‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌شهرها‪...‬‬ ‫طراحی‌سیستم‌ارزیابی‌و‌گزارش‌دهی‌عمل‌کرد‌پایدار‌شهرداری‌کالن‬ ‫‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌فصلنامه‌بهداشت‌و‌ایمنی‌کار‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌جلد‌‪‌/8‬شماره‌‪‌/‌1‬بهار‌‌‪1397‬‬ ‫مطالعه‌موردی‪‌:‬عمل‌کرد‌سالمت‌شهرداری‌تهران‬ ‫مهسا ماپار‪ -1‬محمد جواد جعفری‪ -*،2‬نبی اله منصوری‪ -3‬رضا ارجمندی‪ -4‬رضا عزیزی نژاد‬ ‫‪5‬‬ ‫‪Jafari1952@yahoo.com‬‬ ‫تاریخ دریافت‪1396/2/30 :‬‬ ‫تاریخ پذیرش‪1396/8/3 :‬‬ ‫‌‌‌‌‌چکیده‬ ‫مقدمه‪ :‬مسوولیت دست یابی به اهداف توسعه پایدار در بسیاری از کالنشهرهای دنیا و به تبع آن کالنشهر تهران‬ ‫به شهرداریها واگذار گردیده است‪ .‬از آن جایی که هدف بیش تر فعالیتهای دوست دار محیطزیست در بعد‬ ‫شهرداریها حفاظت از سالمت جسمی و روانی شهروندان است‪ ،‬ارزیابی پایداری سالمت عمل کرد شهرداری به‬ ‫یکی از مباحث نوین توسعه پایدار کالنشهرها تبدیل شده است‪ .‬لذا هدف از این مطالعه‪ ،‬طراحی ابزاری برای ارزیابی‬ ‫عمل کرد پایدار شهرداری تهران در حوزه فعالیتها و خدمات مرتبط با سالمت میباشد‪.‬‬ ‫روش کار‪ :‬در این پژوهش با تهیه ابزار مبتنی بر معیار‪ ،‬اقدام به استخراج و بومیسازی معیارهای مرتبط با حوزه‬ ‫پایداری سالمت به صورت مطالعه موردی در شهرداری تهران گردید‪ .‬جهت تعیین لیست اولیه معیارهای مؤثر‪ ،‬در‬ ‫ابتدا راهنماها و استانداردهای مرتبط با حوزه پایداری سالمت مورد بررسی قرار گرفت که منجر به استخراج لیست‬ ‫اولیه معیارها گردید‪ .‬سپس با به کارگیری روش دلفی دو مرحلهای و با همکاری گروه ‪ 12‬نفره از خبرگان‪ ،‬اهمیت‬ ‫معیارهای استخراجی در طیف هفت مرحلهای لیکرت مورد سنجش قرار گرفت‪ .‬معیار پذیرش‪ ،‬انحراف معیار کم تر‬ ‫از ‪ 1‬و میانگین بیش تر از ‪ 70‬درصد امتیاز کل در نظر گرفته شد‪.‬‬ ‫یافته ها‪ :‬یافتههای این پژوهش منجر به استخراج ‪ 11‬گروه اصلی ارزیابی پایداری عمل کرد سالمت و ‪ 28‬معیار زیر‬ ‫مجموعه گردید‪ .‬معیارهای مربوط به گروههای «فضای سبز» و «پسماند» با اختالف اندک به ترتیب جایگاه اول و‬ ‫دوم اهمیت را در حوزه پایداری سالمت به دست آوردند و معیارهای گروههای «برنامهریزی شهری»‪« ،‬زندگی فعال‬ ‫و سالم» و «خدمات بهداشتی و سالمتی» نیز با اختالف نزدیکی نسبت به یک دیگر در انتهای لیست قرار گرفتند‪.‬‬ ‫نتیجه گیری‪ :‬نتایج این مطالعه نشان داد که با توجه به اختالف کم بین امتیاز گروههای اصلی انتخابی در عمل‬ ‫کرد پایداری سالمت شهری (کم تر از ‪ 1‬نمره اختالف امتیاز بین باالترین و پایینترین گروه) و نیز کسب حد‬ ‫نصاب پذیرش توسط هر یک از ‪ 11‬گروه سالمت توسط خبرگان‪ ،‬جهت دست یابی به توسعه پایدار شهری و ارتقاء‬ ‫سالمت شهروندان در آینده‪ ،‬توجه جدی به اقدامات مهندسی و مدیریتی در معیارهای زیرمجموعه هر ‪ 11‬گروه‬ ‫انتخابی امری ضروری میباشد‪.‬‬ ‫‌‌کلمات‌کلیدی‪ :‬معیارهای پایداری‪ ،‬سالمت شهری‪ ،‬شهرداری کالنشهر‪ ،‬ارزیابی و گزارشدهی پایداری‬ ‫‪ -1‬دکتری‪ ،‬گروه مدیریت محیطزیست‪ ،‬دانشگاه آزاد اسالمی‪ ،‬واحد علوم و تحقیقات‪ ،‬تهران‪ ،‬ایران‬ ‫‪ -2‬استاد‪ ،‬گروه مهندسی بهداشت حرفهای‪ ،‬دانشکده بهداشت‪ ،‬دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی‪ ،‬تهران‪ ،‬ایران‬ ‫‪ -3‬استاد‪ ،‬گروه مدیریت محیطزیست‪ ،‬دانشگاه آزاد اسالمی‪ ،‬واحد علوم و تحقیقات‪ ،‬تهران‪ ،‬ایران‬ ‫‪ -4‬دانشیار‪ ،‬گروه مدیریت محیطزیست‪ ،‬دانشگاه آزاد اسالمی‪ ،‬واحد علوم و تحقیقات‪ ،‬تهران‪ ،‬ایران‬ ‫‪ -5‬استادیار‪ ،‬گروه بیوتکنولوژی و اصالح نباتات‪ ،‬دانشگاه آزاد اسالمی‪ ،‬واحد علوم و تحقیقات‪ ،‬تهران‪ ،‬ایران‬ ‫‪65‬‬ ‫‪Downloaded from jhsw.tums.ac.ir at 12:19 IRST on Sunday November 28th 2021‬‬ ‫طراحی‌سیستم‌ارزیابی‌و‌گزارش‌دهی‌عمل‌کرد‌پایدار‌شهرداری‌کالن‌شهرها‬ ‫مهسا‌ماپار‪‌-‬محمد‌جواد‌جعفری‪‌-‬نبی‌اله‌منصوری‪‌-‬رضا‌ارجمندی‪‌-‬رضا‌عزیزی‌نژاد‬ ‫مقدمه‬ ‫حال افزایش است (‪ .)2،1‬به طوری که امروزه بیش از‬ ‫یک شهر کوچک به ‪ 22‬امین کالنشهر پرجمعیت‬ ‫مناطق شهری زندگی میکنند با سرعت روز افزونی در‬ ‫‪66‬‬ ‫نیمی از جمعیت جهان در شهرها زندگی میکنند(‪.)3‬‬ ‫فصلنامه‌بهداشت‌و‌ایمنی‌کار‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌جلد‌‪‌/8‬شماره‌‪‌/‌1‬بهار‌‌‪1397‬‬ ‫در این میان‪ ،‬یکی از ویژگیهای شهرنشینی قرن‬ ‫اخیر‪ ،‬توسعه کالنشهرها و افزایش تمایل جمعیت‬ ‫جهت سکونت در کالنشهرها میباشد‪ .‬طبق تعریف‪،‬‬ ‫کالنشهرها محدودههای شهری گستردهای هستند‬ ‫که جمعیتی بالغ بر ‪ 10‬میلیون نفر را در خود جای‬ ‫دادهاند (‪ .)4‬در حال حاضر در حدود ‪ 580‬میلیون‬ ‫نفر از جمعیت جهان در ‪ 34‬کالنشهر دنیا ساکن‬ ‫میباشند (‪ .)5‬به همین دلیل کالنشهرها به عنوان‬ ‫کانونهای اصلی برای حل مشکالت جهانی و دست‬ ‫یابی به توسعه پایدار مد نظر قرار میگیرند (‪.)6‬‬ ‫کالنشهرها به دلیل تعداد باالی جمعیت ساکن‬ ‫در آنها در گروه پیچیدهترین سیستمهای شهری‬ ‫ساخته دست بشر گروهبندی شدهاند‪ .‬متعاقبا‪ ،‬از‬ ‫آن جایی که سیستمهای اجتماعی فراوان و قوانین‬ ‫شهری پیچیدهای در کالنشهرها وجود دارد‬ ‫پیشبینی پیامدهای توسعه در آنها را با دشواری‬ ‫روبه رو میسازد‪ .‬از سوی دیگر هنگامی که یک منطقه‬ ‫شهری‪ ،‬در بازه زمانی نسبتاً کوتاهی به یک کالنشهر‬ ‫سالهای اخیر در کالنشهر تهران رخ داده است‪ ،‬از‬ ‫دنیا تبدیل شده است‪ .‬براین اساس‪ ،‬در شهر تهران‬ ‫نیز مانند سایر کالنشهرها‪ ،‬مسوولیت مدیریت شهری‬ ‫و دست یابی به اهداف توسعه پایدار به شهرداری به‬ ‫عنوان نهادی نیمه دولتی واگذار گردیده است‪.‬‬ ‫برای دست یابی به توسعه پایدار در‬ ‫کالنشهرها ضروری است تعادلی بین فعالیتهای‬ ‫اقتصادی‪ ،‬اجتماعی و محیطزیستی شهری فراهم‬ ‫گردد که این امر نیاز به ارزیابی روابط موجود بین‬ ‫سیستمهای درونی کالنشهر با سایر شهرها و مناطق‬ ‫شهری جهان دارد‪ .‬به همین دلیل برای سنجش‬ ‫میزان پیشرفت کالنشهر از منظر پایداری‪ ،‬تعیین‬ ‫مجموعهای از معیارها که بتوانند به درستی میزان‬ ‫پایداری را در ابعاد مختلف اقتصادی‪ ،‬اجتماعی و‬ ‫محیطزیستی اندازهگیری یا برآورد کنند راه‬ ‫مناسبی در رسیدن به توسعه پایدار شهری میباشد‬ ‫(‪ .)11‬منظور از "ارزیابی پایداری" سنجش و مقایسه‬ ‫اقدامات صورت گرفته در زمینه توسعه پایدار توسط‬ ‫سازمانهای مختلف نسبت به یک دیگر است که‬ ‫این امر از طریق ابزارها و چارچوبهای ارزیابی‬ ‫تبدیل میشود‪ ،‬پیامدهای اجتماعی‪ ،‬محیطزیستی و‬ ‫پایداری حاصل میشود (‪ .)12‬در سالهای اخیر‪،‬‬ ‫توسعه پایدار شهری دو چندان میگردد (‪ .)8،7‬رشد‬ ‫"ارزیابی پایداری"‪ ،‬هر ساله گزارشهایی را ارایه‬ ‫سالمتی رشد جمعیت و به تبع آن لزوم توجه به مبحث‬ ‫سریع شهرنشینی باعث ایجاد تغییرات فراوانی در‬ ‫جنبههای مختلف زندگی شهروندان از جمله مسایل‬ ‫اقتصادی‪ ،‬تحصیالت‪ ،‬مسکن و از همه مهمتر سطح‬ ‫سالمت عمومی شهروندان شده است (‪ .)9‬به همین‬ ‫دلیل فعالیتهای اقتصادی‪ ،‬اجتماعی و محیطزیستی‬ ‫کالنشهرها‪ ،‬به یکی از دغدغه های اصلی دولت مردان‬ ‫سازمانهای مطرح در سطح جهانی‪ ،‬در کنار بحث‬ ‫میدهند که در آنها به بیان فعالیتهای خود و‬ ‫اثرات آنها بر جامعه در راستای مسوولیت اجتماعی‬ ‫خود میپردازند و با نام "گزارش پایداری" شناخته‬ ‫میشوند (‪ )13‬که دو هدف اصلی دنبال میشود‪:‬‬ ‫‪" )1‬ارزیابی" وضعیت فعلی پیشرفت سازمان نسبت‬ ‫به توسعه پایدار ‪ )2‬انتشار اقدامات صورت گرفته‬ ‫‪Downloaded from jhsw.tums.ac.ir at 12:19 IRST on Sunday November 28th 2021‬‬ ‫در سالهای اخیر سهم جمعیت جهانی که در‬ ‫محلی و به تبع آن شهرداری کالنشهرها تبدیل‬ ‫شده است (‪ .)10‬این امر‪ ،‬دقیقاً موردی است که در‬ ‫طراحی‌سیستم‌ارزیابی‌و‌گزارش‌دهی‌عمل‌کرد‌پایدار‌شهرداری‌کالن‌شهرها‪...‬‬ ‫در زمینه توسعه پایدار به سایر ذینفعان سازمان‬ ‫حوزه گزارشهای پایداری هستند (‪ .)22‬لوزانو‬ ‫به عنوان بخشی از فرآیند "گزارشدهی پایداری"‬ ‫"موضوعات و ابعاد مرتبط با گزارشدهی پایداری"‬ ‫(‪ .)14‬بنابراین مشخص است که "ارزیابی پایداری"‬ ‫و هویسینگ (‪ )2011‬در مطالعهای تحت عنوان‬ ‫در سالهای اخیر ارزیابی پایداری و فعالیتهای‬ ‫دیگر میتواند پایداری سازمانی را افزایش دهد‪.‬‬ ‫یافته است‪ ،‬اما توجه به مبحث ارزیابی پایداری در‬ ‫طریق ‪ 19‬معیار اصلی مورد تجزیه و تحلیل قرار‬ ‫سازمانها در بخش خصوصی به سرعت رشد‬ ‫سازمانهای بخش عمومی و نیز در شهرداریها به‬ ‫عنوان سردسته این قبیل نهادها‪ ،‬هنوز در مرحله‬ ‫طفولیت خود قرار دارد (‪ .)15‬از سوی دیگر درصد‬ ‫باالیی از فعالیتها و خدمات شهرداری کالنشهرها‬ ‫نیز به طور مستقیم به موضوعات سالمت شهری‬ ‫مرتبط است که از آن میان میتوان به مسوولیت‬ ‫شهرداری و سازمانهای وابسته به آن در زمینه‬ ‫کنترل کیفیت هوای شهری‪ ،‬جمعآوری و دفع زباله‪،‬‬ ‫ایجاد فضاهای ورزشی و تفریحی و مشارکت در پیش‬ ‫گیری از آسیبهای اجتماعی و مراقبت اجتماعی از‬ ‫شهروندان اشاره نمود (‪.)16‬‬ ‫در این مطالعه‪ ،‬گزارشهای پایداری سه شرکت از‬ ‫گرفت که از مهمترین این معیارها میتوان به معیار‬ ‫ایمنی و سالمت اشاره نمود (‪ .)14‬سعیدی مفرد‬ ‫و گردفرامرزی (‪ )1392‬در مطالعهای تحت عنوان‬ ‫"بررسی شاخصهای شهر سالم با رویکرد توسعه‬ ‫پایدار شهری" به بررسی ارتباط شاخصهای شهر‬ ‫سالم و شهر پایدار پرداختند‪ .‬نتایج این مطالعه‬ ‫نشان میدهد که شاخصههای شهر سالم همگی‬ ‫منطبق بر الگوی شهر پایدار میباشند و در صورتی‬ ‫که این شاخصها محقق شوند میتوان شهر سالمی‬ ‫را داشت که در عین داشتن شاخصهای سالمت‪،‬‬ ‫دارای پایداری شهری نیز میباشد (‪ .)23‬قالیباف‬ ‫هم چنین‪ ،‬مطالعات متعددی در زمینه ارتباط‬ ‫و همکاران (‪ )1388‬نیز در مطالعهای تحت عنوان‬ ‫شغلی و هم در بعد میزان اثر بر شهروندان انجام‬ ‫و محیطزیست در دست یابی به شهرهای پایدار"‬ ‫وجود ارتباط بین موضوعات سالمت با مبحث‬ ‫کشورهای منتخب مورد بررسی قرار دادند که نتایج‬ ‫بین جنبههای سالمت و پایداری شهری هم در بعد‬ ‫شده است (‪ )19،18،17‬که نتایج آنها نشاندهنده‬ ‫"نقش و تأثیر فرهنگ و مدیریت بهداشت‪ ،‬ایمنی‬ ‫مدلهای دست یابی به شهرهای پایدار را در‬ ‫پایداری میباشد(‪ .)21،20‬دائوب (‪ )2007‬در‬ ‫این مطالعه نشان داد که با پیادهسازی سیستم‬ ‫پایداری‪ ،‬رویکردی روششناسانه" به بررسی کیفیت‬ ‫‪ %50‬از مسیر دست یابی به پایداری شهری طی‬ ‫پرداخته است‪ .‬نتایج این مطالعه اشاره میکند که‬ ‫از سوی دیگر بحث ارزیابی و گزارشدهی‬ ‫مطالعهای تحت عنوان "ارزیابی کیفیت گزارشدهی‬ ‫گزارشدهی پایداری در ‪ 103‬شرکت برتر سوییسی‬ ‫گزارشهای حوزه سالمت به علت ارتباط نزدیک‬ ‫با حوزه محیطزیست‪ ،‬به تدریج در حال ورود به‬ ‫مدیریت سالمت‪ ،‬ایمنی و محیطزیست‪ ،‬بیش از‬ ‫خواهد شد (‪.)24‬‬ ‫پایداری شهری و سالمت ارتباط گسترده و نزدیکی‬ ‫با یک دیگر دارند (‪ .)25‬بخش سالمت به عنوان یکی‬ ‫فصلنامه‌بهداشت‌و‌ایمنی‌کار‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌جلد‌‪‌/8‬شماره‌‪‌/‌1‬بهار‌‌‪1397‬‬ ‫گزارشدهی پایداری نیز مشخص خواهند شد‪.‬‬ ‫بیان میکنند که یکپارچگی این موضوعات با یک‬ ‫معیارهای ارزیابی پایداری‪ ،‬معیارهای انتخابی برای‬ ‫و سالمت کارکنان با مبحث پایداری اشاره کرده و‬ ‫‪67‬‬ ‫‪Downloaded from jhsw.tums.ac.ir at 12:19 IRST on Sunday November 28th 2021‬‬ ‫بوده و به همین دلیل در این پژوهش‪ ،‬با تدوین‬ ‫به یکپارچگی موضوعاتی مانند محصوالت پاکتر‬ ‫مهسا‌ماپار‪‌-‬محمد‌جواد‌جعفری‪‌-‬نبی‌اله‌منصوری‪‌-‬رضا‌ارجمندی‪‌-‬رضا‌عزیزی‌نژاد‬ ‫از ارکان اصلی در اقتصاد کشورها به شمار میرود‬ ‫از محورهای اصلی ارزیابی و گزارشدهی پایداری و‬ ‫محیطزیست وارد نماید (‪ .)26‬در سالهای اخیر نیز‪،‬‬ ‫نشان داده شده است‪.‬‬ ‫و رفاه اجتماعی را در دستور کار برنامههای خود‬ ‫حوزه سالمت را میتوان با نمونه هایی مانند اثر مثبت‬ ‫به ارزیابی ویژگیهای فیزیکی و اجتماعی جوامع‬ ‫بیماریهایی مانند آسم و آلرژیها ناشی از آلودگی‬ ‫و فعالیتهای مرتبط با آن نیز میتواند اثراتی را بر‬ ‫‪68‬‬ ‫فصلنامه‌بهداشت‌و‌ایمنی‌کار‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌جلد‌‪‌/8‬شماره‌‪‌/‌1‬بهار‌‌‪1397‬‬ ‫وارد نمودهاند (‪ )27‬و به تبع آن میل فزایندهای‬ ‫شهری به منظور بررسی سطح سالمت اجتماعی به‬ ‫اهمیت ارتباط بین حوزه پایداری شهری و‬ ‫طبیعت بر سالمت روانی شهروندان‪ ،‬هم چنین افزایش‬ ‫هوای شهر مورد بررسی قرار داد‪ .‬به عالوه ریسکهای‬ ‫وجود آمده است (‪ .)28‬از آن جایی که هدف بیش‬ ‫محیطزیستی مانند مواجهه با آب و هوای آلوده که‬ ‫بعد شهرداریها حفاظت از سالمت جسمی و روانی‬ ‫است نیز اثرات حتمی بر سالمت انسان ها را به دنبال‬ ‫شهری ارتباط تنگاتنگی با حوزه سالمت دارد (‪.)29‬‬ ‫پایدار هم خوانی مثبتی دارد و انسانهای شاد و سالم‪،‬‬ ‫تر رفتارها و فعالیتهای دوست دار محیطزیست در‬ ‫شهروندان است به همین دلیل مبحث پایداری‬ ‫یکی از محورهای اصلی بحث توسعه پایدار شهری‬ ‫خواهد داشت (‪ .)30‬احساس رفاه نیز با اهداف توسعه‬ ‫بررسی گزارشهای پایداری کشورهای پیشرو در امر‬ ‫دوست داران بهتری برای محیطزیست محسوب‬ ‫گزارشات‪ ،‬حوزه سالمت به عنوان یکی از محورهای‬ ‫موضوع اصلی در ارزیابی و گزارشدهی هر سه بعد‬ ‫ارزیابی پایداری نشان میدهد که در بیش تر این‬ ‫اصلی در امر ارزیابی پایداری عمل کرد شهری‬ ‫مدنظر قرار گرفته است که در جدول (‪ )1‬نمونههایی‬ ‫میشوند (‪ .)29‬بنابراین حوزه سالمت به عنوان یک‬ ‫اقتصادی‪ ،‬اجتماعی و محیطزیستی توسعه پایدار‬ ‫محسوب میگردد (‪ )31‬و به همین دلیل سه هدف‬ ‫ﺟﺪول )‪ -(1‬ﻣﺤﻮرﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﺣﻮزه ﺳﻼﻣﺖ در ﮔﺰارﺷﺎت ﭘﺎﻳﺪاري ﺷﻬﺮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻬﺎن )ﻣﺎﭘﺎر و ﻫﻤﻜﺎران ‪(1396‬‬ ‫جدول ‪ .1‬محورهای اصلی حوزه سالمت در گزارشات پایداری شهرهای مختلف جهان (ماپار و همکاران ‪)1396‬‬ ‫ردﻳﻒ‬ ‫ﺷﻬﺮ‬ ‫ﻛﺸﻮر‬ ‫ﻧﺎم ﮔﺰارش ﭘﺎﻳﺪاري‬ ‫ﺳﺎل‬ ‫ﻧﺎم ﻣﺤﻮر ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺳﻼﻣﺖ در ﮔﺰارش‬ ‫‪1‬‬ ‫ﺳﻼﻧﮕﻮر‬ ‫ﻣﺎﻟﺰي‬ ‫ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ‬ ‫‪2004‬‬ ‫ﺑﺨﺶ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ -‬ﺳﻼﻣﺖ‬ ‫‪2‬‬ ‫ادﻣﻮﻧﺘﻮن‬ ‫ﻛﺎﻧﺎدا‪ -‬آﻟﺒﺮﺗﺎ‬ ‫ﮔﺰارش ﻣﻌﻴﺎر ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ‬ ‫‪2008‬‬ ‫ﺳﻼﻣﺖ و رﻓﺎه ﺷﻬﺮوﻧﺪان‬ ‫‪3‬‬ ‫ﭘﺎدوآ‬ ‫اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ‬ ‫ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ‬ ‫‪2009‬‬ ‫ﺑﻮرد ﺳﻼﻣﺖ‬ ‫‪4‬‬ ‫ﻛﻼرﻣﻮﻧﺖ‬ ‫اﻣﺮﻳﻜﺎ‪ -‬ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ‬ ‫ﮔﺰارش ﭘﺎﻳﺪاري ﺷﻬﺮ‬ ‫‪2009‬‬ ‫ﺳﻼﻣﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﻣﺤﻴﻂزﻳﺴﺖ‬ ‫‪5‬‬ ‫ﺑﺎﻟﺘﻴﻤﻮر‬ ‫اﻣﺮﻳﻜﺎ‪ -‬ﻣﺮﻳﻠﻨﺪ‬ ‫ﮔﺰارش ﭘﺎﻳﺪاري ﺳﺎﻻﻧﻪ‬ ‫‪2010‬‬ ‫ﭘﺎﻛﻴﺰﮔﻲ‪ /‬ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از آﻟﻮدﮔﻲﻫﺎ‬ ‫‪6‬‬ ‫ﻣﻴﻨﺎﭘﻮﻟﻴﺲ‬ ‫اﻣﺮﻳﻜﺎ‬ ‫ﮔﺰارش ﭘﺎﻳﺪاري‬ ‫‪2012‬‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ ﺳﺎﻟﻢ‬ ‫‪7‬‬ ‫ﺳﺎﻧﺘﺎ ﻣﻮﻧﻴﻜﺎ‬ ‫اﻣﺮﻳﻜﺎ‪ -‬ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ‬ ‫ﻛﺎرت ﮔﺰارش ﺷﻬﺮ ﭘﺎﻳﺪار‬ ‫‪2012‬‬ ‫ﺳﻼﻣﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﻣﺤﻴﻂزﻳﺴﺖ‬ ‫‪8‬‬ ‫دوﺑﻠﻴﻦ‬ ‫اﻳﺮﻟﻨﺪ‬ ‫ﮔﺰارش ﭘﺎﻳﺪاري‬ ‫‪2013‬‬ ‫ﺑﺨﺶ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ -‬ﺳﻼﻣﺖ و رﻓﺎه‬ ‫‪9‬‬ ‫ﻓﺮﻧﻴﻪ‬ ‫ﻛﺎﻧﺎدا‬ ‫ﮔﺰارش ﺷﻬﺮي ﺳﺎﻻﻧﻪ‬ ‫‪2013‬‬ ‫ﺧﺪﻣﺎت ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ‬ ‫‪10‬‬ ‫ورﺷﻮ‬ ‫ﻟﻬﺴﺘﺎن‬ ‫ﮔﺰارش ﭘﺎﻳﺪاري ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ‬ ‫‪2013‬‬ ‫ﺑﺨﺶ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ -‬ﺳﻼﻣﺖ و رﻓﺎه‬ ‫‪Downloaded from jhsw.tums.ac.ir at 12:19 IRST on Sunday November 28th 2021‬‬ ‫کشورهای توسعه یافته‪ ،‬مباحث مرتبط با سالمت‬ ‫توجه به مبحث سالمت در شهرهای مختلف جهان‬ ‫طراحی‌سیستم‌ارزیابی‌و‌گزارش‌دهی‌عمل‌کرد‌پایدار‌شهرداری‌کالن‌شهرها‪...‬‬ ‫اصلی از مجموعه اهداف توسعه پایدار میلینیوم‬ ‫مقایسه شهرداریهای کالنشهرها و یا مناطق‬ ‫حوزه سالمت تمرکز دارد (‪.)32‬‬ ‫طریق معیارهای تدوینی میباشد‪.‬‬ ‫(‪ )Millennium Development Goals-MDG‬نیز بر‬ ‫در زمینه ارزیابی شهرداری کالنشهرها از منظر‬ ‫روش کار‬ ‫این‪ ،‬معیارهای موجود قابل استناد به امر ارزیابی و‬ ‫ابزارهای مشترک کار در تمام مراحل پژوهش شامل‬ ‫به طور درون سازمانی منتشر می شوند‪ .‬با وجود‬ ‫و ترکیبی از روش میدانی و کتاب خانهای است‪.‬‬ ‫گزارشدهی پایداری نبوده زیرا این معیارها عمدتاً‬ ‫مطالعات کتاب خانه ای‪ ،‬جستجوی اینترنتی‪ ،‬آمار‬ ‫و منابع محدودی برای ارزیابی پایداری در بخش‬ ‫جلسات هماندیشی بوده است‪ .‬محل مطالعه موردی‬ ‫شده است‪ .‬هم چنین معیارهای پایداری‪ ،‬باید دارای‬ ‫تهران در نظر گرفته شد‪.‬‬ ‫برای سازمانهای بخش خصوصی طراحی شده (‪)15‬‬ ‫عمومی و به تبع آن شهرداری کالنشهرها ایجاد‬ ‫ویژگیهایی مانند شفافیت‪ ،‬پاسخ گویی‪ ،‬جامعیت‪،‬‬ ‫یکپارچگی‪ ،‬آیندهنگری و قابلیت توزیع باشند که این‬ ‫برداری‪ ،‬تکمیل پرسش نامههای تخصصی و برگزاری‬ ‫این پژوهش‪ ،‬مناطق ‪ 22‬گانه شهرداری کالنشهر‬ ‫جهت تعیین لیست اولیه معیارهای مؤثر در‬ ‫پایداری عمل کرد سالمت در شهرداری کالن شهر‬ ‫ویژگیها آنها را از معیارهای ساده سالمت متمایز‬ ‫تهران‪ ،‬در ابتدا مدلها‪ ،‬چارچوب ها‪ ،‬راهنماها و‬ ‫موجود نمیتواند بازتاب مناسبی از وضعیت پایداری‬ ‫مورد بررسی قرار گرفت که منجر به استخراج‬ ‫میکند (‪ )33‬و به همین دلیل استفاده از معیارهای‬ ‫عمل کرد ‪ HSE‬کالنشهرهای ایران باشد‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر راهنماها و چارچوبهای بینالمللی موجود نیز‪،‬‬ ‫استانداردهای ارزیابی پایداری مرتبط با سالمت‬ ‫اولیه معیارهای پایداری مرتبط با حوزه سالمت‬ ‫در کالن شهرها گردید‪ .‬سه منبع اصلی تهیه لیست‬ ‫با شرایط بومی ایران و با توجه به ساختار اجتماعی‪،‬‬ ‫معیارهای اولیه مرتبط با موضوع عبارت بودند از‪:‬‬ ‫فیزیکی کشور تهیه نشدهاند‪ .‬به همین دلیل ارایه‬ ‫شهری شامل مطالعات انجام گرفته در کشورهای‬ ‫اقتصادی‪ ،‬سیاسی و فرهنگی حاکم و محیط‬ ‫یک سیستم ارزیابی مبتنی بر معیارهای پایداری و‬ ‫با تمرکز بر حوزه فعالیتهای مرتبط با سالمت‪ ،‬به‬ ‫صورت بومی و متناسب با شرایط موجود فیزیکی‪،‬‬ ‫‪ )1‬مستندات تحلیلی مرتبط با معیارهای پایداری‬ ‫مالزی‪ ،‬لبنان و ایتالیا(‪ )2 .)36،35،34‬گزارشات‬ ‫پایداری سال های ‪ 2004‬تا ‪ 2013‬منتشر شده‬ ‫توسط شهرداری های شهرها و ایاالت مختلف‬ ‫اجتماعی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬سیاسی و فرهنگی شهرداری‬ ‫جهان مطابق جدول (‪ )1‬در کشورهای امریکا‪،‬‬ ‫جنبههای جدید بودن این تحقیق میباشد‪ .‬لذا‬ ‫و استانداردهای بین المللی مرتبط با معیارهای‬ ‫کالنشهرهای ایران به عنوان نهادی عمومی‪ ،‬از‬ ‫کانادا‪ ،‬ایرلند و لهستان (‪ )3 .)39،38،37‬راهنماها‬ ‫هدف اصلی در این پژوهش‪ ،‬تدوین و طبقهبندی‬ ‫پایداری شهری شامل استاندارد ‪ISO 37120-2014‬‬ ‫شهرداری کالنشهر تهران و فراهم آوردن امکان‬ ‫معیارهای استاندارد سازمان خالق گزارشدهی‬ ‫معیارهای ارزیابی پایداری عمل کرد سالمت در‬ ‫در زمینه معیارهای توسعه پایدار جوامع و‬ ‫فصلنامه‌بهداشت‌و‌ایمنی‌کار‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌جلد‌‪‌/8‬شماره‌‪‌/‌1‬بهار‌‌‪1397‬‬ ‫سالمت وجود دارد که نتایج این ارزیابیها عموماً‬ ‫روش کار این پژوهش از نوع تهیه ابزار بوده‬ ‫‪69‬‬ ‫‪Downloaded from jhsw.tums.ac.ir at 12:19 IRST on Sunday November 28th 2021‬‬ ‫در حال حاضر در ایران معیارهای پراکندهای‬ ‫مختلف شهری با یک دیگر در حوزه سالمت از‬ ‫مهسا‌ماپار‪‌-‬محمد‌جواد‌جعفری‪‌-‬نبی‌اله‌منصوری‪‌-‬رضا‌ارجمندی‪‌-‬رضا‌عزیزی‌نژاد‬ ‫جهانی (‪)Global Reporting Initiative –GRI‬‬ ‫در مرحله بعد جهت اطمینان از انتخاب‬ ‫‪ 7‬مرحلهای استفاده شد و از خبرگان درخواست‬ ‫جهت تعیین اهمیت هر معیار از یک طیف لیکرت‬ ‫فصلنامه‌بهداشت‌و‌ایمنی‌کار‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌جلد‌‪‌/8‬شماره‌‪‌/‌1‬بهار‌‌‪1397‬‬ ‫صحیح معیارهای مؤثر در پایداری عمل کرد سالمت‬ ‫گردید تا اهمیت هر معیار را به ترتیب از اهمیت‬ ‫متناسب با شرایط بومی شهرداری تهران و نیز به‬ ‫پرسش نامه تعیین نمایند‪ .‬پرسش نامهها در آبان‬ ‫دلفی دو مرحلهای به کار گرفته شد‪ .‬روش دلفی‬ ‫گردید‪ .‬هم چنین از خبرگان درخواست گردید چنان‬ ‫میشود که به متخصصان اجازه مشارکت گروهی‬ ‫موضوع پایداری عمل کرد سالمت تشخیص داده‬ ‫در کالنشهرها و استخراج لیست نهایی معیارها‬ ‫منظور تعیین اهمیت گروههای اصلی معیارها‪ ،‬روش‬ ‫به عنوان یک فرآیند ارتباطی گروهی‬ ‫شناخته‬ ‫در موضوعات پیچیده را به طور موثر میدهد (‪،42‬‬ ‫بسیار ناچیز (عدد ‪ )1‬تا فوقالعاده مهم (عدد ‪ )7‬در‬ ‫سال ‪ 95‬از طریق ایمیل برای متخصصان ارسال‬ ‫چه هر یک از معیارها از دیدگاه آنها بیارتباط با‬ ‫میشود‪ ،‬نسبت به گذاشتن عالمت × برای هر ستون‬ ‫‪ .)43‬مطالعات مرتبط با کاربرد روش دلفی در حوزه‬ ‫تحت عنوان "حذف معیار" در پرسش نامه شماره‬ ‫مرحلهای را بین ‪ 8‬تا ‪ 12‬نفر پیشنهاد میکنند‬ ‫پیشنهادی دیگری را که مرتبط با موضوع پژوهش‬ ‫شهری تعداد نفرات مطلوب برای روش دلفی دو‬ ‫اقدام نمایند‪ .‬هم چنین در صورت لزوم‪ ،‬معیارهای‬ ‫(‪ ،)44‬چرا که انتخاب متخصصان کم تر از این تعداد‬ ‫است در انتهای لیست معیارها اضافه نمایند‪ .‬جهت‬ ‫را افزایش میدهد‪ .‬هم چنین انتخاب گروه دلفی‬ ‫روش پیشنهادی میلر (‪ )42‬استفاده شد‪ .‬بر اساس‬ ‫احتمال از قلم افتادن دادههای ضروری در پژوهش‬ ‫با تعداد زیادی متخصص نیز باعث کاهش دقت‬ ‫در مطالعه و سردرگمی در تحلیل نتایح میگردد‬ ‫تحلیل آماری نتایج حاصل از پرسش نامه اول‪ ،‬از‬ ‫این روش میانگین نظرات گروه خبرگان و انحراف‬ ‫معیار حاصل شده در هر معیار و با استفاده از نرم‬ ‫(‪ .)45‬به همین دلیل در این پژوهش برای کسب‬ ‫افزار ‪ SPSS 22‬تعیین گردید‪ .‬مطابق اعداد به‬ ‫امر شامل اساتید دانشگاهی و مدیران مرتبط امر‬ ‫کل (معادل عدد ‪ 5‬و بیشتر) به عنوان حد آستانه‬ ‫طراحی یک پرسش نامه دو مرحله ای‪ ،‬نظر خبرگان‬ ‫پذیرش انحراف معیار نیز مطابق روش میلر مساوی‬ ‫عمل کرد سالمت در شهرداری تهران مورد پرسش‬ ‫در بخش دوم نتایج تحلیل پرسش نامه اول‬ ‫نظر خبرگان‪ ،‬یک گروه ‪ 12‬نفری از متخصصان‬ ‫در بخشهای مختلف شهرداری تهران انتخاب و با‬ ‫در خصوص اهمیت هریک از معیارهای پایداری‬ ‫قرار گرفت‪.‬‬ ‫دست آمده‪ ،‬عدد میانگین باالتر از ‪ 70‬درصد امتیاز‬ ‫پذیرش معیار مد نظر قرار گرفت‪ .‬هم چنین معیار‬ ‫و کم تر از ‪ 1‬در نظر گرفته شد‪.‬‬ ‫از طریق اعمال آنها در ستون مشخصی در پرسش‬ ‫در بخش اول‪ ،‬پرسش نامه شماره یک با‬ ‫نامه شماره دو در اختیار گروه خبرگان قرار گرفت تا‬ ‫سالمت" مطابق لیست اولیه معیارها طراحی و در‬ ‫نسبت به تعیین مجدد اهمیت هر معیار در پرسش‬ ‫عنوان " معیارهای مؤثر در پایداری عمل کرد‬ ‫آبان سال ‪ 95‬از طریق ایمیل برای گروه خبرگان‬ ‫با توجه به نظرات میانگین خبرگان در مرحله اول‪،‬‬ ‫نامه دوم اقدام نمایند‪ .‬در ستون حذف معیار نیز‪،‬‬ ‫‪Downloaded from jhsw.tums.ac.ir at 12:19 IRST on Sunday November 28th 2021‬‬ ‫(‪ .)41،40‬بر این اساس لیست اولیه معیارهای‬ ‫و نحوه تکمیل پرسش نامه با جزنیات الزم قید شد‪.‬‬ ‫پایداری سالمت در بخش عمومی استخراج گردید‪.‬‬ ‫‪70‬‬ ‫ارسال گردید‪ .‬در ابتدای پرسش نامه هدف پژوهش‬ ‫طراحی‌سیستم‌ارزیابی‌و‌گزارش‌دهی‌عمل‌کرد‌پایدار‌شهرداری‌کالن‌شهرها‪...‬‬ ‫چنان چه درصدی از پاسخ دهندگان با حذف معیاری‬ ‫‪ 58‬درصد پاسخدهندگان مرد و ‪ 42‬درصد آنها زن‬ ‫گروه خبرگان برسد تا مجددا نسبت به حذف یا عدم‬ ‫سنی باالتر از ‪ 35‬سال‪ 25 ،‬درصد بین ‪ 30‬تا ‪35‬‬ ‫موافقت نمودهاند‪ ،‬آن معیار در مرحله دوم به اطالع‬ ‫پرسش نامه دوم مجددا بین گروه ‪ 12‬نفری خبرگان‬ ‫نامه دوم نیز مطابق روش ذکر شده برای پرسش‬ ‫نامه اول (‪ )42‬و با استفاده از نرمافزار ‪SPSS 22‬‬ ‫هم چنین ‪ 75‬درصد پاسخدهندگان دارای مدرک‬ ‫دکتری و ‪ 25‬درصد دارای مدرک کارشناسی ارشد‬ ‫میباشند‪ 60 .‬درصد پاسخدهندگان دارای سابقه‬ ‫کاری ‪ 7‬سال و بیش تر مرتبط با موضوع و ‪40‬‬ ‫مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفت‪.‬الزم به ذکر است‬ ‫درصد آنها دارای سابقه کاری بین ‪ 5‬تا ‪ 7‬سال‬ ‫متخصصان استفاده شد و اصالحات الزم در خصوص‬ ‫جدول (‪ ،)3‬یافتههای حاصل از فرآیند دو‬ ‫محتوای روش انجام گرفت‪ .‬پایایی پرسش نامهها‬ ‫تعیین اهمیت لیست معیارهای اولیه توسط روش‬ ‫برای تعیین روایی محتوایی پرسش نامهها از نظر‬ ‫وضوح و شفافیت‪ ،‬سادگی بیان و نمرهگذاری در‬ ‫نیر از روش آلفای کرونباخ و با استفاده از نرمافزار‬ ‫‪ SPSS 22‬به دست آمد که در پرسش نامه شماره‬ ‫یک و دو مقدار آلفای کرونباخ به ترتیب معادل‬ ‫‪ 0.825‬و ‪ 0.901‬و در محدوده قابل قبول (بیش تر‬ ‫از ‪ )0.7‬حاصل شد‪.‬‬ ‫می باشند‪.‬‬ ‫مرحلهای دلفی را نشان میدهد‪ .‬در بومیسازی و‬ ‫دلفی دو مرحلهای‪ ،‬تمامی پرسش نامهها (‪100‬‬ ‫درصد) توسط گروه انتخابی خبرگان تکمیل و در‬ ‫موعد مقرر تحویل داده شد‪ .‬تجزیه و تحلیل حاصل‬ ‫از استخراج معیارهای پایداری عمل کرد سالمت‬ ‫در بخش عمومی براساس مستندات ذکر شده‬ ‫در روش کار‪ ،‬منجر به استخراج لیست اولیهای‬ ‫یافته ها‬ ‫شامل ‪ 11‬گروه اصلی با ‪ 35‬معیار مرتبط گردید‬ ‫توزیع فراوانی گروه خبرگان براساس‬ ‫(جدول ‪ .)2‬مطابق پیشنهاد خبرگان‪ ،‬سه معیار‬ ‫جدول (‪ )2‬نشان داده شده است‪ .‬توزیع فراوانی‬ ‫‪" ،)18‬شهرداری الکترونیک" (معیار شماره ‪)27‬‬ ‫جنسیت‪ ،‬سن‪ ،‬مدرک تحصیلی و سابقه کار در‬ ‫جنسیت در بین گروه خبرگان نشان میدهد که‬ ‫شامل "گونههای جاذب آلودگی" (معیار شماره‬ ‫و "بهداشت میادین میوه و ترهبار" (معیار شماره‬ ‫ﺟﺪول )‪ -(2‬ﺗﻮزﻳﻊ ﻓﺮاواﻧﻲ ﮔﺮوه ﺧﺒﺮﮔﺎن ﺑﺮاﺳﺎس ﺟﻨﺴﻴﺖ‪ ،‬ﺳﻦ‪ ،‬ﻣﺪرك ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ و ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻛﺎر )ﻣﺎﭘﺎر و ﻫﻤﻜﺎران ‪(1396‬‬ ‫جدول ‪ .2‬توزیع فراوانی گروه خبرگان براساس جنسیت‪ ،‬سن‪ ،‬مدرک تحصیلی و سابقه کار (ماپار و همکاران ‪)1396‬‬ ‫ﺟﻨﺴﻴﺖ‬ ‫ﻓﺮاواﻧﻲ‬ ‫درﺻﺪ‬ ‫ﺳﻄﺢ ﺗﺤﺼﻴﻼت‬ ‫ﻓﺮاواﻧﻲ‬ ‫درﺻﺪ‬ ‫ﻣﺮد‬ ‫‪7‬‬ ‫‪58‬‬ ‫ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ‬ ‫‪3‬‬ ‫‪25‬‬ ‫زن‬ ‫ﻣﺤﺪوده ﺳﻨﻲ‬ ‫ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ 35‬ﺳﺎل‬ ‫ﺑﻴﻦ ‪ 30‬ﺗﺎ ‪ 35‬ﺳﺎل‬ ‫ﺑﻴﻦ ‪ 25‬ﺗﺎ ‪ 30‬ﺳﺎل‬ ‫‪5‬‬ ‫‪42‬‬ ‫دﻛﺘﺮي‬ ‫‪9‬‬ ‫‪75‬‬ ‫ﻓﺮاواﻧﻲ‬ ‫درﺻﺪ‬ ‫ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻛﺎري ﻣﺮﺗﺒﻂ‬ ‫ﻓﺮاواﻧﻲ‬ ‫درﺻﺪ‬ ‫‪3‬‬ ‫‪25‬‬ ‫ﺑﻴﻦ ‪ 5‬ﺗﺎ ‪ 7‬ﺳﺎل‬ ‫‪5‬‬ ‫‪42‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪25‬‬ ‫ﺑﻴﺶ ﺗﺮ از ‪ 7‬ﺳﺎل‬ ‫‪7‬‬ ‫‪58‬‬ ‫‪71‬‬ ‫فصلنامه‌بهداشت‌و‌ایمنی‌کار‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌جلد‌‪‌/8‬شماره‌‪‌/‌1‬بهار‌‌‪1397‬‬ ‫از طریق ارسال ایمیل توزیع گردید‪ .‬نتایج پرسش‬ ‫سال و ‪ 25‬درصد نیز بین ‪ 25‬تا ‪ 30‬سال میباشند‪.‬‬ ‫‪Downloaded from jhsw.tums.ac.ir at 12:19 IRST on Sunday November 28th 2021‬‬ ‫حذف آن معیار در مرحله دوم تصمیمگیری نمایند‪.‬‬ ‫بودند‪ 50 .‬درصد از پاسخدهندگان دارای محدوده‬ ‫مهسا‌ماپار‪‌-‬محمد‌جواد‌جعفری‪‌-‬نبی‌اله‌منصوری‪‌-‬رضا‌ارجمندی‪‌-‬رضا‌عزیزی‌نژاد‬ ‫‪(1396‬‬ ‫ﻫﻤﻜﺎران‬ ‫)ﻣﺎﭘﺎر و‬ ‫ﺟﺪول )‬ ‫‪)1396‬‬ ‫همکاران‬ ‫ﺗﻬﺮان(ماپار و‬ ‫ﺷﻬﺮداريتهران‬ ‫ﺳﻼﻣﺖشهرداری‬ ‫ﻛﺮدسالمت‬ ‫ﻋﻤﻞکرد‬ ‫ﭘﺎﻳﺪاريعمل‬ ‫درپایداری‬ ‫ﻣﻮﺛﺮدر‬ ‫ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎيموثر‬ ‫اوﻟﻴﻪ معیارهای‬ ‫ﻟﻴﺴﺖ اولیه‬ ‫جدول‪ -.3(3‬لیست‬ ‫ﺷﻤﺎره‬ ‫آب و ﻓﺎﺿﻼب‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫آب ﻗﺎﺑﻞ ﺷﺮب در اﻣﺎﻛﻦ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬ ‫ﺳﻬﻢ ﻓﺎﺿﻼب ﺟﻤﻊآوري ﺷﺪه‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﻓﺎﺿﻼب‬ ‫ﺗﺼﻔﻴﻪ ﻓﺎﺿﻼب ﻧﺎﺷﻲ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﺷﻬﺮداري‬ ‫ﻫﻮا‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪10‬‬ ‫ﺗﺸﻜﻴﻼت ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻫﻮاي ﺷﻬﺮ‬ ‫روزﻫﺎي ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ‬ ‫ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻓﻨﻲ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺑﻬﺒﻮد ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻫﻮاي ﺷﻬﺮ‬ ‫ﺟﻤﻊآوري زﺑﺎﻟﻪ‬ ‫ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻣﺤﻴﻂ و ﭘﺎﻛﻴﺰﮔﻲ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻬﺮ‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪26‬‬ ‫دﻓﻦ ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻮاد زاﻳﺪ ﺧﻄﺮﻧﺎك‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮل ﺻﺪاي ﺗﺮاﻓﻴﻚ ﺷﻬﺮي‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮل ﺳﺮ و ﺻﺪاي ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز‬ ‫ﻣﻴﺰان ﻛﻞ ﻓﻀﺎي ﺳﺒﺰ‬ ‫ﻣﻴﺰان ﺑﺎغﻫﺎ و ﭘﺎركﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ‬ ‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻀﺎي ﺳﺒﺰ ﺷﻬﺮي‬ ‫ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ ﺟﺎذب آﻟﻮدﮔﻲ *‬ ‫ﻧﺮخ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻣﺮاﻛﺰ ﺗﺠﺎري و ﻣﺴﻜﻮﻧﻲ‬ ‫‪72‬‬ ‫فصلنامه‌بهداشت‌و‌ایمنی‌کار‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌جلد‌‪‌/8‬شماره‌‪‌/‌1‬بهار‌‌‪1397‬‬ ‫ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ‬ ‫ﺳﺮ و ﺻﺪا‬ ‫ﻓﻀﺎي ﺳﺒﺰ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺷﻬﺮي‬ ‫ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ و‬ ‫ﺗﺴﻬﻴﻼت ﻋﺒﻮر و ﻣﺮور‬ ‫ﺳﻼﻣﺖ اﻣﺎﻛﻦ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬ ‫و ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ‬ ‫ﺳﻼﻣﺖ ﺷﻐﻠﻲ‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ ﻓﻌﺎل و ﺳﺎﻟﻢ‬ ‫ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ و‬ ‫ﺳﻼﻣﺘﻲ‬ ‫‪27‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪29‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪31‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪33‬‬ ‫‪34‬‬ ‫‪35‬‬ ‫‪36‬‬ ‫‪37‬‬ ‫‪38‬‬ ‫ﺗﺮاﻛﻢ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ‬ ‫ﺳﺎﻣﺎﻧﺪﻫﻲ زﻣﻴﻦﻫﺎي ﺧﺎﻟﻲ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻮﺧﺖ ﺳﺒﺰ در ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬ ‫ﺧﻄﻮط دوﭼﺮﺧﻪ‬ ‫ﺳﻬﻢ دوﭼﺮﺧﻪﺳﻮاران‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ دوﭼﺮﺧﻪ در ﺳﻄﺢ ﺷﻬﺮ‬ ‫ﺗﺴﻬﻴﻼت ﺟﺎﻧﺒﻲ دوﭼﺮﺧﻪﺳﻮاري )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓ‬ ‫دوﭼﺮﺧﻪ(‬ ‫ﺷﻬﺮداري اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ *‬ ‫ﺑﻬﺪاﺷﺖ اﻣﺎﻛﻦ ورزﺷﻲ ﺷﻬﺮداري‬ ‫ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻣﻴﺎدﻳﻦ ﻣﻴﻮه و ﺗﺮهﺑﺎر *‬ ‫ﻛﺎﻫﺶ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ﻛﺎر‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ارﺗﻘﺎء ﺳﻼﻣﺖ ﻛﺎرﻛﻨﺎن‬ ‫ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از آﺳﻴﺐﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‬ ‫ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻓﻀﺎي ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ و زﻣﻴﻦ ﺑﺎزي‬ ‫ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻓﻀﺎﻫﺎي ورزﺷﻲ‬ ‫ﻃﺮحﻫﺎ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﺮاﻗﺒﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ از ﺷﻬﺮوﻧﺪان‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺎت و ﺗﺴﻬﻴﻼت ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ‬ ‫ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﻛﻤﻴﺖ ﺗﺴﻬﻴﻼت ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ‬ ‫ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﻛﻤﻴﺖ ﻣﺮاﻛﺰ درﻣﺎﻧﻲ ﺷﻬﺮداري‬ ‫‪0/778‬‬ ‫‪0/916‬‬ ‫‪1/160‬‬ ‫‪5/33‬‬ ‫‪4/38‬‬ ‫‪4/70‬‬ ‫‪0/699‬‬ ‫‪1/095‬‬ ‫‪1/509‬‬ ‫‪5/60‬‬ ‫‪5/20‬‬ ‫‪4/44‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪0/982‬‬ ‫‪4/18‬‬ ‫‪1/930‬‬ ‫‪4/22‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪0/982‬‬ ‫‪1/191‬‬ ‫‪1/055‬‬ ‫‪1/138‬‬ ‫‪0/900‬‬ ‫‪5/82‬‬ ‫‪4/73‬‬ ‫‪5/75‬‬ ‫‪6/25‬‬ ‫‪6/08‬‬ ‫‪0/919‬‬ ‫‪1/014‬‬ ‫‪0/699‬‬ ‫‪0/943‬‬ ‫‪0/422‬‬ ‫‪5/20‬‬ ‫‪4/56‬‬ ‫‪5/40‬‬ ‫‪6/00‬‬ ‫‪6/20‬‬ ‫‪0/515‬‬ ‫‪6/42‬‬ ‫‪0/316‬‬ ‫‪5/90‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪0/937‬‬ ‫‪0/669‬‬ ‫‪0/996‬‬ ‫‪0/996‬‬ ‫‪0/793‬‬ ‫‪0/793‬‬ ‫‪0/793‬‬ ‫‪5/83‬‬ ‫‪6/58‬‬ ‫‪5/42‬‬ ‫‪4/92‬‬ ‫‪6/08‬‬ ‫‪5/92‬‬ ‫‪5/92‬‬ ‫_‬ ‫‪0/985‬‬ ‫‪1/084‬‬ ‫‪0/739‬‬ ‫‪1/073‬‬ ‫‪0/996‬‬ ‫‪1/165‬‬ ‫‪0/937‬‬ ‫_‬ ‫‪5/33‬‬ ‫‪5/08‬‬ ‫‪5/00‬‬ ‫‪6/33‬‬ ‫‪5/08‬‬ ‫‪4/58‬‬ ‫‪4/83‬‬ ‫‪0/632‬‬ ‫‪0/669‬‬ ‫‪0/675‬‬ ‫‪0/568‬‬ ‫‪0/483‬‬ ‫‪0/632‬‬ ‫‪0/632‬‬ ‫‪0/876‬‬ ‫‪0/632‬‬ ‫‪1/155‬‬ ‫‪0/632‬‬ ‫‪0/632‬‬ ‫‪0/943‬‬ ‫‪0/972‬‬ ‫‪1/229‬‬ ‫‪5/80‬‬ ‫‪6/40‬‬ ‫‪5/70‬‬ ‫‪4/90‬‬ ‫‪6/30‬‬ ‫‪6/20‬‬ ‫‪6/20‬‬ ‫‪6/10‬‬ ‫‪5/20‬‬ ‫‪5/00‬‬ ‫‪4/80‬‬ ‫‪6/20‬‬ ‫‪5/20‬‬ ‫‪4/50‬‬ ‫‪4/80‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪1/073‬‬ ‫‪4/67‬‬ ‫‪0/843‬‬ ‫‪4/40‬‬ ‫‪‬‬ ‫_‬ ‫‪0/778‬‬ ‫_‬ ‫‪6/33‬‬ ‫_‬ ‫‪0/577‬‬ ‫‪0/669‬‬ ‫‪1/165‬‬ ‫‪0/669‬‬ ‫‪0/669‬‬ ‫‪0/793‬‬ ‫‪0/996‬‬ ‫‪0/953‬‬ ‫‪1/165‬‬ ‫_‬ ‫‪5/83‬‬ ‫‪5/92‬‬ ‫‪5/58‬‬ ‫‪5/42‬‬ ‫‪5/42‬‬ ‫‪5/42‬‬ ‫‪5/92‬‬ ‫‪6/00‬‬ ‫‪5/42‬‬ ‫‪0/823‬‬ ‫‪0/316‬‬ ‫‪0/966‬‬ ‫‪0/516‬‬ ‫‪0/516‬‬ ‫‪0/789‬‬ ‫‪0/699‬‬ ‫‪0/516‬‬ ‫‪0/516‬‬ ‫‪0/699‬‬ ‫‪0/699‬‬ ‫‪0/738‬‬ ‫‪6/30‬‬ ‫‪5/90‬‬ ‫‪5/60‬‬ ‫‪5/60‬‬ ‫‪5/60‬‬ ‫‪5/40‬‬ ‫‪5/40‬‬ ‫‪5/40‬‬ ‫‪5/40‬‬ ‫‪5/60‬‬ ‫‪5/60‬‬ ‫‪5/10‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫* ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﺷﻤﺎره ‪) 18‬ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺟﺎذب آﻟﻮدﮔﻲ(‪) 27 ،‬ﺷﻬﺮداري اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ( و ‪) 29‬ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻣﻴﺎدﻳﻦ ﻣﻴﻮه و ﺗﺮهﺑﺎر( ﺑﺎ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺧﺒﺮﮔﺎن در ﻣﺮﺣﻠﻪ اول دﻟﻔﻲ اﺿﺎﻓﻪ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬ ‫‪Downloaded from jhsw.tums.ac.ir at 12:19 IRST on Sunday November 28th 2021‬‬ ‫ﮔﺮوه‬ ‫ﻧﺎم ﻣﻌﻴﺎر‬ ‫اﻧﺤﺮاف‬ ‫ﻣﻌﻴﺎر ‪1‬‬ ‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ‬ ‫‪1‬‬ ‫اﻧﺤﺮاف‬ ‫ﻣﻌﻴﺎر ‪2‬‬ ‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ‬ ‫‪2‬‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪ‬ ‫ﻧﻬﺎﻳﻲ‬ ‫طراحی‌سیستم‌ارزیابی‌و‌گزارش‌دهی‌عمل‌کرد‌پایدار‌شهرداری‌کالن‌شهرها‪...‬‬ ‫‪ )27‬با پیشنهاد خبرگان در مرحله دوم به پرسش‬ ‫شماره ‪( 14‬برنامههای کنترل سر و صدای ساخت‬ ‫اولیه مطابق جدول (‪ )2‬به ‪ 38‬معیار افزایش یافت‪.‬‬ ‫زمینهای خالی)‪( 24 ،‬سهم دوچرخهسواران)‪،‬‬ ‫و ساز)‪( 20 ،‬تراکم جمعیتی)‪( 21 ،‬ساماندهی‬ ‫نامه دلفی اضافه گردید و مجموع معیارهای لسیت‬ ‫جدول (‪ )4‬نیز نتایج حاصل از درصد موافقت‬ ‫معیار آن در گروه آب و فاضالب و ‪ 2‬معیار در‬ ‫تر از ‪ 1‬از مطالعه خارج شدند‪ .‬لذا در مجموع تعداد‬ ‫داشتن میانگین کم تر از ‪ 5‬و یا انحراف معیار بیش‬ ‫معیار" در پرسش نامه اول نشان میدهد که ‪4‬‬ ‫گروه هوا طبقهبندی شدند‪ .‬نتایج حاصل از درصد‬ ‫‪ 10‬معیار از مطالعه خارج گردید و لیست نهایی‬ ‫دوم پرسش نامه به اطالع گروه پاسخدهندگان‬ ‫تهران در مجموع ‪ 28‬معیار (جدول ‪ )2‬و ‪ 11‬گروه‬ ‫معیارهای پایداری عمل کرد سالمت شهرداری‬ ‫موافقت خبرگان با حذف این ‪ 6‬معیار در مرحله‬ ‫اصلی به همراه امتیاز میانگین هر گروه (جدول ‪)5‬‬ ‫رسید‪.‬‬ ‫در مجموع مطابق جدول (‪ ،)3‬معیارهای شماره‬ ‫تعیین شد‪.‬‬ ‫عمومی به شبکه فاضالب)‪( 4 ،‬تصفیه فاضالب‬ ‫بحث‬ ‫‪( 2‬سهم فاضالب جمعآوری شده)‪( 3 ،‬دسترسی‬ ‫ناشی از فعالیتهای شهرداری) از گروه فاضالب‬ ‫همانطور که در بخش قبل ذکر گردید‪ ،‬از‬ ‫مرحله دوم نتوانستند موافقت خبرگان را کسب‬ ‫نظر خبرگان در مطالعه باقیماند که در ‪ 11‬گروه‬ ‫و معیار شماره ‪( 6‬روزهای ناسالم) از گروه هوا در‬ ‫‪ 35‬معیار ورودی به مطالعه در نهایت ‪ 28‬معیار با‬ ‫و از مطالعه حذف گردیدند‪ .‬هم چنین معیارهای‬ ‫اصلی براساس میانگین نظرات طبقهبندی گردید‪.‬‬ ‫ﺟﺪول )‪ -(4‬درﺻﺪ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﺧﺒﺮﮔﺎن ﺑﺎ ﺣﺬف ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎ در ﺳﺘﻮن "ﺣﺬف ﻣﻌﻴﺎر" در ﭘﺮﺳﺶ ﻧﺎﻣﻪ اول )ﻣﺎﭘﺎر و ﻫﻤﻜﺎران ‪(1396‬‬ ‫جدول ‪ .4‬درصد موافقت خبرگان با حذف معیارها در ستون «حذف معیار» در پرسش نامه اول (ماپار و همکاران ‪)1396‬‬ ‫ﻧﺎم ﻣﻌﻴﺎر‬ ‫ﺳﻬﻢ ﻓﺎﺿﻼب ﺟﻤﻊآوري ﺷﺪه‬ ‫ﺷﻤﺎره ﻣﻌﻴﺎر‬ ‫ﮔﺮوه‬ ‫‪3‬‬ ‫آب و ﻓﺎﺿﻼب‬ ‫‪2‬‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﻓﺎﺿﻼب‬ ‫ﺗﺼﻔﻴﻪ ﻓﺎﺿﻼب ﻧﺎﺷﻲ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﺷﻬﺮداري‬ ‫‪4‬‬ ‫روزﻫﺎي ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫ﺗﺸﻜﻴﻼت ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻫﻮاي ﺷﻬﺮ‬ ‫درﺻﺪ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﺑﺎ ﺣﺬف ﻣﻌﻴﺎر‬ ‫آب و ﻓﺎﺿﻼب‬ ‫‪%33‬‬ ‫آب و ﻓﺎﺿﻼب‬ ‫‪18%‬‬ ‫ﻫﻮا‬ ‫‪8%‬‬ ‫‪%17‬‬ ‫‪8%‬‬ ‫ﻫﻮا‬ ‫ﺟﺪول )‪ -(5‬ﮔﺮوهﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﭘﺎﻳﺪاري ﻋﻤﻞ ﻛﺮد ﺳﻼﻣﺖ ﺷﻬﺮداري ﺗﻬﺮان ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻫﺮ ﮔﺮوه )ﻣﺎﭘﺎر و ﻫﻤﻜﺎران ‪(1396‬‬ ‫جدول ‪ .5‬گروههای اصلی پایداری عمل کرد سالمت شهرداری تهران به همراه میانگین هر گروه (ماپار و همکاران ‪)1396‬‬ ‫ردﻳﻒ‬ ‫ﮔﺮوه‬ ‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ‬ ‫ردﻳﻒ‬ ‫ﮔﺮوه‬ ‫‪2‬‬ ‫ﻫﻮا‬ ‫‪5/5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺷﻬﺮي‬ ‫‪3‬‬ ‫ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ‬ ‫‪6/1‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪4‬‬ ‫ﺳﺮ و ﺻﺪا‬ ‫‪5/7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪1‬‬ ‫آب‬ ‫‪5/6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫ﻓﻀﺎي ﺳﺒﺰ‬ ‫ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ و ﺗﺴﻬﻴﻼت ﻋﺒﻮر و‬ ‫ﻣﺮور‬ ‫ﺳﻼﻣﺖ اﻣﺎﻛﻦ ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ‬ ‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ‬ ‫ردﻳﻒ‬ ‫ﮔﺮوه‬ ‫‪5/2‬‬ ‫‪10‬‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ ﻓﻌﺎل و ﺳﺎﻟﻢ‬ ‫‪5/9‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪6/2‬‬ ‫‪5/8‬‬ ‫‪9‬‬ ‫ﺳﻼﻣﺖ ﺷﻐﻠﻲ‬ ‫ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ و‬ ‫ﺳﻼﻣﺘﻲ‬ ‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ‬ ‫‪٥/٦‬‬ ‫‪٥/٤‬‬ ‫‪٥/٤‬‬ ‫فصلنامه‌بهداشت‌و‌ایمنی‌کار‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌جلد‌‪‌/8‬شماره‌‪‌/‌1‬بهار‌‌‪1397‬‬ ‫خبرگان را با حذف ‪ 6‬معیار براساس ستون "حذف‬ ‫(تسهیالت جانبی دوچرخهسواری) نیز به دلیل‬ ‫‪73‬‬ ‫‪Downloaded from jhsw.tums.ac.ir at 12:19 IRST on Sunday November 28th 2021‬‬ ‫‪( 25‬دسترسی به دوچرخه در سطح شهر) و ‪26‬‬ ‫مهسا‌ماپار‪‌-‬محمد‌جواد‌جعفری‪‌-‬نبی‌اله‌منصوری‪‌-‬رضا‌ارجمندی‪‌-‬رضا‌عزیزی‌نژاد‬ ‫سالمت شهری در نظر گرفته شدهاند (‪.)38‬‬ ‫مطابق شکل (‪ ،)1‬بررسی عدد میانگین هر یک از‬ ‫با میانگین ‪ 6/1‬به ترتیب در جایگاه اول و دوم‬ ‫از معیار پذیرش (<‪ )5‬به دست آوردند و خبرگان بر‬ ‫سالمت ناشی از فعالیتها و خدمات ارایه شده توسط‬ ‫حاصل از پژوهش حاضر در بخش پسماند‪ ،‬مشابهت‬ ‫با میانگین ‪ 6/2‬و با فاصله اندکی گروه "پسماند"‬ ‫‪74‬‬ ‫گروه پسماند‪ ،‬در مرحله دوم دلفی‪ ،‬امتیازی بیش تر‬ ‫روی کلیه معیارهای این گروه به اجماع رسیدند‪ .‬نتایج‬ ‫از نظر اهمیت در ارزیابی عمل کرد پایداری حوزه‬ ‫فصلنامه‌بهداشت‌و‌ایمنی‌کار‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌جلد‌‪‌/8‬شماره‌‪‌/‌1‬بهار‌‌‪1397‬‬ ‫فراوانی با نتایج مطالعه نادر و همکارانش (‪ )34‬در‬ ‫شهرداری کالنشهر تهران قرار گرفتهاند‪.‬‬ ‫بررسی گزارشهای پایداری شهرهای دوبلین و‬ ‫خصوص معیارهای پایداری شهری در شهرداریهای‬ ‫اهمیت بحث فضای سبز در ارتقاء سالمت شهری‬ ‫‪ 80‬درصد معیارهای پایداری شهری متعلق به گروه‬ ‫لبنان دارد که در آن مطالعه مشخص گردید حدود‬ ‫ایندیانا پلیس امریکا نیز نتایج مشابهی را در خصوص‬ ‫پسماند امتیاز پذیرش را جهت باقی ماندن درمطالعه‬ ‫نشان میدهد‪ .‬در شهر ایندیانا پلیس‪ ،‬معیار فضای‬ ‫پایداری عمل کرد شهرداری لبنان به دست آوردند‪.‬‬ ‫سبز به عنوان یکی از معیارهای اصلی زیرمجموعه‬ ‫هم چنین نتایج این مطالعه قابل مقایسه با نتایج‬ ‫سالمت و ایمنی در ارزیابی و گزارشدهی پایداری‬ ‫مطالعه اسمدبای و نیج (‪ )46‬خواهد بود که در میان‬ ‫شهری معرفی شده است (‪ )37‬که از این لحاظ‬ ‫‪ 7‬گروه اصلی مرتبط با مبحث سالمت و پایداری‬ ‫پژوهش حاضر در کالنشهر تهران نیز نتایج مشابهی‬ ‫شهری‪ ،‬گروه مدیریت پسماند شهری در گروه یکی‬ ‫را به دست آورد‪ .‬هم چنین گزارش معیارهای پایداری‬ ‫از مهمترین موضوعات مورد بحث مورد شناسایی قرار‬ ‫سال ‪ 2013‬شهر دوبلین نیز نشان میدهد که‬ ‫گرفت‪ .‬در مقایسه یافتههای حاصل از این پژوهش‬ ‫معیارهای زیرمجموعه فضای سبز به عنوان معیارهای‬ ‫با گزارش پایداری شهر بالتیمور ایالت مریلند امریکا‬ ‫اصلی در امر ارزیابی و گزارشدهی پایداری با رویکرد‬ ‫‪6.2‬‬ ‫‪6.1‬‬ ‫‪5.9‬‬ ‫‪5.8‬‬ ‫‪5.7‬‬ ‫‪5.6‬‬ ‫‪5.6‬‬ ‫‪5.5‬‬ ‫‪5.4‬‬ ‫‪5.4‬‬ ‫‪5.2‬‬ ‫‪6.4‬‬ ‫‪6.2‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5.8‬‬ ‫‪5.6‬‬ ‫‪5.4‬‬ ‫‪5.2‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4.8‬‬ ‫‪4.6‬‬ ‫ﮔﺮوهﻫﺎي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﭘﺎﻳﺪاري ﻋﻤﻞ ﻛﺮد ﺳﻼﻣﺖ‬ ‫ﻓﻀﺎي ﺳﺒﺰ‬ ‫ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ‬ ‫ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ و ﺗﺴﻬﻴﻼت ﻋﺒﻮر و ﻣﺮور‬ ‫ﺳﻼﻣﺖ اﻣﺎﻛﻦ ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ‬ ‫ﺳﺮ و ﺻﺪا‬ ‫ﺳﻼﻣﺖ ﺷﻐﻠﻲ‬ ‫آب‬ ‫ﻫﻮا‬ ‫ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ و ﺳﻼﻣﺘﻲ‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ ﻓﻌﺎل و ﺳﺎﻟﻢ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺷﻬﺮي‬ ‫اﻣﺘﻴﺎز ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻫﺮ ﮔﺮوه ﺣﺎﺻﻞ از روش دﻟﻔﻲ دو ﻣﺮﺣﻠﻪاي‬ ‫شکل ‪ .1‬امتیاز میانگین گروههای اصلی ارزیابی پایداری عمل کرد سالمت شهرداری تهران (ماپار و همکاران ‪)1396‬‬ ‫ﺷﻜﻞ )‪ -(1‬اﻣﺘﻴﺎز ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﮔﺮوهﻫﺎي اﺻﻠﻲ ارزﻳﺎﺑﻲ ﭘﺎﻳﺪاري ﻋﻤﻞ ﻛﺮد ﺳﻼﻣﺖ ﺷﻬﺮداري ﺗﻬﺮان )ﻣﺎﭘﺎر و ﻫﻤﻜﺎران ‪(1396‬‬ ‫‪Downloaded from jhsw.tums.ac.ir at 12:19 IRST on Sunday November 28th 2021‬‬ ‫‪ 11‬گروه اصلی نشان داد که گروه "فضای سبز "‬ ‫از طرفی کلیه معیارهای موثر لیست اولیه در‬ ‫طراحی‌سیستم‌ارزیابی‌و‌گزارش‌دهی‌عمل‌کرد‌پایدار‌شهرداری‌کالن‌شهرها‪...‬‬ ‫(‪ )47‬میتوان به الگوی مشابهی از ارتباط بین اهمیت‬ ‫سواری‪ ،‬درجهای از اهمیت را به خود اختصاص داده‬ ‫چرا که در گزارش پایداری شهر بالتیمور نیز‪ ،‬دو هدف‬ ‫پذیرش (عدد ‪ )5‬قرار گرفتند‪ .‬لذا نتایج این بخش‬ ‫موضوع پسماند و پایداری سالمت شهری دست یافت‪.‬‬ ‫(میانگین بیشتر از ‪ )4/5‬و در محدوده اطراف معیار‬ ‫دسته اهداف قرار گرفتهاند‪.‬‬ ‫مطابق شکل (‪ ،)1‬گروه "حمل و نقل و‬ ‫تسهیالت عبور و مرور" با کسب امتیاز میانگین‬ ‫معیارهای ثانویه مورد اهمیت در پایداری سالمت‬ ‫شهری مورد توجه قرار گیرند‪.‬‬ ‫نکته قابل توجه دیگر‪ ،‬حذف تمامی معیارهای‬ ‫‪ ،5.9‬در جایگاه سوم اهمیت قرار گرفت‪ .‬نکته‬ ‫مربوط به فاضالب از گروه "آب و فاضالب" بود‪.‬‬ ‫معیارهای جانبی مرتبط با دوچرخه سواری مانند‬ ‫جمعآوری شده"‪" ،‬دسترسی عمومی به شبکه‬ ‫قابل توجه در بین معیارهای این گروه‪ ،‬حذف‬ ‫هر سه معیار گروه فاضالب شامل "سهم فاضالب‬ ‫"سهم دوچرخهسواران"‪" ،‬دسترسی به دوچرخه در‬ ‫فاضالب" و "تصفیه فاضالب ناشی از فعالیتهای‬ ‫میباشد‪ .‬ولی اصلیترین عیار این گروه با عنوان‬ ‫گروه خبرگان در مرحله اول در ستون حذف معیار‪،‬‬ ‫سطح شهر" و "تسهیالت جانبی دوچرخهسواری"‬ ‫شهرداری" در گروه معیارهایی قرار گرفتند که‬ ‫"خطوط دوچرخه" مورد اجماع خبرگان برای‬ ‫درصدی از موافقت را برای حذف و عدم مرتبط‬ ‫اگرچه نتایج پژوهش حاضر برخالف مطالعات قبلی‬ ‫شهرداری مطرح نمودند (جدول ‪ .)2‬هم چنین هر‬ ‫قرارگیری در بین لیست نهایی معیارها قرار گرفت‪.‬‬ ‫بدلند و همکارانش (‪ )20‬و دورا و همکارانش (‪)48‬‬ ‫است که نشان میدهند تسهیالت دوچرخهسواری‬ ‫بودن این معیارها با بحث پایداری عمل کرد سالمت‬ ‫‪ 3‬معیار ذکر شده در مرحله دوم دلفی با توجه به‬ ‫عدم اجماع نهایی بین خبرگان‪ ،‬از پژوهش حذف‬ ‫میتوانند به عنوان یکی از معیارهای پایداری شهری‬ ‫گردیدند و به همین دلیل‪ ،‬نام این گروه به گروه‬ ‫اما نتایج پژوهش حاضر در کالنشهر تهران نشان‬ ‫در اماکن عمومی" تغییر یافت‪ .‬به همین دلیل نتایج‬ ‫در بخش سالمت مورد توجه قرار گیرند (‪،)48،20‬‬ ‫"آب" و صرفا با یک معیار سردسته " آب قابل شرب‬ ‫داد که اهمیت معیارهای جانبی دوچرخه سواری‬ ‫پژوهش حاضر نشان میدهد که در کالنشهری‬ ‫خبرگان قرار نمیگیرد که براساس نظر خبرگان‪،‬‬ ‫با فاضالب توسط شرکتی مستقل از شهرداری تهران‬ ‫در بحث پایداری سالمت شهری‪ ،‬مورد اجماع نهایی‬ ‫مانند تهران به علت این که عمده فعالیتهای مرتبط‬ ‫دالیل این اختالف نتایج را میتوان احتماال به علت‬ ‫با نام "شرکت آب و فاضالب استان تهران" پیگیری‬ ‫میشود و شهرداری تهران صرفاً نقش بازوی اجرایی‬ ‫روز و نیز جمعیت باالی کالنشهر تهران و دشواری‬ ‫گرفتن معیارهای مرتبط با فاضالب در بحث پایداری‬ ‫وجود شیب زمین در تهران‪ ،‬آلودگی هوای تهران‬ ‫و عدم امکان استفاده مداوم از دوچرخه در ساعات‬ ‫در تردد عبور و مرور با دوچرخه بیان کرد‪ .‬البته‬ ‫الزم به ذکر است که کلیه معیارهای دوچرخه‬ ‫برنامههای این شرکت را برعهده دارد‪ ،‬لذا در نظر‬ ‫عمل کرد سالمت شهرداری تهران نمیتواند کانون‬ ‫توجه موضوع پایداری عمل کرد شهرداری قرار گیرد‪.‬‬ ‫فصلنامه‌بهداشت‌و‌ایمنی‌کار‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌جلد‌‪‌/8‬شماره‌‪‌/‌1‬بهار‌‌‪1397‬‬ ‫پاکیزه شهر" جهت ارتقاء سالمت عمومی در سر‬ ‫به دلیل نزدیکی به حد پذیرش میتوانند به عنوان‬ ‫شهری‪" ،‬حذف و جمعآوری پسماند" و "حفظ ظاهر‬ ‫مطالعه حد پذیرش مورد نظر را کسب نکردهاند اما‬ ‫‪75‬‬ ‫‪Downloaded from jhsw.tums.ac.ir at 12:19 IRST on Sunday November 28th 2021‬‬ ‫اصلی در نظر گرفته شده برای دست یابی به سالمت‬ ‫نشان میدهد که اگرچه این گروه از معیارها در این‬ ‫مهسا‌ماپار‪‌-‬محمد‌جواد‌جعفری‪‌-‬نبی‌اله‌منصوری‪‌-‬رضا‌ارجمندی‪‌-‬رضا‌عزیزی‌نژاد‬ ‫هم چنین نتایج این بخش‪ ،‬قابل مقایسه با نتایج‬ ‫حاصل از ارزیابی و گزارشدهی پایداری سال ‪2013‬‬ ‫رویکردهای جدید در زمینه توسعه پایدار حوزه‬ ‫استاندارد جهانی سازمان خالق گزارشدهی جهانی‬ ‫چشم گیر در حال رشد میباشند‪ .‬ارزیابی وضعیت‬ ‫فصلنامه‌بهداشت‌و‌ایمنی‌کار‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌جلد‌‪‌/8‬شماره‌‪‌/‌1‬بهار‌‌‪1397‬‬ ‫و راهنمای ‪ G4‬این سازمان میباشد‪ .‬براساس این‬ ‫گزارش‪ ،‬همه ‪ 4‬معیار موجود در گروه "آب و فاضالب"‬ ‫تنها با تمرکز بر پوشش دادن معیارهای مرتبط با بحث‬ ‫آب بوده و از معیارهای گروه فاضالب در بحث پایداری‬ ‫که در سردسته آنها شهرداریها قرار دارند با روندی‬ ‫پایداری عمل کرد در حوزه سالمت در شهرداریها‬ ‫میتواند عالوه بر پیش گیری از بروز پیامدهای منفی‬ ‫بر سالمت جامعه‪ ،‬در تعیین اهداف و برنامههای بلند‬ ‫مدت بهداشتی و سالمتی شهروندان نیز موثر واقع‬ ‫شهری استفاده نشده است‪ .‬در این گزارش جهت‬ ‫پوشش دادن معیارهای فاضالب‪ ،‬صرفاً به پروژه برون‬ ‫ارزیابی و انتشار نتایج حاصل از آن در زمینه پایداری‬ ‫شهر ورشو به انجام رسیده است اشاره شده است‪ .‬لذا‬ ‫بومیسازی مجموعه معیارهای مرتبط با استفاده از‬ ‫تهران نشان میدهد که در مبحث پایداری عمل کرد‬ ‫پژوهش در مجموع منجر به استخراج ‪ 11‬گروه اصلی‬ ‫فعالیت توسط شرکتها و سازمانهای بیرونی انجام‬ ‫مجموعه گردید‪ .‬جمعبندی و نتایج نهایی این پژوهش‬ ‫سازمانی که توسط شرکت مستقلی با همکاری شورای‬ ‫نتایج این مطالعه نیز مطابق پژوهش حاضر در کالنشهر‬ ‫سالمت شهری‪ ،‬چنان چه عمده تمرکز معیارهایی جهت‬ ‫شود احتمال حذف آنها از لیست معیارهای عمل کرد‬ ‫پایداری شهرداری وجود دارد‪.‬‬ ‫شود‪ .‬در این پژوهش به منظور فراهم آوردن امکان‬ ‫عمل کرد سالمت شهرداری تهران‪ ،‬از ابزار تدوین و‬ ‫روش دلفی دو مرحلهای بهرهگرفته شد‪ .‬یافتههای این‬ ‫در ارزیابی پایداری عمل کرد سالمت و ‪ 28‬معیار زیر‬ ‫به شرح زیر میباشد‪:‬‬ ‫‪ -‬گروههای "فضای سبز" و "پسماند" بیش‬ ‫در نهایت الزم به ذکر است اگرچه هر سه گروه‬ ‫ترین اهمیت را در حوزه فعالیتهای مرتبط با سالمت‬ ‫و "برنامهریزی شهری" در انتهای لیست امتیازات‬ ‫‪ -‬در بیشتر گزارشات پایداری مورد بررسی در‬ ‫"خدمات بهداشتی و سالمتی"‪" ،‬زندگی فعال و سالم"‬ ‫میانگین گروهها قرار گرفتهاند اما این امر نمیتواند‬ ‫شهروندی در کالنشهر تهران دارا هستند‪.‬‬ ‫کشورهای مختلف‪ ،‬طبقه جداگانهای برای معیارهای‬ ‫حاکی از اهمیت ضعیف این گروهها در امر ارزیابی‬ ‫اصلی پایداری سالمت و رفاه جامعه اختصاص یافته بود‬ ‫تهران باشد‪ ،‬بلکه با توجه به این که اختالف امتیاز‬ ‫پایداری سالمت در این پژوهش را نمایان میکند‪.‬‬ ‫و گزارشدهی عمل کرد پایداری سالمت شهرداری‬ ‫باالترین گروه (مربوط به فضای سبز با امتیاز ‪ )6/2‬و‬ ‫پایینترین گروه (مربوط به گروه برنامهریزی شهری با‬ ‫امتیاز ‪ )5/2‬معادل ‪ 1‬است‪ ،‬میتوان به اهمیت اساسی‬ ‫هر ‪ 11‬گروه ذکر شده در پایداری عملکر د سالمت‬ ‫شهرداری تهران و لزوم ارزیابی و گزارشدهی تمامی‬ ‫آنها در قالب مجموعهای واحد اشاره نمود‪.‬‬ ‫که لزوم توجه ویژه به لیست نهایی معیارهای استخراجی‬ ‫‪ -‬تفاوت‬ ‫بین‬ ‫معیارهای‬ ‫استخراجی‬ ‫در شهرهای کوچک و کالنشهرها به تفاوت‬ ‫"مسوولیت برنامهریزی" و "ساختار مدیریت‬ ‫شهری" در این دو نوع حوزه شهری اشاره دارد‪.‬‬ ‫بخشی از مسوولیتهای مرتبط با برنامهریزی‬ ‫مدیریت شهری در کالنشهرها توسط شرکتها‬ ‫‪Downloaded from jhsw.tums.ac.ir at 12:19 IRST on Sunday November 28th 2021‬‬ ‫شهر ورشو (‪ )49‬میباشد‪ .‬گزارش پایداری شهر‬ ‫سالمت با تمرکز بر عمل کرد نهادهای بخش عمومی‬ ‫ورشو اولین گزارش پایداری منتشر شده مطابق با‬ ‫‪76‬‬ ‫نتیجهگیری‬ ...‫طراحی‌سیستم‌ارزیابی‌و‌گزارش‌دهی‌عمل‌کرد‌پایدار‌شهرداری‌کالن‌شهرها‬ ‫ گروه به طور هم زمان تأثیر قابل‬11 ‫زیرمجموعه هر‬ ‫و سازمانهایی خارج از اختیارات شهرداری مانند‬ .‫خواهد داشت‬ ‫مراتع و آبخیزداری" و غیره انجام میشود که‬ 77 1397‌‌‫‌بهار‬/‌1‌‫‌شماره‬/8‌‫فصلنامه‌بهداشت‌و‌ایمنی‌کار‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌جلد‬ Downloaded from jhsw.tums.ac.ir at 12:19 IRST on Sunday November 28th 2021 ‫مالحظهای در ارتقاء روند سالمت شهروندان در آینده‬ ‫تشکر و قدردانی‬ ‫مقاله حاضر برگرفته از رساله دکتری‬ ‫مهسا ماپار تحت عنوان «تدوین مدل ارزیابی و‬ ،‫ "سازمان جنگلها‬،"‫"شرکت آب و فاضالب استان‬ ‫این امر باعث انتقال بخشی از معیارهای ارزیابی‬ ‫پایداری از حوزه شهرداری به حوزه سایر سازمانها‬ ‫و شرکتهای مرتبط با موضوع در کالنشهر‬ .‫میگردد‬ ،‫سیستم گزارشدهی پایداری عمل کرد سالمت‬ ‫به همین دلیل پیشنهاد میشود برای دست‬ ‫ در دانشگاه آزاد‬،»‫ شهر تهران‬:‫مطالعه موردی‬ ‫عالوه بر تمرکز بر معیارهای استخراجی پایداری‬ -‫ایمنی و محیطزیست شهرداری کالنشهرها‬ .‫ واحد علوم و تحقیقات تهران میباشد‬،‫اسالمی‬ ‫این پژوهش با حمایت مالی و معنوی مرکز‬ ‫مطالعات و برنامهریزی شهر تهران با کد پروژه‬ ‫) و دانشکده محیطزیست و انرژی‬137.958879( ‫دانشگاه آزاد اسالمی واحد علوم و تحقیقات به‬ .‫انجام رسیده است‬ REFERENCES 1. Alcoforado M, Andrade H, Lopes A, Vasconcelos J. Landscape and Urban Planning Application ،‫یابی به یک گزارش جامع پایداری عمل کرد شهری‬ ‫ معیارهای پایداری سایر‬،‫در شهرداری کالنشهر‬ ‫سازمانهای مرتبط با موضوع مدیریت شهری نیز در‬ ‫ هم چنین‬.‫فرآیندی تلفیقی مورد توجه قرار گیرد‬ ‫ گروه اصلی با‬11 ‫با توجه به اختالف امتیاز اندک‬ ،‫یک دیگر و کسب معیار پذیرش توسط کلیه گروهها‬ ‫توجه به اقدامات مهندسی و مدیریتی به معیارهای‬ publication/30020/urban-indicators-managingcities.pdf 5. Demographia world Urban Areas. Word Megacities. of climatic guidelines to urban planning the 2015. example of Lisbon )Portugal(. Landsc Urban Plan. 6. Aran 2009;90:56–65. R. Evaluation of sustainable urban development and sustainable cities rating based 2. Shen LY, Jorge Ochoa J, Shah MN, Zhang X. The on the experiences of countries in America, Great application of urban sustainability indicators - A Britain and Australia. The first conference on comparison between various practices. Habitat Int. sustainable urban development. 2010 [Persian] Elsevier Ltd; 2011;35)1(:17–29. 7. Barredo I, Demicheli L, Lavalle C, Kasanko M, 3. Dempsey N, Brown C, Bramley G. The key to Mccormick N. Modelling future urban scenarios sustainable urban development in UK cities? The in developing countries : an application case study influence of density on social sustainability. Prog in Lagos , Nigeria. Environ Plan B Plan Des. Plann. Elsevier Ltd; 2012;77)3(:89–141. 2004;32:65–84. 4. Westfall MS, Villa V a De. Urban indicators for 8. Rahnamai M.T, Pourmousa S.M. Evaluating the managing cities [Internet]. Asian Development instability security of Tehran megacity based on Bank. 2001 [cited 2016 Sep 1]. p. 1–460. Available sustainable development indicators. Geographical from:https://www.adb.org/sites/default/files/ Research. 2006; 57: 177-193 [Persian] ‫‌رضا‌عزیزی‌نژاد‬-‫‌رضا‌ارجمندی‬-‫‌نبی‌اله‌منصوری‬-‫‌محمد‌جواد‌جعفری‬-‫مهسا‌ماپار‬ Downloaded from jhsw.tums.ac.ir at 12:19 IRST on Sunday November 28th 2021 Jalilian H, Majd Abadi H, Farshad A.A, Sadeghi health overlap? J Safety Res. Elsevier B.V.; 2010;41)5(:407–16. A.A, Omrani H. Assessment of Health, Safety and 18. Koskela M. Occupational health and safety in Environment )HSE( indices in an urban vicinity: A corporate social responsibility reports. Saf Sci. case study based on Community-Based Initiatives Elsevier Ltd; 2014;68:294–308. )CBI( in Tehran. Journal of Health and Safety at work. 2015; 5 )1(: 25-35 [Persian] 19. IPIECA, API, OGP. Oil and gas industry guidance on voluntary sustainability reporting [Internet]. 10. Michael FL, Noor ZZ, Figueroa MJ. Review 2015 [cited 2016 Mar 12]. Available from: http:// of urban sustainability indicators assessment – www.api.org/~/media/files/ehs/environmental_ Case study between Asian countries. Habitat Int. performance/voluntary-sustainability-reporting- Elsevier Ltd; 2014;44:491–500. guidance-2015.pdf 11. Jafari A. The introduction of appropriate indicators 20. Badland H, Whitzman C, Lowe M, Davern M, Aye to assess sustainable urban development and its L, Butterworth I, et al. Urban liveability: Emerging measurement. Environment and Development. lessons from Australia for exploring the potential 2008; 2 )3(: 49-55 [Persian] for indicators to measure the social determinants of 12. Ceulemans K, Molderez I, Van Liedekerke L. Sustainability reporting in higher education: A health. Soc Sci Med. Elsevier Ltd; 2014;111:64– 73. comprehensive review of the recent literature and 21. Rapport DJ, Singh A. An EcoHealth-based paths for further research. J Clean Prod. Elsevier framework for State of Environment Reporting. Ltd; 2015;106:127–43. Ecol Indic. 2006;6)2(:409–28. 13. Industrial Management Organization. 22. Daub CH. Assessing the quality of sustainability Sustainability reporting framework- A guideline reporting: an alternative methodological approach. for reporting corporate social responsibility. 2013. J Clean Prod. 2007;15)1(:75–85. Available from: www.imi.ir/csr [Persian] 23. Saidi Mofrad S, Gordfaramarzi M. Evaluation 14. Lozano R, Huisingh D. Inter-linking issues and of healthy cities indices with the approach to dimensions in sustainability reporting. J Clean sustainable urban development. Eighth Symposium Prod. Elsevier Ltd; 2011;19)2–3(:99–107. on Advances in Science and Technology 2013 15. Jones H. Sustainability reporting matters: What are [Persian] national governments doing about it? [Internet]. 24. Ghalibaf M.B, Ghafari H, Rajabi A.A. The 2010 [cited 2013 Nov 20]. p. 1–40. Available from: role and impact of culture and health, safety http://www.accaglobal.com/content/dam/acca/ and environmental management in pursuit of global/PDF-technical/sustainability-reporting/ sustainable cities. 2nd Conference on Safety tech-tp-srm.pdf Engineering and HSE Management. Iran. 2009 16. Public and international relations department of [Persian] Tehran municipality. Tehran policies and strategies 25. Mapar M, Jafari MJ, Mansouri N, Arjmandi R, [Internet]. 2016 [cited 2015 May 25]. Available Azizinejad R, Ramos TB. Sustainability indicators from: http://en.tehran.ir/Default.aspx?tabid=87 for municipalities of megacities : Integrating 17. Cunningham TR, Galloway-Williams N, Geller health , safety and environmental performance. ES. Protecting the planet and its people: how do interventions sustainability and to promote occupational environmental safety and Ecol Indic. Elsevier; 2017;83:271–91. 26. Shahbod N, Mansouri N, Bayat M, Ghoddousi J. A Fuzzy Analytic Hierarchy Process Approach to 78 1397‌‌‫‌بهار‬/‌1‌‫‌شماره‬/8‌‫فصلنامه‌بهداشت‌و‌ایمنی‌کار‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌جلد‬ 9. Abedinloo R, Hassan Zadeh Rangi N, Khosravi Y, Identify and Prioritize Environmental Performance 37. Sustainindy Department of Public Works. 2012 Indicators in Hospitals. International Journal of SUSTAINABILITY report [Internet]. Indianapolis; Occupational Hygiene. 2017; 9 )2(: 66–77. 2012 [cited 2014 Jul 1]. p. 1–76. Available 27. Nikpour M, Firouzbakht M, Tirgar A. Scientific 79 1397‌‌‫‌بهار‬/‌1‌‫‌شماره‬/8‌‫فصلنامه‌بهداشت‌و‌ایمنی‌کار‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌جلد‬ Downloaded from jhsw.tums.ac.ir at 12:19 IRST on Sunday November 28th 2021 ...‫طراحی‌سیستم‌ارزیابی‌و‌گزارش‌دهی‌عمل‌کرد‌پایدار‌شهرداری‌کالن‌شهرها‬ from: http://www.indy.gov/eGov/City/DPW/ Outputs Regarding Occupational Health among SustainIndy/Documents/Full 2012 Sustainability Female Report to the Community.pdf Workers. International Journal of Occupational Hygiene. 2015; 7 )4(: 215–21. 38. Dublin city council. Sustainability report 2013 28. Hassanzadeh Rangi N, Khosravi Y, Farshad A.A, [Internet]. Dublin; 2013 [cited 2014 Jun 15]. Abedinloo R, Jalilian H. Inter and intra-rater Available reliability of a new assessment tool for Health, n e t / m e d i a _ fi l e s / I R O L / 1 6 / 1 6 4 8 7 8 / Wi l m a r _ Safety and Environment )HSE( in urban districts: Sustainability_Report_2013_Final_high-res.pdf A case study in Tehran city. Journal of Health and 39. University of Massachusetts. 2013 Sustainability Safety at work. 2016; 6 )3(: 73-91 [Persian] from: http://media.corporate-ir. Report [Internet]. Massachusetts; 2013 [cited 2014 29. Bartlett L. Pilot Test for Reliability and Validity of Mar 14]. p. 11–2. Available from: http://www. a New Assessment Tool Measuring Relationships huawei.com/en/about-huawei/corporate-info/ between Individual Health and Environmental annual-report/2013/index.htm Sustainability. Dalhousie University; 2013. 40. ISO 37120. ISO 37120-Sustainable Development 30. Big T, Small T. The Greening of Health. Spine Quality of life [Internet]. 2014 [cited 2016 Feb )Phila Pa 1976(. 2009;)15(:1–100. 31. Pan American Health Organization. Health , Environment and Sustainable of Communities: Indicators for City Services and Development : 18]. Available from: https://www.iso.org/obp/ ui/#iso:std:iso:37120:ed-1:v1:en 41. Global Reporting Initiative. G4 Sustainability Towards the Future We Want. 2013. 32. Department of economic and social affairs. TST Reporting Guidelines - Part 1: Reporting Principles issues brief: Health and sustainable development. and Standard Disclosures [Internet]. Report. 2013 2015. [cited 2015 Feb 22]. p. 94. Available from: www. 33. Mousa Kazemi S.M. Assessing the sustainability globalreporting.org of urban development, concepts, methods and 42. Miller G. The development of indicators for indicators. Nour Magazine. 2006; 5 )2(; 9-24 sustainable tourism: Results of a Delphi survey of [Persian] tourism researchers. Tour Manag. 2001;22)4(:351– 34. Nader MR, Salloum BA, Karam N. Environment 62. in 43. Hugé J, Le Trinh H, Hai PH, Kuilman J, Hens L. Lebanon: A practical municipal level approach. Sustainability indicators for clean development Ecol Indic. 2008;8:771–7. mechanism projects in Vietnam. Environ Dev and sustainable development indicators 35. Hezri AA, Hasan MN. Management framework for sustainable development indicators in the State of Sustain. 2010;12:561–71. 44. Novakowski N, Wellar B. Using the Delphi Selangor, Malaysia. Ecol Indic. 2004;4)4(:287– technique 304. Methodological design considerations. Environ 36. Scipioni A, Mazzi A, Mason M, Manzardo A. The in normative planning research: Plan A. 2008;40)6(:1485–500. Dashboard of Sustainability to measure the local 45. Choi HC, Sirakaya E. Sustainability indicators urban sustainable development: The case study of for managing community tourism. Tour Manag. Padua Municipality. Ecol Indic. 2009;9)2(:364–80. 2006;27)6(:1274–89. 46. Smedby N, Neij L. Experiences in urban 48. Dora C, Haines A, Balbus J, Fletcher E, Adair-Rohani governance for sustainability: The Constructive H, Alabaster G, et al. Indicators linking health and Dialogue in Swedish municipalities. J Clean Prod. sustainability in the post-2015 development agenda. Elsevier Ltd; 2013;50:148–58. Lancet. Elsevier Ltd; 2015;385)9965(:380–91. 47. Baltimore office of sustainability. 2010 Annual 49. City of Warsaw. Integrated Sustainability Report Sustainability Report [Internet]. Baltimore; 2010 2013 [Internet]. Warsaw; 2013 [cited 2014 Mar 13]. [cited 2013 Dec 15]. Available from: http:// p. 0–13. Available from: http://www.um.warszawa. www.baltimoresustainability.org/wp-content/ pl/sites/default/files/warsaw_g4_integrated_ uploads/2015/12/2010.pdf sustainability_report_2013.pdf 80 1397‌‌‫‌بهار‬/‌1‌‫‌شماره‬/8‌‫فصلنامه‌بهداشت‌و‌ایمنی‌کار‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌جلد‬ Downloaded from jhsw.tums.ac.ir at 12:19 IRST on Sunday November 28th 2021 ‫‌رضا‌عزیزی‌نژاد‬-‫‌رضا‌ارجمندی‬-‫‌نبی‌اله‌منصوری‬-‫‌محمد‌جواد‌جعفری‬-‫مهسا‌ماپار‬ Journal of Health and Safety at Work Vol. 8; No. 1; Spring 2018 Developing assessment and reporting system for sustainability Downloaded from jhsw.tums.ac.ir at 12:19 IRST on Sunday November 28th 2021 performance in municipalities of megacities Case Study: Health performance of Tehran municipality Mahsa Mapar1, Mohammad Javad Jafari2,*, Nabiollah Mansouri3, Reza Arjmandi4, Reza Azizinejad5 1 Ph.D., Department of Environmental Management, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran 2 Professor, School of Public Health, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran 3 Professor, Department of Environmental Management, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran 4 Associate Professor, Department of Environmental Management, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran 5 Assistant Professor, Department of Biotechnology and Plant Breeding, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran Abstract Introduction: The responsibility of achieving sustainable development goals in most megacities and subsequently in Tehran megacity are in charge of the municipalities. Since, the goal of municipalities in environmental-friendly activities is to protect the physical and mental health of citizens. Therefore, the sustainability assessment of health performance in municipalities is one of the most significant issues in the field of municipal sustainable development of megacities. The Objective of this study was to develop a tool for assessing the sustainability performance of Tehran municipality in the field of health- related activities and services. Material and Method: In this research the main sustainability indicators in the field of health performance were extracted and localized by providing an indicator-based tool for Tehran municipality as a case study. To determine the initial set of effective indicators, guidelines and standards related to health sustainability issues were surveyed, and an initial set of indicators were extracted. Afterward, a two-round Delphi method was applied by 12 qualified experts to select the most robust indicators of Health performance and assign the importance of the inclusion for each proposed indicator on a seven-point Likert scale. The mean value set to 70% and the standard deviation less than 1 were considered as the cut value. Result: The findings resulted in extracting 11 main categories and 28 sustainability indicators of health performance. The set of indicators related to the “green space” and “waste” categories with slight differences gained the first and second position in the health sustainability field respectively, whereas “urban planning”, “active and healthy life” and “health and hygienic services” located in the bottom of the list with the relatively close scores. Conclusion: The results of this study showed that due to little difference between the score of the main selected categories (less than 1 point difference between the highest and lowest categories) and also due to the fact that the expert panel reached a consensus on the total 11 categories, therefore in order to achieve municipal sustainable development and improving the health level of citizens in the future, it is essential to have a robust consideration toward applying engineering and management measures against all 11 selected categories. Key words: Sustainability Indicators, Municipal Health, Municipality of Megacity, Sustainability Assessment and Reporting * Corresponding Author Email: Jafari1952@yahoo.com