Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Przejdź do zawartości

Adolf Szelążek: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycja
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
WP:SK+mSK, drobne redakcyjne
m sort. kat.
 
(Nie pokazano 18 wersji utworzonych przez 13 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Duchowny infobox
{{Duchowny infobox
|imię i nazwisko = Adolf Szelążek
|imię i nazwisko = Adolf Szelążek
|imię i nazwisko oryginalne =
|imię i nazwisko org =
|imię przybrane =
|tytuł = Sługa Boży
|grafika = Adolf Piotr Szelążek.png
|imię przybrane oryginalne =
|tytuł = Sługa Boży
|opis grafiki =
|grafika = Adolf Piotr Szelążek.png
|alt grafiki =
|herb =
|herb =
|dewiza =
|dewiza =
|dewiza - j. polski =
|dewiza - j. polski =
|państwo = [[Polska]]
|kraj działania = [[Polska]]
|data urodzenia = [[1 sierpnia]] [[1865]]
|data urodzenia = 1 sierpnia 1865
|miejsce urodzenia = [[Stoczek Łukowski]]
|miejsce urodzenia = [[Stoczek Łukowski]]
|data śmierci = [[9 lutego]] [[1950]]
|data śmierci = 9 lutego 1950
|miejsce śmierci = [[Zamek Bierzgłowski]]
|miejsce śmierci = [[Zamek Bierzgłowski]]
|miejsce pochówku = [[kościół św. Jakuba w Toruniu]]
⚫
|1. funkcja = Biskup diecezjalny łucki
|1. funkcja - okres = 1926–1950
|1. funkcja = Biskup diecezjalny łucki
|2. funkcja = Biskup pomocniczy płocki
|1. funkcja - okres = 1926–1950
|2. funkcja - okres = 1918–1925
|2. funkcja = Biskup pomocniczy płocki
|wyznanie = [[katolicyzm]]
|2. funkcja - okres = 1918–1925
|kościół = [[Kościół łaciński|rzymskokatolicki]]
|wyznanie = [[katolicyzm]]
|inkardynacja =
|kościół = [[Kościół łaciński|rzymskokatolicki]]
|data ślubów zakonnych =
|inkardynacja =
|data diakonatu =
|data ślubów zakonnych =
|data ordynacji =
|data diakonatu =
|data święceń = 18 maja 1888
|data ordynacji =
|data nominacji = 29 lipca 1918
|data święceń = 18 maja 1888
|data sakry = 24 listopada 1918
|data nominacji = 29 lipca 1918
|data patriarchatu =
|data sakry = 24 listopada 1918
|data kreacji =
|data patriarchatu =
|papież kreujący =
|data kreacji =
|kościół tytularny =
|papież kreujący =
|data pontyfikatu =
|kościół tytularny =
|odznaczenia = {{order|OOP|WW}} {{order|OOP|KKG}} {{order|OOP|KKO}}
|faksymile =
|commons =
|opis faksymile =
|wikiźródła =
|odznaczenia = {{order|OOP|WW}} {{order|OOP|KKG}} {{order|OOP|KKO}}
|wikicytaty =
|commons =
|wikinews =
|wikiźródła =
|www =
|wikicytaty =
|wikinews =
⚫
|www =
}}
}}
{{Sukcesja apostolska infobox
{{Sukcesja apostolska infobox
Linia 45: Linia 47:
|miejsce konsekracji =
|miejsce konsekracji =
|konsekrator = [[Antoni Julian Nowowiejski]]
|konsekrator = [[Antoni Julian Nowowiejski]]
|współkonsekratorzy = [[Władysław Krynicki]]<br />[[Wojciech Owczarek (biskup)|Wojciech Owczarek]]
|współkonsekratorzy = [[Władysław Krynicki]]<br />[[Wojciech Owczarek (duchowny)|Wojciech Owczarek]]
|biskupi konsekrowani =
|biskupi konsekrowani =
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Stanisław Kostka Łukomski]]|23 maja 1920}}
{{Sukcesja apostolska infobox/wiersz|[[Stanisław Kostka Łukomski]]|23 maja 1920}}
Linia 56: Linia 58:


== Życiorys ==
== Życiorys ==
Był synem Stanisława i Eleonory z Dobraczyńskich<ref name = "CW">{{cytuj książkę|autor=[[Stanisław Łoza|Łoza S.]] (red.)|tytuł=Czy wiesz kto to jest?|wydawca=Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej|miejsce=Warszawa|rok=1938|strony=718}}</ref>. Ukończył gimnazjum w Siedlcach i [[Wyższe Seminarium Duchowne w Płocku|seminarium duchowne w Płocku]], studiował w [[Cesarska Rzymskokatolicka Akademia Duchowna w Petersburgu|Akademii Duchownej w Petersburgu]]. [[sakrament święceń|Święcenia kapłańskie]] przyjął w 1888 w Płocku. Był profesorem seminarium duchownego w Płocku (w latach 1893–1918) i Petersburgu. W Płocku pracował także przy konsystorzu. Był członkiem kapituły katedralnej, prezesem Towarzystwa Dobroczynności, rektorem seminarium.
Był synem Stanisława i Eleonory z Dobraczyńskich<ref name="CW">{{cytuj książkę|autor=[[Stanisław Łoza|S. Łoza]] (red.)|tytuł=Czy wiesz kto to jest?|wydawca=Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej|miejsce=Warszawa|rok=1938|strony=718}}</ref>. Ukończył gimnazjum w Siedlcach i [[Wyższe Seminarium Duchowne w Płocku|seminarium duchowne w Płocku]], studiował w [[Cesarska Rzymskokatolicka Akademia Duchowna w Petersburgu|Akademii Duchownej w Petersburgu]]. [[sakrament święceń|Święcenia kapłańskie]] przyjął w 1888 w Płocku. Był profesorem seminarium duchownego w Płocku (w latach 1893–1918) i Petersburgu. W Płocku pracował także przy konsystorzu. Był członkiem kapituły katedralnej, prezesem Towarzystwa Dobroczynności, rektorem seminarium.


29 lipca 1918 został mianowany [[biskup pomocniczy|biskupem pomocniczym]] [[diecezja płocka|diecezji płockiej]] i [[biskup tytularny|biskupem tytularnym]] [[Barca (stolica biskupia)|Barki]]. [[sakra|Sakrę biskupią]] otrzymał 24 listopada 1918. 14 grudnia 1925 został przeniesiony na [[diecezja łucka|stolicę biskupią w Łucku]]. [[Ingres]] do katedry odbył 24 lutego 1926. Został mianowany radcą (konsultorem) rzymskiej [[Kongregacja ds. Kościołów Wschodnich|Kongregacji ds. Kościołów Wschodnich]].
29 lipca 1918 został mianowany [[biskup pomocniczy|biskupem pomocniczym]] [[diecezja płocka|diecezji płockiej]] i [[biskup tytularny|biskupem tytularnym]] [[Barca (stolica biskupia)|Barki]]. [[sakra|Sakrę biskupią]] otrzymał 24 listopada 1918. 14 grudnia 1925 został przeniesiony na [[diecezja łucka|stolicę biskupią w Łucku]]. [[Ingres]] do katedry odbył 24 lutego 1926. Został mianowany radcą (konsultorem) rzymskiej [[Dykasteria ds. Kościołów Wschodnich|Kongregacji ds. Kościołów Wschodnich]].


W latach 1918–1924 był radcą w [[Ministerstwo Edukacji Narodowej|Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego]], następnie naczelnikiem wydziału katolickiego i dyrektorem ad personam. W 1920 brał udział w [[Traktat ryski (1921)|konferencji pokojowej w Rydze]] jako ekspert ds. majątkowych Kościoła katolickiego. W 1925 współpracował przy zawieraniu [[Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską (1925)|konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską]] jako przedstawiciel [[Konferencja Episkopatu Polski|Episkopatu Polski]]<ref name="CW"/>.
W latach 1918–1924 był radcą w [[Ministerstwo Edukacji Narodowej|Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego]], następnie naczelnikiem wydziału katolickiego i dyrektorem ''ad personam''. W 1920 brał udział w [[Traktat ryski (1921)|konferencji pokojowej w Rydze]] jako ekspert ds. majątkowych Kościoła katolickiego. W 1925 współpracował przy zawieraniu [[Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską (1925)|konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską]] jako przedstawiciel [[Konferencja Episkopatu Polski|Episkopatu Polski]]<ref name="CW" />.


1 sierpnia 1936 założył na terenie diecezji łuckiej [[terezjanki|Zgromadzenie Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.terezjanki.pl/?wpis,historia|tytuł=Historia zgromadzenia|opublikowany=terezjanki.pl|data dostępu=2016-11-21}}</ref>.
1 sierpnia 1936 założył na terenie diecezji łuckiej [[terezjanki|Zgromadzenie Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.terezjanki.pl/?wpis,historia|tytuł=Historia zgromadzenia|opublikowany=terezjanki.pl|data dostępu=2016-11-21}}</ref>.


Latem 1944 (już po zajęciu [[Wołyń|Wołynia]] przez [[Armia Czerwona|Armię Czerwoną]]) mianował [[administrator apostolski|administratorów apostolskich]] dla dawnych diecezji [[diecezja kamieniecka|kamienieckiej]] i [[diecezja żytomierska|żytomierskiej]], którzy wraz z jeszcze kilkoma kapłanami rozpoczęli pracę duszpasterską, korzystając z kościołów otwartych podczas niemieckiej okupacji Ukrainy sowieckiej. Sytuacja ta nie trwała długo. Już w styczniu 1945 po przesunięciu frontu na Zachód został aresztowany przez [[NKWD]]. Oprócz niego aresztowani zostali księża kapituły łuckiej (w tym [[Władysław Bukowiński]]) i księża pracujący w Żytomierzu – Bronisław Drzepecki i Stanisław Szczypta. Wszyscy zostali oskarżeni o szpiegostwo na rzecz Watykanu. Szelążek był więziony w Kijowie. Po wojnie w 1946 został deportowany z diecezji w granice Polski, ostatnie lata życia spędził w [[Zamek Bierzgłowski|Zamku Bierzgłowskim]] koło Torunia.
Latem 1944 (już po zajęciu [[Wołyń|Wołynia]] przez [[Armia Czerwona|Armię Czerwoną]]) mianował [[administrator apostolski|administratorów apostolskich]] dla dawnych diecezji [[diecezja kamieniecka|kamienieckiej]] i [[diecezja żytomierska|żytomierskiej]], którzy wraz z jeszcze kilkoma kapłanami rozpoczęli pracę duszpasterską, korzystając z kościołów otwartych podczas niemieckiej okupacji Ukrainy sowieckiej. Sytuacja ta nie trwała długo. Już w styczniu 1945 po przesunięciu frontu na Zachód został aresztowany przez [[NKWD]]. Oprócz niego aresztowani zostali księża kapituły łuckiej (w tym [[Władysław Bukowiński]]) i księża pracujący w Żytomierzu – [[Bogusław Drzepecki]] i [[Stanisław Szczypta]]. Wszyscy zostali oskarżeni o szpiegostwo na rzecz Watykanu. Szelążek był więziony w Kijowie. Po wojnie w 1946 został deportowany z diecezji w granice Polski, ostatnie lata życia spędził w [[Zamek Bierzgłowski|Zamku Bierzgłowskim]] k. Torunia.


Pochowany został 13 lutego 1950 w krypcie [[kościół św. Jakuba w Toruniu|kościoła św. Jakuba w Toruniu]]. Uroczystościom pogrzebowym przewodniczył prymas Polski [[Stefan Wyszyński]]<ref>{{cytuj stronę|url=https://diecezja-torun.pl/adolf_piotr_szelazek|autor=W. Rozynkowski|tytuł=Sługa Boży bp Adolf Piotr Szelążek (1865–1950)|opublikowany=diecezja-torun.pl|data dostępu=2018-01-20}}</ref>.
Pochowany został 13 lutego 1950 w krypcie [[kościół św. Jakuba w Toruniu|kościoła św. Jakuba w Toruniu]]. Uroczystościom pogrzebowym przewodniczył prymas Polski [[Stefan Wyszyński]]<ref>{{cytuj stronę|url=https://diecezja-torun.pl/adolf_piotr_szelazek|autor=W. Rozynkowski|tytuł=Sługa Boży bp Adolf Piotr Szelążek (1865–1950)|opublikowany=diecezja-torun.pl|data dostępu=2018-01-20}}</ref>.


23 stycznia 2018 roku dokonano oficjalnego otwarcia krypty i przeniesienia doczesnych szczątków biskupa do sarkofagu, który ustawiono w jednej z kaplic nawy bocznej tegoż kościoła<ref>{{Cytuj stronę | url = https://diecezja-torun.pl/Artykuly/View/1902/biskup-patrzacy-w-niebo | tytuł = Biskup patrzący w niebo | autor = ks. Paweł Borowski | data = 2018-01-23 | opublikowany = Diecezja Toruńska | data dostępu = 2018-01-24}}</ref>.
23 stycznia 2018 roku dokonano oficjalnego otwarcia krypty i przeniesienia doczesnych szczątków biskupa do sarkofagu, który ustawiono w jednej z kaplic nawy bocznej tegoż kościoła<ref>{{Cytuj stronę | url = https://diecezja-torun.pl/Artykuly/View/1902/biskup-patrzacy-w-niebo | tytuł = Biskup patrzący w niebo | autor = P. Borowski | data = 2018-01-23 | opublikowany = diecezja-torun.pl | data dostępu = 2018-01-24}}</ref>.


== Proces beatyfikacyjny ==
== Proces beatyfikacyjny ==
Z inicjatywy Zgromadzenia Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus przekonanego o świątobliwości jego życia podjęto próbę wyniesienia go na ołtarze{{r|A}}. 21 stycznia 2013 [[Stolica Apostolska]] wydała tzw. ''[[Nihil obstat]]'', czyli zgodę na rozpoczęcie procesu jego [[Beatyfikacja|beatyfikacji]]{{r|A}}. Proces ten na szczeblu diecezjalnym został rozpoczęty 6 października 2013 przez biskupa toruńskiego [[Andrzej Suski|Andrzeja Suskiego]]. Odtąd przysługuje mu tytuł Sługi Bożego. [[Postulator]]ką na szczeblu diecezjalnym została siostra Hiacynta Augustynowicz CST<ref>{{cytuj stronę|url=http://diecezja-torun.pl/Artykuly/View/571/|tytuł=Otwarcie procesu beatyfikacyjnego Sługi Bożego ks. bpa Adolfa Piotra Szelążka|autor=W. Rozynkowski|opublikowany=diecezja-torun.pl|data=2013-10-07|data dostępu=2016-11-21}}</ref>. Etap diecezjalny został zakończony 4 września 2016<ref>{{cytuj stronę|url=http://diecezja-torun.pl/Artykuly/View/1247/|tytuł=Heroiczny Biskup Wygnaniec – zakończył się diecezjalny etap procesu beatyfikacyjnego bpa Adolfa Piotra Szelążka|opublikowany=diecezja-torun.pl|data=2016-09-04|data dostępu=2016-11-21}}</ref>, po czym 27 października tegoż roku akta procesowe przekazano do [[Kongregacja Spraw Kanonizacyjnych|Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych]] w [[Rzym]]ie<ref>{{cytuj stronę|url=http://diecezja-torun.pl/Artykuly/View/1320/|tytuł=Dokumenty procesu beatyfikacyjnego Sługi Bożego bp. Adolfa Piotra Szelążka w Rzymie|autor=H. Augustynowicz|opublikowany=diecezja-torun.pl|data dostępu=2016-11-21}}</ref>.
Z inicjatywy Zgromadzenia Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus przekonanego o świątobliwości jego życia podjęto próbę wyniesienia go na ołtarze<ref name="A" />. 21 stycznia 2013 [[Stolica Apostolska]] wydała tzw. ''[[Nihil obstat]]'', czyli zgodę na rozpoczęcie procesu jego [[Beatyfikacja|beatyfikacji]]<ref name="A" />. Proces ten na szczeblu diecezjalnym został rozpoczęty 6 października 2013 przez biskupa toruńskiego [[Andrzej Suski|Andrzeja Suskiego]]. Odtąd przysługuje mu tytuł Sługi Bożego. [[Postulator]]ką na szczeblu diecezjalnym została siostra Hiacynta Augustynowicz CST<ref>{{cytuj stronę|url=http://diecezja-torun.pl/Artykuly/View/571/|tytuł=Otwarcie procesu beatyfikacyjnego Sługi Bożego ks. bpa Adolfa Piotra Szelążka|autor=W. Rozynkowski|opublikowany=diecezja-torun.pl|data=2013-10-07|data dostępu=2016-11-21}}</ref>. Etap diecezjalny został zakończony 4 września 2016<ref>{{cytuj stronę|url=http://diecezja-torun.pl/Artykuly/View/1247/|tytuł=Heroiczny Biskup Wygnaniec – zakończył się diecezjalny etap procesu beatyfikacyjnego bpa Adolfa Piotra Szelążka|opublikowany=diecezja-torun.pl|data=2016-09-04|data dostępu=2016-11-21}}</ref>, po czym 27 października tegoż roku akta procesowe przekazano do [[Dykasteria Spraw Kanonizacyjnych|Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych]] w [[Rzym]]ie<ref>{{cytuj stronę|url=http://diecezja-torun.pl/Artykuly/View/1320/|tytuł=Dokumenty procesu beatyfikacyjnego Sługi Bożego bp. Adolfa Piotra Szelążka w Rzymie|autor=H. Augustynowicz|opublikowany=diecezja-torun.pl|data dostępu=2016-11-21}}</ref>.


== Publikacje ==
== Publikacje ==
Jest autorem następujących publikacji{{r|B}}:
Jest autorem następujących publikacji<ref name="B" />:
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =Nauki apologetyczne zastosowane do potrzeb i wymagań duchowych intelligencyi | wydawca = | wydanie = | miejsce =Warszawa | data =1901 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}}
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =Nauki apologetyczne zastosowane do potrzeb i wymagań duchowych intelligencyi | wydawca = | wydanie = | miejsce =Warszawa | data =1901 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}}
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =Projekt ustroju Szkoły Rzemiosł w Płocku | wydawca =Drukarnia "Kurjera Płockiego" i "Mazura" | wydanie = | miejsce =Płock | data =1917 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}}
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =Projekt ustroju Szkoły Rzemiosł w Płocku | wydawca =Drukarnia „Kurjera Płockiego” i „Mazura” | wydanie = | miejsce =Płock | data =1917 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}}
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =Memorjał w sprawie majątków kościelnych w Królestwie Polskim zabranych na mocy ukazów 1864 i 1865 r | wydawca =Drukarnia "Kurjera Płockiego" i "Mazura" | wydanie = | miejsce =Płock | data =1917 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}}
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =Memorjał w sprawie majątków kościelnych w Królestwie Polskim zabranych na mocy ukazów 1864 i 1865 r | wydawca =Drukarnia „Kurjera Płockiego” i „Mazura” | wydanie = | miejsce =Płock | data =1917 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}}
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =Uwagi o zapisywaniu na marginesach metryk kościelnych wzmianki o faktach zgłaszanych przez urzędy świeckie | wydawca =Drukarnia Kurji Biskupiej | wydanie = | miejsce =Łuck | data =1931 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}}
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =Uwagi o zapisywaniu na marginesach metryk kościelnych wzmianki o faktach zgłaszanych przez urzędy świeckie | wydawca =Drukarnia Kurji Biskupiej | wydanie = | miejsce =Łuck | data =1931 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}}
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =O zapisywaniu aktów metrycznych kościelnych dzieci nieślubnych w Polsce | wydawca =Drukarnia Kurji Biskupiej | wydanie = | miejsce =Łuck | data =1933 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}}
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =O zapisywaniu aktów metrycznych kościelnych dzieci nieślubnych w Polsce | wydawca =Drukarnia Kurji Biskupiej | wydanie = | miejsce =Łuck | data =1933 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}}
Linia 83: Linia 85:
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =List pasterski ks. Adolfa Szelążka biskupa łuckiego O zwalczaniu niewiary, ogłoszony dn. 2 lutego 1935 r | wydawca = Drukarnia Kurji Biskupiej | wydanie = | miejsce =Łuck | data =1935 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}}
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =List pasterski ks. Adolfa Szelążka biskupa łuckiego O zwalczaniu niewiary, ogłoszony dn. 2 lutego 1935 r | wydawca = Drukarnia Kurji Biskupiej | wydanie = | miejsce =Łuck | data =1935 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}}
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =List pasterski ks. Adolfa Szelążka biskupa łuckiego Do młodzieży | wydawca = Drukarnia Kurji Biskupiej | wydanie = | miejsce =Łuck | data =1938 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}}
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =List pasterski ks. Adolfa Szelążka biskupa łuckiego Do młodzieży | wydawca = Drukarnia Kurji Biskupiej | wydanie = | miejsce =Łuck | data =1938 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}}
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =Podstawy dotacji duchowieństwa katolickiego w Polsce: w okresie przedkonkordatowym | wydawca =Drukarnia Toruńska nr 4 Spółdzielni Wydawn. "Wiedza" | wydanie = | miejsce =Toruń | data =1947 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}}
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek | tytuł =Podstawy dotacji duchowieństwa katolickiego w Polsce: w okresie przedkonkordatowym | wydawca =Drukarnia Toruńska nr 4 Spółdzielni Wydawn. „Wiedza” | wydanie = | miejsce =Toruń | data =1947 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}}
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek (wyd. Juliusz Janusz) | tytuł =Moralne odrodzenie świata | wydawca = | wydanie = | miejsce =Mannheim | data =1979 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}}
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek (wyd. Juliusz Janusz) | tytuł =Moralne odrodzenie świata | wydawca = | wydanie = | miejsce =Mannheim | data =1979 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =}}
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek (opracowanie: Hiacynta Augustynowicz CST, Waldemar Rozynkowski) | tytuł =Zapatrzony w Małą Świętą| wydawca =Wydawnictwo Karmelitów Bosych | wydanie = | miejsce =Kraków | data =2015 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =9788376043425}}
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek (opracowanie: Hiacynta Augustynowicz CST, Waldemar Rozynkowski) | tytuł =Zapatrzony w Małą Świętą| wydawca =Wydawnictwo Karmelitów Bosych | wydanie = | miejsce =Kraków | data =2015 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =9788376043425}}
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek (opracowanie: Hiacynta Augustynowicz CST, Waldemar Rozynkowski) | tytuł =Ukochani Diecezjanie...: listy pasterskie| wydawca =Promic | wydanie = | miejsce =Warszawa | data =2016 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =9788375026085}}
* {{Cytuj książkę | url = | autor =Adolf Szelążek (opracowanie: Hiacynta Augustynowicz CST, Waldemar Rozynkowski) | tytuł =Ukochani Diecezjanie...: listy pasterskie| wydawca =Promic | wydanie = | miejsce =Warszawa | data =2016 | seria = | tom = | część = | strony = | język = | isbn =9788375026085}}


== Odznaczenia ==
== Ordery i odznaczenia ==
* Wielka Wstęga [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]] (25 maja 1938 – „za wybitne zasługi na polu pracy społecznej”<ref>{{Monitor Polski|1938|119|191}}</ref>)
* Wielka Wstęga [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]] (25 maja 1938)<ref>{{Monitor Polski|1938|119|191}} „za wybitne zasługi na polu pracy społecznej”.</ref>
* Krzyż Komandorski z Gwiazdą [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]] (7 lipca 1925)<ref>{{cytuj stronę|url=https://monitorpolski.gov.pl/M1925154068901.pdf|tytuł=M.P. z 1925 r. nr 154, poz. 690}} „za zasługi, położone około zawarcia konkordatu ze Stolicą Apostolską”.</ref>
* Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
* Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924 | wydawca = [[Prezydium Rady Ministrów]] | miejsce = Warszawa | data = 1926 | strony = 21 | url = http://kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/plain-content?id=87843}}</ref>
* Krzyż Komandorski [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]] (2 maja 1923)<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924 | wydawca = [[Prezydium Rady Ministrów]] | miejsce = Warszawa | data = 1926 | strony = 21 | url = http://kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/plain-content?id=87843}}</ref>


== Przypisy ==
== Przypisy ==
<references>
{{Przypisy|
<ref name=A>{{Cytuj stronę | url =http://newsaints.faithweb.com/year/1950.htm#Szelazek | tytuł =~1950~ Adolf Piotr Szelążek | nazwisko = | imię =| autor = | data = | praca = | opublikowany =newsaints.faithweb.com | strony = | język =en | data dostępu = 2018-02-09 | archiwum = | zarchiwizowano =}}</ref>
<ref name="A">{{Cytuj stronę | url =http://newsaints.faithweb.com/year/1950.htm#Szelazek | tytuł =~1950~ Adolf Piotr Szelążek | nazwisko = | imię =| autor = | data = | praca = | opublikowany =newsaints.faithweb.com | strony = | język =en | data dostępu = 2018-02-09 | archiwum = | zarchiwizowano =}}</ref>
<ref name=B>{{Cytuj stronę | url =http://katalog.nukat.edu.pl/search/query?match_1=PHRASE&field_1=a&term_1=Szelążek,+Adolf+Piotr+%281865-1950%29.+&theme=nukat | tytuł =Szelążek, Adolf Piotr (1865–1950) | nazwisko = | imię =| autor = | data = | praca =Katalog zbiorów polskich bibliotek naukowych NUKAT | opublikowany =katalog.nukat.edu.pl | strony = | język =pl | data dostępu = 2018-02-09 | archiwum = | zarchiwizowano =}}</ref>
<ref name="B">{{Cytuj stronę | url =http://katalog.nukat.edu.pl/search/query?match_1=PHRASE&field_1=a&term_1=Szelążek,+Adolf+Piotr+%281865-1950%29.+&theme=nukat | tytuł =Szelążek, Adolf Piotr (1865–1950) | nazwisko = | imię =| autor = | data = | praca =Katalog zbiorów polskich bibliotek naukowych NUKAT | opublikowany =katalog.nukat.edu.pl | strony = | język =pl | data dostępu = 2018-02-09 | archiwum = | zarchiwizowano =}}</ref>
</references>
}}


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
* {{Cytuj|autor = [[Piotr Nitecki]]; |tytuł = Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965-1999 |data = 2000 |isbn = 83-211-1311-7 |inni = Henryk Gulbinowicz (przedm.) |miejsce = Warszawa |wydawca = „Pax” |oclc = 189782455}}
⚫
* [[Krzysztof Rafał Prokop|Prokop K.R.]], ''Sylwetki biskupów łuckich'', Biały Dunajec – Ostróg 2001, {{ISBN|83-911918-7-7}}.
* ''Ksiądz Biskup Adolf Piotr Szelążek. Człowiek, pasterz, założyciel. Materiały z sympozjum z okazji 50 rocznicy śmierci Założyciela Zgromadzenia Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus'', Toruń 1999.
* ''Ksiądz Biskup Adolf Piotr Szelążek. Człowiek, pasterz, założyciel. Materiały z sympozjum z okazji 50 rocznicy śmierci Założyciela Zgromadzenia Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus'', Toruń 1999.
* {{Cytuj|autor = [[Waldemar Rozynkowski]]; |tytuł = Biskup Adolf Piotr Szelążek w Zamku Bierzgłowskim (1946-1950) |data = 2018 |isbn = 978-83-949231-2-9 |miejsce = Toruń |wydawca = Agencja Reklamowa Gall sc |oclc = 1026838487}}
* {{Cytuj|autor = [[Piotr Nitecki]]; |tytuł = Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999 |data = 2000 |isbn = 83-211-1311-7 |miejsce = Warszawa |wydawca = [[Instytut Wydawniczy „Pax”]]|oclc = 189782455}}
⚫
* [[Krzysztof Rafał Prokop|Prokop K.R.]], ''Sylwetki biskupów łuckich'', Biały Dunajec – Ostróg 2001, {{ISBN|83-911918-7-7}}.
⚫
* {{catholic-hierarchy|biskup|bszel}} [dostęp 2011-10-16]
* ''[[Polski Słownik Biograficzny]]'', t. 47, [[Polska Akademia Nauk]] i [[Polska Akademia Umiejętności]] – [[Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk|Instytut Historii PAN im. Tadeusza Manteuffla]], Warszawa – Kraków 2011, {{ISBN|9788388909931}}, s. 622–627.
* ''[[Polski Słownik Biograficzny]]'', t. 47, [[Polska Akademia Nauk]] i [[Polska Akademia Umiejętności]] – [[Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk|Instytut Historii PAN im. Tadeusza Manteuffla]], Warszawa – Kraków 2011, {{ISBN|9788388909931}}, s. 622–627.
* {{Cytuj |autor = [[Waldemar Rozynkowski]]; |tytuł = Biskup Adolf Piotr Szelążek w Zamku Bierzgłowskim (1946–1950) |data = 2018 |isbn = 978-83-949231-2-9 |miejsce = Toruń |wydawca = Agencja Reklamowa Gall sc |oclc = 1026838487}}
⚫
* {{catholic-hierarchy |typ = biskup |id = bszel |tytuł = Adolf Szelążek |data dostępu = 2011-10-16}}


{{Biskupi płoccy}}
{{Biskupi płoccy}}
{{Biskupi łuccy}}
{{Biskupi łuccy}}

{{kontrola autorytatywna}}
{{Kontrola autorytatywna}}


{{SORTUJ:Szelążek, Adolf}}
{{SORTUJ:Szelążek, Adolf}}
Linia 116: Linia 119:
[[Kategoria:Zwierzchnicy Kościoła neounickiego]]
[[Kategoria:Zwierzchnicy Kościoła neounickiego]]
[[Kategoria:Polscy Słudzy Boży Kościoła katolickiego]]
[[Kategoria:Polscy Słudzy Boży Kościoła katolickiego]]
[[Kategoria:Rektorzy Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku]]
[[Kategoria:Założyciele zakonów katolickich]]
[[Kategoria:Założyciele zakonów katolickich]]
⚫
[[Kategoria:Polscy duchowni katoliccy – ofiary represji komunistycznych]]
⚫
[[Kategoria:Polskie ofiary represji stalinowskich]]
⚫
[[Kategoria:Polscy zesłańcy w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich]]
⚫
[[Kategoria:Więźniowie radzieckich więzień]]
[[Kategoria:Odznaczeni Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)]]
⚫
[[Kategoria:Polscy duchowni katoliccy – ofiary represji komunistycznych]]
⚫
[[Kategoria:Polscy zesłańcy w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich]]
⚫
[[Kategoria:Polskie ofiary represji stalinowskich]]
⚫
[[Kategoria:Więźniowie radzieckich więzień]]
[[Kategoria:Absolwenci i studenci Cesarskiej Rzymskokatolickiej Akademii Duchownej w Petersburgu]]
[[Kategoria:Absolwenci i studenci Cesarskiej Rzymskokatolickiej Akademii Duchownej w Petersburgu]]
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Stoczku Łukowskim]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1865]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1865]]
[[Kategoria:Zmarli w 1950]]
[[Kategoria:Zmarli w 1950]]

Aktualna wersja na dzień 08:08, 4 lip 2024

Adolf Szelążek
Sługa Boży
Ilustracja
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

1 sierpnia 1865
Stoczek Łukowski

Data i miejsce śmierci

9 lutego 1950
Zamek Bierzgłowski

Miejsce pochówku

kościół św. Jakuba w Toruniu

Biskup diecezjalny łucki
Okres sprawowania

1926–1950

Biskup pomocniczy płocki
Okres sprawowania

1918–1925

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

18 maja 1888

Nominacja biskupia

29 lipca 1918

Sakra biskupia

24 listopada 1918

Odznaczenia
Wstęga Wielka Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Multimedia w Wikimedia Commons
Sukcesja apostolska
Data konsekracji

24 listopada 1918

Konsekrator

Antoni Julian Nowowiejski

Współkonsekratorzy

Władysław Krynicki
Wojciech Owczarek

Sarkofag biskupa Adolfa Szelążka w kościele św. Jakuba w Toruniu

Adolf Piotr Szelążek (ur. 1 sierpnia 1865 w Stoczku Łukowskim, zm. 9 lutego 1950 w Zamku Bierzgłowskim) – polski duchowny rzymskokatolicki, biskup pomocniczy płocki w latach 1918–1925, biskup diecezjalny łucki w latach 1926–1950, założyciel Zgromadzenia Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus. Sługa Boży Kościoła katolickiego.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Był synem Stanisława i Eleonory z Dobraczyńskich[1]. Ukończył gimnazjum w Siedlcach i seminarium duchowne w Płocku, studiował w Akademii Duchownej w Petersburgu. Święcenia kapłańskie przyjął w 1888 w Płocku. Był profesorem seminarium duchownego w Płocku (w latach 1893–1918) i Petersburgu. W Płocku pracował także przy konsystorzu. Był członkiem kapituły katedralnej, prezesem Towarzystwa Dobroczynności, rektorem seminarium.

29 lipca 1918 został mianowany biskupem pomocniczym diecezji płockiej i biskupem tytularnym Barki. Sakrę biskupią otrzymał 24 listopada 1918. 14 grudnia 1925 został przeniesiony na stolicę biskupią w Łucku. Ingres do katedry odbył 24 lutego 1926. Został mianowany radcą (konsultorem) rzymskiej Kongregacji ds. Kościołów Wschodnich.

W latach 1918–1924 był radcą w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, następnie naczelnikiem wydziału katolickiego i dyrektorem ad personam. W 1920 brał udział w konferencji pokojowej w Rydze jako ekspert ds. majątkowych Kościoła katolickiego. W 1925 współpracował przy zawieraniu konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską jako przedstawiciel Episkopatu Polski[1].

1 sierpnia 1936 założył na terenie diecezji łuckiej Zgromadzenie Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus[2].

Latem 1944 (już po zajęciu Wołynia przez Armię Czerwoną) mianował administratorów apostolskich dla dawnych diecezji kamienieckiej i żytomierskiej, którzy wraz z jeszcze kilkoma kapłanami rozpoczęli pracę duszpasterską, korzystając z kościołów otwartych podczas niemieckiej okupacji Ukrainy sowieckiej. Sytuacja ta nie trwała długo. Już w styczniu 1945 po przesunięciu frontu na Zachód został aresztowany przez NKWD. Oprócz niego aresztowani zostali księża kapituły łuckiej (w tym Władysław Bukowiński) i księża pracujący w Żytomierzu – Bogusław Drzepecki i Stanisław Szczypta. Wszyscy zostali oskarżeni o szpiegostwo na rzecz Watykanu. Szelążek był więziony w Kijowie. Po wojnie w 1946 został deportowany z diecezji w granice Polski, ostatnie lata życia spędził w Zamku Bierzgłowskim k. Torunia.

Pochowany został 13 lutego 1950 w krypcie kościoła św. Jakuba w Toruniu. Uroczystościom pogrzebowym przewodniczył prymas Polski Stefan Wyszyński[3].

23 stycznia 2018 roku dokonano oficjalnego otwarcia krypty i przeniesienia doczesnych szczątków biskupa do sarkofagu, który ustawiono w jednej z kaplic nawy bocznej tegoż kościoła[4].

Proces beatyfikacyjny

[edytuj | edytuj kod]

Z inicjatywy Zgromadzenia Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus przekonanego o świątobliwości jego życia podjęto próbę wyniesienia go na ołtarze[5]. 21 stycznia 2013 Stolica Apostolska wydała tzw. Nihil obstat, czyli zgodę na rozpoczęcie procesu jego beatyfikacji[5]. Proces ten na szczeblu diecezjalnym został rozpoczęty 6 października 2013 przez biskupa toruńskiego Andrzeja Suskiego. Odtąd przysługuje mu tytuł Sługi Bożego. Postulatorką na szczeblu diecezjalnym została siostra Hiacynta Augustynowicz CST[6]. Etap diecezjalny został zakończony 4 września 2016[7], po czym 27 października tegoż roku akta procesowe przekazano do Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych w Rzymie[8].

Publikacje

[edytuj | edytuj kod]

Jest autorem następujących publikacji[9]:

  • Adolf Szelążek: Nauki apologetyczne zastosowane do potrzeb i wymagań duchowych intelligencyi. Warszawa: 1901.
  • Adolf Szelążek: Projekt ustroju Szkoły Rzemiosł w Płocku. Płock: Drukarnia „Kurjera Płockiego” i „Mazura”, 1917.
  • Adolf Szelążek: Memorjał w sprawie majątków kościelnych w Królestwie Polskim zabranych na mocy ukazów 1864 i 1865 r. Płock: Drukarnia „Kurjera Płockiego” i „Mazura”, 1917.
  • Adolf Szelążek: Uwagi o zapisywaniu na marginesach metryk kościelnych wzmianki o faktach zgłaszanych przez urzędy świeckie. Łuck: Drukarnia Kurji Biskupiej, 1931.
  • Adolf Szelążek: O zapisywaniu aktów metrycznych kościelnych dzieci nieślubnych w Polsce. Łuck: Drukarnia Kurji Biskupiej, 1933.
  • Aleksander Syski (przedm. Adolf Szelążek): Ascetyka katolicka: w krótkich naukach dla osób świeckich. Paryż: Drukarnia Kurji Biskupiej w Łucku, 1933.
  • Adolf Szelążek: List pasterski ks. Adolfa Szelążka biskupa łuckiego O zwalczaniu niewiary, ogłoszony dn. 2 lutego 1935 r. Łuck: Drukarnia Kurji Biskupiej, 1935.
  • Adolf Szelążek: List pasterski ks. Adolfa Szelążka biskupa łuckiego Do młodzieży. Łuck: Drukarnia Kurji Biskupiej, 1938.
  • Adolf Szelążek: Podstawy dotacji duchowieństwa katolickiego w Polsce: w okresie przedkonkordatowym. Toruń: Drukarnia Toruńska nr 4 Spółdzielni Wydawn. „Wiedza”, 1947.
  • Adolf Szelążek (wyd. Juliusz Janusz): Moralne odrodzenie świata. Mannheim: 1979.
  • Adolf Szelążek (opracowanie: Hiacynta Augustynowicz CST, Waldemar Rozynkowski): Zapatrzony w Małą Świętą. Kraków: Wydawnictwo Karmelitów Bosych, 2015. ISBN 978-83-7604-342-5.
  • Adolf Szelążek (opracowanie: Hiacynta Augustynowicz CST, Waldemar Rozynkowski): Ukochani Diecezjanie...: listy pasterskie. Warszawa: Promic, 2016. ISBN 978-83-7502-608-5.

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b S. Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 718.
  2. ↑ Historia zgromadzenia. terezjanki.pl. [dostęp 2016-11-21].
  3. ↑ W. Rozynkowski: Sługa Boży bp Adolf Piotr Szelążek (1865–1950). diecezja-torun.pl. [dostęp 2018-01-20].
  4. ↑ P. Borowski: Biskup patrzący w niebo. diecezja-torun.pl, 2018-01-23. [dostęp 2018-01-24].
  5. ↑ a b ~1950~ Adolf Piotr Szelążek. newsaints.faithweb.com. [dostęp 2018-02-09]. (ang.).
  6. ↑ W. Rozynkowski: Otwarcie procesu beatyfikacyjnego Sługi Bożego ks. bpa Adolfa Piotra Szelążka. diecezja-torun.pl, 2013-10-07. [dostęp 2016-11-21].
  7. ↑ Heroiczny Biskup Wygnaniec – zakończył się diecezjalny etap procesu beatyfikacyjnego bpa Adolfa Piotra Szelążka. diecezja-torun.pl, 2016-09-04. [dostęp 2016-11-21].
  8. ↑ H. Augustynowicz: Dokumenty procesu beatyfikacyjnego Sługi Bożego bp. Adolfa Piotra Szelążka w Rzymie. diecezja-torun.pl. [dostęp 2016-11-21].
  9. ↑ Szelążek, Adolf Piotr (1865–1950). [w:] Katalog zbiorów polskich bibliotek naukowych NUKAT [on-line]. katalog.nukat.edu.pl. [dostęp 2018-02-09]. (pol.).
  10. ↑ M.P. z 1938 r. nr 119, poz. 191 „za wybitne zasługi na polu pracy społecznej”.
  11. ↑ M.P. z 1925 r. nr 154, poz. 690. „za zasługi, położone około zawarcia konkordatu ze Stolicą Apostolską”.
  12. ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 21.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Biskupi płoccy
Biskupi diecezjalni
Biskupi pomocniczy
Biskupi łuccy
Diecezja włodzimierska
1375-1425
Diecezja łucka
1358-1946 i od 1998
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Adolf_Szelążek&oldid=74183426”