kompas

Niet te verwarren met: Kompas

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  kompas    (hulp, bestand)
• IPA: / kɔmˈpɑs / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• kom·pas

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘instrument dat de windstreken aanwijst’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1384

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kompas	kompassen
verkleinwoord	kompasje	kompasjes

Zelfstandig naamwoord

het kompas o

1. (techniek) instrument [1] waarvan de naald het magnetische noorden aanwijst

   ▸ Behalve digitale kaarten op mijn telefoon droeg ik ook papieren kaarten en een kompas met me mee, maar al na een aantal weken gooide ik alle papieren kaarten weg om gewicht te sparen.

2. (figuurlijk) richtlijn, richtsnoer, iets wat als toonaangevend voorbeeld moet dienen

   • Een moreel kompas. 

Hyponiemen

achterdekskompas afstandkompas amplitudekompas astrokompas azimutkompas declinatiekompas

dochterkompas geologenkompas girokompas gyrokompas handpeilkompas hangkompas

inclinatiekompas kieskompas mijnkompas moederkompas navigatiekompas noodkompas peilkompas

poolkompas radiokompas scheepskompas standaardkompas stormkompas stuurkompas tolkompas

trommelkompas vliegtuigkompas vloeistofkompas wegkompas zakkompas zeekompas zonnekompas

Afgeleide begrippen

kompasaflezing kompasamplitude kompasazimut kompasbeugel kompasboei kompascompensatie kompasdeviatie

kompasdoos kompasdriehoek kompasfout kompashorloge kompashuis kompaskaart kompaskap

kompasketel kompaskoers kompaskwal kompaslamp kompasmaker kompasmeridiaan kompasmiswijzing kompasnaald

kompasnoorden kompaspaal kompaspatroon kompaspeiling kompaspen kompaspenhouder kompasplant kompasregelaar

kompasrichting kompasroos kompassla kompasstandaard kompassteller kompasstreek kompastrommel kompaswindrichting

Verwante begrippen

• noord, oost, zuid, west, duiker, duikuitrusting

Vertalingen

    1. instrument waarvan de naald het magnetische noorden aanwijst   

Catalaans: brúixola (ca) Deens: kompas (da) Duits: Kompass (de) m Engels: compass (en) Esperanto: kompaso (eo) Fins: kompassi (fi) Frans: boussole (fr) v Fries: kompas (fy) Indonesisch: kompas (id)

Italiaans: bussola (it) v Noors: kompass (no) Papiaments: kompas, kòmpas Pools: kompas (pl) m Portugees: bússola (pt), compasso (pt) Russisch: компас (ru) m Spaans: brújula (es) v, compás (es) m Turks: pusula (tr) Zweeds: kompass (sv)

Gangbaarheid

• Het woord kompas staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "kompas" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.