Rafał Miśta

George P. Murdock's Ethnographic Atlas is one of the largest and most popular ethnographic databases in the world. It takes the form of a table containing systematically coded cultural characteristics for nearly 1,300 societies from around the world, and its structured form is particularly suited to cross-cultural quantitative research. One issue often raised in the context of using the Ethnographic Atlas is the underrepresentation of European ethnic groups. The aim of this paper is to examine how the database represents the territory of the Polish-Lithuanian Commonwealth: what are its deficiencies and what are the potential opportunities for its improvement in terms of representativeness and cultural diversity. For this purpose, a descriptive-statistical analysis of representativeness, cultural variation, and cultural similarities and differences between ethnic groups from the territory of the Commonwealth was conducted. The purpose of this paper is to help ethnographers decide what data in the Ethnographic Atlas can be added to or improved in a way that is effective in terms of the character and application of the dataset.

W artykule przeanalizowano zapisy melodii flisackich ze zbiorów Oskara Kolberga: ich opisy, noty lokalizacyjne i własności rytmiczne. Obserwacje skonfrontowano z opisywanymi w literaturze etnograficznej potencjalnymi uwarunkowaniami obiegu i różnicowania się folkloru muzycznego flisaków w XIX w.

Głównym celem artykułu jest analiza zmian w dostępie do społecznie cenionych dóbr (zmian postrzeganych subiektywnie przez respondentów), takich jak zamożność, wpływy i poważanie, a także analiza wpływu tych zmian na decyzje o głosowaniu. Stawiamy następujące pytania badawcze: czy w ciągu czterech lat urzędowania PiS dokonało redystrybucji bogactwa, władzy i prestiżu w polskim społeczeństwie? Czy ci, do których ta oferta była przede wszystkim skierowana (czyli osoby nieuprzywilejowane w dostępie do wyżej wymienionych dóbr), uważają, że ich sytuacja w tym zakresie poprawiła się? Dane PGSW pozwalają zidentyfikować statystycznie istotną różnicę w ocenie ostatnich czterech lat (pod względem dostępu do społecznie cenionych dóbr) między elektoratem PiS a innymi grupami w polskim społeczeństwie. Stwierdzamy, że zmienna ta wywiera znaczący wpływ na głosowanie, nawet gdy wiele innych istotnych determinant zachowań wyborczych w Polsce jest kontrolowanych. Wyniki tych analiz stanowią wkład w piśmiennictwo dotyczące demokracji, zachowań wyborczych, populizmu, a przede wszystkim populistów u władzy.

On the basis of Dan Sperber's model of cultural attraction (Sperber 1996), it is verified how various levels of cultural transmission accuracy influence the role of cultural attractors with different strengths. To this end, a simulation model is used, in which cultural representations are transmitted in a continuous space of possibilities. The conclusion is that the role of cultural attractors is enhanced (more cultural representations are going to be concentrated in the vicinity of attractors) when the cultural transmission is relatively faithful. Thereby, weak forces of attraction can be substituted by accurate transmission and the influence of strong attractors can be neutralized by too unfaithful transmission. This applies especially to cultural transmissions where large random modifications of the original cultural item are allowed rather than in case of constant error during copying.

Equivalence scales are commonly employed in income analysis to compare the wealth of households of various compositions (e.g., 0-child, 1-child). The choice of weights for this type of analysis is not self-evident. In this paper, subjective equivalence scales for households in Poland, the Czech Republic, and Hungary are estimated. We use longitudinal EU-SILC data for 2005–2012 following the approach of Goedhart et al. (1977) as employed by Bishop et al. (2014). The use of longitudinal data shows that previous results on the subjective minimum income that were based on the OLS estimates for cross-section data overestimated the impact from current income and underestimated the role of economies of scale. Subjective equivalence scales imply a decreasing marginal cost of children in the three countries, which makes them distinct from the OECD scale. The marginal cost of a first child is similar to the values assumed in the OECD scale, but the cost of a second child is much lower.

Purpose – The purpose of this paper is to calculate the subjective equivalence scale and poverty rates for Poland and compare them to equivalence scales in Eastern and Western Europe.

Design/methodology/approach – The analysis is based on European Union Statistics on Income and Living Conditions data for 2005-2012. In particular, the authors capture the minimum needs income question
and, knowing the minimum needs income of each individual’s observation, apply OLS regression controllingfor income and household structure to estimate the poverty threshold, equivalence scales and poverty.

Findings – The subjective equivalence scales for the Euro Zone are constant for the period 2004-2012 and less stable for the CEE countries. The child cost in relation to the cost brought by an additional adult is higher in the CEE countries than in the Euro Zone countries. The subjective poverty rates are lower than the OECD rates. The only exceptions are Latvia, Estonia and Bulgaria.

Originality/value – The authors extend the analysis made by Bishop et al. (2014) by adding data for the years after 2007 and countries outside the Euro Zone.

Celem pracy jest poszerzenie wiedzy o procesach usamodzielniania się młodych ludzi w krajach Europy Środkowej i Wschodniej. W artykule wykorzystano dane z Badania Dochodów i Warunków Życia Ludności (EU-SILC) z lat 2005–2012 do analizy związku między zamożnością gospodarstwa domowego, płcią i wiekiem dziecka a prawdopodobieństwem wyprowadzki z domu rodziców. Badanie przeprowadzono dla gospodarstw domowych z Polski, Czech, Węgier i Estonii. Zidentyfikowane zależności nie różnią się od zaobserwowanych uprzednio w krajach Europy Zachodniej – wcześniej z domu rodziców wyprowadzają się kobiety, a wpływ zamożności jest zróżnicowany w zależności od kraju. Mimo podobnego poziomu rozwoju gospodarczego i historii zmian społeczno-gospodarczych, wzorzec wyprowadzek w Estonii jest bliższy państwom skandynawskim niż krajom Europy Środkowej.

The issue of the evolution and dynamics of elites is extremely important in cultural and social evolution. Over the last 50 years, there was significant progress in natural science-based studies of cultural and social change (which were conducted under the “cultural evolution” heading) and we can expect that with time, the elites will become an important research topic of this branch of science. However, at present, this issue is still undertheorized by the representatives of the modern evolutionary perspective. My paper presents this approach and discusses whether and how the evolution of elites can be analysed in a framework of cultural evolution. I focus on the shorter-term and regional scale of the evolution of the elite, and I ask how to link this issue with three branches of modern Darwinian-based social science: the cultural attraction theory (also called “cultural epidemiology”), the selectionist approach, and the populational-ecological perspective. In the article I review some potential theoretical and empirical areas, illustrating them with examples from the modern history of Polish elites. The case of Poland (or even wider: of Central Europe) seems to be particularly interesting because of the high level of political instability in this part of Europe over the last hundred years. The losses and regains of autonomy by political units may allow us to have an opportunity to study the feedbacks between inter-group and intra-group competition in modern societies. This fact is even reflected in the previous sociological studies of Central European elites, which oft-emphasize the dynamic character of social change in the region and propose explanations which can be interpreted as variants of evolutionary reasoning. However, at the current level of development of the studies of cultural evolution, there are still substantial theoretical barriers to proposing concrete (in terms of hypotheses, research tools, and data) empirical applications of an evolutionary perspective. What I see as potentially the most relevant way to overcome this problem is to collect quantitative historical data (prosopographical, genealogical, proxy variables for inter- and intra-elite competition). In the case of Poland (and Central Europe), it would be worth checking how the empirical dynamics of inter- and intra-elite competition looks and whether it is different from Western Europe and the United States.

Link do prezentacji: http://konferencjainstrumentologiczna.pl/1431

Rozwijająca się dziedzina ewolucji kulturowej bada zmiany kulturowe jako efekty mechanizmów ewolucji darwinowskiej. Jedną z ważniejszych prac w tym nurcie jest przeprowadzona przez I. Tëmkina i N. Eldredge’a analiza filogenetyczna bałtyckich psalteriów (w biologii analizy takie służą ustalaniu historii rozwojowej organizmów). Do wniosków z ich badań należy spostrzeżenie, że zastosowana metoda w odniesieniu do tradycyjnych instrumentów ludowych daje nieoczekiwanie rozsądne wyniki, pomimo istotnych różnic między ewolucją biologiczną i kulturową. Celem niniejszego referatu jest zaprezentowanie analogicznej analizy dla dud (współczesnych i historycznych) z obszaru Europy Środkowo-Wschodniej. Dudy jako przedmiot badań tego rodzaju są o tyle ciekawe, że wiele przemian tych instrumentów jest bądź to udokumentowanych, bądź też panuje konsensus wobec ich charakteru i kierunku. Pozwala to założyć, jak drzewo filogenetyczne dud powinno wyglądać, a następnie sprawdzić, jak w jego odtworzeniu sprawdzają się metody obliczeniowe zaczerpnięte z biologii ewolucyjnej.

Wystąpienie dotyczy roli basów w XIX-wiecznych polskich kapelach ludowych. Jaki jest stan badań dotyczący tego instrumentu? Co tak naprawdę kryło się pod określeniem składu kapeli jako „skrzypce i basy”, na które można natknąć się w relacjach dawnych obserwatorów? Jak mogły wyglądać dawne praktyki wykonawcze związane z tym instrumentem? Referat ma charakter przeglądowy i zarysowujący potencjalne problemy badawcze.

The starting point of the research is the matching of variants of the 19th-century tunes collected by Oskar Kolberg in the area of Poland with the exact geographical locations of their sources. It gives a picture of a geographical distribution of melodic variants from the period (1839-1890) when a circulation of folk tunes was mainly based on oral transmission. Especially, it allows comparing melodic similarities with geographical proximities of performers of the tunes.

In the oral culture, the geographical distance is one of the most apparent obstacles for the cultural transmission: it makes the cultural contact rarer and transmission chains longer. Taking the spatial dimension into account gives a new way to study the evolution of folk tunes.