Marivan
Marivan
(fa) مریوان حاشیه | |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 35°31.62′N 46°10.58′E / 35.52700°N 46.17633°E | |
| Država |  Iran
|
| Pokrajina | Kurdistanska pokrajina |
| Okrug | Marivanski okrug |
| Visina | 1289 m |
| Stanovništvo (2006.) | |
| - Grad | 91.664 |
| Vremenska zona | IRST (UTC+3:30) |
| - Ljeto (DST) | IRDT (UTC+4:30) |
| Pozivni broj | 087 |
| Službene stranice www.marivan.gov.ir | |
| Karta | |
 Plan grada Marivana | |
  Marivan Marivan na karti Irana | |
Marivan (perz. مریوان, ili 
Merivan) je grad u Kurdistanskoj pokrajini na zapadu Irana, u kojem je prema popisu stanovništva iz 2006. godine živjelo 91.664 ljudi.
Marivan se nalazi 75 km zapadno od pokrajinskog sjedišta Sanandadža, 80 km južno od Sakeza, 55 km sjeverno od Pavea, te 15 km od granice s Irakom. Geografski je smješten uz jugoistočnu obalu jezera Zarivara odnosno u dolini rijeke Marivan-Rud, te južnim padinama planina Kale-Kile-Kovs (1802 m) i Gordraš (1777 m) koje pripadaju masivu Zagrosu. Nadmorska visina gradskog područja kreće se od oko 1280 m uz obalu jezera (uz koju je podignut nasip) do 1400 m uz planine. Istočnom riječnom dolinom i tektonskom kotlinom koja prema jugu prati zarivarske konture protežu se plodne poljoprivredne površine, dok na planinama prevladavaju šume. Okolicom grada prevladava sredozemna klima (Csa) i prosječna godišnja temperatura zraka iznosi 14°C, a može varirati od minimalnih –4,5°C u januaru do maksimalnih 36,2°C u julu. Količina padalina iznosi 878 mm godišnje od čega većina otpada na zimu, dok tokom ljeta padalina uopće nema.
| Klimatološki medijani za Marivan | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mjesec | jan-sij | feb-velj | mar-ožu | apr-tra | maj-svi | jun-lip | jul-srp | aug-kol | sep-ruj | okt-lis | nov-stu | dec-pro | godina |
| Apsolutni maksimum (°C) | 5,3 | 7,2 | 13,6 | 17,6 | 25,2 | 31,7 | 36,2 | 35,7 | 31,2 | 24,5 | 16,0 | 8,4 | 36,2 |
| Srednja dnevna (°C) | 0,4 | 2,0 | 7,9 | 11,7 | 17,7 | 22,9 | 27,3 | 26,8 | 22,0 | 16,2 | 9,4 | 3,2 | 14 |
| Apsolutni minimum (°C) | −4,5 | −3,2 | 2,2 | 5,8 | 10,2 | 14,2 | 18,4 | 17,9 | 12,9 | 8,0 | 2,8 | −2,0 | −4,5 |
| Precipitacija (mm) | 172 | 159 | 160 | 106 | 45 | 0 | 0 | 0 | 0 | 27 | 88 | 121 | 878 |
| Izvor: Climate data | |||||||||||||
Zbog obilja slatke vode, okolica Marivana je naseljena još od prahistorijskih vremena. Planinska regija južno od današnjeg grada historijski je poznata kao Avroman i važila je kao proizvodni centar raznog voća, prvenstveno oraha, jabuka i tršlje. U srednjem vijeku mjesto je postalo prometnom stanicom između Iranske visoravni i Mezopotamije s obzirom da su obližnjom dolinom rijeke Dijale vodili putevi k Bagdadu. Godine 1310. područje je pogođeno potresom magnitude Mw = 5,3, no detaljne informacije o tome kako se katastrofa odrazila na kraj nisu poznate. Početkom novog vijeka Marivan dobiva novu geostratešku dimenziju jer postaje graničnim mjestom između Iranskog i Osmanskog Carstva, koji su vodili vjekovne ratove. Rane marivanske utvrde izgradili su Safavidi, a bitno su nadograđene kasnije od strane Kadžara, osobito tokom vladavine Nasrudin-šaha. Marivan je bitnu stratešku ulogu igrao i kasnije u 20. vijeku, posebno tokom Iransko-iračkog rata, zbog čega se u centru odnosno na sjeveroistoku grada i danas nalaze kasarne odnosno vojne baze ("Rad").
Glavne gradske ulice u Marivanu su bulevari Šohada, Šahrdari, Fadžr, 23. tir, Besat, Šahid Ebadat, Imam Homeini, Novruz, Moalem i Kurdistan. Međugradske prometnice koje prolaze kroz Marivan su državna cesta 15 koja ga povezuje s Čenareom i Sakezom na sjeveru odnosno Novsuda, Pavea, Džavanruda, Ravansara i Kermanšaha na jugu, te državna cesta 46 koja vodi prema Sanandadžu i Hamadanu na istoku odnosno do graničnog prijelaza Marzi-je Bašmak (Irak) na zapadu.
Prema popisu stanovništva iz 2006. godine, u Marivanu živi 91.664 stanovnika odnosno 22.440 porodica. Većina stanovnika su etnički Kurdi (npr. pleme Gijavandi), a specifična manjina su Avromani koji govore arhaičnim dijalektom iz guranijske grupe iranskih jezika.
| God. | Pop. | Izvor |
|---|---|---|
| 1991. | 45.205 | Popis |
| 1996. | 60.459 | Popis |
| 2006. | 91.664 | Popis |
| 2011. | 101.047 | Popis |
U Marivanu djeluje podružnica Univerziteta Pajam Nur, te Islamski slobodni univerzitet s kampusom smještenim 2,0 km južno od grada.
- (fa) Službene stranice grada Marivana Arhivirano 2008-08-20 na Wayback Machine-u
- Ostali projekti
 | U Wikimedijinoj ostavi ima još materijala vezanih za: Marivan |