City and Regional Planning

Karabaǧlar (Muğla, Turkey) is one of those settlements that over time has come to blend well with its natural assets. Not only are the man-made and natural components of this seasonal settlement unique, and in harmony with one another, but they have also persisted throughout the centuries despite much adversity. Previous research has revealed how two landscape components particular to the area, namely irim and kesik, have resulted in a remarkable character. Further inquiry into other aspects of Karabaǧlar will help in the depiction of its original layout, taking into account the wealth of landscape elements and structures that have a couple of millennia, or more, of historical precedent. The originality of the spatial layout of a yurt setting, the lifestyle that is generated around a coffeehouse, in addition to a masjid and plane trees, all deserve attention as a system of diverse values worthy of conservation.

The history of rainwater collection and storage systems dates back to ancient cisterns in the Mediterranean. In cisterns, the harvested water was generally utilized for domestic water supplies. In the modern world, rainwater-harvesting system has become a main strategy to provide sustainable and economical water supply against water scarcity. It is commonly used for the irrigation, garden watering and drinking water by accumulating and depositing of rainwater. The efficiency of the system depends on the rainfall distribution and the water need.

Mugla is one of the cities receiving the greatest amount of precipitation in Turkey. The existence of ancient cisterns in the city presents the common use of the rainfall water in history. The authors designed a campus pond in Mugla Sitki Koçman University for recreational amenities and improving the aesthetic properties of the land. The water of the pond is planned to be harvested from the rooftop catchment area of the nearby faculty buildings through pipes and water storage tank. First, the average rainfall data is obtained for a 25-year return period.  Next, the required water for the pond is assessed by considering the evaporation amount. Then, a storage tank is designed for supplying water when the water level decreases in the pond.  Finally, geomembranes and geotextiles are specified in order to minimize the water leakage through pond area consisting of limestone with very high permeability.

This study presents a reclamation project in University campus including design of a pond with rainwater harvesting system. To this respect, the paper first explains the ancient practices with rainwater cisterns, and then presents modern and sustainable technologies in rainwater harvesting systems. The paper goes on to explain details of rainwater-harvesting system with a pilot project designed in university campus of Mugla. The project aims to demonstrate the potentials of Mugla in terms of alternative water supply and to promote public awareness to this system.

Keywords: Pond, Rainwater harvesting system, Storage tank, Geomembranes

The establishment of the Turkish Republic in 1923 was a beginning in terms of modernization of Ottoman Anatolia. During the Ottoman Period, the urban space was formed simultaneously without any plan and neighborhoods clustered around some religious buildings such as mosque, madrasah or masjid. In the early Republican Period, the ideal of ‘National Architectural Movement’ was prevalent in town planning as a modernization project. The Anatolian towns were planned according to geometrical development plans that aimed to create the urban space of nation-state. In many Anatolian towns, the organic traditional pattern was transformed into geometrical formal pattern.

Mugla is a town in the southwestern Turkey. As other historical Anatolian towns, its townscape has been subjected to an evolution. The first planned city development started with the establishment of the Republic in the 20th century. In 1936, a geometrical development plan was prepared for Mugla. This plan defined the new town center and the orientation of the residential development independently from the traditional pattern. The project of ‘Republican Square in every Anatolian town’ was implemented in Mugla and this square became the new administrative center of the town.

This paper aims to present the evolution of the townscape of Mugla in the period of transition from the Ottoman State to the Republic of Turkey. In order to assert the evolution, the paper explains the urban space of the town in the Ottoman Period and puts forth the transformation of the townscape with national modernization project of the Republic.

Key words: Anatolian town; townscape; pattern; development plan

Muğla is a town in southwestern Turkey that has for centuries been on the major trade routes. Property-society relations during the periods of the Anatolian Turkish Principalities and the Ottoman Empire have had a significant influence on the structuring of the town space, with its main evolution outside the fortress beginning in the 12th century. Neighbourhoods first began to form arbitrarily around pious structures, following no particular plan, and this was the case up until the advent of the Ottoman Era. Thereafter, it was the Ottoman administration and property system that determined and controlled the organization of space in the commercial centre, the administrative centres and the residential areas in the town for many centuries. Waqf, mülk and miri lands were the main property types of the Ottomans and their implementation had significant repercussions on the urban space and fabric of Muğla. Property relations in the town transformed the social structure of the residential districts as well as shaped the built environment. In this context, the main purpose of this article is to investigate the dynamic interaction between the property-society relations and the formation of urban space in the case of Muğla. The article begins by discussing the determining role of property relations on urban space, goes on to explain land ownership structure in the times of the Anatolian Turkish Principalities, under Ottoman rule, and in the first years of the Republic, then delves into the historical evolution of Muğla and the transformation of urban space as a result of the changing property-society relations of different historical periods, and concludes with a discussion on the main dynamics leading transformation of the urban space of Muğla during mentioned historical periods.

Urban architecture of the city provides us to understand the past and to form the future of the cities. According to the approach of Aldo Rossi (1991) towards understanding the city, urban form can be grasp just from the relations of the physical entity of the city. In time, function may change according to society, however urban form tells much about the essence of the settlement. Therefore, learning process from urban fabric of historical towns includes understanding the existence of being of its form.

The case area of this study, Ula is a historic district of Muğla Province in the Aegean Region of Turkey. The district is settled in a wide fertile plain and approximately 600m high from the sea, whereas Akyaka is tourism town center of Ula district 19km far from Ula and locates on Gokova Bay. Akyaka is an adaptation project of Nail Çakırhan, who first started to form the urban fabric of the town with a reference to traditional houses of Ula in 1970s; from then on, Akyaka has featured a distinctive architectural character. However, imitated reproductions of the buildings and building details in the last decade have damaged naive and distinctive urban fabric of the town and the essence of the settlement.

The aim of this paper is to assert the reading and learning process from historic urban fabric of Ula on behalf of Akyaka. Therefore, it first introduces the historic urban fabric of Ula, and then compares with the newly created urban fabric of Akyaka and presents the positive and negative consequences of this adaptation process.

Bir yerleşimin eşsiz form ve örüntüsü, özgün karakteri, o toplumun kültürüne göre yerleşimle içinde yaşayanlar arasındaki diyalektik etkileşim sonucunda şekillenmiştir. Toplumlar ve kültürleri değiştikçe, toplumların ortaklaşa ürettikleri kararların sonucu olan yapılı çevre de dönüşmektedir. Modernleşme süreciylebirlikte kentler yeniden üretim mekanı haline gelmiştir.
Bu durum hem toplumların ayrışmasına neden olmuş hem de
geleneksel yerleşmeleri dönüştürmüştür. Modernleşmenin akılcı
ve standartlaştırıcı mekansal uygulamaları çoğunlukla geleneksel
yerleşmelerin doğal ve kültürel değerlerini yok ederek özgün
karakterin ve örüntünün zaman içinde kaybolarak dönüşmesine
neden olmuştur. Böylece, geleneksel yerleşmelerin mevcut
örüntüsünün, sosyo-ekonomik ve kültürel yapısının tarih içindeki
anlamlı rolü ile vurgulanarak korunması kentsel planlama
açısından önemli bir gündem maddesi haline gelmiştir. Türkiye’de geleneksel yerleşim örüntüleri, 20. yüzyılın ortalarından itibaren modernizasyonla gelen ekonomik ve teknolojik gelişmeler sonucu farklı yaşam biçimlerine, yerleşim pratiklerine ve yapılaşmalara açık hale gelmiştir. Zaman içinde geleneksel yerleşim örüntülerinin görsel olduğu kadar, sosyo-mekansal ve kültürel karakteri kaybolmaya başlamıştır. Bu makalenin amacı, öncelikle, kültür ve fiziksel çevre arasındaki etkileşimi ontolojik yaklaşımla ele alarak karakter ve kültür mirası kavramlarını açıklamaktır. Sonrasında, modernitenin ontolojik kabulü ihmali ile başlayan sosyo-mekansal bozulmaların geleneksel yerleşim örüntülerinin varlığı üzerinde yarattığı sıkıntıları, Türkiye’deki modernizm ile dönüşen kentsel yaşam dinamiklerine paralel olarak ortaya koymayı hedeflemektedir. Özgün karakter ve kültürel mirasın korunması anlayışı kentsel planlama ve tasarım disiplinlerinin sağladığı temel birikimden yola çıkılarak ontolojik bir yaklaşımla değerlendirilecektir.

Anahtar sözcükler: Koruma; kültürel miras; ontoloji; özgün karakter;varlık.

Özet

Antik dönemde Muğla’da Karya ve Likya medeniyetleri hüküm sürmüştür. Şehir devletlerinin ve koloni kentlerin hakim olduğu bölgede şehircilik alanında mekansal ve yönetsel anlamda gelişmeler yaşanmıştır. Yerleşimlerin gelişme modelleri hakkında bilgi, günümüze ulaşan antik kentlerin kalıntılarından ve bölgenin coğrafyasının incelenmesi ile elde edilmiştir. Bu yazının amacı, Muğla ili içerisindeki bölgede hüküm sürmüş iki antik medeniyetin şehircilik anlayışını incelemektir.

Büyük Menderes Nehri ile Dalaman Çayı arasında kalan Karya Bölgesi, antik dönemde ilk defa Ege Denizi’ndeki adalardan gelen Minos ve Mikenlerin verimli ovalara yerleşmesiyle koloni devletlerin kurulmasına  tanıklık etmiştir. Karya’nın denize bağlı ilk basit yapılı şehir devletleri zaman içinde birleşerek federasyona dönüşmüştür. Persler tarafından atanan yerel yöneticilerle sosyo-ekonomik ve politik yapılanma başlamış, böylece ilk kentleşme hareketleri gözlemlenmiştir. Dağınık yerleşimlerin yerini kent merkezleri alırken ızgara plan sisteminin gelişimi ile kentler bir düzene göre planlanmıştır. Bunun Karya’daki önemli bir örneği başkent Halikarnasos olmuştur.

Dalaman Çayı’nın doğusundan başlayarak Antalya Koyu’na kadar uzanan Likya Bölgesi’nde, Yüksek Toros Sıradağları ve platolar, İç Anadolu ve kıyı arasında doğal bir sınır teşkil etmiştir. Bu nedenle, Likyalılar tehlikeden uzakta daha izole bir konumda bağımsız kent-devletlerini kurmuşlardır. Likyalılar, doğu ve batı sentezinde kendilerine özgü bir kültür ve dil oluşturmuşlardır. Karya’da olduğu gibi Persler tarafından başa getirilen yerel yöneticiler demokratik kent yönetim biçimlerini geliştirmişlerdir. Antik dönemin bilinen ilk demokratik birliğini oluşturmuşlardır ve birliğin ilk merkezi Xanthos olmuştur.

Karya, düzenli kent mekan organizasyonu, Likya ise demokratik kent yönetim anlayışı ile ön plana çıkmıştır. Bu iki medeniyet, mekânsal ve yönetsel alanda ilerleme kaydederek coğrafyayı kendi toplum yaşayışlarına göre şekillendirmiş ve özgün kentlerini inşa etmişlerdir. Bu iki medeniyetin şehircilik anlamında geride bıraktığı değerler sahip çıkılarak korunmalıdır.

Abstract

In antiquity, Caria and Lycia civilizations were dominant in Muğla. In the region where the city-states and colony cities ruled over, spatial and administrative progress had been observed in the field of town planning. Information about the development model of the settlements is gathered from the remains of ancient cities and geographical investigation of the region. The aim of this article is to search town-planning consideration of two ancient civilisations, which once ruled the region in the province of Muğla.

Caria Region, in-between Greater Menderes River and Köyceğiz Lake for the first time had witnessed colony states on fertile planes established by Minos and Mikens who came from the islands of the Aegean Sea. The marital simple-structured city-states of Caria were combined and transformed into a national federation. Local administrators appointed by Persians went on a socio-economic and political structuring; thus, the first urbanization movements had been observed. While the new city centres were taking the place of dispersed settlements, with the development of gridal plan system, cities were planned in an order. One of the significant examples of this plan system was the capital city of Caria: Halicarnassus.

In Lycia Region, from the eastern area of Dalaman River to Antalya Bay, high ranges of Taurus Mountains and plateaus form a natural barrier between the inner Anatolia and the coastal lands. Therefore, Lycians had established their independent city-states on a more isolated place far from danger. Lycians created their own culture and language by synthesizing the East and the West. As seen in Caria, local administrators appointed by Persians developed democratic city administrative styles. They constituted the first known democratic federation of which Xanthos became the first centre.

Caria came into prominence with ordered urban space organization while Lycia with democratic city administration. These two civilisations shaped the geography according to their own way of living. They constructed their distinctive cities by making progress in spatial and administrative scopes. The assets of town planning that these two civilisations left behind should be conserved.

Osmanlı Devleti’nde Tanzimat Dönemi ile başlayan modernleşme reformları, hükümet konağı ve hükümet meydanı kavramlarını ortaya çıkarmıştır. O döneme kadar yöneticilerin kişisel konaklarında görülen tüm işler ihtisaslaşma sonucu dallara ayrılmaya başlamıştır. Dini nitelik taşımayan bütün işler, hükümet binalarındaki devlet dairelerinde görülmeye başlanmış, ilk defa idari merkez düşüncesi ortaya çıkmıştır. Cumhuriyet ile rejimin değişmesi, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı için kamusal bir mekanda, yeni ve çağdaş bir idari merkez ve hükümet konağı gerekliliğini ortaya koymuştur. Bu yapılanma süreci, Anadolu’nun kasabasından vilayetine benzer şekilde yaşanmıştır. Bu makalenin amacı, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Muğla’da farklı mimari akımların etkisinde devletin gücünü ve otoritesini simgeleyen yapılar olarak inşa edilen iki hükümet konağının, iki farklı idari merkezin sembolü haline gelmesini ortaya koymak ve kentin formu ve yapılanması üzerindeki etkilerini değerlendirmektir.

Kentsel yapılı çevre, tarihsel süreç içinde adaptasyon ve yeniden gelişim ile hızlı bir değişim yaşamaktadır. Bu bağlamda; kentsel büyüme ve çeper kavramı, bize bir kentin fiziksel yapısını, kentsel mekanın tarihsel gelişimini ve değişen kent formunu ortaya koyan bir çerçeve sunmaktadır. Tarihsel koşullara göre şekillenen kentsel yapılı çevre, farklı kültürlerdeki kentsel gelişim dinamiklerini de yansıtmaktadır.
Kentsel çeper-kuşaklar; morfolojik dönemler, politik-ekonomik ideolojiler gibi kentsel gelişim dinamiklerinin etkisinde, kent mekanına bağlı olarak çeşitli formlarda gelişebilir. Kent çeperinin tarihsel süreç içerisinde oluşumu, yapılı çevrenin fiziksel yapılanmasında ve kentsel sınırların ortaya çıkışında önem kazanır. Conzen ve Whitehand’e göre, kentsel büyüme ve çeper-kuşak oluşumu, kentsel planlama ve tasarım literatüründe kayda değer bir biçimde işlenmemiştir. Bu ihmal; kenti, tarihsel şartlara göre şekillenen coğrafi bir varlık olarak görmek yerine, işlevsel ve alan kullanım terimleriyle açıklama eğiliminden kaynaklanmaktadır. Oysaki yerel planlama; konut, ulaşım, rekreasyon, ve diğer hizmetler gibi farklı işlevlere yönelik alan tahsisi yerine, yapılı çevrenin farklı dönemlerde nasıl farklılaştığı ve geliştiği üzerine odaklanmalıdır. Bu da, uzun ya da orta dönemli bir tarihsel süreç analizini gerektirir. Bu çalışmanın amacı, kentsel büyüme, çeper-kuşak oluşum ve kent formu değişim sürecini, Muğla kent örneği üzerinden uzun dönemli bir tarihsel süreç analizi ile incelemektir.
Muğla Kentinin geçmişi ve ticari önemi antik döneme kadar uzanmaktadır. Ancak, Muğla kent merkezi coğrafi özellikleri nedeniyle kıyıdan oldukça içeride yer almıştır ve tarım dışında sanayisi olmamıştır. Osmanlı Dönemi’nde ticaret yolu üzerinde yer alırken, Cumhuriyet sonrasında turizm ve sanayi yatırımlarından uzak konumlanan Merkez ilçenin, il geneline sosyo-ekonomik açıdan katkısı zayıf kalmıştır. Ancak; Osmanlı, Cumhuriyet Dönemi ve 2000’lerden sonra olarak belirleyebileceğimiz üç farklı dönemde kentsel büyüme belirgin sınırlarla kendini göstermiş ve bu dönemsel değişimler kentsel ve coğrafi sınırlamalarla kent mekanını şekillendirmiştir. Muğla’nın 2014 yılında Büyükşehir olması ile kentsel büyüme dinamiklerine bir yenisi eklenmiş ve kentin morfolojik dönüşümünün ne yönde olacağı tartışılagelmeye başlamıştır.
Günümüze kadar olan kentsel gelişim, büyüme ve çeper-kuşak oluşum süreci, bu çalışmada üç dönem altında incelenecektir: Birincisi, tarihi kent merkezi dediğimiz çekirdek ve iç-çeper kuşağın oluştuğu Osmanlı Dönemi’dir. Bu bölge, Avrupa kentlerindeki gibi kent duvarları ile sınırlandırılmış olmasa da, kendi içinde bütünlüğe sahiptir ve özgün kentsel karakteri ve dokusu ile daha sonraki dönemlerde oluşan yapılı çevreden farklılaşmıştır. İkincisi, ulus-devletin gereği yeni modern bir kent oluşturma çabası ile tarihi kent merkezi dediğimiz bölgenin güneyinde, Atatürk Bulvarı sınırına kadar olan alanda gelişimin yaşandığı Cumhuriyet Dönemi’dir. Bu dönemin parçası orta çeper-kuşak, kentleşme sürecinde zaman içinde kentle bütünleşmiştir. Üçüncüsü, 1990-2000’lerde üniversitenin gelişimi, çeper köylerin konut gelişimleri sonucu mahalleye dönüşmesi ile başlayan ve bugün büyükşehir olma ile devam eden dönemdir.
Bu çalışmada; Muğla kentinde kentsel büyüme, çeper-kuşak oluşumu ve değişen kent formu, Osmanlı Dönemi, Cumhuriyet Dönemi ve 1990-2000lerle başlayan ve bugün Büyükşehir olma süreci olarak devam eden üç farklı dönem içinde ele alınacaktır. Bu üç morfolojik dönem, belirli kentsel süreçlere bağlı olarak özgün tarihi kent formlarının, çeper-kuşakların ortaya çıkışını ve kentsel yapılı çevrenin fiziksel-kültürel karakterini kazanma sürecini ortaya koymamızı sağlayacaktır.
Anahtar Kelimeler: kentsel büyüme, çeper-kuşak, kent formu, morfolojik dönem

Historic urban fabric is the total representation of urban architecture that has the capacity of creating the urban space and urban life of a particular society. It has guidance on providing the coherence between architectural values and cultural continuity of built environment. The man designs his built environment according to some functional and cultural bases. Therefore, urban architecture is a system or structure consisted of physical, social and cultural entities. In this system, understanding historic urban fabric initially necessitates understanding the essence of the entity. The urban components may alter with changing conditions of the modern world, but the essence of historic urban fabric lies in the relatedness between the architectural elements.

In modern world, with rapid urbanization, uncontrolled changes and growth of the cities have become threat to the authentic character and historic urban fabric of the cities. Moreover, with technological developments, functions of the urban environment have changed; thereafter, conservation of the historic urban fabric and its adaptation to new form of living and land uses have become significant issues for urban design and planning policies.

The main objective of this paper is to assert the necessity of understanding historic urban fabric in order to provide the perpetuation of the authentic character and architectural qualities. Defining historic urban fabric for a settlement necessitates understanding and reading the space because these practices release the inventory feature of the local character in terms of conservation practices.

The study puts forth the conservation problematic of historic urban fabric in Turkey in line with explaining the development process of Turkish planning system. In the last century, many Turkish towns have been disrupted with modernization tools and projects. With capitalist materialism, many global images and architectural features are stamped to the cities as contemporary projects. Sometimes, on behalf of maintaining just the physical historic urban fabric, some architectural elements are copied as a model to the new designs such that they were lack of their soul, meaning and historic significance. In this way, many cities in Turkey transformed due to the pressure of capitalist production and the historic urban fabric could not be preserved.

In some Turkish cities, the strong relationship between culture and character has been broken; in the meantime the common language that constitute the urban fabric has been forgotten. This study reveals that urban artifacts of history or historic architectural values are not the end products of a settlement; they are the result of a long-term formation including physical, social, cultural, economical interactions. Inherited environment has the capacity of creating the image of the city; thus, the built environment should be evaluated with its own entirety and continuum.

Key words: historic urban fabric; conservation; urban architecture; authentic character

Historic cultural landscapes are formed with collective activities of the inhabitants; they are part of a collective identity, shared set of meanings and a local culture. With their unique natural and man-made qualities, they have been the cultural representation of the society in history. In this respect, they are natural and cultural heritage that must be preserved.

The case area of this paper, Karabaglar is a historic cultural landscape located at the periphery of Mugla town. There has been a seasonal cyclic movement (transhumance culture) between these two settlements for centuries that set up an interdependency and interaction. Karabaglar served to house economy as far as recreational needs of town residents.

The cultural landscape of Karabaglar is composed of one-five-acre regular horticultural flatlands on which scattered traditional cubic houses situated. Land use, social and cultural practices of the residents and their relations with the environment have given form to the landscape of Karabaglar throughout centuries; therefore, its spatial organization is an outcome of socio-cultural formation. Some landscape components and character defining features specific in Karabaglar have been invented by initial inhabitants, reproduced through daily uses, and transmitted through time as socio-cultural practices. They were structured with a great sensitivity to the environment. Therefore, spatial organization in Karabaglar asserts the existence of coherence between human activities and environment, wholly reveals the uniqueness of Karabaglar.

Karabaglar has made testimony to the practices of changing society throughout the history. Karabaglar landscape witnessed the past and present interaction of the community with the environment. In this respect, Karabaglar keeps the cultural history of initial inhabitants and presents cultural richness. The history of Karabaglar dates back to the 17th century when the first sedentary settlement movements started with Turcoman nomads. Until 20th century, Karabaglar provided a noticeable amount of agricultural contribution to the town economy. However, with modernization, especially after 1950s, socio economic and technological dynamics have altered the significance of Karabaglar for town economy and social life. After 1960s, the technological developments especially in transportation have been effective in the restructuring of Karabaglar pattern. The cultural landscape of Karabaglar started to transform into new residential area of the town as a result of urbanization. In the recent century, developments in the economy, technology, and transportation have changed the preferences of people that influence the lifestyle and the building practices in Karabaglar. Hence, the original character, natural and cultural qualities could not save their existence.

This paper aims to search preservation strategies against the deterioration of historic cultural landscape of Karabaglar. It first explains the natural and cultural values of Karabaglar in line with its historic existence, then determines the changing circumstances with modernization, later goes on to explain the transformation process of Karabaglar within urbanization. Finally, it discusses the preservation tools and techniques assessing the historic cultural landscape and its cultural heritage in integrity and providing the perpetuation of Karabaglar’s being.