Verviers

**Verviers**
Stad in België
	(Details)
	;
Geografie
Gewest	Wallonië
Provincie	Luik
Arrondissement	Verviers
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	33,01 km² (2022); 50,05%; 23,56%; 26,39%
Coördinaten	50° 36' NB, 5° 52' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	55.770 (01/01/2024) ; 48,74% ; 51,26% ; 1689,59 inw./km²
Leeftijdsopbouw; – 0-17 jaar; – 18-64 jaar; – 65 jaar en ouder	(01/01/2024); 22,93%; 58,13%; 18,94%
Buitenlanders	12,8% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Muriel Targnion (PS)
Bestuur	PS, MR
Zetels; PS; MR; cdH; Nouveau V.; Ecolo; PTB; PP	37; 13; 6; 5; 4; 4; 3; 2
Economie
Gemiddeld inkomen	15.602 euro/inw. (2021)
Werkloosheidsgraad	22,87% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 4800; 4800; 4800; 4800; 4801; 4802	Deelgemeente; Verviers; Ensival; Lambermont; Petit-Rechain; Stembert; Heusy
Zonenummer	087
NIS-code	63079
Politiezone	Vesdre
Hulpverleningszone	Vesdre - Hoëgne & Plateau
Website	Officiële website
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Verviers; in de provincie Luik
Portaal	België

Verviers is een stad in de provincie Luik in België. De stad telt ruim 55.000 inwoners. In het Waals, dat ook lokaal gesproken wordt, is de naam van de plaats Vervî.

De stad aan de Vesder is vooral bekend vanwege de (vergane) textielindustrie.

Etymologie

Verviers komt, evenals andere plaatsnamen eindigend op -viers, mogelijk van een Keltische uitgang -uer, die op water duidt, evenals het woord rivier. Naast deze naamsverklaring zijn er ook diverse geromantiseerde "verklaringen".

Geschiedenis

In Verviers werden Romeinse munten gevonden,^[1] doch de streek was ook in de prehistorie al bewoond. Een 2e-eeuwse tumulus te Heusy werd in 1862 afgegraven.

Einde 7e eeuw werd door monniken van de Abdij van Stavelot te Verviers een parochie gesticht: de Sint-Remaclusparochie.

Verviers behoorde tijdens het ancien régime tot het prinsbisdom Luik, en wel was het een van de Goede Steden van dit prinsbisdom, en wel de 23e en laatste (1651) die deze titel verkreeg. Ook was het de hoofdstad van het Markgraafschap Franchimont, dat in 1014 de facto onderdeel werd van het prinsbisdom Luik. Verder was het de hoofdstad van de ban van Verviers, een van de vijf banken van het Markgraafschap.

In het dal van de Vesder ontwikkelde zich al snel enige industriële activiteit. Naast de metaalbewerking werd met name de lakennijverheid belangrijk. Deze profiteerde van het kalkarme water dat van de Hoge Venen afkomstig was en zeer geschikt was voor het wassen van de wol. In een document van 1413 werd melding gemaakt van vier volderijen. In de 17e eeuw verdrong de lakennijverheid die der metaalbewerking vrijwel geheel.

Omstreeks 1652 werd Verviers ommuurd.

In 1692 werd Verviers en omgeving door een aardbeving getroffen.

Industriële revolutie

Verviers was vanouds een stad waar de lakenindustrie floreerde. Een van de lakenfabrikanten op het eind van de 18e eeuw was Simonis & Biolley. Toen de machinebouwer (jenny maker) William Cockerill in 1797 uit Engeland vertrok, ontmoette hij in Hamburg een wolhandelaar die hem in contact bracht met Iwan Simonis. Deze nodigde hem uit om machines voor hem te bouwen voor de bewerkingen van wol, zoals het kaarden. In 1799 vestigde hij zich in Verviers.

Allereerst liet Cockerill zijn schoonzoon, de machinebouwer James Hodson, in 1803 overkomen naar Verviers.

Cockerill ging terug naar Engeland, waar hij van 1803-1806 verbleef, en smokkelde van daaruit machineonderdelen, verstopt in kisten textiel, naar het continent. De uitvoer van machines was verboden vanwege de bescherming van de Engelse technologische voorsprong.

Toen William Cockerill samen met James Hodson in 1807 een fabriek voor textielmachines in Luik begon, was de kiem voor de industriële revolutie op het Europese continent gelegd. De stad Verviers was de eerste stad op het continent waar deze omwenteling een aanvang nam.^[2]^[3].

Door deze ontwikkelingen evolueerde de lakenindustrie zich van een aantal kleinere bedrijfjes tot een veel kleiner aantal grotere, geïndustrialiseerde bedrijven op basis van stoomkracht. Reeds in 1788 was de textielindustrie, die voornamelijk in Verviers was gevestigd, verantwoordelijk voor meer dan 72% van de totale export van het prinsbisdom Luik. Halverwege de 19e eeuw vormde Verviers het zwaartepunt van de Belgische textielindustrie. In deze tijd werden ook bouwwerken geschapen die de grootsheid van de stad tot uitdrukking moesten brengen. In 1873 echter vond een crisis plaats ten gevolge van overproductie. Deze duurde tot 1896. Einde 19e eeuw was een groot deel van de textielfabrieken in Verviers al verouderd ten opzichte van nieuwe en concurrerende industriegebieden. Uiteindelijk zijn er begin 21e eeuw nog slechts twee bedrijven (waaronder Iwan Simonis) actief in de wolindustrie, en het merendeel van de bevolking vindt werk in de dienstensector. In de randgebieden zijn bedrijventerreinen ontstaan met gevarieerde bedrijvigheid.

In 1830 was Verviers een van de eerste gemeenten die na de rellen in Brussel op 25 augustus deelnam aan de Belgische Opstand.^[4]

Verviers staat bekend als Ville lainière (wolstad) vanwege de belangrijke wolverwerkende industrie die de stad heeft gekend. Ook als Capitale de l'eau (hoofdstad van het water) wordt de stad wel geduid, vanwege het kalkarme water van de Vesder dat een belangrijke rol bij de ontwikkeling van de stad heeft gespeeld. Verviers is bovendien, met een agglomeratie van 85.000 inwoners, de op Luik na belangrijkste stad van de provincie Luik.

Incident van 2015

Op 15 januari 2015 eindigde een antiterreuractie in de buurt van het station in een schietpartij waarbij twee Syriëgangers werden doodgeschoten. Deze werden verdacht van het beramen van een aanslag op een politiebureau.^[5] Een derde persoon probeerde te ontkomen maar werd opgepakt.^[6]

Overstroming 2021

In de nacht van 14 op 15 juli trad de Vesder buiten haar oevers en richtte een enorme waterschade aan. Er was die nacht een uitzonderlijke extreme regenval en de dam van het stuwmeer te Eupen werd opengezet. De menselijke en materiële schade was niet te overzien. Men sprak van een grotere schade dan tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Sport

Verviers was twee keer etappeplaats in de wielerkoers Ronde van Frankrijk. In 1976 won de Spanjaard Miguel María Lasa er een rit en in 2017 startte er een etappe naar Longwy.

Kernen

Deelgemeenten

#	Naam	Opp. (km²)	Inwoners (2020)	Inwoners per km²	NIS-code
1	Verviers	11,19	29.106	2.602	63079A-D
2	Stembert	6,32	8.660	1.369	63079B
3	Heusy	3,73	6.057	1.624	63079C
4	Ensival	4,51	4.696	1.041	63079E
5	Lambermont	3,04	3.227	1.061	63079F
6	Petit-Rechain	4,21	3.513	835	63079G

Overige kernen

Hodimont

Bezienswaardigheden

Fonteinen

Verviers is beroemd om zijn vele fonteinen. Er zijn er zeker 21 en vele daarvan zijn bezienswaardig en/of van historisch belang. De Fontaine Ortmans is een grote, monumentale fontein; de Fontaine du Perron is gerelateerd aan het Perroen van Verviers; de Fontaine La Grâce toont een gestileerd vrouwenbeeld, en zo zijn er meer fonteinen. Een toeristische route voert langs de fonteinen.

Musea

Maison de l'Eau
Museum voor Archeologie en Folklore
Museum voor Schone Kunsten en Keramiek
Solvent (textielmachines)
Documentatiecentrum van de wolindustrie
Usine Bettonville met Centre Touristique de la Laine et de la Mode

Zie ook

Lijst van beschermd erfgoed in Verviers

Galerij

Vue de Verviers van Joseph Fussell
Gemeentehuis in Lodewijk XVI-stijl
Verviers, kerk: Notre Dame des Récollets
Verviers, kerk: Saint-Remacle
Centrum van Verviers
Verviers, verkeersplein
De Vesder in Verviers
De fontein van Ortman (1878)
Het gerechtsgebouw (vleugel - 1896)

Natuur en landschap

Verviers bestaat geheel uit verstedelijkt gebied en ligt vrijwel geheel op de linkeroever van de Vesder. Lang heeft, parallel hieraan, het Canal des Usines bestaan, waarvan een klein deel weer werd gereconstrueerd. Ook andere beken die in de Vesder vloeien werden overkluisd. In zuidelijke richting stijgt het land in de richting van de Ardennen.

Verkeer en vervoer

Het station van Verviers, station Verviers-Centraal, is een spoorwegknooppunt aan de spoorlijn Luik - Aken. In Verviers en Pepinster kan overgestapt worden op de trein naar Spa Géronstère.

Ten zuidwesten van Verviers ligt het Vliegveld Verviers-Theux.

Aan de westzijde van Verviers ligt de snelweg E42/A27. Verder verbindt de rondweg R61 de snelweg met de stad en lopen er door de stad verschillende gewestwegen: N61, N640, N657 en N672.

Tramnet

In Verviers hebben van 1884 tot 1969 trams gereden. De eerste trammaatschappij was de TV (Société Anonyme des Tramways Verviétois) die later is opgegaan in de STIV (Société des Transports Intercommunaux de l'Agglomération Verviétoise). De buurtspoorwegen hebben twee elektrische lijnen vanuit Verviers geëxploiteerd. Eén naar Spa en de ander naar Eupen. De laatste stadstrams werden in 1969 opgeheven.

Politiek

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij		10-10-1976^[7]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006^[8]		14-10-2012^[9]		14-10-2018		13-10-2024
Stemmen / Zetels		%	37	%	37	%	37	%	37	%	37	%	37	%	37	%	37	%	37
	PS¹ / RPSW^A	33,28¹	14	27,45^A	11	31,13¹	13	21,5¹	9	33,28¹	14	36,67¹	15	28,84¹	12	29,38¹	13	25	10
	RW¹ / RPSW^A	7,42¹	2	27,45^A	11	-		-		-		-		-		-		-
	PSC¹ / cdH²	23,65¹	9	30,18¹	12	34,49¹	14	32,58¹	14	23,28¹	9	28,73²	12	27,37²	11	13,71²	5	35,8	15
	PRL¹ / MR²	25,91¹	11	26,29¹	10	20,63¹	8	14,67¹	6	17,95¹	7	16,44²	6	23,77²	10	14,95²	6
	Nouveau V.	-		-		-		-		-		-		-		11,79	4
	ECOLO	-		11,06	4	8,47	2	6,59	2	11,52	4	10,7	3	9,91	3	10,68	4	12,6	4
	PTB¹ / PTB+²	-		-		-		0,4¹	0	-		-		2,04²	0	9,16¹	3	13,1	5
	PP	-		-		-		-		-		-		6,03	1	6,99	2	-
	FN¹ / FNB²	-		-		-		7,53¹	2	4,85²	1	6,27²	1	-		-		-
	VL	-		-		-		-		6,57	2	-		-		-		-
	VA	-		-		-		10,16	3	-		-		-		-		-
	AGIR	-		-		-		5,4	1	-		-		-		-		-
	Int.Com.	4,86	1	-		-		-		-		-		-		-		-
Anderen^(*)		3,27	0	3,11	0	5,28	0	-		2,54	0	1,2	0	-		2,68	0	-
Totaal stemmen		37316		34779		33059		32539		31423		32652		31310		31632
Opkomst %						89,43		88,95		86,7		87,08		80,95		82,86
Blanco en ongeldig %		5,54		7,48		6,62		5,73		8,1		7,31		7,83		9,12

(*) 1976: PCB (3,27%) / 1982: UDRT (3,11%) / 1988: IC (3,86%), PC (1,42%) / 2000: VIVANT (2,54%) / 2006: Vivant (1,2%) / 2018: DéFI (1,42%), La Droite (1,26%). De gevormde meerderheidscoalitie wordt vet aangegeven. De grootste partij is in kleur.

Bekende inwoners

Demografie

Demografische evolutie voor de fusie

Bron: NIS - Opm: 1831 t/m 1970 = volkstellingen op 31 december; 1976 = inwonertal per 31 december
1930: aanhechting van Hodimont

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen: NIS, Opm: 1831 tot en met 1981 = volkstellingen; 1990 en later = inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
jaar	Aantal^[10]	Evolutie: 1992=index 100
1992	53.758	100,0
1993	53.731	99,9
1994	53.652	99,8
1995	53.898	100,3
1996	53.554	99,6
1997	53.620	99,7
1998	53.303	99,2
1999	53.065	98,7
2000	53.148	98,9
2001	52.760	98,1
2002	53.020	98,6
2003	52.962	98,5
2004	52.804	98,2
2005	52.820	98,3
2006	53.597	99,7
2007	54.150	100,7
2008	54.503	101,4
2009	54.862	102,1
2010	55.253	102,8
2011	55.739	103,7
2012	55.936	104,1
2013	55.733	103,7
2014	55.463	103,2
2015	55.356	103,0
2016	55.177	102,6
2017	55.194	102,7
2018	55.198	102,7
2019	55.207	102,7
2020	55.290	102,8
2021	55.159	102,6
2022	55.102	102,5
2023	55.156	102,6
2024	55.770	103,7

Zie ook

Aardbeving Verviers 1692

Externe link

Officiële website Verviers

Bronnen, noten en/of referenties

↑ prixdesmusees.be
↑ [1]
↑ [2]
↑ [3]
↑ Twee doden bij antiterrorisme-actie in Verviers, de Standaard, 15 januari 2015
↑ In Verviers opgepakte verdachte ontkent, maar blijft aangehouden, De Morgen, 16 januari 2015
↑ 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken
↑ Gegevens 2006: elections2006.wallonie.be:. Gearchiveerd op 9 januari 2018. Geraadpleegd op 28 februari 2013.
↑ Gegevens 2012: elections2012.wallonie.be
↑ https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK

Zie de categorie Verviers van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] rixdesmusees.be

[2] [1]

[3] [2]

[4] [3]

[5] Twee doden bij antiterrorisme-actie in Verviers, de Standaard, 15 januari 2015

[6] In Verviers opgepakte verdachte ontkent, maar blijft aangehouden, De Morgen, 16 januari 2015

[7] 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken

[8] Gegevens 2006: elections2006.wallonie.be:. Gearchiveerd op 9 januari 2018. Geraadpleegd op 28 februari 2013.

[9] Gegevens 2012: elections2012.wallonie.be

[10] ttps://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Dietse steden:	Beringen · Bilzen · Loon · Bree · Hamont · Hasselt · Herk-de-Stad · Maaseik · Peer · Sint-Truiden · Stokkem · Tongeren
Romaanse steden:	Borgworm · Châtelet · Ciney · Couvin · Dinant · Fosses-la-Ville · Hoei · Luik · Thuin · Verviers · Wezet