Lagos
- For andre tydingar av oppslagsordet, sjå Lagos i Portugal.
| Lagos | |||
| Èkó | |||
| by | |||
 Lagos sett frå Ikoyibukta.
| |||
| Land |  Nigeria
| ||
|---|---|---|---|
| Areal | 1 171,28 km² | ||
| Folketal | 15 070 000 (21. mars 2022)[1] | ||
| Tidssone | WAT | ||
 Lagos 6°27′N 3°24′E / 6.45°N 3.4°E | |||
 Kart over det tradisjonelle kjerneområdet til Lagos med dagens distrikt. Storbyområdet Lagos er større.
| |||
| Wikimedia Commons: Lagos, Nigeria | |||
Lagos (joruba Èkó) er den største byen i Nigeria og ein av dei største i Afrika. Byen var tidlegare hovudstad i Nigeria, men vart erstatta av Abuja i 1991.
Lagos ligg ved Guineabukta, delvis på dei to øyane Lagos Island og Iddo mellom Beninbukta og Lagoslagunen. Dei ulike bydelane er bundne saman av bruer og vegar bygd på demningar.[2]
Historie
[endre | endre wikiteksten]Lagos Island blei folkesett på midten av 1600-talet, og blei eit blomstrande handelssenter for mellom anna den transatlantiske slavehandelen. Byen kom under britisk kontroll i 1861, og var frå 1866 til 1874 del av Britisk Vest-Afrika og seinare Gullkysten. I 1906 blei området innlemma i Sør-Nigeria. Lagos var hovudstad for Nigeria frå 1914 (frå 1954 som føderalt distrikt).[2] Han blei erstatta som delstatshovudstad i Lagos State i 1975, då Ikeja fekk denne funksjonen. I 1991 blei statusen som hovudstad for heile landet overført til Abuja.[3] I ein overgangsperiode heldt Lagos på mange av hovudstadsfunksjonane, men desse blei etterkvart flytta.[2]
Geografi og økonomi
[endre | endre wikiteksten]Lagos er ein viktig hamneby, og står for ein stor del av utanrikshandelen til Nigeria. Han har ei hamn i sjølve byen og moderne hamner på Tin Can Island og på fastlandet i bydelen Apapa. I Apapa byrjar også jernbanelinja som går nordover til Kano og Nguru. Her ligg også mesteparten av industrien, som omfattar næringsmiddel-, tekstil-, sko-, såpe-, karosseri- og sementfabrikkar. Den internasjonale lufthamna ligg nord for Lagos, i delstatshovudstaden Ikeja.
Lagos er også ein av verdas raskast veksande byar. I 1950 hadde han berre 290 000 innbyggjarar. I 2016 hadde storbyområdet Lagos rundt 13 123 000 innbyggjarar (estimat for 2015, SN sin befolkningsdivisjon).[2] Den kraftige veksten har ført til store pressproblem og vanskelege trafikkforhold.[2]
Kultur
[endre | endre wikiteksten]
Lagos er sete for nasjonalmuseet og nasjonalbiblioteket i Nigeria.
Byen er kjend for eit rikt natteliv.[4][5] Han har vore årestad for ei rekkje ulike musikkstilar, som sakaramusikk, nigeriansk hip-hop, highlife, juju, fuji og afrobeat.[6]
Lagos er sentrum for den nigerianske filmindustrien, som ofte blir kalla «Nollywood». Mange filmar blir laga i Festac i Lagos.[7] Idumota-marknaden på Lagos Island er den største distribusjonsstaden. I Iganmu ligg National Arts Theatre, eit hovudsenter for utøvande kunst i Nigeria.
Utdanning
[endre | endre wikiteksten]University of Lagos (UNILAG) blei skipa i 1962. Delstatsuniversitetet Lagos State University (LASU) er eit universitet med fleire campusar som blei skipa i 1984. Pan-Atlantic University er eit privat universitet som byrja som Lagos Business School (LBS) i 1991. National Open University of Nigeria blei opna i 2002. Caleb University er eit privat universitet frå 2008.
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 https://www.citypopulation.de/en/nigeria/cities/agglos/.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 «Lagos: by i Nigeria», Store norske leksikon., 27. mars 2016
- ↑ «Lagos», Encyclopædia Britannica, Encyclopædia Britannica, inc., 21. desember 2016
- ↑ The University of Michigan (1992). Post Report. United States Department of State. s. 16.
- ↑ Omiko Awa (21 June 2015). «A Peep Into The Glamour, Glitz Of Lagos Nightlife». The Guardian. Henta March 26, 2016.
- ↑ Ayodele Ganiu (2011). «The contribution of the Creative Economy to African Cities: A Case Study of Lagos Creative Sector & Its Potential» (PDF). Arkivert frå originalen (PDF) 9. mai 2013. Henta 4 April 2012.
- ↑ «Yoruba Travelling Theatre & Video Film» (PDF). Henta 4 April 2012.
- Delar av denne artikkelen bygger på «Lagos» frå Wikipedia på bokmål den 28. oktober 2008, og «Lagos» frå Wikipedia på engelsk den 28. oktober 2008 og 9. juli 2017.
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]
- Offisiell nettstad
Denne geografiartikkelen som har med Nigeria å gjere, er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.
