Domestikos ton sholon
Bu makale, Bizans İmparatorluğu'nun (330–1453) askeriyesi hakkındaki serinin bir parçasıdır. | |
Yapısal Tarih | |
---|---|
Bizans ordusu: Doğu Roma ordusu, Orta dönem Bizans ordusu (thema • tagmata • Hetaireia), Komninos dönemi ordu (pronoia), Paleologos dönemi ordu (allagia) • Vareg Muhafızları • Generaller | |
Bizans donanması: Rum ateşi • Dromon • Amiraller | |
Seferlerin Tarihi | |
Savaşlar, isyan ve iç savaşlar ve muharebeler listeleri | |
Stratejiler ve taktikler | |
Taktikler • Kuşatmalar • Askeri talimatlar • Tahkimat (İstanbul Surları) |
Domestikos tōn scholōn (Yunanca: δομέστικος τῶν σχολῶν) Bizans İmparatorluğu'nda kıdemli bir askeri makam, 8. yüzyıl ile en az 14 yüzyıl başlarına kadar kullanılmıştır. Başlangıçta basitçe seçkin tagmata alayları kıdemlisi Scholai komutanıydı, Domestikos hızlıca öne çıktı: 9. yüzyıl ortalarında unvanı taşıyanlar temelde İmparatorun yanında Bizans ordusu baş komutanıydı. Makam 12. yüzyılda Megas Domestikos ile çakıştı ve Paleologos Hanedanı döneminde (13.-15. yüzyıllar arası) sadece onursal orta seviye saray unvanlığına indi.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Domestikos tōn scholōn makamını ilk alan kaynaklarda (Günah Çıkartıcı Theofanis'in Vakainamesi) ilk defa 767 yılında gözükür,[1], bu tagmata oluşturulmasından kısa bir süre sonradır. Bunlar Konstantinopolis'ta ya da etrafında konuşlu seçkin süvari alaylarıydı, "domestikos" (δομέστικοι, domestikoi) unvanlı komutanlar tarafından yönetiliyorlardı ve ilgili stratēgoi komutasında Thema ordularından farkları buydu.[2] Latince: Scholae (Yunanca: σχολαὶ, scholai), kıdemli tagmata birliydi, kökleri I. Konstantin (306-337 arası hükümdar) zamanında kurulan Scholae Palatinae birliğine kadar izlenebilir ve başlangıçta magister officiorum komutası altındaydı.[3] Tarihçi J. B. Bury, 624 yılında, Chronicon Paschalede "magister Domestikos" olarak geçen Anianos isimli bir kişiye referans verilmesine kadar izini sürmektedir ve bu görevin Domestikos tōn scholōn görevinin öncülü olduğunu düşünmektedir. Magister officiorum nihayetinde 7.ve 8. yüzyılda bazı fonksiyonlarını kaybetmiş ve Domestikos bağımsız bir makam olmuştur.[1][4][5] 899 yılına ait Kletorologion bu makama bağlı görevlileri şöyle sıralar: yardımcısı ya da topotērētēs (τοποτηρητής), sekreter ya da chartoularios (χαρτουλάριος), şef haberci ya da proximos (πρόξιμος) ve diğer haberciler (μανδάτορες, mandatores) yanında alaya bağlı başka görevliler (cf. Scholae Palatinae makalesi).[6]
9. yüzyılda, Domestikos ton sholon makamının önemi arttı ve bu makamda bulunanlar sıklıkla imparatorun olmadığı durumlarda ordunun başı olarak atandılar. Fakat bu rol henüz kurumsalllşmıştı daha ziyade o sırada görevde olan kişinin yeteneklerine bağlıydı ve daha düşük rütbedeki generaller bazen bu yüksek komutaya atandıkları oluyordu. Yine de Domestikos ton sholon, şöyle öne çıktı ki dönemin kaynakları başka bir nitelik belirtmeden "Domestikos" makamından sıklıkla bahsetmişlerdir ve makamın gücü ile etkisinin, makam imparatora yakın ilişki içinde olan kişilerce doldurulduğunda ortaya çıkmıştır. III. Mihail (842-867 arası hükümdar) zamanında, Domestikos, imparatorluk hiyararşisinde Anatolikon theması Stratigos'u dışında tüm diğer askeri komutanlıkların üstüne yükseltilmiştir. Uygulamada, Domestikos hızla Stratigos'un üstü olabiliyordu, bunun örnekleri Nikiforos Fokas ve İoannis Çimiskes gibi askeri liderler, Anatolikon generalliğinden Domestikos'a terfi ettirilmişlerdir.[7][8]
II. Romanos'un (959-963 arası hükümdar) hükümdarlığında, makam, "Batı Domestikos" (Grekçe: δομέστικος τῆς δύσεως, domestikos tēs dyseōs) ve "Doğu Domestikos" (Grekçe: δομέστικος τῆς ἀνατολῆς, domestikos tēs anatolēs) şeklinde bölündü, sırasıyla Avrupa ve Asya'dan sorumluydular.[4][9][10][11] Scholae alayının komutasıda Domestikos'un yardımcısına (topotērētēs) geçti, bazı zamanlar bu makamdan birçok subayın olduğu görülmüştür.[12] De Ceremoniis (II.3);[9][13] kitabında Domestikos'un atanma seronomisi anlatılmıştır, aynı çalışmada saray seronomilerinde görevleri ve rolü de anlatılmıştır.[14]
Sıradışı bir şekilde 22 yıl bu görevde kesintisiz kalan İoannis Kurkuas gibi bazı istisnalar hariç, Domestikos'un görev süresi istikrarsızdı, Domestikos ortalama 3 ya da 4 yılda bir değişirdi.[15] 10. yüzyıl boyunca, Fokas ailes Domestikos ton sholon makamına hakimdi, makama bu aileden altı kişi getirildi.[16] Makamı tekelleştirmeye yönelik girişimleri, askeri aristokrasinin gücüyle ilgilenen bir dizi imparatorun, askeri olarak aşırı güçlü olan bu makamı hadımlar dahil olmak üzere askeri olmayan saray yetkililerine emanet etmek de dahil olmak üzere -askeri aristokrasinin otoritesini yeniden geri almasından önce özellikle 11. yüzyılın ilk yarısında-[17][18] teorik olarak yasak olmasına rağmen stratopedarches'in alternatif makamı bu amaçla oluşturuldu.[19][20]
10 ve 11. yüzyılda düzensiz surette çeşitli Megas Domestikos (μέγας δομέστικος) ortaya çıkmıştır, buna paralel aynu kişi için "Megas Domestikos ton sholon" ya da "Batı/Doğu Megas Domestikos" gibi diğer formları kullanıldı.[21] Bizanstolog Rodolphe Guilland, bu erken referansların çoğu ya 12. yüzyıl yazarlarının yanlış tarihlendirmesi ya da basitçe "megas" önekinin bu dönemde Drungarioss tēs viglēs ya da Domestikos ton Excubitores gibi diğer kıdemli makamlarda olduğu gibi onursal olarak kullanıldığı durumlar olarak değerlendirir. Yine de Guilland, I. Aleksios (1081-1118 arası hükümdar) zamanından itibaren “Megas Domestikos” ayrı bir makam olduğunu, “düz” Domestikos ton sholon makamlarından kıdemli olduğunu ve imparatorun yanında yeni bir ordu komutanı olduğunu söyler. Bununla birlikte, unvanların kullanımı tutarlı değildir ve Doğu ile Batı arasındaki komutanlığın alışılmış bölünmesi, bazen 12. yüzyıl boyunca Megas Domestikos makamına da uygulanmaktaydı, bu da makamın doğası ve “düz” Domestikos ile ilişkisi üzerine bir karışıklığa neden olmaktadır. Ancak 13. yüzyılda, iki unvan açıkça belirginleşti: Megas Domestikos, tüm ordunun başkomutanı ve devletin en yüksek makamlarından biriydi, Domestikos ton sholon ise görevleri olmayan basit bir saygınlığa düştü, valilere ve diğer orta dereceli memurlara veriliyordu.[22][23] 14. yüzyıl Pseudo-Kodinos'un Makamlar Kitabı'nın kelimeliriyle, "Domestikos ton sholon, bir zamanlar şu anki Megas Domestikos'a benzer bir makamdı, fakat şimdi elinde bir şey yok".[24]
Pseudo-Kodinos'un çalışması, Domestikos ton sholon unvanını imparatorluk hiyararşisinde mistikos ile Megas drungarios tu stolu arasında 31. sıraya koyar.[25] Domestikos'un ayırt edici elbisesi, Pseudo-Kodinos'ta anlatıldığı üzere, altın sırmalı şapka (skiadion), düz ipek kabbadion ceket ve tepede ve bir topuz bulunan gümüş bir baston (dikanikion). Seronomi ve festivallerde, uzun skaranikon giyerdi, bu tören şapkası sarı ipektendi ve altın telden nakış süslenmişti, iktidarda bulunan imparatorun portresi ön tafında, ata binerken hali ise arkada yer alırdı.[14][26]
Bilinen kişilerin listesi
[değiştir | kaynağı değiştir]- Not: Liste sadece mühürler ile ama başka türlü tanımlanamayan sahipleri içermez.
İsim | Görev süresi | İmparator(lar) | Notlar | Kaynak |
---|---|---|---|---|
Antony | c. 767 - c. 780 | V. Konstantinos | Bir patrikios ve sadık iconoclast ("Putkırıcı") ve V. Konstantinos'un yakın bir yaveri, İrini'nin naibeliğinin başlarına kadar görevde kaldı. | [27] |
Bardanios | c. 795/796 | İrini | Bir patrikios, muhtemelen Bardanes Turkos ile aynı kişi. | [28] |
Niketas Triphyllios | c. 797/798 - c. 802 | İrini | Bir patrikios, hadım Aetios ve sonra I. Nikiforos'un gasbını destekledi, ancak bundan kısa bir süre sonra öldü, muhtemelen I. Nikiforos emri ile zehirlendi. | [28] |
Stefen | c. 811 | I. Nikiforos | Korkunç Pliska Muharebesi'nde hayatta kaldı ve Nikiforos'un oğlu Stavrakios'un tahta geçirilmesini yönetti. | [28] |
Peter | Bilinmiyor | I. Nikiforos | Bir patrikios oğlu ve kendisi de bir patrikios, I. Nikiforos tarafından bu göreve atandığı dışında bir şey bilinmemektedir, Pliska Savaşı'nda esir alınmış, sonra keşiş olmuştur. | [28] |
Ermeni Manuil | 830 - ? | Theofilos | Deneyimli general, Araplara ilticasından döndükten sonra magistros unvanı ile beraber verilmiştir. Araplara karşı birçok sefere katılmıştır. Dazimon Muharebesi'nden sonra 838 yılında ölmüş olabilir fakat diğer kaynaklar bu olaydan sonra daha uzun yaşadığını iddia eder. | [29][30] |
Bardas | 858-866 | III. Mihail | III. Mihail'in dayısı, Ana-imparatoriçe Theodora'nın uzaklaştırılmasından sonra, magistros ve Domestikos tōn scholōn olarak atanmıştır. Kouropalatēs görevine yükseltilmiş sonra nihayetinde imparatorluk naibi Sezar olmuştur. Askerî görevlerini çok az icra etmiştir, bu görevleri daha çok oğluna ve kardeşi Petronas'a devretmiştir. | [31] |
Petronas | 863-865 | III. Mihail | III. Mihail'in dayısı ve faal general. Ağabeyi Bardas görevdeyken yüksek komuta görevindeydi, Araplara karşı Lalakaon Muharebesi'ni kazandıktan sonra magistros ve Domestikos tōn scholōn olarak atanmıştır. | [31] |
Antigonos | 865-866 | III. Mihail | Sezar Bardas'ın oğlu, dokuz ya da on yaşındayken onursal olarak bu göreve atanmıştır. Amcası Petronas'ın ölümünden sonra bu göreve başlamıştır. Fakata babasının Makedonyalı Basileios tarafından öldürülmesine engel olamamıştır ve bu olaydan sonra görevden ayrılmıştır. | [32] |
Marianos | Bilinmiyor | I. Basileios | I. Basileios'un kardeşi, St. Euphemia manastırına gömüldüğü dışında hakkında bilgi yoktur. | [32] |
Hristoforos | 870ler | I. Basileios | I. Basileios'un damadı ve bir magistros, Bathys Ryax Muharebesi'nde Paulisyenlere karşı kazanılan zaferde Bizans kuvvetlerine liderlik etmesi dışında hakkında çok az bilgi vardır.. | [32] |
İskitli András | c. 880 - 883, 883 - 887 sonrası |
I. Basileios | Kökeni bilinmemektedir. Araplara karşı saldırılarının ardından Domestikos ve patrikios olmuştur. Saray entrikalarından sonra görevden alınmış, ardılının Araplar karşısında bozgunundan sonra VI. Leon'nun iktidarının başlarında göreve yeniden gelmiş ve öldüğü yaklaşık 887 yılına kadar bu görevde kalmıştır. | [33][34] |
Kesta Stipiotis | 883 | I. Basileios | Muhtemelen Štip'dendir, göreve atnadıktan kısa bir süre sonra Tarsus yakınlarında Yazman el-Hadım tarafından yenilgiye uğratılmış ve öldürülmüştür. | [35] |
Nikiforos Fokas | c. 887 - 895/896 | VI. Leon | Güney İtalya'daki seferleri nedeniyle takdir edilmiştir, Andrew the Scythian'ın ölümünden sonra Domestikos olmuştur ve muhtemelen 895 yılına kadar çoğunlukla Doğu'da hizmet etmiştir. | [35][36] |
Leo Katakalon | 896 - 900s | VI. Leon | Saray muhafızları komutanı ve Patrik I. Fotios'un akrabasıdır, VI. Leon'un hükümdarlığının erken döneminde gözden düşmüş kısa süre sonra geri çağrılmış ve imparatorluk gözdeliğini geri kazanmıştır. Korkunç Boulgarophygon Muharebesinde Bizans Ordusuna komuta etmiştir, muharebe sonrası hayatta kalmış, görevine 900'lü yılların başlarına kadar devam etmiştir. | [37][38] |
Andronikos Dukas | c. 904-906 | VI. Leon | 904 yılında Germanikeia'da Araplara karşı alınan zaferden önce ya da sonra Domestikos olarak atanmıştır, Hadım Samonas'un saray entrikaları nedeniyle görevden alınmıştır. Araplara sığınmış orada esaret altında yaklaşık 910 yılında ölmüştür. | [39][40][41] |
Gregoras Iberitzes | c. 906 | VI. Leon | Iberitzes, Andronikos Dukas ve ailesi tarafından tutulan kaleye karşı gönderildiği 906 yılında kayıtlarda görülür; Dukas hanedanının akrabasıdır ve Konstantinos Dukas'ın gasp teşebbüsünde yer almış ve keşiş yapılıp sürgüne gönderilmiştir. | [40] |
Konstantinos Dukas | ? - 913 | VI. Leon | Andronikos Dukas'ın oğlu, Arap esaretinden kaçmış ve Leon tarafından hüksek askeri makama getirilmiştir. 913 yılında, Domestikos ton sholon olarak, Leon'un küçük yaşta tahta geçmiş oğlu VII. Konstantinos'a karşı gasp teşebbüsünde bulunmuş, fakat başarısız olmuş ve öldürülmüştür. | [37][39] |
Leo Fokas | ilk Görev süresi bilinmemektedir, c. 913 - 919 |
VI. Leon, VII. Konstantinos |
VI. Leon hükümdarlığında bir zaman, sonra tekrar imparatoriçe Zoe'nin naibeliğinin çoğunda magistros rütbesiyle Domestikos olarak hizmet etmiştir. 917 yılında korkunç Achelous Muharebesi'nde Bizans kuvvetlerini komuta etmiştir ancak hayatta kalmıştır. Patrik Nikolaos Mistikos'un çağrısıyla VII. Konstantinos tarafından Domestikos görevinden alınmış ve daha sonra Romanos Lekapenos karşısında tahtın kontrol edilmesi mücadelesinde üstünlük sağladı. Başarısız bir isyan başlattıktan sonra yakalandı ve kör edildi. | [42] |
John Garidas | 919 | VII. Konstantinos | Hetaireia'da yaşlı bir subay, 919 yılında Leo Fokas'ın yerine gelmiştir. | [43] |
Adralestos | c. 920 | I. Romanos | I. Romanos'un hükümdarlığının başlarında, Adralestos Domestikos olarak görev yapmıştır. | [43] |
Pothos Argyros | 920/921-922 | I. Romanos | Pothos Argyros, Adralestos'un ölümünden sonra göreve geldi. 922 tarihli Pegae Muharebesi'ne katıldı ama kurtuldu. | [43] |
İoannis Kurkuas | 922-944 | I. Romanos | I. Romanos'un en yakınlarından biriydi, bu görevi 22 yıl 7 ay elinde tuttu. Melitene'nin fethi, Edessa'dan Mandilo'nun geri alınmasıyla sonuçlanan Araplara karşı sayısız sefere komuta etti. I. Romanos Aralık 944 tarihinde güçten düştükten sonra oğullarınca görevden alındı. | [44][45] |
Leon Argyros | Bilinmiyor | I. Romanos (?) | Pothos Argyros'un kardeşi, VI. Leon'un hükümdarlığında askeri konutan olarak zaten hizmet etmişti. magistros olduğu ve Domestikos makamını elinde tuttuğu bilinmekte ama zamanı bilinmemektedir. R. Guilland, bunun ya I. Romanos'un hükümdarlığının ilk yıllarında ya da onun düşüşünden sonra olduğunu iddia eder. | [46] |
Pantherios | 944-945 | Stefanos ve Konstantinos | İoannis Kurkuas'ın yerine, I. Romanos'un oğulları tarafından atanmıştır, ancak VII. Konstantinos'un onları tahttan uzaklaştırıp, tek imparator olmasıyla, görev süresi kısa sürmüştür. | [47] |
Bardas Fokas | 945-954 | VII. Konstantinos | Seçkin bir general ve Leo Fokas'ın kardeşidir, I. Romanos'un hükümdarlığında gözden düşmüştür. VII. Konstantinos'un Lekapeno ailesine karşı darbesini desteklemiştir, magistros unvanı almış ve Domestikos görevine geri dönmüştür. Askerî kayıtları zayıftır fakat Seyfü'd Devle karşısında birçok mağlubiyette uğramıştır ve yerine oğlu Nikiforos 954 yılında geçmiştir. Nikiforos tahtı ele geçirdiğinde babasını Sezar yapmıştır. | [48] |
Nikiforos Fokas | 954-963 | VII. Konstantinos | Domestikos görevine babasının yerine gelmiştir ve Araplar karşısında birçok başarı kazanmıştır: 957 yılında Adata'yı yağmalamıştır, 960-961 yıllarında Girit'i fethetmiş ve 962-963 yıllarında Hamdanilere karşı zaferler kazanmıştır, II. Romanos'un ölümünden sonra tahta çıkmıştır. İoannis Çimiskes tarafından 969 yılında öldürülmştür. | [49][50] |
Leo Fokas | 959-963 | II. Romanos | II. Nikiforos'un kardeşidir, VII. Konstantinos hükümdarlığında bu kıdemli makamda bulunurken, II. Romanos onu ilk Batı'nun Domestikos'u olarak atadı. 960-961 yıllarında Girit seferi sırasında Doğu'da ağabeyinin yerini aldı ve Seyfü'd-Devle'yi yendi. Nikiforos tahta geçtiğinde onu kouropalatēs baş bakan yaptı. Nikiforos'un öldürülmesinden sonra, Çimiskes'e karşı devamı komplolarda bulundu, kör edilip, sürgüne gönderildi. | [51][52] |
İoannis Çimiskes | 963 - ? | II. Nikiforos | Nikiforos Fokas'ın yeğeni ve yakın yardımcısı, Nikiforos tahta geçtiğinde onu Doğu'nun Domestikos'luğuna yükseltti fakat görevden alındı. Nikiforos'u Aralık 969 tarihinde öldürdü ve öldüğü 976 yılına kadar tahtta kaldı. | [53][54] |
Romanos Kurkuas | 963 - ? | II. Nikiforos | İoannis Kurkuas'un oğlu ve Nikiforos Fokas'un akrabası, Nikiforos tahta geçtiğinde onu Batı'nun Domestikos'luğuna yükseltti | [45] |
Melias | c. 972-973 | I. İoannis | 10. yüzyıl başlarının ünlü aynı isimli stratēgos'unun akrabasıdır, Doğu'nun Domestikos'luğunda bulunmuştur. 972-973 yıllarında yukarı Mezopotamya'ya yapılan sefere komutanlık etmiş ve Amid kuşatması sırasında esir düşmüştür. | [53][55] |
Bardas Fokas | 978-987 | II. Basileios | Fokas kabilesinin imparatorluk arzularının mirasçısıdır, Çimiskes'e karşı ayaklandı fakat Bardas Skleros tarafından mağlup edilip, esir alındı. 978 yılında II. Basileios'a karşı Skleros'un isyanı ile mücadele etmesi için serbest bırakılıp, Doğu'nun Domestikos'luğu görevine getirildi. Skleros'u yendi amam 987 yılında bu sefer kendisi II. Basileios'a karşı isyan etti, Nisan 989 ayında Abidos'ta imparatora karşı bir muharebenin ortasında öldü. | [56] |
Stephen Kontostephanos | c. 986 | II. Basileios | Bulgaristan'a karşı sefer sırasında Batı'nun Domestikos'udur ve Trayan Boğazı Muharebesi'nde alınan ağır mağlubiyetin bir parçasıdır. | [57] |
Nikiforos Uranos | 996-999 | II. Basileios | II. Basileios'un yetenekli generali ve sırdaşı olarak, 997 yılında Sperkhios Muharebesi'nde kesin bir şekilde mağlup ettiği Bulgaristan Çarı Samuil'in talanlarını engellemek için "tüm Batının efendisi" olarak atandı. 999 yılında, Suriye sınırını güçlendirip ve Fâtımî Devleti'ne karşı başarılar kazanacağı Antakya'ya doux olarak doğuya gönderildi. | [57][58] |
Nicholas | 1025-1028, 1042-1044(?) |
VIII. Konstantinos Zoi |
VIII. Konstantinos hadım gözdelerinden biridir, proedros, parakoimōmenos ve Domestikos ton sholon unvanlarına sahipti, ancak yasal olarak ikinci ofisten yasaklanmıştı. III. Romanos tarafından görevinden alındı,1042 yılında Zoi tarafından geri çağrıldı ve "Doğu domestikos" olmuştur. Bu görevde 1043 yılı Rus saldırılarına karşı savunmaya komuta etmiş ve Ermenistan'a başarısız bir seferde bulunmuştur, bunun üzerine askeri komutanlıktan alınmıştır. | [59] |
Symeon | 1030 - ? | III. Romanos | VIII. Konstantinos hadım gözdelerinden biridir, proedros ve Drungarios unvanlarına sahipti. III. Romanos'un Zoi ile evliliği dolayısıyla tahta geçmesinde önemli rol oynamış ve 1030 yılında "Doğu domestikos" olmuştur. | [60] |
Konstantinos | 1037-1041 1041-1042 |
IV. Mihail V. Mihail |
IV. Mihail'in hadım kardeşidir, yaklaşık 1034/1035 yılında Antakya'ya doux olmuş ve 1037 yılında "Doğu domestikos" görevine yükseltilmiştir. Liderliği başarılı değildi ve 1040 yılında başarısız bir komplo ona karşı yöneltildi. Mihail'in ölümünden sonra Konstantinos, Zoi tarafından geri çağrılde ve sürgüne gönderildi. Yeğeni V. Mihail tarafından geri çağrıldı ve nōbelissimos makamına yükseltildi ancak onun tahttan indirilmesinden sonra kör edilip, tekrar sürgüne gönderildi. | [61][62] |
Constantine Kabasilas | 1042 - ? | Zoi | V. Mihail'e karşı isyanın liderlerinden biridir, Zoi tarafından Batı'nın doux'u yapılmıştır. | [63] |
Konstantinos Arianites | c. 1048-1050 | IX. Konstantinos | Seçkin bir general, Peçeneklere karşı seferlerde "Batı'nın [birliklerinin] efendisi" makamını elinde tuttuğu kaydedilmiştir. 1050 yılında Hadrianapolis önünde öldürülmüştür. | [64] |
Theodore | 1054-1057 | Theodora | İmparatoriçenin sırdaşı bir hadımdır, "Doğu domestikos" görevine terfi ettirilmiş ve proedros unvanı verilmiştir. Türkler ile savaşmak üzere Doğu'ya gönderilmiştir. İsaakios Komnenos isyanının üzerine yürümüş ancak Patroe Muharebesi'nde mağlup olmuştur. | [65] |
İoannis Komnenos | 1057 - ? | I. İsaakios | I. İsaakios'un kardeşi, ağabeyi tarafından Kuropalatis ve Megas Domestikos görevlerine terfi ettirlmiştir. Megas Domestikos ataması muhtemelen sonraki kaynaklar tarafından yanlış tarihlenmiştir ve gerçek unvanı muhtemelen "Batı Domestikos ton sholon" idi. | [66] |
Filaretos Brachamios | c. 1068 - c. 1071 1078 - ? |
Romen Diyojen III. Nikiforos |
Ermeni aristokrat, Romen Diyojen tarafından "Doğu domestikos" görevine terfi ettirilmiştir, muhtemelen VII. Mihail tarafından görevden alınmıştır ve III. Nikiforos tarafından tekrar göreve getirilmiştir. | [66] |
Andronikos Dukas | c. 1072 | VII. Mihail | Sezar İoannis Dukas'ın en büyük oğlu, prōtoproedros ve prōtovestiarios, tahttan indirilen Romen Diyojen karşına çıkması için "Doğu domestikos" olarak atanmıştır. | [67] |
İsaakios Komnenos | c. 1073 | VII. Mihail | Kuropalatis İoannis Komnenos (I. İsaakios'un kardeşi) oğludur, domestikos yapılıp, Türklere karşı gönderilmiştir, fakat yakalanıp, esir düşmüştür. | [67] |
Aleksios Komnenos | 1078-1081 | III. Nikiforos | I. İsaakios'un yeğenidir. Nikiforos Bryennios ve Nikiforos Basilakis isyanları ile mücadele etmesi için "Batı domestikos" olarak atanmıştır. 1081 yılında, III. Nikiforos'u tahttan indirip, imparator olmuştur, öldüğü 1118 yılına kadar hüküm sürmüştür. | [68] |
Gregorios Pakourianos | 1081-1086 | I. Aleksios | Aleksios Komnenos'un tahta geçmesinden sonra "Batı Megas domestikos" olarak atanmıştır, 1086 yılında muharebede öldürülmüştür. R. Guilland, onu "Megas domestikos" unvanı alan ilk kişi olarak değerlendirir. | [69] |
Adrianos Komnenos | 1086 - 1095 sonrası | I. Aleksios | I. Aleksios'un kardeşi, "Batı Megas domestikos" olarak 1086 yılında Pakourianos'un yerini almıştır. | [70] |
Aleksios Gidos | c. 1185 ca. 1194 |
I. Andronikos II. İsaakios |
1185 yılında "Doğu Megas domestikos", korkunç Arkadiopolis Muharebesi'nde Bizans kuvvetlerine komuta ettiği 1194 yılında ise "Batı Megas domestikos" olarak bilinir. | [71] |
Basileios Vatacis | 1185 sonrası-1194 | II. İsaakios | II. İsaakios'un yeğeni ile evlidir, "Doğu Megas domestikos" ve Thrakesion doux olarak, 1189 yılında Theodore Mankaphas'ın isyanını bastırmıştır. 1193 yılında Hadrianapolis'te "Batı Megas domestikos" idi. Arkadiopolis Muharebesi'nde öldürüldü. | [72] |
Tzamplakon | bilinmiyor | III. İoannis | Aleksios Tzamplakon'un babası ve ailenin bilinen ilk üyesidir, III. İoannis (1222-1254 arası hükümdar) hükümdarlığında unvanı elinde tutmuştur. | [73] |
Theodotos Kalothetos | c. 1254/1258 | III. İoannis ya da II. Theodoros |
II. Theodoros (1254-1258 arası hükümdar) tarafından ona hitaben yazılan mektupta kullanılan unvandan bilinmektedir. 1259 yılında Thrakesion Theması valisiydi. | [73] |
Ferrand d'Aunes | c. 1304 | II. Andronikos | Katalan paralı asker, "Domestikos tōn scholōn" makamına yükselerek Bizans aristokrasisine girmiş, Raoul ailesinden biriyle evlenmiştir. | [73] |
Manuil Dukas Laskaris | c. 1320 | II. Andronikos | Bu unvanı alan bilinen son kişidir. 1320 yılında Batı'nın Domestikos tōn scholōn'u ve Selanik valisi olarak zikredilmiştir. | [74] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ a b Bury 1911, s. 50.
- ^ Bury 1911, ss. 47-48.
- ^ Kajdan 1991, ss. 1851-1852.
- ^ a b Oikonomides 1972, s. 329.
- ^ Guilland 1967, s. 428.
- ^ Bury 1911, ss. 51-57.
- ^ Bury 1911, ss. 50-51.
- ^ Guilland 1967, ss. 428-429, 434, 445-446.
- ^ a b Bury 1911, s. 51.
- ^ Kühn 1991, ss. 84, 135ff..
- ^ On the various variants of the titles used by the Byzantine writers, cf. Guilland 1967, ss. 429-430
- ^ Kühn 1991, ss. 84-85.
- ^ Guilland 1967, s. 431.
- ^ a b Guilland 1967, s. 435.
- ^ Guilland 1967, ss. 431-432.
- ^ Guilland 1967, s. 430.
- ^ Guilland 1967, ss. 430-431.
- ^ Kajdan 1991, s. 648.
- ^ Oikonomides 1972, ss. 334-335.
- ^ Kajdan 1991, s. 1967.
- ^ cf. Guilland 1967, ss. 405ff.
- ^ Guilland 1967, ss. 414-415, 454-455.
- ^ Kajdan 1991, ss. 648, 1329-1330.
- ^ Verpeaux 1966, s. 179.
- ^ Verpeaux 1966, s. 138.
- ^ Verpeaux 1966, s. 160.
- ^ Guilland 1967, ss. 435-436.
- ^ a b c d Guilland 1967, s. 436.
- ^ Guilland 1967, ss. 436-437.
- ^ Kajdan 1991, s. 1289.
- ^ a b Guilland 1967, s. 437.
- ^ a b c Guilland 1967, s. 438.
- ^ Guilland 1967, ss. 438-439.
- ^ Tougher 1997, ss. 58, 204.
- ^ a b Guilland 1967, s. 439.
- ^ Tougher 1997, ss. 204-205.
- ^ a b Guilland 1967, s. 440.
- ^ Tougher 1997, ss. 80-81, 85-86, 205.
- ^ a b Kajdan 1991, ss. 655-657.
- ^ a b Guilland 1967, ss. 439-440.
- ^ Tougher 1997, ss. 208-210.
- ^ Guilland 1967, ss. 440-441.
- ^ a b c Guilland 1967, s. 441.
- ^ Guilland 1967, ss. 442-443.
- ^ a b Kajdan 1991, s. 1157.
- ^ Guilland 1967, ss. 441-442.
- ^ Guilland 1967, s. 443.
- ^ Guilland 1967, ss. 443-444.
- ^ Guilland 1967, ss. 444-445.
- ^ Kajdan 1991, ss. 1478-1479.
- ^ Guilland 1967, s. 445.
- ^ Kajdan 1991, s. 1667.
- ^ a b Guilland 1967, s. 446.
- ^ Kajdan 1991, s. 1045.
- ^ Kajdan 1991, s. 1334.
- ^ Guilland 1967, ss. 447-448.
- ^ a b Guilland 1967, s. 448.
- ^ Kajdan 1991, ss. 1544-1545.
- ^ Guilland 1967, s. 449.
- ^ Guilland 1967, ss. 449-450.
- ^ Guilland 1967, s. 450.
- ^ Ringrose 2003, ss. 191-192.
- ^ Garland 1999, ss. 143, 145.
- ^ Guilland 1967, s. 451.
- ^ Guilland 1967, ss. 452-453.
- ^ a b Guilland 1967, s. 453.
- ^ a b Guilland 1967, s. 454.
- ^ Guilland 1967, ss. 406, 454.
- ^ Guilland 1967, ss. 407, 454.
- ^ Guilland 1967, s. 407.
- ^ Guilland 1967, ss. 408-409, 455.
- ^ Guilland 1967, ss. 408, 455.
- ^ a b c Guilland 1967, s. 455.
- ^ Guilland 1967, ss. 455-456.
- Genel
- Bury, J. B. (1911). The Imperial Administrative System of the Ninth Century – With a Revised Text of the Kletorologion of Philotheos [Dokuzuncu Yüzyılın İmparatorluk İdari Sistemi - Filotheos'un Kletorologion'unun Gözden Geçirilmiş Metni ile] (İngilizce). Londra: Oxford University Press. OCLC 1046639111 – Archive.org vasıtasıyla.
- Garland, Lynda (1999). Byzantine empresses: women and power in Byzantium, AD 527-1204. Londra and New York: Routledge. ISBN 978-0-415-14688-3. 27 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2016.
- Guilland, Rodolphe (1967). "Le grand domestique". Recherches sur les institutions byzantines [Bizans Kurumları Üzerine Çalışmalar]. Berliner byzantinische Arbeiten 35 (Fransızca). I. Berlin ve Amsterdam: Akademie-Verlag & Adolf M. Hakkert. ss. 405-425. OCLC 878894516.
- Guilland, Rodolphe (1967). "Le Domestique des Scholes". Recherches sur les institutions byzantines [Bizans Kurumları Üzerine Çalışmalar]. Berliner byzantinische Arbeiten 35 (Fransızca). I. Berlin ve Amsterdam: Akademie-Verlag & Adolf M. Hakkert. ss. 426-468. OCLC 878894516.
- Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8.
- Lounghis, Tilemachos C. (1996). "The Decline of the Opsikian Domesticates and the Rise of the Domesticate of the Scholae". Byzantine Symmeikta, 10. Atina: Institute for Byzantine Research. ss. 27-36. ISSN 1105-1639. 21 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2016.
- Oikonomides, Nikolaos (1972). Les listes de préséance byzantines des IXe et Xe siècles. Paris: Centre National de la Recherche Scientifique. 3 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2016.
- Ringrose, Kathryn M. (2003). The Perfect Servant: Eunuchs and the Social Construction of Gender in Byzantium. Chicago: University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-72015-9.
- Tougher, Shaun (1997). The Reign of Leo VI (886-912): Politics and People. Leiden and New York: BRILL. ISBN 978-90-04-10811-0. 27 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2016.
- Verpeaux, Jean, (Ed.) (1966). Pseudo-Kodinos, Traité des Offices (Fransızca). Paris: Centre National de la Recherche Scientifique.