KGB द्वारे तयार केलेल्या निरुपयोगी माहितीच्या पर्वतांमध्ये योगदान दिले". माजी स्टॅसी गुप्तहेर प्रमुख मार्कस वुल्फ आणि पुतिनचे माजी KGB सहकारी व्लादिमीर उसोलत्सेव्ह यांनी देखील पुतीनचे कार्य कमी केले होते. पत्रकार कॅथरीन बेल्टन यांच्या म्हणण्यानुसार, पुतिन यांच्या KGB समन्वयातील सहभाग आणि दहशतवादी रेड आर्मी गटाला पाठिंबा देण्याचे हे डाउनप्लेईंग कव्हर होते, ज्यांचे सदस्य स्टासीच्या समर्थनाने पूर्व जर्मनीमध्ये वारंवार लपून बसले होते आणि ड्रेस्डेनला "किरकोळ" शहर म्हणून प्राधान्य दिले गेले. पाश्चात्य गुप्तचर सेवांची उपस्थिती कमी आहे.

एका निनावी स्त्रोतानुसार, माजी आरएएफ सदस्य, ड्रेस्डेनमधील यापैकी एका बैठकीत अतिरेक्यांनी पुतीन यांना शस्त्रांची यादी सादर केली जी नंतर पश्चिम जर्मनीतील आरएएफला दिली गेली. क्लॉस झुचॉल्ड, ज्याने पुतिनने भरती केल्याचा दावा केला, त्यांनी सांगितले की नंतरच्याने निओ-नाझी रेनर सोनटॅग देखील हाताळले आणि विषांवरील अभ्यासाच्या लेखकाची नियुक्ती करण्याचा प्रयत्न केला. पुतिन यांनी वायरलेस कम्युनिकेशन्ससाठी दुभाष्यासह जर्मन लोकांनाही भेटले. जर्मन अभियंत्यांच्या सहलींमुळे ते दक्षिण-पूर्व आशियातील वायरलेस कम्युनिकेशन तंत्रज्ञानामध्ये गुंतले होते, त्यांनी तेथे आणि पश्चिमेकडे भरती केली होती.

पुतिन यांच्या अधिकृत चरित्रानुसार, 9 नोव्हेंबर 1989 रोजी सुरू झालेल्या बर्लिनच्या भिंतीच्या पडझडीच्या वेळी, त्यांनी सोव्हिएत सांस्कृतिक केंद्र (हाऊस ऑफ फ्रेंडशिप) आणि ड्रेस्डेनमधील केजीबी व्हिला यांच्या फायली अधिकृत अधिकाऱ्यांसाठी जतन केल्या. केजीबी आणि स्टासी एजंट्ससह निदर्शकांना ते मिळवण्यापासून आणि नष्ट करण्यापासून रोखण्यासाठी जर्मनीने संयुक्त जर्मनी. त्यानंतर त्याने काही तासांत केवळ KGB फाइल्स जाळल्या, परंतु जर्मन अधिकाऱ्यांसाठी सोव्हिएत कल्चरल सेंटरचे संग्रहण जतन केले. या जाळपोळीदरम्यान निवडीच्या निकषांबाबत काहीही सांगितले जात नाही; उदाहरणार्थ, स्टॅसी फाइल्सबद्दल किंवा जर्मन डेमोक्रॅटिक रिपब्लिक किंवा यूएसएसआरच्या इतर एजन्सीच्या फाइल्सबद्दल. भट्टी फुटल्याने अनेक कागदपत्रे जर्मनीकडेच राहिल्याचे त्यांनी स्पष्ट केले. परंतु केजीबी व्हिलाची अनेक कागदपत्रे मॉस्कोला पाठवण्यात आली होती.

कम्युनिस्ट पूर्व जर्मन सरकारच्या पतनानंतर, ड्रेस्डेन आणि त्यापूर्वीच्या निदर्शनांदरम्यान त्यांच्या निष्ठेबद्दल संशय निर्माण झाल्यामुळे पुतिन यांना सक्रिय केजीबी सेवेचा राजीनामा द्यावा लागला, जरी केजीबी आणि सोव्हिएत रेड आर्मी अजूनही पूर्व जर्मनीमध्ये कार्यरत आहेत आणि ते परत आले. लेनिनग्राड 1990च्या सुरुवातीस "सक्रिय राखीव जागा"चे सदस्य म्हणून, जिथे त्यांनी लेनिनग्राड स्टेट युनिव्हर्सिटीच्या आंतरराष्ट्रीय घडामोडी विभागात सुमारे तीन महिने काम केले, त्यांच्या डॉक्टरेट प्रबंधावर काम करत असताना, व्हाईस-रेक्टर युरी मोल्चानोव्ह यांना अहवाल दिला.

तेथे, त्याने नवीन KGB भर्ती शोधले, विद्यार्थी संघटना पाहिल्या, आणि लवकरच लेनिनग्राडचे महापौर म्हणून आपले माजी प्राध्यापक, अनातोली सोबचक यांच्याशी मैत्रीचे नूतनीकरण केले.[46] पुतिन यांनी दावा केला की त्यांनी 20 ऑगस्ट 1991 रोजी लेफ्टनंट कर्नल पदाचा राजीनामा दिला, 1991 सोव्हिएत राष्ट्राध्यक्ष मिखाईल गोर्बाचेव्ह यांच्या विरोधात सोव्हिएत सत्तापालटाच्या दुसऱ्या दिवशी पुतिन म्हणाले: "कूप सुरू होताच, मी ताबडतोब ठरवले की मी कोणत्या बाजूने आहे", जरी त्यांनी असेही नमूद केले की निवड करणे कठीण होते कारण त्यांनी "अवयवांसह" आयुष्यातील सर्वोत्तम भाग व्यतीत केला होता.

1999 मध्ये, पुतिन यांनी कम्युनिझमचे वर्णन "एक अंध गल्ली, सभ्यतेच्या मुख्य प्रवाहापासून दूर" असे केले.