die

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  die    (hulp, bestand)
• IPA: / di / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• die

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘aanwijzend voornaamwoord’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901

afkomstig van: Middelnederlands: die, des Oudnederlands: thie, thē, thia, thiu Germaans: *sa Indo-Europees: *só

Verwant in Germaans: West: Engels: the, that, those (Angelsaksisch: sē), Duits: der, (Oudhoogduits: dēr), Fries: de, dy (Oudfries: thī) Noord: Zweeds/Deens/Noors: den, det, de, (Nynorsk: det, dei, Oudnoords: sá), IJslands: sá, Faeröers: tann, tað, sá Oost: Gotisch: sa

Aanwijzend voornaamwoord

die (m enk, v enk en mv)

1. wijst iets of iemand aan dat zich niet in de onmiddellijke nabijheid van de spreker bevindt

   (m enk) Die auto scheurt tegen een ongehoorde snelheid over de autosnelweg.

   (v enk) Die staking heeft nu lang genoeg geduurd: de arbeiders hervatten het werk.

   (mv) Die honden in dat asiel worden daar onrechtvaardig behandeld.

2. ter aankondiging van een bepaling

   (m enk) Ken je de echtgenoot van Sofie? Die heeft haar bedrogen!

   (v enk) Ik ga niet meer bij die kapster, die heeft mijn haar slecht geknipt.

   (mv) De mensen die daar wonen, die hebben hun bouwgrond allemaal spotgoedkoop gekocht.

Synoniemen

• (o enk) dat

Antoniemen

• dit, deze

Uitdrukkingen en gezegden

• [1] gaan met die banaan

Vertalingen

    1. wijst iets aan dat zich niet in de onmiddellijke nabijheid van de spreker bevindt   

Engels: that (en) enk, those (en) mv Frans: ce (fr) m enk, cette (fr) v enk, ces (fr) mv, cet (fr) m enk (voor een woord beginnend met een klinker of een niet-uitgesproken h) Papiaments: kende

    2. ter aankondiging van een bepaling   

Engels: he (en) (mannen) enk, she (en) (vrouwen) enk, it (en) (zaken) enk, they (en) mv Frans: (onbenadrukt) celui (fr) m enk, celle (fr) v enk, ceux (fr) m mv, celles (fr) v mv (benadrukt) celui-là (fr) m enk, celle-là (fr) v enk, ceux-là (fr) m mv, celles-là (fr) v mv

Betrekkelijk voornaamwoord

die (m enk, v enk en mv)

1. in een bijzin die het nog niet geheel bekende antecedent nader bepaalt

   (m enk) De man die je me voorstelde, had ik al eerder ontmoet.

   (v enk) Je secretaresse die opgestapt is omdat je secretaressedag vergeten was, heeft al een nieuwe baan.

   (mv) De duiven die je op pleinen in grootsteden vindt, zijn volledig gewend aan de aanwezigheid van mensen.

Synoniemen

• (o enk) dat

Vertalingen

    1. in een bijzin die het nog niet geheel bekende antecedent nader bepaalt   

Engels: who (en) (personen), which (en) (zaken), that (en) (persnonen en zaken) Frans: qui (fr) (als onderwerp), que (fr) (als lijdend voorwerp)

Persoonlijk voornaamwoord

die m

1. (spreektaal) (informeel) een niet benadrukte vorm van hij, 3e persoon enkelvoud mannelijk

   • Hoe die dat uithield, was hem een raadsel. 
   • Wat wil die nou weer? 

Opmerkingen

• Alleen gangbaar na een niet op een t-klank eindigende persoonsvorm of inleidend woord van een bijzin.

Schrijfwijzen

• Om de uitspraak weer te geven wordt dit woord ook wel met het voorgaande woord verbonden door een koppelteken of door aaneenschrijven: "Wat wil-die nou weer?" of "Wat wildie nou weer?"

Synoniemen

• ie (na persoonsvorm of inleidend woord bijzin)
• tie (geassimileerde vorm, na persoonsvorm of inleidend woord bijzin eindigend op een andere stemloze klank dan -t )

Gangbaarheid

• Het woord die staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "die" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Afrikaans

Uitspraak

• geluid

Lidwoord

die

1. de, het

Duits

Lidwoord

die v enk (nom en acc)

1. de, het.

   (nom) Sie war die Frau des Präsidenten. - Ze was de vrouw van de president.

   (acc) Ich sehe die Frau des Präsidenten. - Ik zie de vrouw van de president.

die mv (nom en acc)

1. de (meervoud).

   (nom) Die Männer fällten Bäume. - De mannen velden bomen.

   (acc) Ich fällte die Bäume. - Ik velde de bomen.

Betrekkelijk voornaamwoord

die

1. die

   • Ich kenne eine Frau, die das kann. - Ik ken een vrouw, die dat kan. 

Engels

vervoeging
onbepaalde wijs	to  die
he/she/it	dies
verleden tijd	died
voltooid deelwoord	died
onvoltooid deelwoord	dying
gebiedende wijs	die

Werkwoord

die

1. onovergankelijk doodgaan, sterven

Gronings

Uitspraak

• IPA: /di/

	enkelvoud		meervoud
	onderwerp	voorwerp	onderwerp	voorwerp
1e persoon	(ik) k	mie	wie	os
2e persoon (informeel)	doe	die	joe	joe
2e persoon (formeel)	joe	joe	joe	joe
3e persoon (mannelijk)	hai	hom	zai zie	heur
3e persoon (vrouwelijk)	zai zie	heur
3e persoon (onzijdig)	t	t

Persoonlijk voornaamwoord

die

1. jou

Latijn

Zelfstandig naamwoord

dĭē

1. ablatief enkelvoud van dĭēs

Middelnederlands

	m	v	o	mv
nominatief	die	die	dat	die
genitief	des	der	des	der
datief	dien	der	dien	dien
accusatief	dien	die	dat	die

Lidwoord

die

1. nominatief m, v en mv van het bepaald lidwoord: de
2. accusatief v en mv van het bepaald lidwoord: de

Nedersaksisch

Persoonlijk voornaamwoord

die

1. jou

Betrekkelijk voornaamwoord

die

1. die

Pennsylvania-Duits

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

Woordafbreking

• die

Lidwoord

die

1. v: de

   «Die Aerd iss allsfatt am drehe.»

   De aarde is voortdurend draaiende.

2. mv: de

   «Mer kann all die Geruche vun drause rieche: frisch gemaehte Graas, Blumme, die Beem un annere.»

   U kunt alle geuren vana buiten ruiken: vers gemaaid gras, de bloemen, de bomen en andere.

Verwante begrippen

• der, m
• es, o

Opmerkingen

• Duits: [1-2]: die
• Engels: [1-2]: the

Sallands

Betrekkelijk voornaamwoord

die

1. die

Urkers

Betrekkelijk voornaamwoord

die

1. die

Veluws

Betrekkelijk voornaamwoord

die

1. die