gierst

Nederlands

1. gierst (Panicum miliaceum)

Uitspraak

• Geluid:  gierst    (hulp, bestand)
• IPA: / ɣirst / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• gierst

Woordherkomst en -opbouw

• De oorspronkelijke vorm was tot voor kort nog te vinden in de dialecten, o.m. als herse, heerze, vergelijk Middelnederlands heerse, herse, : uit Germaans *hersja-, *hersjan- m.
  De standaard-Nederlandse vorm gierst, in de betekenis van ‘graangewas’ aangetroffen vanaf 1577 is waarschijnlijk gecontamineerd met de benaming voor een andere graansoort: gerst.

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	gierst
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

de gierst v / m

1. (plantkunde) plant van het geslacht Panicum 
   (wikidata: gierst )
2. (plantkunde), (graan) graansoort Panicum miliaceum  soort graan met fijne korrels, een historisch belangrijk graangewas in Europa, vóór de introductie van de aardappel. Thans vooral in Azië en Afrika verbouwd
   (wikidata: gierst )
3. (voeding) (gepelde en geslepen) zaden van graansoort Panicum miliaceum 
   (wikidata: gierst )

Synoniemen

3.

• pluimgierst
• gele gierst
• goudgierst

Hyperoniemen

• graan

Hyponiemen

   

bloedgierst draadgierst geelgierst Indiaanse gierst negergierst parelgierst pluimgierst suikergierst trosgierst vingergierst vogelgierst

Afgeleide begrippen

   

gierstachtig gierstgras gierstkoorts gierstkorrel gierstmeel gierstmelde gierstuitslag gierstvink gierstvlok gierstvogel gierstzaad

Verwante begrippen

   

gerst haver rogge rijst tarwe kafir

Vertalingen

    2. en 3. (zaden van) de graansoort Panicum miliaceum   

Afrikaans: manna (af) Alemannisch: hirse Arabisch: دخن (ar) Asturisch: miyu (ast) Baskisch: artatxiki (eu) Basjkiers: тары (ba) Beiers: brein (bar) Bokmål: hirse (nb) Bulgaars: просо (bg) Catalaans: mill (ca) Chinees: 小米 (zh) Deens: hirse (da) Dinka: awuɔ̈u (din) Duits: Hirse (de) v Egyptisch Arabisch: الدرع التونسي (arz) Engels: millet (en) Esperanto: milio (eo) Estisch: hirss (et) Fins: hirssi (fi) Frans: millet (fr) m Galicisch: paínzo (gl) Grieks: κεχρί (el) Hausa: gero (ha) Hebreeuws: דוחן (he) Hindi: बाजरा (hi) Hongaars: köles (hu) Ido: milieto (io) Iers: muiléad (ga) Indonesisch: milet (id) Italiaans: miglio (it) Japans: キビ (ja) Kabylisch: illan Kabiye: mɩla (kbp) Kannada: ರಾಗಿ (kn) Kantonees: 稷 (yue) Kirgizisch: таруу (ky) Koreaans: 수수 (ko), 서곡 (ko) Kroatisch: proso (hr) Lets: prosa (lv) Limburgs: hirs (li) Lingua Franca Nova: milio (lfn)

Malayalam: ചാമ (ml) Maldivisch: ކުދިބަތް (dv) Maleis: sekoi (ms) Maori: miriti (mi) Minnan: tai-á-bí (zh-min-nan) Newaars: दुसे (new) Noord-Fries: hirse Noors: hirse (no) Oekraïens: пшоно (uk) Oezbeeks: soʻk (uz) Oppersorbisch: jahły (hsb) Ossetisch: елцык Pasjtoe: ږدن (ps) Perzisch: ارزن (fa) Pools: proso (pl) Portugees: milhete (pt) Punjabi: ਬਾਜਰਾ (pa) Quechua: XXX (qu) Roemeens: mei (ro) m Russisch: пшено (ru) o (psheno) Servisch: просо (sr) Servo-Kroatisch: proso (sh) Shona: rukweza (sn) Sindhi: ٻاجهر (sd) Sloveens: proso (sl) Spaans: mijo (es) m Swahili: ulezi (sw) Tadzjieks: арзан (tg) Tamil: தினை (ta) Telugu: చిరుధాన్యం (te) Tibetaans: ཁྲེ། (bo) Tsjechisch: jáhly (cs) Tulu: ರಾಗಿ Turks: darı (tr) Urdu: باجرہ (ur) Vietnamees: kê (vi) Wit-Russisch: проса (be) Zuid-Azerbeidzjaans: داری (azb) Zweeds: hirs (sv)

Gangbaarheid

• Het woord gierst staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "gierst" herkend door:

84 %	van de Nederlanders;
77 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

• [1] gierst op Wikidata