Vladimir Putin
Vladimir Vladimirovich Putin ( Ikirusiya : Владимир Владимирович Путин ) (* Leningrad , Leta Zunze Ubumwe z'Abasoviyeti , ku ya 7 Ukwakira 1952 ) , umunyapolitiki w'Uburusiya. Ni perezida wa kabiri kandi uriho ubu mu Burusiya kuva Leta Zunze Ubumwe z'Abasoviyeti zaseswa.
Yatsinze amatora ya perezida yo ku ya 26 Werurwe 2000 n'amajwi 52,94%. Ku butegetsi bwe habaye umuvuduko mwinshi w’iterambere ry’ubukungu, hiyongereyeho 72% muri GDP n’ubukene bugabanuka cyane. Mu buryo butandukanye n’abamubanjirije, guverinoma ye yashyigikiwe n’abaturage benshi kandi yongeye gutorwa mu matora yo muri Werurwe 2004 n'amajwi 71.31%. Mu mwaka wa 2008, kubera ko atashoboye kwiyamamariza manda ya gatatu kubera ko bitemewe mu Itegeko Nshinga ry’Uburusiya , Putin yasunitse kandidatire ya Minisitiri w’intebe w’icyo gihe, Dmitry Medvedev matora ya , yatsinze. Putin yaje kuba Minisitiri w’intebe . Mu matora yo muri Werurwe 2012 yongeye gutorerwa kuba perezida (amajwi 63.60%), nubwo hari abashinjwaga uburiganya. Yongeye gutorwa n'amajwi 76,69% mu matora ya perezida wa 2018.
Intangiriro nkumuyobozi
[hindura | hindura inkomoko]Ku ya 7 Ukwakira 1952, Putin yavukiye i Leningrad (ubu ni Saint Petersburg) . Amaze kurangiza neza amasomo ye mu by'amategeko muri kaminuza yavukiyemo (thesis kuri politiki y’Amerika muri Afurika ), yinjiye muri KGB , aho yoherejwe mu buyobozi bukuru bushinzwe ububanyi n’amahanga. Kuva mu 1985 kugeza 1990 , yakoraga i Dresden ( Repubulika Iharanira Demokarasi y'Ubudage ) mu ishami rya politiki na gisirikare. Nyuma yo gusenya ibiro bya KGB i Dresden mu 1989yasubiye i Leningrad mu 1990. Mu gihe cy'amezi runaka yari ku kazi, bityo agira igitekerezo cyo kuba umushoferi wa tagisi .
Yaje kugirwa umwungirije umuyobozi wa kaminuza ya Leningrad, aho yakemuye umubano mpuzamahanga. Nyuma akora nk'umujyanama wa perezida w'Inama Njyanama y'Umujyi. Guhera muri Kamena 1991 , yabaye umuyobozi wa komite ishinzwe ububanyi n'amahanga ya St. Uruhare rwe rwari rugizwe ahanini no gukurura abashoramari no guteza imbere ubufatanye n’abafatanyabikorwa b’amahanga.
Umwuga ya KGB
[hindura | hindura inkomoko]Ku ya 20 Kanama 1991, mu gihe cyo gushaka guhirika ubutegetsi bwa Mikhail Gorbachev , nibwo Putin yeguye ku mugaragaro muri KGB. Kuva mu 1994 kugeza 1996 yabaye Minisitiri w’intebe wungirije kuri Meya Anatoli Sobtchak (umwarimu we mu ishami ry’amategeko), yegura nyuma yo gutsindwa amatora.
Muri Kanama 1996 yagizwe umuyobozi wungirije wa Perezida Boris Yeltsin ushinzwe ububanyi n’amahanga . Kuva muri Werurwe 1997, yari umwe mu badepite bayoboye umuyobozi w’ubuyobozi bwa perezida (umudepite wa mbere guhera muri Gicurasi 1998 ).
Muri Nyakanga 1998, yagizwe umuyobozi wa FSB (Federal Security Service), ikigo cyasimbuye KGB.
Mu 1999 yatangiye kuzamuka kwe gutangaje. Muri Kanama yagizwe minisitiri w’intebe na Yeltsin, wiyemeza kumugira umusimbura. Mu ntangiriro za Nzeri, mu rwego rwo guhangana n'ibitero by'iterabwoba by'Abadage, Putin yategetse ko intambara ya Chechnya isubukurwa . Nintangiriro yintambara ya kabiri yabatekinisiye , yamugize umunyapolitiki uzwi cyane muburusiya.
Ku ya 31 Ukuboza 1999 , nyuma yo kwegura kwa Perezida Boris Yeltsin, yabaye perezida w'agateganyo. Ku ya 26 Werurwe 2000 , mu matora y’umukuru w’igihugu ya mbere, yatorewe kuba Perezida w’Uburusiya mu cyiciro cya mbere n'amajwi 53%, atangira imirimo ye ku ya 7 Gicurasi .
Ubuyobozi bwe bwashyizeho politiki yo kwiyegereza Uburayi , cyane cyane Ubufaransa n'Ubudage .
Putin ni umuyobozi udasanzwe w'Uburusiya. Nyamwasa, abstemiste (ntanywa inzoga ), umukinnyi wa siporo : akora imyitozo yo mu Burusiya ( sambo ) na judo kuva afite imyaka 11, akina tennis , agenda ski . Byongeye kandi, azi neza Ikidage n'Icyongereza .
Yashakanye n'uwahoze ari umwarimu (1983-2014) w'ishuri kandi ni se w'abakobwa babiri. Afitanye umubano wa hafi cyane na Gerhard Schröder , bafitanye isano, mu bindi, bakomoka mu bwiyoroshye.
Kunegura n'impaka
[hindura | hindura inkomoko]Putin yanenzwe cyane n'ibitangazamakuru byo mu Burengerazuba kubera umubare w'abanyamakuru bishwe ku butegetsi bwe; benshi muribo bakora iperereza ku ihohoterwa ry'uburenganzira bwa muntu muri Chechnya cyangwa ibikorwa bya ruswa ya leta.
Urubanza ruzwi cyane ni urw'umunyamakuru Anna Politkóvskaya ; umwanditsi w'ibitabo nka "Uburusiya bwa Putin" cyangwa "Ikuzimu ya Chechnya"; wari watangaje ko yakiriye iterabwoba ry'urupfu ndetse no gushaka kumwica akoresheje uburozi. Amaherezo, ku ya 7 Ukwakira 2006, yiciwe muri lift y’inyubako yari afite inzu ye i Moscou.
Alexandre Litvinenko yahoze ari intasi y’Uburusiya yarozwe na Polonium 210, nk’uko ibitangazamakuru byo mu Burengerazuba bw’iburengerazuba bibitangaza, ngo yaba yaranenze guverinoma ya Putin kandi ubwo yakoraga iperereza ku iyicwa rya Politkóvskaya yatangiye guhabwa iterabwoba ry’urupfu. Guverinoma ya Putin yahakanye ko ntaho ihuriye n'urupfu rw'aba bantu, ivuga ko ishobora kurega abasebya guverinoma y'Uburusiya kuri iki kibazo.
Byongeye kandi, guverinoma ya Putin yashakaga gushimangira oligarchy yavutse mu kwegurira abikorera ku giti cyabo Yeltsin yayoboye leta (usibye abo oligarashi bamurwanyaga, nka Boris Berezovski ).
Ubwisanzure bwa demokarasi bwaragabanijwe cyane, hifashishijwe ingamba za politiki (kugenwa n’intoki na ba guverineri b’Intara, igihe mbere yo gutora ku isi hose) n’ingamba z’umuco (gushyiraho inyuguti za Kirilike kugira ngo bandike indimi nke z’Uburusiya). Inzitizi zashyizweho ku ishyirwaho ry’imiryango itegamiye kuri Leta nshya, usibye amashami y’imiryango itegamiye kuri Leta y’amahanga.
Mu bukungu, impirimbanyi ni nziza, kubera ko Uburusiya bwungukiwe no kwiyongera gukabije kwinjiza, ahanini bitewe n'izamuka ry’ibiciro bya peteroli ku isoko ry’isi, ariko kandi no kunoza no koroshya gahunda y’imisoro, byagabanije kunyereza imisoro. Mu buryo nk'ubwo, ivugurura ry’amategeko ryarafunguwe mbere y’inzego zitarimo, nk’umutungo w’ubuhinzi, ku ishoramari ry’amahanga.
Depite wa Duma , Alexander Hinstein, ntabwo yanze umugambi wihishe wo gutesha agaciro Uburusiya na guverinoma ya Putin , ubu bikaba binyuranyije na politiki mpuzamahanga ya guverinoma y'Amerika ya George Bush.
Uwabanjirije:
Boris Yeltsin |
Perezida w'Uburusiya1999 - Kugeza ubu | Umusimbuye:
Mu biro |