Фазонавард
Кайхонавард ё Космонавт (дар ШМА ва дигар мамлакатҳо Астронавт, Срасионавт ё Тайконавт), шахсе ки таёрии тиббиву биологи ва техникиро гузаштааст ва дар парвози кайхони ба сифати пилот ё худ экипаж иштирок кардааст.нахустин номзадхо ба сафи кайхонавардон аз байни лётчикхои харби дар СССР ва лётчик - озмоишгарон дар ШМА интихоб карда мешуданд.
Кайҳоннавардӣ ё Космонавтика (аз юнонӣ: χοσμος гирифта шуда маънояш чахони ва юнонӣ: ναυτιχη баҳршиновар мебошад) тадкикоти фазои кайхони бо ёрии аппаратхои кайхони, ки аз тарафи инсон идора мешавад. Аввалин маротиба азхудкунии кайхон 4 октябри соли 1957 аз тарафи олимони Совети ба рох монда шуда буд, дар ин руз ба кайхон спутникро сар додан. Якумин бор Юрий Гагарин 12 апрели соли 1961 ба кайхон парвоз намуд. Якумин бор кайхонаварди америкои Нейл Армстронг 21 Июли соли 1969 аввалин кадамхои худро дар руи мох гузошт ва гуфт - ”Ин кадами хурд барои як шахс лекин чахиши калон ба хамаи одамият ”.
Солхои аввали тараккиёти кайхонаварди аз хамкории байни давлатхо сар нашуда, балки аз мусобикаи байни давлатхо сар шуда буд, (ки он мусобикаи кайхони ном дошт). Хамкории байни давлатхо дар ин соха, танхо дар солхои наздик ба вучуд омад, давлатхо байни худ хамкори эълон карда барои тараккиёти ин соха сахми калон гузоштаанд.
Акнун коидахои кайхонавардон охиста-охиста нав шуда истодааст, таракиёти Туризми кайхони фаъолона таракки карда истодааст. Кайхонавардон боз ба кашви руи мохтоб гузаштани хастанд ва нигохи худро ба суи Марс сафарбар намудаанд.
Муассисаи кайҳонавардӣ
- Муассисаи кайҳонавардии Бразилия - дар соли 1994 тахсис шудааст.
- Муассисаи кайҳонавардии Аврупоӣ ЕКА - соли 1964 тахсис гардидааст.
- Омӯхтани ҳаракати кайҳонавардии Ҳиндустон – соли 1969 тахсис гардидааст.
- Муассисаи кайҳонавардии Канада – соли 1989 тахсис гардидааст.
- Барпошавии ҳаракати кайҳонавардии Чин - соли 1993 тахсис гардидааст.
- Ҳаракати ИМА дар муассисаи кайҳонаварди НАСА – соли 1958 тахсис гардидааст.
- Муассисаи кайхонавардии Федератсияи Русия (ФКА РФ - соли 1990 тахсис гардидааст.
- Муассисаи аэрокайҳонавардии Ҷопон JAXA – соли 2003 тахсис гардидааст.
Инҷоро ҳам бингаред
