Adolf Szelążek: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m zamieniam magiczny ISBN na szablon |
m sort. kat. |
||
(Nie pokazano 28 wersji utworzonych przez 15 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Duchowny infobox |
{{Duchowny infobox |
||
|imię i nazwisko |
|imię i nazwisko = Adolf Szelążek |
||
|imię i nazwisko |
|imię i nazwisko org = |
||
| |
|tytuł = Sługa Boży |
||
|grafika = Adolf Piotr Szelążek.png |
|||
|imię przybrane oryginalne = |
|||
| |
|opis grafiki = |
||
| |
|alt grafiki = |
||
|herb |
|herb = |
||
|dewiza |
|dewiza = |
||
|dewiza - j. polski |
|dewiza - j. polski = |
||
| |
|kraj działania = [[Polska]] |
||
|data urodzenia |
|data urodzenia = 1 sierpnia 1865 |
||
|miejsce urodzenia |
|miejsce urodzenia = [[Stoczek Łukowski]] |
||
|data śmierci |
|data śmierci = 9 lutego 1950 |
||
|miejsce śmierci |
|miejsce śmierci = [[Zamek Bierzgłowski]] |
||
|miejsce pochówku = [[kościół św. Jakuba w Toruniu]] |
|||
⚫ | |||
|1. funkcja |
|1. funkcja = Biskup diecezjalny łucki |
||
| |
|1. funkcja - okres = 1926–1950 |
||
|2. funkcja |
|2. funkcja = Biskup pomocniczy płocki |
||
| |
|2. funkcja - okres = 1918–1925 |
||
| |
|wyznanie = [[katolicyzm]] |
||
| |
|kościół = [[Kościół łaciński|rzymskokatolicki]] |
||
| |
|inkardynacja = |
||
|data |
|data ślubów zakonnych = |
||
|data |
|data diakonatu = |
||
|data |
|data ordynacji = |
||
|data |
|data święceń = 18 maja 1888 |
||
|data |
|data nominacji = 29 lipca 1918 |
||
|data |
|data sakry = 24 listopada 1918 |
||
|data |
|data patriarchatu = |
||
| |
|data kreacji = |
||
| |
|papież kreujący = |
||
| |
|kościół tytularny = |
||
| |
|faksymile = |
||
| |
|opis faksymile = |
||
| |
|odznaczenia = {{order|OOP|WW}} {{order|OOP|KKG}} {{order|OOP|KKO}} |
||
| |
|commons = |
||
| |
|wikiźródła = |
||
| |
|wikicytaty = |
||
|wikinews = |
|||
⚫ | |||
}} |
}} |
||
{{Sukcesja apostolska infobox |
{{Sukcesja apostolska infobox |
||
Linia 45: | Linia 47: | ||
|miejsce konsekracji = |
|miejsce konsekracji = |
||
|konsekrator = [[Antoni Julian Nowowiejski]] |
|konsekrator = [[Antoni Julian Nowowiejski]] |
||
|współkonsekratorzy = |
|współkonsekratorzy = [[Władysław Krynicki]]<br />[[Wojciech Owczarek (duchowny)|Wojciech Owczarek]] |
||
|biskupi konsekrowani = |
|biskupi konsekrowani = |
||
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Stanisław Kostka Łukomski]]|23 maja 1920}} |
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Stanisław Kostka Łukomski]]|23 maja 1920}} |
||
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Stefan Walczykiewicz]]|25 listopada 1928}} |
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Stefan Walczykiewicz]]|25 listopada 1928}} |
||
|biskupi współkonsekrowani = |
|biskupi współkonsekrowani = |
||
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Czesław Kaczmarek]]|4 września 1938}} |
|||
}} |
}} |
||
[[Plik:Sarkofag bp Adolfa Szelążka w kościele św. Jakuba w Toruniu.jpg|mały|240px|Sarkofag biskupa Adolfa Szelążka w [[Kościół św. Jakuba w Toruniu|kościele św. Jakuba w Toruniu]]]] |
|||
'''Adolf Piotr Szelążek''' (ur. [[1 sierpnia]] [[1865]] w [[Stoczek Łukowski|Stoczku Łukowskim]], zm. [[9 lutego]] [[1950]] w [[Zamek Bierzgłowski|Zamku Bierzgłowskim]]) – polski [[duchowieństwo|duchowny]] [[Kościół łaciński|rzymskokatolicki]], [[biskupi płoccy|biskup pomocniczy płocki]] w latach 1918–1925, [[biskupi łuccy|biskup diecezjalny łucki]] w latach 1926–1950, założyciel [[terezjanki|Zgromadzenia Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus]]. [[Sługa Boży]] [[Kościół katolicki|Kościoła katolickiego]]. |
'''Adolf Piotr Szelążek''' (ur. [[1 sierpnia]] [[1865]] w [[Stoczek Łukowski|Stoczku Łukowskim]], zm. [[9 lutego]] [[1950]] w [[Zamek Bierzgłowski|Zamku Bierzgłowskim]]) – polski [[duchowieństwo|duchowny]] [[Kościół łaciński|rzymskokatolicki]], [[biskupi płoccy|biskup pomocniczy płocki]] w latach 1918–1925, [[biskupi łuccy|biskup diecezjalny łucki]] w latach 1926–1950, założyciel [[terezjanki|Zgromadzenia Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus]]. [[Sługa Boży]] [[Kościół katolicki|Kościoła katolickiego]]. |
||
== Życiorys == |
== Życiorys == |
||
Był synem Stanisława i Eleonory z Dobraczyńskich<ref name |
Był synem Stanisława i Eleonory z Dobraczyńskich<ref name="CW">{{cytuj książkę|autor=[[Stanisław Łoza|S. Łoza]] (red.)|tytuł=Czy wiesz kto to jest?|wydawca=Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej|miejsce=Warszawa|rok=1938|strony=718}}</ref>. Ukończył gimnazjum w Siedlcach i [[Wyższe Seminarium Duchowne w Płocku|seminarium duchowne w Płocku]], studiował w [[Cesarska Rzymskokatolicka Akademia Duchowna w Petersburgu|Akademii Duchownej w Petersburgu]]. [[sakrament święceń|Święcenia kapłańskie]] przyjął w 1888 w Płocku. Był profesorem seminarium duchownego w Płocku (w latach 1893–1918) i Petersburgu. W Płocku pracował także przy konsystorzu. Był członkiem kapituły katedralnej, prezesem Towarzystwa Dobroczynności, rektorem seminarium. |
||
29 lipca 1918 został mianowany [[biskup pomocniczy|biskupem pomocniczym]] [[diecezja płocka|diecezji płockiej]] i [[biskup tytularny|biskupem tytularnym]] [[Barca (stolica biskupia)|Barki]]. [[sakra|Sakrę biskupią]] otrzymał 24 listopada 1918. 14 grudnia 1925 został przeniesiony na [[diecezja łucka|stolicę biskupią w Łucku]]. [[Ingres]] do katedry odbył 24 lutego 1926. Został mianowany radcą (konsultorem) rzymskiej [[ |
29 lipca 1918 został mianowany [[biskup pomocniczy|biskupem pomocniczym]] [[diecezja płocka|diecezji płockiej]] i [[biskup tytularny|biskupem tytularnym]] [[Barca (stolica biskupia)|Barki]]. [[sakra|Sakrę biskupią]] otrzymał 24 listopada 1918. 14 grudnia 1925 został przeniesiony na [[diecezja łucka|stolicę biskupią w Łucku]]. [[Ingres]] do katedry odbył 24 lutego 1926. Został mianowany radcą (konsultorem) rzymskiej [[Dykasteria ds. Kościołów Wschodnich|Kongregacji ds. Kościołów Wschodnich]]. |
||
W latach 1918–1924 był radcą w [[Ministerstwo Edukacji Narodowej|Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego]], następnie naczelnikiem wydziału katolickiego i dyrektorem ad personam. W 1920 brał udział w [[Traktat ryski (1921)|konferencji pokojowej w Rydze]] jako ekspert ds. majątkowych Kościoła katolickiego. W 1925 współpracował przy zawieraniu [[Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską (1925)|konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską]] jako przedstawiciel [[Konferencja Episkopatu Polski|Episkopatu Polski]]<ref name="CW"/>. |
W latach 1918–1924 był radcą w [[Ministerstwo Edukacji Narodowej|Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego]], następnie naczelnikiem wydziału katolickiego i dyrektorem ''ad personam''. W 1920 brał udział w [[Traktat ryski (1921)|konferencji pokojowej w Rydze]] jako ekspert ds. majątkowych Kościoła katolickiego. W 1925 współpracował przy zawieraniu [[Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską (1925)|konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską]] jako przedstawiciel [[Konferencja Episkopatu Polski|Episkopatu Polski]]<ref name="CW" />. |
||
1 sierpnia 1936 założył na terenie diecezji łuckiej [[terezjanki|Zgromadzenie Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.terezjanki.pl/?wpis,historia|tytuł=Historia zgromadzenia|opublikowany=terezjanki.pl|data dostępu=2016-11-21}}</ref>. |
1 sierpnia 1936 założył na terenie diecezji łuckiej [[terezjanki|Zgromadzenie Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.terezjanki.pl/?wpis,historia|tytuł=Historia zgromadzenia|opublikowany=terezjanki.pl|data dostępu=2016-11-21}}</ref>. |
||
Latem 1944 (już po zajęciu [[Wołyń|Wołynia]] przez [[Armia Czerwona|Armię Czerwoną]]) mianował [[administrator apostolski|administratorów apostolskich]] dla dawnych diecezji [[diecezja kamieniecka|kamienieckiej]] i [[diecezja żytomierska|żytomierskiej]], którzy wraz z jeszcze kilkoma kapłanami rozpoczęli pracę duszpasterską, korzystając z kościołów otwartych podczas niemieckiej okupacji Ukrainy sowieckiej. Sytuacja ta nie trwała długo. Już w styczniu 1945 po przesunięciu frontu na Zachód został aresztowany przez [[NKWD]]. Oprócz niego aresztowani zostali księża kapituły łuckiej (w tym [[Władysław Bukowiński]]) i księża pracujący w Żytomierzu – |
Latem 1944 (już po zajęciu [[Wołyń|Wołynia]] przez [[Armia Czerwona|Armię Czerwoną]]) mianował [[administrator apostolski|administratorów apostolskich]] dla dawnych diecezji [[diecezja kamieniecka|kamienieckiej]] i [[diecezja żytomierska|żytomierskiej]], którzy wraz z jeszcze kilkoma kapłanami rozpoczęli pracę duszpasterską, korzystając z kościołów otwartych podczas niemieckiej okupacji Ukrainy sowieckiej. Sytuacja ta nie trwała długo. Już w styczniu 1945 po przesunięciu frontu na Zachód został aresztowany przez [[NKWD]]. Oprócz niego aresztowani zostali księża kapituły łuckiej (w tym [[Władysław Bukowiński]]) i księża pracujący w Żytomierzu – [[Bogusław Drzepecki]] i [[Stanisław Szczypta]]. Wszyscy zostali oskarżeni o szpiegostwo na rzecz Watykanu. Szelążek był więziony w Kijowie. Po wojnie w 1946 został deportowany z diecezji w granice Polski, ostatnie lata życia spędził w [[Zamek Bierzgłowski|Zamku Bierzgłowskim]] k. Torunia. |
||
Pochowany został 13 lutego 1950 w krypcie [[kościół św. Jakuba w Toruniu|kościoła św. Jakuba w Toruniu]]. Uroczystościom pogrzebowym przewodniczył prymas Polski [[Stefan Wyszyński]]<ref>{{cytuj stronę|url=https://diecezja-torun.pl/adolf_piotr_szelazek|autor=W. Rozynkowski|tytuł=Sługa Boży bp Adolf Piotr Szelążek (1865–1950)|opublikowany=diecezja-torun.pl|data dostępu=2018-01-20}}</ref>. |
Pochowany został 13 lutego 1950 w krypcie [[kościół św. Jakuba w Toruniu|kościoła św. Jakuba w Toruniu]]. Uroczystościom pogrzebowym przewodniczył prymas Polski [[Stefan Wyszyński]]<ref>{{cytuj stronę|url=https://diecezja-torun.pl/adolf_piotr_szelazek|autor=W. Rozynkowski|tytuł=Sługa Boży bp Adolf Piotr Szelążek (1865–1950)|opublikowany=diecezja-torun.pl|data dostępu=2018-01-20}}</ref>. |
||
23 stycznia 2018 roku dokonano oficjalnego otwarcia krypty i przeniesienia doczesnych szczątków biskupa do sarkofagu, który ustawiono w jednej z kaplic nawy bocznej tegoż kościoła<ref>{{Cytuj stronę | url = https://diecezja-torun.pl/Artykuly/View/1902/biskup-patrzacy-w-niebo | tytuł = Biskup patrzący w niebo | autor = |
23 stycznia 2018 roku dokonano oficjalnego otwarcia krypty i przeniesienia doczesnych szczątków biskupa do sarkofagu, który ustawiono w jednej z kaplic nawy bocznej tegoż kościoła<ref>{{Cytuj stronę | url = https://diecezja-torun.pl/Artykuly/View/1902/biskup-patrzacy-w-niebo | tytuł = Biskup patrzący w niebo | autor = P. Borowski | data = 2018-01-23 | opublikowany = diecezja-torun.pl | data dostępu = 2018-01-24}}</ref>. |
||
== Proces beatyfikacyjny == |
== Proces beatyfikacyjny == |
||
Z inicjatywy Zgromadzenia Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus przekonanego o świątobliwości jego życia podjęto próbę wyniesienia go na ołtarze |
Z inicjatywy Zgromadzenia Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus przekonanego o świątobliwości jego życia podjęto próbę wyniesienia go na ołtarze<ref name="A" />. 21 stycznia 2013 [[Stolica Apostolska]] wydała tzw. ''[[Nihil obstat]]'', czyli zgodę na rozpoczęcie procesu jego [[Beatyfikacja|beatyfikacji]]<ref name="A" />. Proces ten na szczeblu diecezjalnym został rozpoczęty 6 października 2013 przez biskupa toruńskiego [[Andrzej Suski|Andrzeja Suskiego]]. Odtąd przysługuje mu tytuł Sługi Bożego. [[Postulator]]ką na szczeblu diecezjalnym została siostra Hiacynta Augustynowicz CST<ref>{{cytuj stronę|url=http://diecezja-torun.pl/Artykuly/View/571/|tytuł=Otwarcie procesu beatyfikacyjnego Sługi Bożego ks. bpa Adolfa Piotra Szelążka|autor=W. Rozynkowski|opublikowany=diecezja-torun.pl|data=2013-10-07|data dostępu=2016-11-21}}</ref>. Etap diecezjalny został zakończony 4 września 2016<ref>{{cytuj stronę|url=http://diecezja-torun.pl/Artykuly/View/1247/|tytuł=Heroiczny Biskup Wygnaniec – zakończył się diecezjalny etap procesu beatyfikacyjnego bpa Adolfa Piotra Szelążka|opublikowany=diecezja-torun.pl|data=2016-09-04|data dostępu=2016-11-21}}</ref>, po czym 27 października tegoż roku akta procesowe przekazano do [[Dykasteria Spraw Kanonizacyjnych|Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych]] w [[Rzym]]ie<ref>{{cytuj stronę|url=http://diecezja-torun.pl/Artykuly/View/1320/|tytuł=Dokumenty procesu beatyfikacyjnego Sługi Bożego bp. Adolfa Piotra Szelążka w Rzymie|autor=H. Augustynowicz|opublikowany=diecezja-torun.pl|data dostępu=2016-11-21}}</ref>. |
||
== Publikacje == |
== Publikacje == |
||
Jest autorem następujących publikacji |
Jest autorem następujących publikacji<ref name="B" />: |
||
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =Nauki apologetyczne zastosowane do potrzeb i wymagań duchowych intelligencyi | wydawca = | wydanie = | miejsce =Warszawa | data =1901 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}} |
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =Nauki apologetyczne zastosowane do potrzeb i wymagań duchowych intelligencyi | wydawca = | wydanie = | miejsce =Warszawa | data =1901 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}} |
||
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =Projekt ustroju Szkoły Rzemiosł w Płocku | wydawca =Drukarnia |
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =Projekt ustroju Szkoły Rzemiosł w Płocku | wydawca =Drukarnia „Kurjera Płockiego” i „Mazura” | wydanie = | miejsce =Płock | data =1917 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}} |
||
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =Memorjał w sprawie majątków kościelnych w Królestwie Polskim zabranych na mocy ukazów 1864 i 1865 r | wydawca =Drukarnia |
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =Memorjał w sprawie majątków kościelnych w Królestwie Polskim zabranych na mocy ukazów 1864 i 1865 r | wydawca =Drukarnia „Kurjera Płockiego” i „Mazura” | wydanie = | miejsce =Płock | data =1917 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}} |
||
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =Uwagi o zapisywaniu na marginesach metryk kościelnych wzmianki o faktach zgłaszanych przez urzędy świeckie | wydawca =Drukarnia Kurji Biskupiej |
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =Uwagi o zapisywaniu na marginesach metryk kościelnych wzmianki o faktach zgłaszanych przez urzędy świeckie | wydawca =Drukarnia Kurji Biskupiej | wydanie = | miejsce =Łuck | data =1931 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}} |
||
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =O zapisywaniu aktów metrycznych kościelnych dzieci nieślubnych w Polsce |
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =O zapisywaniu aktów metrycznych kościelnych dzieci nieślubnych w Polsce | wydawca =Drukarnia Kurji Biskupiej | wydanie = | miejsce =Łuck | data =1933 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}} |
||
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Aleksander Syski (przedm. Adolf Szelążek) | tytuł =Ascetyka katolicka: w krótkich naukach dla osób świeckich |
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Aleksander Syski (przedm. Adolf Szelążek) | tytuł =Ascetyka katolicka: w krótkich naukach dla osób świeckich | wydawca =Drukarnia Kurji Biskupiej w Łucku | wydanie = | miejsce =Paryż | data =1933 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}} |
||
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =List pasterski ks. Adolfa Szelążka biskupa łuckiego O zwalczaniu niewiary, ogłoszony dn. 2 lutego 1935 r | wydawca = Drukarnia Kurji Biskupiej | wydanie = | miejsce =Łuck | data =1935 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}} |
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =List pasterski ks. Adolfa Szelążka biskupa łuckiego O zwalczaniu niewiary, ogłoszony dn. 2 lutego 1935 r | wydawca = Drukarnia Kurji Biskupiej | wydanie = | miejsce =Łuck | data =1935 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}} |
||
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =List pasterski ks. Adolfa Szelążka biskupa łuckiego Do młodzieży | wydawca = Drukarnia Kurji Biskupiej | wydanie = | miejsce =Łuck | data =1938 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}} |
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =List pasterski ks. Adolfa Szelążka biskupa łuckiego Do młodzieży | wydawca = Drukarnia Kurji Biskupiej | wydanie = | miejsce =Łuck | data =1938 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}} |
||
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek |
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =Podstawy dotacji duchowieństwa katolickiego w Polsce: w okresie przedkonkordatowym | wydawca =Drukarnia Toruńska nr 4 Spółdzielni Wydawn. „Wiedza” | wydanie = | miejsce =Toruń | data =1947 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}} |
||
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek (wyd. Juliusz Janusz) | tytuł =Moralne odrodzenie świata | wydawca = | wydanie = | miejsce =Mannheim | data =1979 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}} |
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek (wyd. Juliusz Janusz) | tytuł =Moralne odrodzenie świata | wydawca = | wydanie = | miejsce =Mannheim | data =1979 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}} |
||
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek (opracowanie: Hiacynta Augustynowicz CST, Waldemar Rozynkowski) | tytuł =Zapatrzony w Małą Świętą| wydawca =Wydawnictwo Karmelitów Bosych | wydanie = | miejsce =Kraków | data =2015 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =9788376043425 |
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek (opracowanie: Hiacynta Augustynowicz CST, Waldemar Rozynkowski) | tytuł =Zapatrzony w Małą Świętą| wydawca =Wydawnictwo Karmelitów Bosych | wydanie = | miejsce =Kraków | data =2015 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =9788376043425}} |
||
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek (opracowanie: Hiacynta Augustynowicz CST, Waldemar Rozynkowski) | tytuł =Ukochani Diecezjanie...: listy pasterskie| wydawca =Promic | wydanie = | miejsce =Warszawa | data =2016 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =9788375026085 |
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek (opracowanie: Hiacynta Augustynowicz CST, Waldemar Rozynkowski) | tytuł =Ukochani Diecezjanie...: listy pasterskie| wydawca =Promic | wydanie = | miejsce =Warszawa | data =2016 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =9788375026085}} |
||
== |
== Ordery i odznaczenia == |
||
* Wielka Wstęga [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]] (25 maja 1938 |
* Wielka Wstęga [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]] (25 maja 1938)<ref>{{Monitor Polski|1938|119|191}} „za wybitne zasługi na polu pracy społecznej”.</ref> |
||
* Krzyż Komandorski z Gwiazdą [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]] (7 lipca 1925)<ref>{{cytuj stronę|url=https://monitorpolski.gov.pl/M1925154068901.pdf|tytuł=M.P. z 1925 r. nr 154, poz. 690}} „za zasługi, położone około zawarcia konkordatu ze Stolicą Apostolską”.</ref> |
|||
* Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski |
|||
* Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924 | wydawca = [[Prezydium Rady Ministrów]] | miejsce = Warszawa | data = 1926 | strony = 21 | url = http://kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/plain-content?id=87843}}</ref> |
* Krzyż Komandorski [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]] (2 maja 1923)<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924 | wydawca = [[Prezydium Rady Ministrów]] | miejsce = Warszawa | data = 1926 | strony = 21 | url = http://kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/plain-content?id=87843}}</ref> |
||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
<references> |
|||
{{Przypisy| |
|||
<ref name=A>{{Cytuj stronę | url =http://newsaints.faithweb.com/year/1950.htm#Szelazek |
<ref name="A">{{Cytuj stronę | url =http://newsaints.faithweb.com/year/1950.htm#Szelazek | tytuł =~1950~ Adolf Piotr Szelążek | nazwisko = | imię =| autor = | data = | praca = | opublikowany =newsaints.faithweb.com | strony = | język =en | data dostępu = 2018-02-09 | archiwum = | zarchiwizowano =}}</ref> |
||
<ref name=B>{{Cytuj stronę | url =http://nukat.edu.pl/search/query?match_1=PHRASE&field_1=a&term_1=Szelążek,+Adolf+Piotr+%281865-1950%29.+&theme=nukat |
<ref name="B">{{Cytuj stronę | url =http://katalog.nukat.edu.pl/search/query?match_1=PHRASE&field_1=a&term_1=Szelążek,+Adolf+Piotr+%281865-1950%29.+&theme=nukat | tytuł =Szelążek, Adolf Piotr (1865–1950) | nazwisko = | imię =| autor = | data = | praca =Katalog zbiorów polskich bibliotek naukowych NUKAT | opublikowany =katalog.nukat.edu.pl | strony = | język =pl | data dostępu = 2018-02-09 | archiwum = | zarchiwizowano =}}</ref> |
||
</references> |
|||
}} |
|||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
* [[Piotr Nitecki|Nitecki P.]], ''Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965-1999'', Warszawa 2000, {{ISBN|83-211-1311-7}}. |
|||
⚫ | |||
* ''Ksiądz Biskup Adolf Piotr Szelążek. Człowiek, pasterz, założyciel. Materiały z sympozjum z okazji 50 rocznicy śmierci Założyciela Zgromadzenia Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus'', Toruń 1999. |
* ''Ksiądz Biskup Adolf Piotr Szelążek. Człowiek, pasterz, założyciel. Materiały z sympozjum z okazji 50 rocznicy śmierci Założyciela Zgromadzenia Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus'', Toruń 1999. |
||
* {{Cytuj|autor = [[Piotr Nitecki]]; |tytuł = Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999 |data = 2000 |isbn = 83-211-1311-7 |miejsce = Warszawa |wydawca = [[Instytut Wydawniczy „Pax”]]|oclc = 189782455}} |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
* ''[[Polski Słownik Biograficzny]]'', t. 47, [[Polska Akademia Nauk]] i [[Polska Akademia Umiejętności]] – [[Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk|Instytut Historii PAN im. Tadeusza Manteuffla]], Warszawa – Kraków 2011, {{ISBN|9788388909931}}, s. 622–627. |
* ''[[Polski Słownik Biograficzny]]'', t. 47, [[Polska Akademia Nauk]] i [[Polska Akademia Umiejętności]] – [[Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk|Instytut Historii PAN im. Tadeusza Manteuffla]], Warszawa – Kraków 2011, {{ISBN|9788388909931}}, s. 622–627. |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
{{Biskupi płoccy}} |
{{Biskupi płoccy}} |
||
{{Biskupi łuccy}} |
{{Biskupi łuccy}} |
||
{{ |
{{Kontrola autorytatywna}} |
||
{{SORTUJ:Szelążek, Adolf}} |
{{SORTUJ:Szelążek, Adolf}} |
||
[[Kategoria:Biskupi płoccy]] |
[[Kategoria:Biskupi płoccy]] |
||
Linia 113: | Linia 119: | ||
[[Kategoria:Zwierzchnicy Kościoła neounickiego]] |
[[Kategoria:Zwierzchnicy Kościoła neounickiego]] |
||
[[Kategoria:Polscy Słudzy Boży Kościoła katolickiego]] |
[[Kategoria:Polscy Słudzy Boży Kościoła katolickiego]] |
||
[[Kategoria:Rektorzy Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku]] |
|||
[[Kategoria:Założyciele zakonów katolickich]] |
[[Kategoria:Założyciele zakonów katolickich]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[Kategoria:Odznaczeni Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)]] |
[[Kategoria:Odznaczeni Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)]] |
||
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)]] |
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)]] |
||
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)]] |
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[Kategoria:Absolwenci i studenci Cesarskiej Rzymskokatolickiej Akademii Duchownej w Petersburgu]] |
[[Kategoria:Absolwenci i studenci Cesarskiej Rzymskokatolickiej Akademii Duchownej w Petersburgu]] |
||
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Stoczku Łukowskim]] |
|||
[[Kategoria:Urodzeni w 1865]] |
[[Kategoria:Urodzeni w 1865]] |
||
[[Kategoria:Zmarli w 1950]] |
[[Kategoria:Zmarli w 1950]] |
Aktualna wersja na dzień 08:08, 4 lip 2024
Sługa Boży | |
Kraj działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
1 sierpnia 1865 |
Data i miejsce śmierci |
9 lutego 1950 |
Miejsce pochówku | |
Biskup diecezjalny łucki | |
Okres sprawowania |
1926–1950 |
Biskup pomocniczy płocki | |
Okres sprawowania |
1918–1925 |
Wyznanie | |
Kościół | |
Prezbiterat |
18 maja 1888 |
Nominacja biskupia |
29 lipca 1918 |
Sakra biskupia |
24 listopada 1918 |
Odznaczenia | |
Data konsekracji |
24 listopada 1918 | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Konsekrator | |||||||
Współkonsekratorzy | |||||||
| |||||||
|
Adolf Piotr Szelążek (ur. 1 sierpnia 1865 w Stoczku Łukowskim, zm. 9 lutego 1950 w Zamku Bierzgłowskim) – polski duchowny rzymskokatolicki, biskup pomocniczy płocki w latach 1918–1925, biskup diecezjalny łucki w latach 1926–1950, założyciel Zgromadzenia Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus. Sługa Boży Kościoła katolickiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był synem Stanisława i Eleonory z Dobraczyńskich[1]. Ukończył gimnazjum w Siedlcach i seminarium duchowne w Płocku, studiował w Akademii Duchownej w Petersburgu. Święcenia kapłańskie przyjął w 1888 w Płocku. Był profesorem seminarium duchownego w Płocku (w latach 1893–1918) i Petersburgu. W Płocku pracował także przy konsystorzu. Był członkiem kapituły katedralnej, prezesem Towarzystwa Dobroczynności, rektorem seminarium.
29 lipca 1918 został mianowany biskupem pomocniczym diecezji płockiej i biskupem tytularnym Barki. Sakrę biskupią otrzymał 24 listopada 1918. 14 grudnia 1925 został przeniesiony na stolicę biskupią w Łucku. Ingres do katedry odbył 24 lutego 1926. Został mianowany radcą (konsultorem) rzymskiej Kongregacji ds. Kościołów Wschodnich.
W latach 1918–1924 był radcą w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, następnie naczelnikiem wydziału katolickiego i dyrektorem ad personam. W 1920 brał udział w konferencji pokojowej w Rydze jako ekspert ds. majątkowych Kościoła katolickiego. W 1925 współpracował przy zawieraniu konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską jako przedstawiciel Episkopatu Polski[1].
1 sierpnia 1936 założył na terenie diecezji łuckiej Zgromadzenie Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus[2].
Latem 1944 (już po zajęciu Wołynia przez Armię Czerwoną) mianował administratorów apostolskich dla dawnych diecezji kamienieckiej i żytomierskiej, którzy wraz z jeszcze kilkoma kapłanami rozpoczęli pracę duszpasterską, korzystając z kościołów otwartych podczas niemieckiej okupacji Ukrainy sowieckiej. Sytuacja ta nie trwała długo. Już w styczniu 1945 po przesunięciu frontu na Zachód został aresztowany przez NKWD. Oprócz niego aresztowani zostali księża kapituły łuckiej (w tym Władysław Bukowiński) i księża pracujący w Żytomierzu – Bogusław Drzepecki i Stanisław Szczypta. Wszyscy zostali oskarżeni o szpiegostwo na rzecz Watykanu. Szelążek był więziony w Kijowie. Po wojnie w 1946 został deportowany z diecezji w granice Polski, ostatnie lata życia spędził w Zamku Bierzgłowskim k. Torunia.
Pochowany został 13 lutego 1950 w krypcie kościoła św. Jakuba w Toruniu. Uroczystościom pogrzebowym przewodniczył prymas Polski Stefan Wyszyński[3].
23 stycznia 2018 roku dokonano oficjalnego otwarcia krypty i przeniesienia doczesnych szczątków biskupa do sarkofagu, który ustawiono w jednej z kaplic nawy bocznej tegoż kościoła[4].
Proces beatyfikacyjny
[edytuj | edytuj kod]Z inicjatywy Zgromadzenia Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus przekonanego o świątobliwości jego życia podjęto próbę wyniesienia go na ołtarze[5]. 21 stycznia 2013 Stolica Apostolska wydała tzw. Nihil obstat, czyli zgodę na rozpoczęcie procesu jego beatyfikacji[5]. Proces ten na szczeblu diecezjalnym został rozpoczęty 6 października 2013 przez biskupa toruńskiego Andrzeja Suskiego. Odtąd przysługuje mu tytuł Sługi Bożego. Postulatorką na szczeblu diecezjalnym została siostra Hiacynta Augustynowicz CST[6]. Etap diecezjalny został zakończony 4 września 2016[7], po czym 27 października tegoż roku akta procesowe przekazano do Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych w Rzymie[8].
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]Jest autorem następujących publikacji[9]:
- Adolf Szelążek: Nauki apologetyczne zastosowane do potrzeb i wymagań duchowych intelligencyi. Warszawa: 1901.
- Adolf Szelążek: Projekt ustroju Szkoły Rzemiosł w Płocku. Płock: Drukarnia „Kurjera Płockiego” i „Mazura”, 1917.
- Adolf Szelążek: Memorjał w sprawie majątków kościelnych w Królestwie Polskim zabranych na mocy ukazów 1864 i 1865 r. Płock: Drukarnia „Kurjera Płockiego” i „Mazura”, 1917.
- Adolf Szelążek: Uwagi o zapisywaniu na marginesach metryk kościelnych wzmianki o faktach zgłaszanych przez urzędy świeckie. Łuck: Drukarnia Kurji Biskupiej, 1931.
- Adolf Szelążek: O zapisywaniu aktów metrycznych kościelnych dzieci nieślubnych w Polsce. Łuck: Drukarnia Kurji Biskupiej, 1933.
- Aleksander Syski (przedm. Adolf Szelążek): Ascetyka katolicka: w krótkich naukach dla osób świeckich. Paryż: Drukarnia Kurji Biskupiej w Łucku, 1933.
- Adolf Szelążek: List pasterski ks. Adolfa Szelążka biskupa łuckiego O zwalczaniu niewiary, ogłoszony dn. 2 lutego 1935 r. Łuck: Drukarnia Kurji Biskupiej, 1935.
- Adolf Szelążek: List pasterski ks. Adolfa Szelążka biskupa łuckiego Do młodzieży. Łuck: Drukarnia Kurji Biskupiej, 1938.
- Adolf Szelążek: Podstawy dotacji duchowieństwa katolickiego w Polsce: w okresie przedkonkordatowym. Toruń: Drukarnia Toruńska nr 4 Spółdzielni Wydawn. „Wiedza”, 1947.
- Adolf Szelążek (wyd. Juliusz Janusz): Moralne odrodzenie świata. Mannheim: 1979.
- Adolf Szelążek (opracowanie: Hiacynta Augustynowicz CST, Waldemar Rozynkowski): Zapatrzony w Małą Świętą. Kraków: Wydawnictwo Karmelitów Bosych, 2015. ISBN 978-83-7604-342-5.
- Adolf Szelążek (opracowanie: Hiacynta Augustynowicz CST, Waldemar Rozynkowski): Ukochani Diecezjanie...: listy pasterskie. Warszawa: Promic, 2016. ISBN 978-83-7502-608-5.
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Wielka Wstęga Orderu Odrodzenia Polski (25 maja 1938)[10]
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (7 lipca 1925)[11]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)[12]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b S. Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 718.
- ↑ Historia zgromadzenia. terezjanki.pl. [dostęp 2016-11-21].
- ↑ W. Rozynkowski: Sługa Boży bp Adolf Piotr Szelążek (1865–1950). diecezja-torun.pl. [dostęp 2018-01-20].
- ↑ P. Borowski: Biskup patrzący w niebo. diecezja-torun.pl, 2018-01-23. [dostęp 2018-01-24].
- ↑ a b ~1950~ Adolf Piotr Szelążek. newsaints.faithweb.com. [dostęp 2018-02-09]. (ang.).
- ↑ W. Rozynkowski: Otwarcie procesu beatyfikacyjnego Sługi Bożego ks. bpa Adolfa Piotra Szelążka. diecezja-torun.pl, 2013-10-07. [dostęp 2016-11-21].
- ↑ Heroiczny Biskup Wygnaniec – zakończył się diecezjalny etap procesu beatyfikacyjnego bpa Adolfa Piotra Szelążka. diecezja-torun.pl, 2016-09-04. [dostęp 2016-11-21].
- ↑ H. Augustynowicz: Dokumenty procesu beatyfikacyjnego Sługi Bożego bp. Adolfa Piotra Szelążka w Rzymie. diecezja-torun.pl. [dostęp 2016-11-21].
- ↑ Szelążek, Adolf Piotr (1865–1950). [w:] Katalog zbiorów polskich bibliotek naukowych NUKAT [on-line]. katalog.nukat.edu.pl. [dostęp 2018-02-09]. (pol.).
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 119, poz. 191 „za wybitne zasługi na polu pracy społecznej”.
- ↑ M.P. z 1925 r. nr 154, poz. 690. „za zasługi, położone około zawarcia konkordatu ze Stolicą Apostolską”.
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 21.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ksiądz Biskup Adolf Piotr Szelążek. Człowiek, pasterz, założyciel. Materiały z sympozjum z okazji 50 rocznicy śmierci Założyciela Zgromadzenia Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus, Toruń 1999.
- Piotr Nitecki, Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999, Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 2000, ISBN 83-211-1311-7, OCLC 189782455 .
- Prokop K.R., Sylwetki biskupów łuckich, Biały Dunajec – Ostróg 2001, ISBN 83-911918-7-7.
- Polski Słownik Biograficzny, t. 47, Polska Akademia Nauk i Polska Akademia Umiejętności – Instytut Historii PAN im. Tadeusza Manteuffla, Warszawa – Kraków 2011, ISBN 978-83-88909-93-1, s. 622–627.
- Waldemar Rozynkowski, Biskup Adolf Piotr Szelążek w Zamku Bierzgłowskim (1946–1950), Toruń: Agencja Reklamowa Gall sc, 2018, ISBN 978-83-949231-2-9, OCLC 1026838487 .
- Adolf Szelążek [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2011-10-16] (ang.).
- Biskupi płoccy
- Biskupi łuccy
- Zwierzchnicy Kościoła neounickiego
- Polscy Słudzy Boży Kościoła katolickiego
- Rektorzy Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku
- Założyciele zakonów katolickich
- Odznaczeni Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Polscy duchowni katoliccy – ofiary represji komunistycznych
- Polscy zesłańcy w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich
- Polskie ofiary represji stalinowskich
- Więźniowie radzieckich więzień
- Absolwenci i studenci Cesarskiej Rzymskokatolickiej Akademii Duchownej w Petersburgu
- Ludzie urodzeni w Stoczku Łukowskim
- Urodzeni w 1865
- Zmarli w 1950