Czesław Miłosz

	Czesław Miłosz
	;
Statsborgarskap	Polen, USA, Litauen
Fødd	30. juni 1911; Šeteniai, Šiauliai
Død	14. august 2004 (93 år); Kraków
Yrke	lyrikar, diplomat, skribent, essayist, omsetjar, pedagog, universitetslærar, litteraturhistorikar
Sjanger	dikt, prosa
Medlem av	Serbias vitenskaps- og kunstakademi, American Academy of Arts and Letters, Polska Akademia Umiejętności, American Academy of Arts and Sciences, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich, Żagary, Akademicki Klub Włóczęgów Wileńskich
Religion	Den romersk-katolske kyrkja
Far	Aleksander Miłosz
Ektefelle	Carol Thigpen-Miłosz, Janina Milosz
Born	Anthony Milosz, Peter Milosz
	Czesław Miłosz på Commons

Czesław Miłosz (30. juni 1911–14. august 2004) var ein polsk poet, prosaforfattar og omsetjar av litauisk opphav som i 1980 fekk Nobelprisen i litteratur for at han «med kompromisslös klarsyn tolkar människans utsatthet i en värld av starka konflikter.»^[1]^[2] Han snakka fleire språk, men dikta på polsk.

Liv

Miłosz var fødd i Šeteniai i Litauen i dåverande Tsar-Russland, i ein polskspråkleg familie. Han fekk si vidaregåande utdanning i Vilnius, og studerte juss ved Universitetet i Vilnius. Han gav ut si første diktsamling som student, 22 år gammal. Etter denne utdanninga vann han ei statleg stipend for å studera litteratur i Paris.^[3]

Seinare arbeidde Czesław Miłosz ei tid i lokal og nasjonal polsk radio. Han arbeidde ved den nasjonale kringkastaren då Tyskland invaderte Polen i 1939, og engasjerte seg i motstanden mot nazistane. Miłosz høyrde makteslaust massakren av jødane i Warszawaghettoen i 1943, noko han seinare skildra i dikt. Året etter var han vitne til øydelegginga av den polske hovudstaden etter Warszawa-opprøret.^[3]

Etter krigen blei Czesław Miłosz utnemnd til diplomat, sjølv om han ikkje tilhøyrde kommunistpartiet. Han hoppa av til Frankrike i 1951.^[3] I 1960 flytta Miłosz til USA, og i 1970 blei han amerikansk statsborgar. Han blei professor i slaviske språk ved University of California i Berkeley i 1961.^[4]

Miłosz vende tilbake til Polen etter at kommunismen fall.^[3] Han døydde i Krakow.

Verk på norsk

Issadalen. Aschehoug, 1981.Dolina Issy, 195?
I løsildens æra. Dikt i utval ved Ole Michael Selberg ; norsk omdikting ved Paal Brekke. Aschehoug, 1981
Det trellbundne sinn. Aschehoug, 1981. Zniewolony umysł, 1953
Erobringen av makten. Oktober forlag, 1983. Zdobycie Władzy, 1953
Poesien som vitne, Charles Eliot Norton-forelesningene 1981-82. Document forlag, 1993
Bidrag i antologien Polen forteller. Bokklubben, 1991

Referansar

↑ «who with uncompromising clear-sightedness voices man's exposed condition in a world of severe conflicts.»
↑ Nobeltildelinga 1980
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 Anderson, Raymond H. (August 15, 2004). «Czeslaw Milosz, Poet and Nobelist Who Wrote of Modern Cruelties, Dies at 93». The New York Times. Henta 12. juni 2016.
↑ «Czeslaw Milosz - Biographical». nobelprize.org (Nobel Prize Media). Henta 4. juni 2014.

Bakgrunnsstoff

Engelsk Wikiquote har ei sitatsamling som gjeld: Czesław Miłosz

Verk av og om Czesław Miłosz i katalogen til det tyske nasjonalbiblioteket
Nobeltildelinga 1980
Offisiell webside om Czesław Miłosz Arkivert 2011-11-02 ved Wayback Machine.
Biografi
Biografi på American Academy of Poets

[1] «who with uncompromising clear-sightedness voices man's exposed condition in a world of severe conflicts.»

[2] Nobeltildelinga 1980

[NYTimes-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 Anderson, Raymond H. (August 15, 2004). «Czeslaw Milosz, Poet and Nobelist Who Wrote of Modern Cruelties, Dies at 93». The New York Times. Henta 12. juni 2016.

[nobe-4] «Czeslaw Milosz - Biographical». nobelprize.org (Nobel Prize Media). Henta 4. juni 2014.

[1]

[2]

[3]

[4]

Czesław Miłosz

Statsborgarskap	Polen, USA, Litauen
Fødd	30. juni 1911 Šeteniai, Šiauliai
Død	14. august 2004 (93 år) Kraków
Yrke	lyrikar, diplomat, skribent, essayist, omsetjar, pedagog, universitetslærar, litteraturhistorikar
Sjanger	dikt, prosa
Medlem av	Serbias vitenskaps- og kunstakademi, American Academy of Arts and Letters, Polska Akademia Umiejętności, American Academy of Arts and Sciences, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich, Żagary, Akademicki Klub Włóczęgów Wileńskich
Religion	Den romersk-katolske kyrkja
Far	Aleksander Miłosz
Ektefelle	Carol Thigpen-Miłosz, Janina Milosz
Born	Anthony Milosz, Peter Milosz

Czesław Miłosz på Commons

v d e Nobelprisvinnarar i litteratur
1901–1925	Prudhomme (1901) • Mommsen (1902) • Bjørnson (1903) • Mistral, Echegaray (1904) • Sienkiewicz (1905) • Carducci (1906) • Kipling (1907) • Eucken (1908) • Lagerlöf (1909) • Heyse (1910) • Maeterlinck (1911) • Hauptmann (1912) • Tagore (1913) • Inga utdeling i 1914. • Rolland (1915) • von Heidenstam (1916) • Gjellerup, Pontoppidan (1917) • Inga utdeling i 1918. • Spitteler (1919) • Hamsun (1920) • France (1921) • Benavente (1922) • Yeats (1923) • Reymont (1924) • Shaw (1925)
1926–1950	Deledda (1926) • Bergson (1927) • Undset (1928) • Mann (1929) • Lewis (1930) • Karlfeldt (1931) • Galsworthy (1932) • Bunin (1933) • Pirandello (1934) • Inga utdeling i 1935. • O’Neill (1936) • du Gard (1937) • Buck (1938) • Sillanpää (1939) • Inga utdeling i 1940–1943. • Jensen (1944) • Mistral (1945) • Hesse (1946) • Gide (1947) • Eliot (1948) • Faulkner (1949) • Russell (1950)
1951–1975	Lagerkvist (1951) • Mauriac (1952) • Churchill (1953) • Hemingway (1954) • Laxness (1955) • Jiménez (1956) • Camus (1957) • Pasternak (1958) • Quasimodo (1959) • Perse (1960) • Andrić (1961) • Steinbeck (1962) • Seferis (1963) • Sartre (1964) • Sjolokhov (1965) • Agnon, Sachs (1966) • Asturias (1967) • Kawabata (1968) • Beckett (1969) • Solzjenitsyn (1970) • Neruda (1971) • Böll (1972) • White (1973) • Johnson, Martinson (1974) • Montale (1975)
1976–2000	Bellow (1976) • Aleixandre (1977) • Singer (1978) • Elytis (1979) • Miłosz (1980) • Canetti (1981) • García Márquez (1982) • Golding (1983) • Seifert (1984) • Simon (1985) • Soyinka (1986) • Brodsky (1987) • Mahfouz (1988) • Cela (1989) • Paz (1990) • Gordimer (1991) • Walcott (1992) • Morrison (1993) • Ōe (1994) • Heaney (1995) • Szymborska (1996) • Fo (1997) • Saramago (1998) • Grass (1999) • Gao (2000)
Frå 2001	Naipaul (2001) • Kertész (2002) • Coetzee (2003) • Jelinek (2004) • Pinter (2005) • Pamuk (2006) • Lessing (2007) • Le Clézio (2008) • Müller (2009) • Vargas Llosa (2010) • Tranströmer (2011) • Mo (2012) • Munro (2013) • Modiano (2014) • Aleksijevitsj (2015) Dylan (2016) • Ishiguro (2017) • Tokarczuk (2018, delt ut i 2019) • Handke (2019) • Glück (2020) • Gurnah (2021) • Ernaux (2022) • Fosse (2023) • Han (2024)