Stanisław Darski

Stanisław Darski

Data i miejsce urodzenia	17 listopada 1891 Lwów
Data i miejsce śmierci	22 grudnia 1983 Warszawa
Dyrektor Zarządzający Gdynia–Ameryka Linie Żeglugowe
Okres	od 1949 do 1950
Poprzednik	Marius Plinius
Następca	Hilary Sarnecki
Minister żeglugi
Okres	od 13 listopada 1956 do 12 grudnia 1964
Poprzednik	Mieczysław Popiel
Następca	Janusz Burakiewicz
Odznaczenia

Grób Stanisława Darskiego na cmentarzu Witomińskim

Stanisław Darski właśc. Stanisław Menda (ur. 17 listopada 1891 we Lwowie, zm. 22 grudnia 1983 w Warszawie) – polski prawnik, ekonomista i polityk, minister żeglugi w latach 1956–1964 (od 1957 do 1960 minister żeglugi i gospodarki wodnej), konsul honorowy Finlandii w Gdyni od 1934 roku, mistrz Polski w tenisie.

Życiorys

Syn Władysława i Antoniny, w 1921 zmienił nazwisko Menda na Darski. Na Uniwersytecie Jana Kazimierza we lwowie uzyskał w 1916 doktorat prawa, ukończył także Akademię Handlową we Lwowie. Brał udział w bitwie o Lwów w trakcie wojny polsko-ukraińskiej. W 1920 przeniósł się do Gdańska, gdzie pracował w przedsiębiorstwie handlu międzynarodowego „Lambert i Krzysiak”, zajmując się spedycją, żeglugą i handlem morskim. W 1929 został sekretarzem generalnym Związku Gdyńskich Ekspedytorów Portowych. W 1930 został zatrudniony w „Żegludze Polskiej” jako kierownik linii regularnych (m.in. na trasie Gdynia – Ryga – Tallinn – Helsinki), w 1933 objął funkcję zastępcy dyrektora naczelnego, a w 1936 dyrektora ds. handlowych „Żeglugi Polskiej”.

Rozwinął kontakty żeglugowe z Finlandią i w tym właśnie kraju zastał go wybuch II wojny światowej. Przedostał się wkrótce do Wielkiej Brytanii, gdzie kontynuował pracę w „Żegludze Polskiej”, zarejestrowanej jako Polish Steamship Agency Limited. Był również prezesem Związku Armatorów Polskich. Od 1944 do 1945 doradca w Szkole Handlu Zagranicznego i Administracji Portów w Londynie, w lipcu 1945 nawiązał współpracę z powołaną przez Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej Polską Misją Morską w Londynie. W 1946 powrócił do kraju i został wicedyrektorem i dyrektorem Generalnego Inspektoratu dla Portów i Żeglugi oraz dyrektorem Departamentu Portów i Żeglugi w Ministerstwie Handlu Zagranicznego i Żeglugi, następnie do 1949 dyrektor departamentu w Ministerstwie Żeglugi. Brał udział w opracowaniu zagadnień floty handlowej w Planie Odbudowy Gospodarczej. W 1949 przeszedł na stanowisko dyrektora naczelnego przedsiębiorstwa Gdynia–Ameryka Linie Żeglugowe, po czym w 1950 został wykładowcą Wyższej Szkoły Handlu Morskiego w Gdyni. Był na tej uczelni docentem i kierownikiem Katedry Organizacji i Techniki Transportu Morskiego.

W 1947 wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej, a następnie do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, w 1950 usunięty z partii. W listopadzie 1956 został powołany na stanowisko ministra żeglugi w rządzie Józefa Cyrankiewicza, będąc jednym z dwóch bezpartyjnych (obok ministra zdrowia Rajmunda Barańskiego) członków gabinetu. Przeciwstawił się planom likwidacji resortu i podporządkowania go Ministerstwu Handlu Zagranicznego, a nawet doprowadził do poszerzenia zadań o gospodarkę wodną (pełnił kolejno funkcję ministra żeglugi 1956–1957, ministra żeglugi i gospodarki wodnej 1957–1960 i ponownie ministra żeglugi 1960–1964). W grudniu 1964 przeszedł na emeryturę, na czele resortu zastąpił go Janusz Burakiewicz.

W 1961 mianowany profesorem nadzwyczajnym i przewodniczącym Komitetu Badań Morza Polskiej Akademii Nauk, przyczynił się do zdobycia środków na badania oceanograficzne. Na emeryturze pozostał konsultantem programów rozwoju polskiej gospodarki morskiej.

W młodości był czołowym polskim tenisistą. Przed I wojną światową był zaliczany do najlepszych graczy Galicji, w 1922 zdobył złoty medal w grze pojedynczej na drugich w historii mistrzostwach Polski, organizowanych w Łodzi. W 1924 uczestniczył w wyjeździe polskich zawodników na turniej halowy w Barcelonie, stanowiącym jeden z pierwszych kontaktów zagranicznych polskiego tenisa (bez sukcesów sportowych). Latem 1923, korzystając ze służbowego pobytu w Londynie, jako pierwszy reprezentant Polski wystąpił na Wimbledonie; przegrał w I rundzie z Francuzem René Lacoste 0:6, 4:6, 1:6.

Pochowany na cmentarzu Witomińskim w Gdyni (kwatera 57-19-15).

Ordery i odznaczenia

• Order Sztandaru Pracy I klasy (1964)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1947)
• Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: po raz drugi 7 listopada 1938)
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (23 maja 1955)
• Odznaka honorowa "Za zasługi dla Gdańska" (1960)

Bibliografia

• Tadeusz Mołdawa, Ludzie władzy 1944–1991, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1991 (tu miejsce śmierci Warszawa).
• Kordian Tarasiewicz, Opowieści tenisowe z myszką, Wydawnictwo „Tenis”, Wrocław 1992.
• Wimbledon 1923 (wymieniony jako D. Menda) (dostęp: 22 listopada 2008).
• Informacje w BIP IPN.