quisling

Quisling er eit ord som no blir brukt om ein som sluttar seg til eige land sine fiendar, ein landssvikar.

På 1930-talet vart ordet brukt om ein tilhengjar av Vidkun Quisling sine oppfatningar, av Nasjonal Samling eller av liknande rørsler eller parti.

Den eldste kjende bruken av ordet ’quisling’ var i eit nyttårsintervju med Oscar Torp, trykt i fleire Arbeidarparti-aviser 2. januar 1933. I Dagbladet 23. april 1934 brukte Aksel Sandemose ordet i artikkelen «Nazismen og frelsesarmeen». «De svenske quislingene i aktivitet» var ei overskrift i Vestfold Arbeiderblad 10. september 1936.

Under og etter andre verdskrigen vart ordet òg brukt om personar som støtta den tyske okkupasjonsmakta. Den vidare utbreiinga på denne tida går tilbake til The Times’ Stockholm-korrespondent S. Åhman, som tok det opp i avisa få dagar etter 9. april 1940. På grunn av skrivemåten lét ordet seg lett oppta i engelsk, der også verbet to quisle og det avleidde substantivet a quisler førekjem.

Under okkupasjonen frå 1940 til 1945 vart quisling brukt om ein tokronesetel. Ein einkronesetel vart kalla usling, og meininga var at det gjekk «to uslingar på ein quisling».