Moirt
Li moirt ou moraedje, c' est l' fén del veye, po les djins, les biesses, et les plantes ki n' ridjetèt nén.
Motlî
[candjî | candjî l’ côde wiki]Ene djin, on dit k' ele mourt.
Po les biesses, on dit purade "crever". Portant, les acleveus di tchvås et d' moxhes al låme ont ptchî d' eployî l' minme mot ki po les djins (mori). On pout eto dire "peri".
Po les plantes, on dit purade : "souwer, setchi, souwer evoye".
Cwand l' cåze del moirt n' est nén cnoxhowe, on dit ki l' djin a morou… do mora.
Apriyesse del moirt
[candjî | candjî l’ côde wiki]On dit todi ki cwand on est moirt, on n' rivént nén.
Portant gn a des djins k' estént moirts clinicmint et k' ont rivnou a zels. Il ont raconté leu apriyesse do cåzu-moraedje
Dujhances åtoû del moirt
[candjî | candjî l’ côde wiki]Ene djin ki mourt, on l' etere dins ene cimintire et lyi fé ene tombe. Les Celes fijhént des tombales; les Merovindjins des tomboes.
Sacwantès djins u sacwantès rlidjons ont meyeu di rayi leus moirts.
Cwand ene djin mourt, les parints et les soçons prezintèt leus condoleyances a s' famile. Li moirt d' ene djin est shuvowe d' on doû.
Essegnes del moirt
[candjî | candjî l’ côde wiki]Li moirt est sovint rprezintêye pa ene fåtcheuse.
Carculaedje des moirts dins les maladeyes
[candjî | candjî l’ côde wiki]Li minêyolodjince carcule li "morance" des djins et des biesses di cåze d' ene metowe maladeye.