jordskiftelova – Store norske leksikon

Jordskiftelova er ei norsk lov om å endre og fastsetje eigedomsforhold. Ifølgje formålsregelen har lova i oppgåve «å leggje til rette for effektiv og rasjonell utnytting av fast eigedom og ressursar til beste for eigarane, rettshavarane og samfunnet». Jordskiftelova gjeld alle typar eigedom, både på landet og i byane, og omfattar jord- og skogbruksareal, bustadeigedommar, industriområde, parkeringsplassar, bryggjer og hyttetomter.

Faktaboks

Fullt namn: lov om fastsetjing og endring av eigedoms- og rettshøve på fast eigedom m.m.
Kortnamn: jordskiftelova
Forkorting: jskl
Tredd i kraft: 01.01.2016
Lovdata-ID: NL/lov/2013-06-21-100

Lova avløyste jordskiftelova av 1979. Hovudformålet med den nye lova var å lage ei ny moderne jordskiftelov som skulle bli enklare og lettare å forstå for brukarane av lova, då det er mange partar som sjølve prosederer for jordskifterettane. Utover språklege forbetringar, skil den nye lova betre mellom materielle reglar (kva retten kan ta avgjerd om), og prosessuelle reglar (korleis retten skal behandle sakene). Rettsmiddelordninga er også forbetra og forenkla.

Innhaldet i lova

I lova sitt første kapittel fins reglar om lova sitt verkeområde, formål og kva eit jordskifte kan gå ut på. I det andre kapittelet i lova finst reglar om organiseringa av jordskifterettane. I det viktige tredje kapittelet i lova er det gitt reglar om korleis utenlege eigedomshøve skal handterast, og kva for verkemiddel domstolen har til rådvelde, til dømes kan slike tilhøve mellom anna bøtast med å skipe eit sameige der det tidlegare var eineeigarar med motstridande interesser. I det fjerde kapittelet er jordskifteretten gitt kompetanse til å fastsetje grenser for fast eigedom. Jordskifteretten kan òg fastsetje innhaldet i rettar og eigedomstilhøve som eiga sak (rettsutgreiing). I det sjette kapittelet er det gjeve reglar om sakshandsaminga. Mellom anna kan nevnast at det er mange reglar som søkjer å få til minnelege ordningar, som rettsmekling. Jordskifteavgjerder vert gjort av jordskifterettane. Avgjerder frå jordskifterettane kan ankast vidare i dei vanlege domstolane, fyrst til lagmannsrettane. I kapitla fem og sju er det reglar om skjønsavgjerder og sakskostnader.

Historikk

Reglar om jordskifte kan sporast tilbake til Magnus Lagabøtes Landslov av 1274, og truleg enda lenger tilbake. I 1821 fekk vi den fyrste jordskiftelova, avløyst av nye lovar i 1857 og 1882. Den fyrste særdomstolen for jordskiftesaker, Utskiftingsretten, kom til i 1883. Ei ny jordskiftelov såg dagens lys i 1950, og frå då vart omgrepet jordskifte teke i bruk. Nok ei ny lov kom i 1979, som blei avløyst av den gjeldande lova frå 2013.

Les meir i Store norske leksikon

Eksterne lenker

Lovdata: jordskiftelova

Litteratur

Ravna, Øyvind (red.) (2009): Perspektiver på jordskifte. Gyldendal akademisk.

Kommentarar

Kommentarar til artikkelen blir synleg for alle. Ikkje skriv inn sensitive opplysningar, for eksempel helseopplysningar. Fagansvarleg eller redaktør svarar når dei kan. Det kan ta tid før du får svar.

Du må være logga inn for å kommentere.

Fagansvarleg for Fast eiendoms rettsforhold

Gunnar Eriksen

Professor, UiT – Norges arktiske universitet