Marcello Mastroianni
Marcello Mastroianni w 8½ (1963) w reżyserii Federico Felliniego | |
Imię i nazwisko |
Marcello Vincenzo Domenico Mastroianni |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
28 września 1924 |
Data i miejsce śmierci |
19 grudnia 1996 |
Współmałżonek |
Flora Carabella |
Odznaczenia | |
Marcello Vincenzo Domenico Mastroianni (ur. 28 września 1924 w Fontana Liri, zm. 19 grudnia 1996 w Paryżu) – włoski aktor filmowy.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Marcello Mastroianni urodził się 28 września 1924 w miejscowości Fontana Liri. Rodzice aktora, Ida Irolle i Ottorino Mastroianni, poznali się w Rzymie, gdzie Ida pracowała w oddziale Banca d’Italia, natomiast Otterino przyjechał delegowany z prochowni w Fontana Liri, gdzie pracował najpierw jako majster, a potem jako laborant. Ślub odbył się w 1923 w Rzymie, jednak młoda para zamieszkała w Fontana Liri, gdzie żyła większość licznej rodziny Mastroiannich. Dziadek aktora Vincenzo miał dziesięcioro dzieci i pracował tak jak Ottorino w prochowni. W 1926 rodzina Mastroiannich przeniosła się do Turynu. Vincenzo Mastroianni został oddelegowany do tutejszego arsenału z prochowni w Fontana Liri. Natomiast Ottorino Mastroianni stracił pracę w tejże prochowni, ponieważ odmówił wstąpienia do partii faszystowskiej. 7 listopada 1929 Ida Irolle urodziła drugiego syna Ruggiero. W tym czasie cała rodzina Mastroiannich (14 osób) mieszkała w czteropokojowym mieszkaniu.
W 1933 Ida i Ottorino z dziećmi przenieśli się do Rzymu. Początkowo mieszkali u brata Idy Domenico. Był on kolejarzem i mieszkał w małym domku w dzielnicy San Giovanni. Miał pięcioro dzieci i z powodu ciasnoty nie był w stanie długo gościć siostry i jej rodziny. Dlatego Ida i Otterino z dziećmi przeprowadzili się do pokoju z kuchnią na dziesiątym piętrze w budynku przy via Gela w dzielnicy San Giovanni. Ottorino pracował dorywczo jako pomocnik malarski i nie zarabiał dużo. W dodatku zachorował na cukrzycę, czego konsekwencją była postępująca ślepota. W tym czasie Marcello skończył szkołę podstawową Armando Diaz i zapisał się do zawodówki Duca d’Aosta.
W 1936 do Rzymu przeniósł się Vincenzo Mastroianni z żoną i ośmiorgiem dzieci. W garażu przy ulicy San Remo Vincenzo i Ottorino otworzyli zakład stolarski. Natomiast Marcello po trzech latach szkoły zawodowej zapisał się do Instituto Carlo Grella, gdzie mógł zdobyć zawód geometry i technika budowlanego. W wolnych chwilach pomagał dziadkowi i ojcu w zakładzie stolarskim. Marcello Mastroianni zaczął interesować się aktorstwem ok. 1934. Występował w przedstawieniach organizowanych przez proboszcza parafii Santi Fabriano e Venanzio przy via Taranto. W 1938 udało mu się wystąpić w filmie Carmine Gallone Marionetki. Był tam jednym z chłopców oklaskujących śpiewających aktorów. Dopiero w dwa lata później dostał następną rolę w filmie. Zagrał wtedy w dwóch produkcjach: u Alessandra Blasettiego w Żelaznej koronie i u Maria Cameriniego w Historii miłosnej.
W 1942 Marcello Mastroianni poznał Vittorio De Sicę. Było to możliwe, bo matka Marcella znała Marię De Sica, siostrę już wówczas znanego reżysera i aktora. W 1943 Mastroianni skończył naukę w Instituto Carlo Gella i otrzymał dyplom geometry i technika budowlanego. Następnie zapisał się na Uniwersytet w Rzymie (Studium Urbis), na wydział ekonomii i handlu. Musiał równocześnie podjąć pracę zarobkową. Zatrudnił się w rzymskim magistracie jako geodeta. Bardzo chciał dostać się do teatru uniwersyteckiego, w którym w latach czterdziestych pracowało wielu znanych reżyserów i aktorów. Latem 1943 został powołany do wojska. Udało mu się uniknąć wysłania na front, bo zdał odpowiedni egzamin i znalazł się w Wojskowym Instytucie Geograficznym we Florencji. Po podpisaniu rozejmu 8 września 1943 wyżej wymieniony instytut został włączony do Organizacji Todt i przeniesiony do Dobbiaco w Górnej Adydze. W 1944, bojąc się deportowania do Niemiec, Marcello z kolegą sfałszowali przepustki i uciekli do Wenecji. Tam zarabiali malowaniem pocztówek, które sprzedawali turystom. Po wyzwoleniu Wenecji obaj wrócili do Rzymu. Brat aktora Ruggero pracował jako kelner w hotelu „Ludovisi”, gdzie mieszkali alianccy oficerowie. Dzięki temu w tych trudnych czasach rodzinie Mastroiannich powodziło się lepiej niż przed wojną. Natomiast Marcello po powrocie do Rzymu zatrudnił się jako księgowy w angielskiej spółce filmowej Eagle Lion Film.
W 1948 zadebiutował w filmie I miserabili.
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Jego żoną była włoska aktorka Flora Carabella, z którą miał córkę Barbarę. Miał również drugą córkę Chiarę ze swoją partnerką Catherine Deneuve.
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]Dwa razy zdobył Złotą Palmę na festiwalu w Cannes, w kategorii „Najlepszy aktor”, za rolę w Dramacie zazdrości w 1970 i za rolę w filmie Oczy czarne z 1987. Był trzykrotnie nominowany do Oscara w kategorii „Najlepszy aktor” – w 1963 za Rozwód po włosku, w 1978 za Szczególny dzień i w 1988 za Oczy czarne.
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]- 1948 I miserabili
- 1949 Sierpniowa niedziela (Una domenica D’Agosto)
- Cuori sul mare
- 1950 Vita da cani
- Contro la legge
- 1951 Parigi è sempre Parigi
- Cinque mamme ed una culla - Passaporto per l'oriente
- Sensualità
- L'eterna catena
- 1952 Viale della speranza
- Tragico ritorno
- Penne nere
- Dziewczęta z placu Hiszpańskiego (Le ragazze di Piazza di Spagna)
- 1953 Non è mai troppo tardi
- Lulù
- Febbre di vivere
- 1954 Giorni d’amore
- La principessa delle Canarie
- Cronache di poveri amanti
- Schiava del peccato
- Tempi nostri - Zibaldone N.2
- 1955 Tam tam Mayumbe
- Il bigamo
- Piękna młynarka (La bella mugnaia)
- Szkoda, że to łajdak (Peccato che sia una canaglia)
- 1956 La fortuna di essere donna
- Il momento più bello
- 1957 Il medico e lo steegone
- Białe noce (Le notti bianche)
- Padri e figli
- La ragazza della salina
- Un ettaro di cielo
- 1958 Amore e guai
- Sprawcy nieznani (I soliti ignoti)
- Tutti innamorati
- Racconti d’estate
- 1959 Ferdinando I, re di Napoli
- Il nemico di mia moglie - Il marito bello
- 1960 Adua e le compagne
- Słodkie życie (La dolce vita)
- Piękny Antonio (Il bell'Antonio)
- Atto d'accusa
- L'assassino
- 1961 Noc (La notte)
- Fantasmi a Roma
- 1962 Życie prywatne (Vie privée)
- Rozwód po włosku (Divorzio all'italiana)
- Kronika rodzinna (Cronaca familiare)
- 1963 Osiem i pół (Otto e mezzo)
- Towarzysze (I compagni)
- Wczoraj, dziś, jutro (Ieri, oggi, domani)
- 1964 Małżeństwo po włosku (Matrimonio all'italiana))
- 1965 Oggi, domani e dopodomani
- Io, io, io... e gli altri
- Dziesiąta ofiara (La decima vittima)
- Casanova ’70
- Break-up
- 1966 Spara forte, più forte... non capisco!
- 1967 Obcy (Lo straniero)
- 1968 Kochankowie (Amanti)
- Diamanti a colazione
- La legge
- 1969 Słoneczniki (I girasoli)
- 1970 Scipione detto anche l'africano
- Leo the Last
- Dramat zazdrości (Dramma della gelosia - tutti i particolari in cronaca)
- 1971 Giochi particolari
- Permette? Rocco Papaleo
- To zdarza się tylko innym (Ça n'arrive qu'aux autres)
- La moglie del prete
- Correva l’anno di grazia 1870
- 1972 La cagna
- Co? (Che?)
- Tempo d’amore
- 1973 Masakra w Rzymie (Rappresaglia)
- Mordi e fuggi
- Wielkie żarcie (La grande abbuffata)
- 1974 Allonsanfan
- Non toccare la donna bianca
- La pupa del gangster
- 1975 Per le antiche scale
- Niente di grave: suo marito è incinto
- L'idolo della città
- Kobieta na niedzielę (La donna della domenica)
- Todo modo
- 1976 Signore e signori, buonanotte
- Culastrisce nobile veneziano
- 1977 Mogliamante
- Szczególny dzień (Una giornata particolare)
- Podwójne morderstwo (Doppio delitto)
- 1978 L'ingorgo - Una storia impossibile
- Ciao maschio
- Così come come sei
- Krwawe zajście pomiędzy dwoma mężczyznami z powodu pewnej wdowy. Podejrzewa się przyczyny polityczne (Fatto di sangue fra due uomini per causa di una vedova, si sospettano moventi politici)
- 1979 Giallo napoletano
- 1980 Miasto kobiet (La città delle donne)
- Taras (La terrazza)
- 1981 Widmo miłości (Fantasma d’amore)
- Skóra (La pelle)
- 1982 Oltre la porta
- Il mondo nuovo
- Gabriela
- 1983 Storia di Piera
- L'armata ritorna
- 1984 Henryk IV (Enrico IV)
- 1985 Le due vite di Mattia Pascal
- Ginger i Fred (Ginger e Fred)
- Makaroniarze (Maccheroni)
- I soliti ignoti vent'anni dopo
- 1986 Pszczelarz (Il volo)
- 1987 Oczy czarne (Oci ciornie)
- Miss Arizona
- Wywiad (Intervista)
- 1988 Il Mitico Gianluca
- 1989 Splendor
- Która godzina? (Che ora é)
- 1990 Cin Cin
- Wszyscy mają się dobrze (Stanno tutti bene)
- Verso sera
- Il ladro di ragazzi
- 1991 Zawieszony krok bociana (Il passo sospeso della cicogna)
- 1992 Di questo non si parla
- Druga miłość (Used People)
- 1993 Uno, due, tre, stella!
- 1994 Prêt-à-Porter
- 1995 Po tamtej stronie chmur (Al di là delle nuvole)
- Le cento e una notte
- A che punto è la notte
- 1996 ...twierdzi Pereira (Sostiene Pereira)
- Trzy życia, jedna śmierć (Tre vite e una sola morte)
- 1997 Podróż do początku świata (Viaggio al principio del mondo)
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Marcello Mastroianni w bazie IMDb (ang.)
- Marcello Mastroianni w bazie Filmweb
- ISNI: 000000012321590X
- VIAF: 113117366
- LCCN: n83049418
- GND: 118731653
- NDL: 00692192
- BnF: 12556886j
- SUDOC: 034860967
- SBN: RAVV088390
- NLA: 41025658
- NKC: jn20000701181
- BNE: XX1156530
- NTA: 07476876X
- BIBSYS: 90912671
- CiNii: DA07354409
- PLWABN: 9810553794505606
- NUKAT: n99037269
- J9U: 987007460085505171
- CANTIC: a10799576
- LNB: 000244978
- BNC: 000393745
- ΕΒΕ: 185298
- BLBNB: 000187567
- KRNLK: KAC2020K8148
- LIH: LNB:BQVq;=Bw
- Włoscy aktorzy filmowi
- Włoscy aktorzy telewizyjni
- Laureaci Złotego Globu dla najlepszego aktora w filmie komediowym lub musicalu
- Laureaci nagrody BAFTA dla najlepszego aktora pierwszoplanowego
- Laureaci Honorowego Cezara
- Laureaci Nagrody David di Donatello
- Laureaci nagrody za pierwszoplanową rolę męską na Festiwalu Filmowym w Cannes
- Laureaci Europejskiej Nagrody Filmowej Za Osiągnięcia Życia
- Laureaci Pucharu Volpiego dla najlepszego aktora
- Odznaczeni Orderem Zasługi Republiki Włoskiej
- Urodzeni w 1924
- Zmarli w 1996