Malmedy

**Malmedy**
Stad in België
	(Details) (Details)
	;
Geografie
Gewest	Wallonië
Provincie	Luik
Arrondissement	Verviers
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	100,37 km² (2022); 87,69%; 4,15%; 8,16%
Coördinaten	50° 26' NB, 6° 2' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	12.950 (01/01/2024) ; 48,53% ; 51,47% ; 129,03 inw./km²
Leeftijdsopbouw; – 0-17 jaar; – 18-64 jaar; – 65 jaar en ouder	(01/01/2024); 18,25%; 59,28%; 22,46%
Buitenlanders	6,02% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Jean-Paul Bastin (Alternative)
Bestuur	Alternative
Zetels; Alternative; ECm; PS Plus	21; 12; 10; 1
Economie
Gemiddeld inkomen	19.501 euro/inw. (2021)
Werkloosheidsgraad	10,05% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 4960; 4960; 4960	Deelgemeente; Malmedy; Bellevaux-Ligneuville; Bévercé
Zonenummer	080
NIS-code	63049
Politiezone	Stavelot-Malmedy
Hulpverleningszone	Warche Amblève Lienne
Website	Officiële website
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Verviers; in de provincie Luik
Portaal	België

Malmedy (Waals: Måmdey, Duits, verouderd: Malmünd) is een stad en faciliteitengemeente voor Duitstaligen in de provincie Luik in België. De plaats is gelegen waar de Warchenne uitmondt in de Warche. De stad telt ruim 12.000 inwoners.

Kernen

Deelgemeenten

#	Naam	Opp. (km²)	Inwoners (2020)	Inwoners per km²	NIS-code
1	Malmédy	6,44	6.413	996	63049A
2	Bévercé	66,89	4.539	68	63049B
3	Bellevaux-Ligneuville	27,06	1.845	68	63049C

Overige kernen

Verspreid over het grondgebied van deze drie deelgemeenten bevinden zich ruim over de 30 dorpen en gehuchtjes.

Malmedy

Falize
Géromont
Malmedy

Bellevaux-Ligneuville

Bévercé

Demografische ontwikkeling

Demografische ontwikkeling voor de fusie

Bronnen:NIS, Opm:1930 tot en met 1970=volkstellingen, 1976 inwoneraantal op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1930 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
jaar	Aantal^[1]	Evolutie: 1992=index 100
1992	10.418	100,0
1993	10.437	100,2
1994	10.536	101,1
1995	10.690	102,6
1996	10.739	103,1
1997	10.841	104,1
1998	10.975	105,3
1999	11.060	106,2
2000	11.144	107,0
2001	11.265	108,1
2002	11.394	109,4
2003	11.436	109,8
2004	11.584	111,2
2005	11.650	111,8
2006	11.829	113,5
2007	11.878	114,0
2008	11.938	114,6
2009	12.003	115,2
2010	12.161	116,7
2011	12.219	117,3
2012	12.336	118,4
2013	12.316	118,2
2014	12.336	118,4
2015	12.384	118,9
2016	12.415	119,2
2017	12.503	120,0
2018	12.654	121,5
2019	12.741	122,3
2020	12.797	122,8
2021	12.778	122,7
2022	12.857	123,4
2023	12.894	123,8
2024	12.950	124,3

Geschiedenis

Malmedy ontstond rond de abdij die kort voor 650 door Remaclus gesticht was en sinds de 10e eeuw behoorde het samen met Stavelot tot het Abdijvorstendom Stavelot-Malmedy. Het plaatsje lag dicht bij de Germaans-Romaanse taalgrens, maar heeft waarschijnlijk altijd een Romaanstalige meerderheid gehad. Na de Franse annexatie van de Zuidelijke Nederlanden in 1795 behoorde het tot het departement Ourthe. Het Congres van Wenen wees de Oostkantons inclusief Malmedy in 1815 aan Pruisen toe. In dat land behoorde de stad tot het district Malmedy in de Rijnprovincie. Er werden pogingen ondernomen om het plaatsje te verduitsen, onder meer door de invoering van Duitstalig onderwijs en de plaatsnaamwijziging naar Malmünd (zie verder). Krachtens het Verdrag van Versailles kwam Malmedy in 1919 toe aan België. Gedurende de Duitse bezetting van België in de Tweede Wereldoorlog stond Malmedy opnieuw onder een Duits bestuur. Tijdens de Slag in de Ardennen, in de herfst van 1944, doodden Duitse SS'ers tientallen Amerikaanse krijgsgevangenen. Deze gebeurtenis staat bekend als het Bloedbad van Malmedy.

Volgens de officiële talentelling in Malmedy zou het aandeel Duitstaligen tussen 1920 en 1947 teruggevallen zijn van 21% tot 9,7%. Bij het vastleggen van de taalgrens in 1961-'63 werd bepaald dat Malmedy tot het Franse taalgebied behoort, maar faciliteiten voor Duitstaligen levert. De gemeente wordt gerekend tot de Oostkantons maar niet tot de Duitstalige Gemeenschap die in het Duits het openbaar bestuur voert. In Malmedy is wel de Centrale dienst voor Duitse vertaling gevestigd van de FOD Binnenlandse Zaken.

Monumenten zijn de voormalige benedictijnenabdij (gesticht in 648, opgeheven in 1796) en de abdijkerk (1775-1784), die na de trekking van de nieuwe staatsgrens in 1920 zetel van de bisschop van Eupen-Malmedy werd. Na opheffing van het bisdom in 1925 bleef de kathedraal deze titel behouden. De kathedraal bewaart de relieken van de Heilige Quirinus.

Van 1885 tot 2007 was er in de stad ook een station Malmedy.

Naam

De naam "Malmedy" is vermoedelijk van Gallo-Romeinse oorsprong. De vroegste vermelding van het klooster Malmedy stamt uit 670: de monasterio Malmundario. Latere vormen zijn Malmedie (1287), Malmundier (1288), Malmonder (1367), Melmender (1388) en Malmeder (1451), en sindsdien werd de plaats in het lokale dialect Malmder genoemd, wat ten slotte Måmdey werd.^[2] De autoriteiten gebruikten Malmedy, zoals in Stavelot-Malmedy. Onder invloed van Duits nationalisme werd de plaats na de Pruisische annexatie in 1815 hernoemd in Malmünd (ook wel Malmünde), waarop men in het Franse taalgebied reageerde door voortaan Malmédy te schrijven; beide accenten zijn kenmerkend voor beide talen en hielden daarom een duidelijke aanspraak op de identiteit van de plaats in, hoewel het strikt genomen geen historische namen waren. In 1988 werd de naam weer Malmedy – zonder accent.^[3]

Bezienswaardigheden

Politiek

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij	10-10-1976^[4]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006^[5]		14-10-2012^[6]		14-10-2018		13-10-2024
Stemmen / Zetels	%	21	%	21	%	21	%	21	%	21	%	21	%	23	%	23	%	23
E.C.^A / EC-LB¹ / ECm²	14,76^A	2	48,54^A	12	69,21^A	16	60,02^A	14	66,44^A	16	43,32^A	10	41,62¹	11	39,99²	10	44,2	11
PS¹ / E.C.^A / P.S.+² / PS Plus³	22,19¹	4	14,93¹	2	12,63¹	2	14,05¹	2	66,44^A	16	9,21¹	1	7,75²	1	10,33³	1	8,6	1
ENTITE	14,87	3	-		-		-		-		-		-		-		-
MDY-LB	-		-		-		-		-		1,7	0	-		-		-
PSC-IC¹ / MDY 2000² / A.R.C.³ / Alternative⁴	48,19¹	12	32,14¹	7	18,16²	3	25,93³	5	18,52³	3	26,24⁴	6	44,28⁴	11	49,68⁴	12	47,2	11
ECOLO	-		4,39	0	-		-		15,04	2	-		-		-		-
Forces Vives¹ / FV²	-		-		-		-		-		19,54¹	4	6,36²	0	-		-
Totaal stemmen	6759		6989		7235		7388		7590		8250		8385		8709
Opkomst %					94,82		93,89		91,28		93,16		89,29		88,43
Blanco en ongeldig %	4,45		3,52		4,38		5,58		6,89		5,76		5,32		7,28

Bestuur

Het bestuur van Malmedy bestond vanaf 2007 uit een coalitie van de lijsten Alternative, Forces Vives en de PS. Op 20 augustus 2008 werd de coalitie vervangen door een andere, met André Denis als burgemeester. Hierbij maakte de gemeenteraad gebruik van de wet Courard, die het mogelijk maakt een bestaande meerderheid in de gemeenteraad omver te werpen. Malmedy was de eerste Waalse gemeente die van deze mogelijkheid gebruikmaakte.^[7]