xxii OLBA’DA ÖLÜ KÜLTÜ Dr. Tuna Akçay Yayınlayan Şükrü Devrez Editörler Prof. Dr. Emel Erten Okt. Murat Özyıldırım Arş. Gör. Yavuz Yeğin Sayfa Tasarım İsmet Filizfidanoğlu Ön ve Arka Kapak Tasarım Kapak tasarımındaki resim Cavidan Yegül Erten’e aittir. Dr. Tuna Akçay Bilgin Kültür Sanat Ltd. Şti. Selanik 2 Cad. 68/4 Kızılay - Ankara Tel: 0312 419 85 67 / Sertifika no: 20193 www.bilginkultursanat.com / bilginkultursanat@gmail.com ISBN: 978© Bilgin Kültür Sanat Yayınları Yazarın ve yayınevinin yazılı izni olmadan hiçbir şekilde kopyalanamaz, çoğaltılamaz. Baskı: Ankara Ofset Büyük Sanayi 1. Cadde Necatibey İş Hanı Alt Kat No: 93/43-44 İskitler - Ankara Sertifika No: 101793 İçindekiler BİRİNCİ BÖLÜM DOĞU DAĞLIK CILICIA MEZARLARI 1.1. Doğu Dağlık Cilicia’nın Coğrafi Konumu ......................................... 1 1.2. Doğu Dağlık Cilicia’nın Mezar Mimarisi Üzerine AraIJtırma Tarihçesi ........................................................................................... 2 1.3. Doğu Dağlık Cilicia Mezar Tipolojisi ............................................... 3 1.3.1. Kaya Mezarları ...................................................................... 4 1.3.1.1. Tapınak Cepheli Kaya Mezarları............................... 4 1.3.1.2. Tek Odalı Kaya Mezarları....................................... 13 1.3.1.3. Çok Odalı Kaya Mezarları ...................................... 14 1.3.1.4. Columbariumlar...................................................... 15 1.3.1.5. Arcosoliumlar ......................................................... 19 1.3.2. Lahitler ................................................................................ 21 1.3.2.1. Bağımsız Lahitler..................................................... 21 1.3.2.2. Kaya Lahitleri ......................................................... 23 1.3.2.3. Hyposorionlu Lahitler ............................................. 24 1.3.2.4. Chamosoriumlar ..................................................... 25 1.3.3. Anıtsal Mezarlar .................................................................. 26 1.3.3.1. Tapınak Planlı Mezarlar.......................................... 26 1.3.3.2. Ev Tipi Mezarlar ..................................................... 30 1.3.3.3. Kule Mezarlar ......................................................... 31 1.3.3.4. Tonozlu Mezarlar ................................................... 35 1.3.3.5. Çokgen TaIJ Duvarlı Mezarlar ................................. 38 1.3.4. Kiremit Mezar ...................................................................... 40 1.3.5. Pithos Mezarlar .................................................................... 41 1.3.6. Urne Mezar .......................................................................... 42 1.4. Sonuç ......................................................................................... 43 İKİNCİ BÖLÜM OLBA’DAKİ MEZARLAR VE MEZARLIK ALANLARI 2.1. Olba’nın Coğrafi Konumu .............................................................. 47 2.2. Olba’nın Tarihsel Süreci ................................................................. 50 2.3. Olba’daki Mezarlık Alanları ........................................................... 65 2.3.1. Kuzey Nekropolisi ................................................................ 67 2.3.2. Doğu Tepesi Nekropolisi ...................................................... 69 2.3.3. Tırnak Tepesi Nekropolisi .................................................... 71 iii 2.3.4. Akropolis Güney Yamacı Nekropolisi .................................. 75 2.3.5. Batı Nekropolisi.................................................................... 79 2.3.6. Mezarlık Alanlarının DıIJındaki Gömüler .............................. 80 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM OLBA’DA ÖLÜ KÜLTÜ 3.1. Olba’da Ölü Kültü .......................................................................... 87 3.1.1. Olba’daki Ölü Kültü Alanları............................................... 88 3.1.1.1. ıeytanderesi Vadisi Ölü Kültü Alanı ....................... 89 3.1.1.2. Tırnak Tepesi Ölü Kültü Alanı ................................ 99 3.1.1.3. Akropolis Güney Yamacı Ölü Kültü Alanı ............ 102 3.2. Olba Mezarlık Alanlarındaki Ölü Kültü İzleri ............................... 117 3.2.1. Akropolis Güney Yamacı NiIJli Alan 1 (Urne Mezar) ......... 117 3.2.2. Akropolis Güney Yamacı NiIJli Alan 2 (Pithos Mezarlar) ... 131 3.2.3. Akropolis Kuzeydoğu Yamacındaki Columbarium ............ 162 3.2.4. Akropolis Kuzey Yamacı Kremasyon Mezarı ...................... 169 3.2.5. Korinth Tapınak Cepheli Kaya Mezarı’ndaki Ölü Kültü İzleri .................................................................. 174 3.2.6. Düğürlük Tepesi Chamosorium Tipi Mezar ....................... 176 3.2.7. NiIJli Asker Kabartması (Kenotaph).................................... 179 3.2.8. Örenköy Yolu Banket Sahneli Kaya Mezarı ....................... 182 3.2.9. ıeytanderesi Vadisi Banket Sahneli Mezar.......................... 186 3.2.10. Olba’da Cippus Kullanımı ................................................ 189 3.2.11. Kremasyon Kaya Mezarları .............................................. 193 3.2.12. Olba’da Mezar Steli Kullanımı.......................................... 197 3.2.13. Olba’daki Mezarlarda Kline Kullanımı ............................. 202 3.2.14. Olba’da Dioskur Kültü ..................................................... 206 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM OLBA’DA YAıAM VE ÖLÜM 4.1. Olba’da Kurban Ritüeli ................................................................. 211 4.2. Olba’da Libasyon Ritüeli .............................................................. 229 4.3. Olba’da Inhumasyon ..................................................................... 236 4.4. Olba’da Kremasyon ...................................................................... 240 SONUÇ VE ÖNERİLER ...................................................................... 253 KAYNAKLAR ..................................................................................... 265 SONNOTLAR ..................................................................................... 289 GÖRSELLER ....................................................................................... 301 iv xiii xiv Teşekkür “Olba’da Ölü Kültü” baIJlıklı kitap, doktora tezimden üretilmiIJ ve yeni yapılan kazılar sonucunda da geliIJtirilmiIJtir. Bu çalıIJma birçok insanın desteği ve emeği ile oluIJturulmuIJtur. Öncelikle, çalıIJmamın sayfalarını tek tek okuyup noktası-virgülü ile defalarca kontrol edip düzelten, benim için eIJi bulunmaz bir insan olan ve beni kazı ve yüzey araIJtırmalarına davet ederek büyük bir emekle yetiIJtiren, hoca olmamı sağlayan canım hocam Prof. Dr. A. Emel Erten’e gönülden teIJekkürlerimi sunuyorum. Benim Olba ile tanıIJmamı sağlayan, maddi manevi vermiIJ olduğu destekle bugünlere gelmemi kolaylaIJtıran, engin bilgisi ile meslek hayatımıza yön veren değerli hocam Okt. Murat Özyıldırım’a gönülden teIJekkürlerimi iletiyorum. Gerek arazi, gerekse masa baIJında bana büyük yardımları olan, kitabın kontrollerini büyük bir titizlikle yapan kardeIJim ArIJ. Gör. Yavuz Yeğin’e, dostlarım Arkeolog (MA) Serap Göre ve Arkeolog Ferdi Aksoy’a teIJekkürü borç bilirim. Bunun yanında 17 senedir katıldığım Olba kazı ve yüzey araIJtırmalarındaki ekip üyelerimizin de bu çalıIJmada emeği büyüktür. Kendilerine teker teker teIJekkür ediyorum. Mensubu olmaktan onur duyduğum Gazi Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü’ndeki hocalarıma, mesai arkadaIJlarıma vermiIJ oldukları desteklerden dolayı teIJekkür ederim. Ayrıca bana huzurlu bir ortam yaratarak manevi anlamda çok büyük destek veren, varlıkları ile nefes alabildiğim aileme ne kadar teIJekkür etsem azdır. Akademik hayatıma daha büyük bir hevesle sarılmamı sağlayan, bana yeni bir hayat armağan eden, yaIJam kaynaklarım ikizlerim Ece ve Ege’ye, aynı zamanda bana onları armağan eden çok değerli eIJim, en büyük destekçim Hülya Yavuz Akçay’a ve yüce Yaratan’a teIJekkür ediyorum. Bana akademisyen olacaksın diyerek vasiyet bırakan ve akademisyenlik yolunda sabır kaynağım kahramanım, rahmetli babama ve IJehit olan silah arkadaIJlarına minnettarlığımı buradan ifade etmek istiyorum. xv Önsöz Doğu Dağlık Cilicia’nın önemli yerleIJim merkezlerinden biri olan Olba (Mersin Silifke Örenköy) on dokuzuncu yüzyıldan baIJlayarak çeIJitli gezginler tarafından ziyaret edilir. Buradaki eskiçağ kalıntıları, yazıtlar konusunda en erken kayıt ve yayınlar da böylece oluIJturulur. Olba ile ilgili olarak ilk net bilgileri veren kiIJi, İngiliz J. T. Bent olur. Dağlık Cilicia bölgesinde 1890’da çıktığı yolculuğun sonuçlarını 1891 yılında yayınlayan Bent, özellikle su kemeri üzerinde bulunan Yunanca yazıtı da kopyalayıp, çözümlemesi ile Olba ile ilgili önemli bir katkıda bulunur. Yazıt, hem kentin hidrolik sisteminin oluIJturulması konusunda bilgi vermekte; hem de Olba’nın lokalizasyonunun yapılmasında kesin bir belge niteliği taIJımaktadır. Olba ile ilgili en kapsamlı çalıIJma ise, yirminci yüzyılın ilk yarısı içinde J. Keil ve A. Wilhelm tarafından yapılır ve yayınlanır. Bundan neredeyse kırk yıl kadar sonra ise, 1968 yılında T. S. MacKay tarafından Olba Bölgesi’ni bir bütün olarak ele alan doktora tezi yazılır. Söz konusu tez bugüne dek yayınlanmamıIJ olmakla birlikte, hala bölgede arkeolojik çalıIJmalar yapan uzmanlar için değerli bir kaynak özelliği taIJımaktadır. Bütün bu öncül yayın ve değerlendirmeler değerli ve önemli çalıIJmalar olmakla birlikte, ortak özellikleri, Olba’yı kapsamlı arazi incelemesi bağlamında ele almamalarıdır. Olba’da 2001 yılından baIJlayarak her yıl yapılan arkeolojik yüzey araIJtırmaları ve 2010’dan sonra aralıksız olarak devam eden kazılar adı geçen yerleIJimin çok daha ayrıntılı olarak tanınmasını sağlamıIJtır. Bu kapsamda Olba’nın mimarlık anıtlarının yanında mezarlık alanlarının da incelenmesi mümkün olmuIJ, mezar tipleri konusunda tarafımdan ayrıntılı çalıIJma ve yayınlar yapılmıIJtır. Olba’da çok geniIJ yayılım gösteren mezarlık alanları genel olarak jeolojik yapının elverdiği kayalık alanlarda konumlanmaktadır. Mezarlık alanlarının konumunun ritüelle, inançlarla veya gelenekle belirlenmediği, arazi yapısıyla belirlendiği anlaIJılmaktadır. Özellikle uygun kaya katmanlarının bulunduğu kesimlerde mezarların yoğunlaIJmakta olduğu görülmektedir. Böylece bölgenin jeolojik yapısını oluIJturan kayalık arazi yapısına uygun olarak biçimlenen Olba mezarlarının içinde çoğunluğu xvii da kaya mezarları ya da sabit kaya lahitleri oluIJturmaktadır. Bu genel jeolojik doku içinde, kayaların biçimlendirilmesi ile oluIJturulan ama “mezar” olmayan düzenlemelere de rastlanmaktadır. Bunlar, kaya yüzeyinde oluIJturulan düzlemler, cepheler, kaya niIJleri, kaya çanakları, sekiler, basamaklar vb. elemanlardan oluIJmaktadırlar. Ayrıca, kalın kaya katmanlarının ve doğal mağaraların IJekillendirildiği, çeIJitli mekânların oluIJturulduğu görülmektedir. Söz konusu kaya düzenlemelerinin Olba’daki yüzey araIJtırmaları sırasında doğrudan mezarlarla ilgili oldukları ve mezar baIJında ya da yakın çevresinde geliIJen cenaze ritüelleri için kullanıldıkları anlaIJılmıIJ; kentteki ölü kültü alanları oldukları belirlenmiIJtir. Daha sonra bu alanlarda yapılan kazılar, Olba kült alanları ile ilgili olarak daha ayrıntılı bilgiler elde edebilmeyi olanaklı kılmıIJtır. Böylece, Olba’da yaIJam ve ölüm, ölülerin defnedilme biçimleri, mezarların çevresinde düzenlenen cenaze ya da anma ritüelleri ya da bu ritüeller için ayrılmıIJ kült yerleri ile ilgili olarak somut arkeolojik verilere ulaIJılmıIJtır. Bu kült alanlarının kullanımda olduğu süreç ile ilgili de kazı buluntuları aracılığıyla sonuçlara varılmıIJtır. Kitabın konusu bu arkeolojik verilerden yola çıkarak, “Olba’da Ölü Kültü” konusunu aydınlatmayı amaçlamakta; ilgili arkeolojik bulguları sunmaktadır. Olba’da yapılan yüzey araIJtırması ve kazılarının ilk gününden itibaren, yaklaIJık on yedi sezondur ekip üyesi olarak arazide geçirdiğimiz uzun süreler, yaptığımız gözlemler Olba’daki “Ölü Kültü” konusundaki çalıIJmalarımıza kaynak olmuIJtur. “Olba’daki Ölü Kültü” ile ilgimizin baIJlangıcı, yüksek lisans tez konum olan Olba Mezarları üzerindeki çalıIJmamdır. Yüksek lisans tezimi hazırlama sürecinde Olba’daki ve Dağlık Cilicia’daki mezarları inceleyerek, mezarlar ve ölü kültüne dair detayları not etme imkânı bulduk. Özellikle Olba’daki ölü kültü’nün sadece mezarlardan ibaret olmadığını, bunun yanında ritüellerin yapılabilmesi için çeIJitli kayalık alanların yaratıldığını ya da doğal kaya oyuklarının, mağaraların değerlendirildiğini tespit ettik. Aynı zamanda mezarlık alanlarında da ölü kültünün izlerine rastlandı. Bu bilgileri derinleIJtirmek için, farklı toplumlardaki, kültürlerdeki ölü kültü ritüellerini anlamak ve ölü kültünün erken tarihinin kaynaklarına ulaIJabilmek gerekliydi. Bunun için Köln Üniversitesi Arkeoloji Enstitüsü’nün doktora programına “Olba’da Ölü Kültü” (Totenkult in Olba) baIJlıklı çalıIJma konumla baIJvurdum ve Prof. Dr. Dietrich Boschung danıIJmanlığında 2009 yılında Arkeoloji Enstitüsü’ne xviii kabul edildim. ÇalıIJmalarımız sırasında, Köln Üniversitesi, Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universitesi, Westfälische Wilhelms Üniversitesi, Heidelberg Üniversitesi ve Erfurt Üniversitesinin kütüphanelerinde çalıIJma fırsatımız oldu. Aynı zamanda ölü kültü ve Roma dini konusunda çeIJitli kollokyumlara ve seminerlere katıldık. Bu üç yıllık yurtdıIJı deneyimimde çeIJitli kaynaklar ve bilgiler elde ederek, ülkeme, mensubu olmaktan gurur duyduğum Gazi Üniversitesi’ne döndüm ve kitabım ile ilgili metinlerimi oluIJturdum. ÇalıIJmalarıma Olba kazıları baIJkanı Prof. Dr. Emel Erten ile devam ettim. Ortaya çıkan kitabımın yazımında Yunanca ve Latince sözcüklerin kullanımlarında belli ilkelere bağlı kalarak çalıIJmak istedim. Bu nedenle Kl. Filolog Okt. Murat Özyıldırım›ın Uluslararası Mersin Sempozyumu’nda sunduğu “Kilikia Bölgesi Eskiçağ Yer Adlarının Türkçede Kullanımı Üzerine DüIJünceler” üzerine makalesi ile Özyıldırım›ın Olba Dergisi’nde “Arkeoloji’de Klasik Yunanca ve Latince Sözcüklerin Kullanım YanlıIJları” makalelerindeki kullanım önerilerini benimsedim. “Olba’da Ölü Kültü” baIJlıklı çalıIJmam öncelikle “Doğu Dağlık Cilicia’nın coğrafi konumu ile baIJlamıIJ olup, Doğu Dağlık Cilicia’nın mezar mimarisi üzerine yapılan çalıIJmalar ile devam etmiIJtir. Bunun yanında mezar mimarisi terminolojisine bir öneri olması bakımından Doğu Dağlık Cilicia mezarlarının tipolojisi oluIJturulmuIJ, kısaca açıklamalar ve tanımlamalar getirilmiIJtir. İkinci bölümde Olba’nın yerini, stratejik önemini, tarihsel sürecini anlattık. Ardından kentteki mezarlık alanlarını tanımlayarak mezar tiplerinin dağılımını belirledik. Üçüncü bölüm kitabın en özgün kısmı, Olba’da ölü kültünün incelendiği bölümdür; çünkü burada Olba’da yapılan arkeolojik yüzey araIJtırmaları ve kazılar sırasında ulaIJılan özgün arkeolojik veriler, buluntular değerlendirilmekte; bu konudaki görüIJ ve önerilere yer verilmektedir. Bu kapsamda, “Olba’da Ölü Kültü Alanları” ve “Olba Mezarlık Alanlarında Ölü Kültü İzleri” olmak üzere iki alt baIJlık bulunmaktadır. Olba’daki “Ölü Kültü Alanları”, mezarlık alanlarıyla organik bağları bulunan, ölü kültü ritüellerine ayrılmıIJ kaya düzenlemeleridir. Bu amaçla doğal mağaraların da yer aldığı kalın kaya kütleleri biçimlendirilmiIJtir. Olba’da bu özelliği xix taIJıyan üç ayrı kült alanı belirlenmiIJ bulunmaktadır. Bunlar “ıeytanderesi Vadisi Ölü Kültü Alanı”, “Tırnak Tepesi Ölü Kültü Alanı” ve “Akropolis Güney Yamacı Ölü Kültü Alanı” olarak adlandırılmaktadır. Bu alanlarda yapılan kazılar sonucunda elde edilen arkeolojik veriler ve buluntular tanıtılmakta, tarihlendirmeleri yapılmaktadır. Olba’da tespit edilen ölü kültü alanlarının yanısıra mezarlık alanlarında ölü kültü ritüellerinin gerçekleIJtirilmekte olduğunu gösteren arkeolojik izler de belirlenmiIJ bulunmaktadır. Bunlar da mezar baIJında yapılan ritüeller için oluIJturulmuIJ çeIJitli kaya düzenlemelerinden oluIJmaktadır. Ayrıca, yine aynı bağlamda ritüeller ve ölü kültü çerçevesinde kullanılan cippuslar, kremasyon kaya mezarları, mezar steli, kline kullanımı gibi konular da ayrı baIJlıklar altında incelenmektedir. Olba, ölü kültü ile bağlantılı olabileceği düIJünülen Dioskur kültü ile ilgili veriler de ayrı bir baIJlık altında tanıtılmaktadır. Alt baIJlıklarla sıralanan verilerin büyük çoğunluğu kazılar sonucunda elde edilen özgün malzemelerin değerlendirilmesi niteliğindedir. Dördüncü bölüm içinde kentteki ölü kültü ve gömü geleneği ile ilgili olarak saptanan tüm verilerin baIJtan sona genel bir yorumu yapılmaktadır. Bu kapsamda Kurban ve Libasyon ritüelleri değerlendirilmektedir. Eski Çağda ölü kültü ritüelleri arasında yer alan “ölü yemeği” konusu Olba’da elde edilen arkeolojik veriler ıIJığında büyük ölçüde kurban ritüeli ile bağlantılıdır. Bu nedenle çalıIJmada ölü yemeği konusu “Olba’da Kurban Ritüeli” baIJlığı altında değerlendirilmiIJtir. Ayrıca, birer alt baIJlık altında “Olba’da Inhumasyon” ve “Olba’da Kremasyon” konuları incelenmektedir. Özellikle Olba’da somut arkeolojik verilerle kremasyonun tespit edilmiIJ olması bu alt baIJlıklar altında verilen bilgileri önemli kılmaktadır. “Sonuç” ise, Olba’da ölü kültü ile ilgili olarak yapılan çalıIJmaların genel bir dökümünün ve kapsamlı değerlendirmesini içermektedir. “Olba’da Ölü Kültü” baIJlıklı çalıIJma böylece eldeki somut arkeolojik veriler, bölgenin sahip olduğu kültürel yapılanma bağlamında geçerli ritüelleri açıklamayı, değerlendirmeyi ve yoruma sunmayı amaçlamaktadır. xx Kaynaklar Eski Çağ Kaynaklar Cicero, M.T. “de Legibus”, 1928, https://www.loebclassics.com/view/marcus_ tullius_cicero-de_legibus/1928/pb_LCL213.467.xml Diodoros Siculus: Bibliotheke Historikhe, Çev. C. H. Oldfather, The Loeb Classical Library, Cambridge, 1935. Euripides: Bakkhalar, Çev. S. Eyuboğlu, İstanbul, Türkiye İIJ Bankası Yayınları, 2003. Herodotos: Herodot Tarihi, Çev. M. Öktem, İstanbul, Türkiye İIJ Bankası Kültür Yayınları, 2004. Hesiodos: Theogonia, Çev. S. Eyuboğlu, A. Erhat, Hesiodos Eseri ve Kaynakları, Ankara, TTK Yayınları, 1991. Hesiodos: İIJler ve Günler, Çev. S. Eyuboğlu, A. Erhat, Hesiodos Eseri ve Kaynakları, Ankara, TTK Yayınları, 1991. Homeros: Homeros İlahileri (Homerik Hymnos’lar), Çev. A. Eti Sina, İstanbul, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2008. Homeros: İlyada, Çev. A. Erhat, A. Kadir, İstanbul, Can Yayınları, 1999. Homeros : Odysseia, Çev. A. Erhat, A. Kadir, İstanbul, Can Yayınları, 2000. Ksenophon : Anabasis, Çev. T. Gökçöl, İstanbul, 1974. Pausanias: Periegesis tes Hellados: Description of Greece, I-V, Çev. W.H.S. Jones, The Loeb Classical Library, London, 1964 – 1966. Plinius: Naturalis Historia, Ed. H. Rackham, The Loeb Classical Library, Londra, 1947. Stephanos Byzantinos: Ethnika. Stephani Byzantii, Ethnicorum quaesupersunt, Ed. A. Meinekii, Berolini, 1849. Strabon: Geographika. Antik Anadolu Coğrafyası. Kitap: XII – XIII – XIV., Çev. Adnan Pekman, İstanbul, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2005. Çağdaş Kaynaklar Acıpayamlı, O. (1962) Anadolu’da Nazarla İlgili Bazı Âdet ve İnanmalar Ankara Üniversitesi Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesi Dergisi, Cilt 20, Sayı 1-2. 1-40. Akçay, T. (2008a). Olba Mezarları. YayınlanmamıIJ Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin. Akçay, T. (2008b). Olba’daki TaIJ Ustası Mezarları IIJığında Yerel TaIJ İIJçiliği, Olba XVI, 291 – 317. Akçay, T. (2011). Olba’da Hıristiyan Mezarları. Seleucia ad Calycadnum, (I), 133146. Akçay, T. (2012). Olba Mezarlık Alanları. Seleucia ad Calycadnum, (II), 77-104. 265 Olba’da Ölü Kültü Akçay, T. (2013). Olba’da ıeytanderesi Vadisi’ndeki Kaya Kült Alanında Bulunan Unguentariae. Seleucia ad Calycadnum, III, 9 – 29. Akçay, T. (2014). Olba’daki Tapınak Cepheli Kaya Mezarı, Seleucia ad Calycadnum, IV, 79-95. Akçay, T. (2016). Olba’da Kremasyon, Seleucia VI, 21-45. Akçay, T. Erdem, B. (2016). Doğu Dağlık Cilicia Mezarları Olba dan Yeni Mezar Tipleri ve Terminoloji Önerileri, Seleucia VI, 261-286. Akçay, T. (2017a). Yunan ve Roma’da Ölü Kültü, Bilgin Kültür Sanat, Ankara. Akçay, T. (2017b). Sikke Buluntuları IIJığında Olba’daki Pers ve Makedon Varlığı Üzerine DüIJünceler, Olba XXV, 211-227. Akçay, T. (2017c). Olba’da Bulunan Sikkeler IIJığında Kentin Erken YerleIJim Tarihi, Seleucia VII, 69-89. Akkermans, P. M. M. G. (1989), Halaf Mortuary Practices: A Survey, to the Euphrates and eyond Archaeological Studies in Honour of Maurits N. van Loon, (Ed. O. M. C. Haex vd.), 75-88. Akok, M. (1979). Alacahöyük 1979 Yılı Kazı ÇalıIJmaları, 1. Kazı Sonuçları Toplantısı, 81-83. Akurgal, E. (1995). Hatti ve Hitit Uygarlıkları, İstanbul, YaIJar Eğitim ve Kültür Vakfı. Akurgal, E. (2001). The Hattian and Hittite Civilizations, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Geleneksel El Sanatları. Akyurt, M. (1998). MÖ 2. binde Anadolu’da Ölü Gömme Adetleri, Ankara:Türk Tarih Kurumu. Al-Salihi, W. (1971). Hercules-Nergal at Hatra. Iraq 33(2), 113-115. Alp, S. (1994). Konya Civarında Karahöyük Kazılarında Bulunan Silindir ve Damga Mühürler, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. Alp, S. (1999). Hititlerde ıarkı, Müzik, Dans. Hitit Çağında Anadolu’da Üzüm ve ıarap, İstanbul: Kavaklıdere Kültür Yayınları. Altuncu, A. (2011). Sümerlerin Dini, Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ. Altuncu, A. (2014). Sümer Mitolojisi Bağlamında Otorite Tarafından ıekillendirilen İbadet ve Törenler, Kilis Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi,1(1), 141165. Anderson, V. R. S. (1987). The Chronology and Function of Ceramic Unguentaria, American Journal of Archaeology Vol. 91, No. 1 (Jan., 1987), pp. 105-122. Andronikos, M. (1968). Totenkult, Gottingen: Vandenhoeck & Ruprecht. Angel. J. L. (1970). Appendix: Human Skeletal Remains at KarataIJ, American Journal of Archaeology (74), 253-259. Appel, G. (1909). De romanorum precationibus, Giessen. Auge, C. (1994). Sandas, LIMC VII 1, 662-665. 266 Dr. Tuna Akçay Aydınoğlu, Ü. (2002). Dağlık Kilikia’da Hellenistik Dönem KentleIJmesi: Olba Tapınak Devleti Modeli, Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Bahrani, Z. (2003). Iraq’s Cultural Heritage: Monuments, History, and Loss, Art Journal, 62(4), 10-17. Baldıran, A.(1999). Stratonikeia’dan Unguentariumlar, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 4, Konya. Baltacıoğlu, H. (2003). Alaca Höyük Sfenksli Kapı AIJçılar Kabartması. Anadolu ArIJivler,VI(1). 59 -131. Baltacıoğlu, H.(2006). Alaca Höyük Sfenksli Kapı Hitit İmparatorluk Çağı Kabartmaları. İdol Arkeologlar Derneği Dergisi,Sayı 30:24-29. Balter, M. (2008). Tanrıça ve Boğa. (çev. S.H. Riegel), İstanbul: Homer. Barbet, A. Guigue, C. V. (1994). Les peintures des nécropoles romaines d’Abila et du nord de la Jordanie. Institut français d’archéologie du Proche-Orient. BaIJtürk, M. B. (2012). Doğu Anadolu’da Demir Çağlar İnanç Sistemlerinin Arkeolojik ve Filolojik Veriler IIJığında İncelenmesi, Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. BaIJoğlu O. ıener, T. Gökkoyun, S. (2012). Olba İskeletleri, Adli Bilimler Dergisi, c. 11, s. 2. Batıhan, M. (2014). BaIJur Höyük Eski Tunç Çağı Mezarları ve Buluntuları, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Batmaz, A. (2013). Urartu Dininde Kurban Kavramı ve Kurban Uygulamaları, Belleten, 280 (LXXVII), 801-832. Baughan, E. P. (2010). Lidya Gömü Gelenekleri. Ed. N. D. Cahill, Lidyalılar ve Dünyaları/The Lydians and Their World. İstanbul (2010) 273-304. Bayliss, M. (1973). The Cult of Dead Kin in Assyria and Babylonia, Cambridge: British Institute for the Study of Iraq 35, 115-125. Beal, R. H. (1992). The Location of Cilician Ura. In: Anatolian Studies 42, 65-73. Beazley, J.D. (1963). Attic Red-Figure Vase-Painters, Oxford: Hacker Art Books. Bendlin, A. (2011).Associations, Funerals, Sociality, and Roman Law: The collegium of Diana and Antinous in Lanuvium (CIL 14.2112) Reconsidered Tübingen 207–296 Bent, J. T. (1891). A Journey in Cilicia Tracheia, The Journel of Hellenic Studies XII, 206 – 222. Berges, D. (1986). Hellenistische Rundaltäre Kleinasiens, Freiburg i. Br. Berges, D. (1996). Rundaltär Aus Kos und Rhodos, Berlin: Gebr.Mann. Berkcan, A. (2006). MÖ. 2. Binde Acemhöyük’te Ölü Gömme Adetleri, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. 267 Olba’da Ölü Kültü Berns, C. (2003). Untersuchungen zu den Grabbauten der frühen Kaiserzeit in Kleinasien, Asia Minor Studien Band 51. Besques, S. (1972). Catalogue raisonné des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains, III, Époques hellénistique et romaine, Grèce et Asie Mineure. Bilgiç, E. Öğün B. (1965). “Second season excavation at Kef-Kalesi of Adilcevaz”, Anatolia (Anadolu) 9, 11-98. Bing, J. D. (1991). Alexander’s Sacrifice dis praesidibus loci before the Battle of Issus, The Journal of Hellenic Studies(111), 161-165. Bingöl, O. (2012). “İki Dünya Arasındaki “Kapı”. Tümülüslere İliIJkin Bir Anımsatma, Anadolu (Anatolia) 32. 1-16. Blandino, B. (2001). The Figure in Fired Clay, New York: The Overlook Press. Blegen, C. W. (1938). Excavations at Troy, American Journal Of Archaeology 43(2), 204-228. Bienkovski, P. A. (1982), Some Remarks on the Practice of Cremation in the Levant, Levant XIV, 80-89. Bittel, K. (1958), Die hethitischen Grabfunde von Osmankayası, Wiessenschaftliche Veröffentlichungen der Deutschen Orient-Gesellschaft 71, Birecikli, F. (2010), Ana Hatlarıyla Friglerde Din, Gazi Akademik BakıIJ, C. 4, S. 7. s. 215-232. Boardman, J. (1998). Early Greek Vase Painting: 11th–6th Centuries BC, A Handbook (World of Art). London: Thames and Hudson Publishing. Boardman, J. - Callaghan, P. (2008). Western Painting, Greece, Archaic period (c. 625–500 bc). Encyclopædia Britannica. Bodel, J. (2008). Death on Display: Looking at Roman Funerals, Ancient Spectacle, 266-67. Borgia, E. (2005). A New Funerary Cippus from Elaiussa Sebaste: Some Considerations Corcerning Onomastics and Kinship, Adalya 8, 135 – 150. Bozbay, H. (2012). AIJık Kemiğinin Tarihi, Arkeoloji ve Sanat,(141), 1-12. Brandt, R. J. Iddeng, W. J. (2012). Greek and Roman Festivals. Content, Meaning, and Practice, Oxford: Oxford University Press. Bittel, K. (1978). Dier Scwertgott in Yazılıkaya, Anadolu (Anatolia) XXI, 21-31 Burney, C. (2004), Historical Dictionary of the Hittites, Oxford, The Scarecrow Press. Burkert, W. (1985). Greek Religion, Cambridge: Harvard University Press. Canevello, A.S. (2004). Iconiumlu Azize Thecla, YaIJamı ve Mucizeleri. Olba, (X), 259 – 271. Canevello, S.A. (2008). Roma Dönemi’nde Küçük Asia’da Yahudiler. Arkeoidea, (V), 16-19. Canevello, S.A. ve Özyıldırım, M. (2009). Constantinopolis Tahtında Isaurialı Bir İmparator: Zeno. Lucerna, Klasik Filoloji Yazıları, (YaIJam Öyküsü),16-28. 268 Dr. Tuna Akçay Canevello, S.A. (2011). Some Observations On Monotheism In Cilicia. Seleucia ad Calycadnum, (I), 183-189. Carpenter, T.H. (1997). Les mythes dans l’art grec,Thames & Hudson. Carroll, M. (2009). Dead soldiers on the move. Transporting bodies and commemorating men at home and abroad, in A. Morillo, N. Hanel and E. Martín (eds.). Limes XX. Actas del XX Congreso Internacional de Estudios sobre la Frontera Romana (Anejos de Gladius 13), Madrid: Ediciones Polifemo, 2009, 823-832. Cavanagh, W., Mee,C., (1998). A Private Place: Death in Prehistoric Greece Philadelphia SIMA,125, 103-120. Cavanagh, W. (2008).Death and the Mycenaeans, in C. W. Shelmerdine (Eds.), The Cambridge Companion to the Aegean Bronze Age, Cambridge, 327341. Clarke, R. J. (2003). Art in the Lives of Ordinary Romans: Visual Representation and Non-elite Viewers in Italy, 100 B.C.–A.D. 315, California: University of California Press. Cohen, A.B. Bar-Yosef O, (2000). “Early Sedentism in the Near East - A Bumpy Ride to Village Life”. In: Life in Neolithic Farming Communities. Social Organization, Identity, and Differentiation, ed. I. Kuijt, pp. Kluwer. New York: Academic/Plenum Publishers,19-37. Cohen, A. C. (2005). Death Rituals, Ideology and the Development of Early Mesopotamian Kingship Leiden: Brill Academic Pub. Collins B. J., (1995), Ritual Meals in the Hittite Cult, Ancient Magic and Ritual Power, M. Meyer –P. Mirecki (eds.), Leiden-New York-Köln, 77-92. Collins B. J., (1997), Incantations: Purifying a House: A Ritual for the Infernal Deities, The Context of Scripture, Vol. I, Canonical Compositions from the Binlical World, W. W. Hallo (ed.), Leiden. New York. Köln, 168-171. Collins B. J., (2002), Animals in the Religions of Ancient Anatolia, A History of the Animal World in the Ancient Near East, B. J. Collins (ed.), Leiden. Boston. Köln, 309-334. Cook, J. M. Kubler, K. (1956). Kerameikos. Ergebnisse der Ausgrabungen. Vol. V. 1. Die Nekropole des 10. bis 8. Jahrhunderts, Journal of Hellenic Studies 76, 124-125. Cormack, H. S. (1996). The Roman-Period Necropolis Ariassos, Pisidia, Anatolian Studies (XLVI), 1–25. Cormack, H. S. (2004). The Space of Death in Roman Asia Minor, Wien: Wiener Forschungen Zur Archäeologie. Cornel Ahlberg, G. (1971). Prothesis and Ekphora in Greek Geometric Art, P. OAstrFom, S.vFagen Coulton, J. J. (2005). Pedestals as ‘altars’ in Roman Asia Minor. Anatolian Studies 55: 127–15. 269 Olba’da Ölü Kültü Coulston, J.C. (1988). Trajan’s Column: The Sculpting and Relief Content of a Roman Propaganda Monument (Ph.D. thesis, Newcastle University). Croucher, K. (2012). Death and Dying in the Neolithic East, Oxford University Press. Crawford, H. Greenewalt, J.R. (2010).Lidya Tanrıları, The Lydians and Their World / Lidyalılar ve Dünyaları. Istanbul: Yapı Kredi Yayınları. Çakmak, Ü. (2011). Geç Antik Dönem’de Cilicia ve Isauria’da Kilise Sayısının ArtıIJ Nedenleri Üzerine Bir Deneme. Seleucia ad Calycadnum, (I),166-182. Çapar, Ö. (1990). Homeros destanları IIJığında Anadolu-Hellas Ölü Gömme Adetleri, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi XXXIII, Sayı: 1–2, Ankara, 65-75. Çelgin, A. V. (1994). Termessos ve Çevresinde Nekropol ve Epigrafya AraIJtırmaları: 1975–1991 Yılları Arasında Yapılan ÇalıIJmaların Toplu Sonuçlarına Kısa Bir BakıIJ, Anadolu AraIJtırmaları XIII, 153–177. Çevik, N. (1998). Yuvarlak Kaya Ostothekleri Trebenna’da Belgelenen Yeni Bir Mezar Tipi ve Onun IIJığında Benzeri Çukurların Yeniden İrdelenmesi. Adalya, (II), 127 – 150. Çevik, N. (1999). Hayat Ağacı’nın Urartu kült törenlerindeki yeri ve kullanım biçimi, Anadolu AraIJtırmaları, XV, 1999, 335-367. Çevik, N. (2000). Urartu Kaya Mezarları ve Ölü Gömme Gelenekleri, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. Çevik, N. (2005). New Finding about Dead Cult in Neapolis, Adalya VIII, 121135. Çilingiroğlu A. (1993) “Van-Dilkaya Höyügü Kazıları KapanıIJ,” XIV Kazı Sonuçları Toplantısı, 469–491. Çilingiroğlu, A. (1997). Urartu Krallığı Tarihi ve Sanatı, İzmir: YaIJar Eğitim ve Kültür Vakfı. Çilingiroğlu, A. (2011). Urartu Dini, Urartu-Biainili: Doğu’da DeğiIJim/UrartuBiainili: Transformation in the East, (Haz. K. Köroğlu E. Konyar), 166 – 179. Darga, M. (1992). Hitit Sanatı. İstanbul: Akbank Kültür ve Sanat Kitapları. Delemen, İ. (1995), “Lykia-Kabalia-Pisidia Bölgesinden Roma Dönemi ‘Dioskurlar ve Tanrıça’ Kabartmaları”, Belleten, Cilt: LIX, Sayı: 225, Ankara, 295-321. Derin, Z. (1993).Demir Çağ’da Doğu Anadolu’da Ölü Gömme Gelenekleri, Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Derin, Z. Özkan, T. (1999). Ulucak Höyük Mezarlığı, KemalpaIJa Kültür ve Çevre Sempozyumu, Bildiriler 113-130. Deonna, W. (1939). Croyances funéraires: La soif des morts. — Le mort musicien,Revue de l’histoire des religions (119), 53 – 81. 270 Dr. Tuna Akçay Devreker, J. Vermeulen, F. (1991). Phrygians in the neighbourhood of Pessinus, Studia archaeologica, Liber amicorum Jacques A.E.Nenquin, Université de Gent, 109-117. Dietrich, M. Loretz, O. (1982), DieInschrift der Statue des König Idrimi von Alalah, Ugarit-Forschungen 13, 201-268. Diler N. K. (2000) Silifke Müzesi’ndeki Büst Bezemeli Yuvarlak Sunaklar, Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi, Sayı: 2, 67-72. Dillon, S. (2006), Women on the columns of Trajan and Marcus Aurelius and the visual language of Roman victory, in: Dillon/ Welch, 244-271. Dobrovolskaya, M. Richard, M. P. Trinkaus, E. (2011). Direct Radiocarbon Dates for the Mid Upper Paloelithic (Eastern Gravettian) Sunghir Burials from Russia. Paris: Bull. Mem. Soc. Anthropol. Dolukhanov, P. (1999). Eski Ortadoğu’da Çevre ve Etnik Yapı, Ankara: İmge Yayınevi. Dowden, K. (1992), Religion of the Roman Empire, London: Bristol Classical Press. Dusinberre, E. R. M. (2003). Aspects of Empire in Achaemenid Sardis, Cambridge: Cambridge University Press. Durugönül, S. (1989). Die Felsreliefs im Rauhen Kilikien. Oxford: Bar International Series 511. Durugönül, S. (1995a). Olba: Polis mi, Territorium mu?, Lykia II, 75 – 82. Durugönül, S. (1995b). Kilikia Kulelerinin Tarihteki Yeri. Arkeoloji Dergisi, (III), 197 – 202. Durugönül, S. (1997). 1995 Yılı İçel İli (Antik Dağlık Kilikya) Yüzey AraIJtırması (Kuleler ve YerleIJim Yerlerine Olan İliIJkileri). XIV. AraIJtırma Sonuçları Toplantısı, 1, 253 – 258. Durugönül, S. (1998a). Seleukosların Olba Territorium’undaki “Akkulturation” Süreci Üzerine DüIJünceler. Olba, (I), 69 – 76. Durugönül, S. (1998b). 1996 Yılı İçel İli (Antik Dağlık Kilikya) Yüzey AraIJtırması ile Kuleler – Kaleler ve YerleIJimlere Olan İliIJkileri, XV. AraIJtırma Sonuçları Toplantısı, 1, 281 – 293. Durugönül, S. (1998c). Neue Reliefs aus dem Rauhen Kilikien. Karatepe’deki IIJık, Halet Çambel’e Sunulan Yazılar, 277 – 287. Durugönül, S. (1998d). Türme und Siedlungen im Rauhen Kilikien - Eine Untersuchung zuden archaologischen Hinterlassenschaften im Olbischen Territorium. Asia Minor Studien, (28). Bonn: Habelt. Durugönül, S., Ozaner, S.F. (1994). Adamkayalar (Kilikya) Kabartmalarının Arkeolojik ve Morfolojik Yönden Değerlendirilmesi ve Korunmasına İliIJkin Öneriler. 11.AraIJtırma Sonuçları Toplantısı, 527 – 546. Durukan, M. (1998a). MÖ 301 – 188 Arasında Olba Territoriumunda YaIJanan Siyasi GeliIJmeler. Olba, (I), 87 – 95. 271 Olba’da Ölü Kültü Durukan, M. (1998b). Olba Territoriumu’nun Hellenistik Dönem Ölü Kültü Üzerine Gözlemler. Olba, (I), 153 – 60. Durukan, M. (1999). Hisarkale Garnizonu ve Bu Merkezde Poylgonal Teknikte İnIJa EdilmiIJ Mezarlar. Olba, 1(II), 79-91. Durukan, M. (2003). Olba/Diocaesarea’daki Piramit Çatılı Mezar Anıtının Tarihlemesi Üzerine Yeni Bir GörüIJ. Olba, VII (Özel Sayı), 219 – 238. Durukan, M. (2004). Olba Bölgesi ve Bölgede Kullanılan Polygonal Duvar Tekniği. Anadolu/Anatolia, (26), 39 – 63. Durukan, M. (2005). Monumental Tomb Forms in the Olba Region. Anatolian Studies, 55 - 107 Durukan, M. (2006). Doğu Dağlık Kilikya’da Mezarlar Üzerinde Görülen Bazı Semboller. Adalya, (IX), 63 – 82. Durukan, M. (2009). Chronology of the Temple Tombs in Rough Cilicia. Bautechnik im Antiken und Vorantiken KleinAsien, (Internationale Konferenz 13. – 16. Juni 2007 in İstanbul), Byzas, (9), 343 – 370. Durukan, M. (2011). Olba Teritoryumunda HellenleIJtirme ve RomalılaIJtırma Politikalarının Arkeolojik İzleri. Adalya, (XIV), 137 – 188. Durukan, M (2012), Kappadokia’da, Argaios Dağı Çevresinde Hellenistik-Roma Dönemi Mezarları ve Ölü Kültü. Graber und Totenkult In Der HellenistischRömischen Zeit In Der Umgebung Des Argaios In Kapadokien, Arkeoloji ve Sanat Yayınları. DürüIJken, Ç. (2000). Antikçağ’da YaIJamın ve Ölümün Bilinmezine Yolculuk: Roma’nınGizem Dinleri. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları. DürüIJken, Ç.(2003). Roma Dini, İstanbul: Eski Çağ Bilimleri Enstitüsü Yayınları. Ebel, E. (2004). Die Attraktivität früher christlicher Gemeinden: Die Gemeinde von Korinth im Spiegel griechisch-römischer Vereine, Mohr Siebeck; Auflage. Ekmen, H. (2012) Yeni Veriler IIJığında BaIJlangıcından MÖ II. Binin Sonuna Kadar Anadolu’da Yakarak Gömme (Kremasyon) Geleneği, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Yıl 5, Sayı 1, 23-49. Ekroth, G. (2005). BLOOD ON THE ALTARS? On the treatment of blood at Greek sacrifices and the iconographical evidence, Antike Kunst 48, 9-29. Elizarenkova, T. (1995). Language and Style of the Vedic Rsis, New York: State University of New York Press. Elsner, J. (1991). Cult and Sculpture: Sacrifice at the Ara Pacis Augustae. The Journal of Roman Studies, Vol. 81, 50-61. Emre, K. (1978), Yanarlar, Afyon Yöresinde Bir Hitit Mezarlığı / A Hittite Cemetery Near Afyon, Türk Tarih Kurumu, Ankara. Engels, J., (1998), Funerum Sepulcrorum que Magnificentia. Begräbnis- und Grab luxus gesetze in der Griechisch-Römischen Welt. Er, Y. Söğüt, B. (2005) Dağlık Kilikya’da Olba – Diocaesarea Nekropollerindeki Kaya Mezarları, Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi, Sayı: 5, 97 – 110. 272 Dr. Tuna Akçay ErbaIJı, S., F., (2007). Hititlerde Ölülere ve Yeraltı Tanrılarına Sunulan Kurbanlar, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. ErbaIJı, S., F. (2013). Hititlerde Öteki Kurban ve Büyü, İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları. Erdal, Y. S. (2002). Bakla Tepe Geç Tunç Çağı Mezarından Gün IIJığına Çıkarılan YanmıIJ İnsan İskelet Kalıntılarının Antropolojik Analizi. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. Cilt: 19. Sayı: 2. 115-130. Erek, C. M. (2012). Güneybatı Asya Ekolojik NiIJi İçinde direkli Mağarası Buluntularının Değerlendirilmesi. Anadolu, (28), 53 - 66. Erhan, F. (2014). Antik Çağ Kilikia Sikkelerinde Dinsel Tasvirler. YayımlanmamıIJ Doktora Tezi (1 – 2. Cilt), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Erhat, A. (2000). Mitoloji Sözlüğü. (Dokuzuncu Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi. Ergeç, R. (1994). Anazarva Nekropolü, 1993 yılı Anadolu Medeniyetler Müzesi Konferansları, 86–95. Ergeç, R. (1999). Anazarbus Antik Kenti ve Nekropolü, Kilikia Mekanlar ve Yerel Güçler (MÖ 2. binyıl – M.S. 4. yy) Uluslararası Yuvarlak Masa Toplantısı Bildirileri, 389–410. Erginer, G. (1997). KURBAN- Kurbanın Kökenleri ve Anadolu’da Kanlı Kurban Ritüelleri, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Erkanal, H. Özkan, T. 1997 Yılı Baklatepe Kazıları, XX.KST-I, Ankara, 337-356. Erten, E. (1999). Kilikia’da Cam. Olba, 1(II), 169-185. Erten, E. (2003a). Olba (Uğuralanı) 2001 Yüzey AraIJtırması. XX. AraIJtırma Sonuçları Toplantısı, 1(XX), 185-196. Erten, E. (2003b). Glass Finds From Olba Survey-2001. Olba, (VII), 169-185. Erten, E. (2004). Olba 2002 Yüzey AraIJtırması. XXI. AraIJtırma Sonuçları Toplantısı, 2(XXI), 55-56. Erten, E. (2005). Mersin, Silifke Olba Yüzey AraIJtırması-2003. XXII. AraIJtırma Sonuçları Toplantısı, 2(XXII), 11-22. Erten, E. (2006). Mersin, Silifke Olba (Uğuralanı) 2004 Yüzey AraIJtırması. XXIII. AraIJtırma Sonuçları Toplantısı, 1(XXIII), 309-318. Erten, E. (2007). Olba’daki Tapınak Planlı Anıt Mezar. B. Avunç (Editör). Patronvs, ÇoIJkun Özgünel’e 65. YaIJ Armağanı / Festschrift für CoIJkun Özgünel zum 65. Gebustag. Birinci Baskı. İstanbul: Homer Kitapevi, 149156. Erten, E. ve Özyıldırım, M. (2007). Olba Yüzey AraIJtırması-2005. XXIV. AraIJtırma Sonuçları Toplantısı, 1(XXIV), 421-432. Erten, E. ve Özyıldırım, M. (2008). Mersin Silifke Olba Yüzey AraIJtırması 2006. XXV. AraIJtırma Sonuçları Toplantısı, 2(XXV), 51-62. Erten, E. (2009). Olba’da RomalılaIJma Süreci. Y. Özdemir. (Editör). Mersin Sempozyumu 19-22 Kasım 2008, Bildiriler. Birinci Baskı. Mersin. s. 76-85. 273 Olba’da Ölü Kültü Erten, E., Özyıldırım, M. ve Akçay, T. (2012a). Mersin Silifke Olba 2010 Kazısı. XXXIII. Kazı Sonuçları Toplantısı, 2(XXXIII), 545-564. Erten, E., Özyıldırım, M. ve Akçay, T. (2012b). Olba Kazıları-2011. Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü Haberler Dergisi, (34), 34-35. Erten, E. (2013). Olba Kazılarından Küçük Buluntular. Seleucia ad Calycadnum, (III), 101-128. Erten, E. (2014). Arkeolojik Veriler ve Tarihsel Olaylar IIJığında Olba’da YerleIJimin Son Bulması. Seleucia ad Calycadnum, (IV), 57 - 73. Erten, E. (2015). Olba Kült Alanlarından Cam Buluntular, Seleucia ad Calycadnum, (V), 11-31. Erten, E. (2016). Olba 2015 Kazılarından Yeni Bir Buluntu: Roma Mozaiği, Seleucia, 45-61. Erten, E. (2017). Sikke Buluntuları Bağlamında Olba’da II. Constantius Donemi, Seleucia VII, 113-129. Fless, F. (1995). Opferdiener und Kultmusiker aufstadtromischen historischen Reliefs, Untersuchungen zu Ikonographie, Funktion und Benennung, Gnomon 70, 143 – 148. Furtwängler, A.(1884). Dioskuren, W. H. Roscher (ed.), Ausführliches Lexikon der griechischen und römischen Mythologie I. (1884) 1156. Gallou, C. (2002). The Cult of the Dead in Cebtral Greece During the Mycenaean Period, Nottingham: Nottingham Universty Library, Garland, R. (1985). The Greek way of death, New York: Cornell University Press. Gebauer, J. (2002). Pompe und Thysia. Attische Tieropferdarstellungen auf schwarz- und rotfigurigen Vasen, Kernos [Online], 19. 352-354. Gee, R.L. (2003).The Vatican Necropolis: Ritual, Status and Social Identity in the Roman Chamber Tomb, Dissertation, The University of Texas at Austin. Gee, R.L. (2008). From corpse to ancestor. The role of tombside dining in the transformation of the body in ancient Rome. in: The materiality of death. Bodies, burials, beliefs, 59-68. Gençler, Ç. (2009). Eleiussa Sebaste Antik YerleIJimi Cam Bulutuları, YayımlanmamıIJ Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Gilibert, A. (2009) Zu Tisch im Jenseits. Totenmahl und Ahnenkult in der Levante. 1700-700 v. u. Z”, Koscher&Co. Über Essen und Religion, Nicolai Verlag, 288-294. Gorring-Morris, N. (2000), The quick and the dead: The social context of Aceramic Neolithic mortuary practices as seen from Kfar HaHoresh, New York: KluwerAcademic. Life in Neolithic Farming Communities. Social Organization, Identity and Differentiation. 103-36. Grosman, L. Munro, N. D. (2007). The Sacred and the Mundane: Domestic Activities at a late Natufian Burial Site in the Levant. Before Farming 4(4). 133-146. 274 Dr. Tuna Akçay Grosman, L. Munro N. D. Cohen A. B. (2008). A 12,000-year-old Shaman burial from the southern Levant (Israel). PNAS vol. 105 no. 46. 17665–17669. Grumach, E. (1964). Studies in the structure of some ancient scripts, Bulletin of the John Rylands Library, 46 (2):346-384. Gurney, O. R. (2001). Hititler (Çev. P. Arpaçay), Ankara: Dost Kitabevi. Gürer, A. (2006). Örneklerle Sunak Tipolojisi, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Haas, V. (1994). Geschichte der hethitischen Religion, Leiden/ New York/ Köln: Brill. Harmon, D. P. (1978). The Family Festivals of Rome, in ANRW 2.16.2: 15921603. Haspels, C.H.E. (1971). The Highlands of Phrygia, Princeton-New Jersey: Princeton University Press. Haug, A. (2012). Die Entdeckung des Körpers-Körper- und Rollenbilder im Athen des 8. und 7. Jahrhunderts v. Chr. Berlin/Boston: De Gruyter. Hausmaninger, H. (1964). Collegium, , Lexikon der Antike, Der kleine Pauly Bd. I, Stuttgart. Hayes, J. W. (1972), Late Roman Pottery. London: British School at Rome. Healey, J. F. (2001).The Religion of the Nabataeans: A Conspectus. Leiden: Brill. Heberdey-Wilhelm, (1896), Reisen in Kilikien, DAW 44,6. Hellenkemper, H., Hild, F., (1990). Kilikien und Isaurien, Tabula Imperii Byzantini 5, Wien. Hellenkemper, H. (1980). Zur Entwicklung des Stadtbildes in Kilikien. H. Temporini. (Ed.). Aufstieg und Niedergang des römischen Welt, II.7.2. Berlin-New York: Arthur Callignon GmbH, 1262-1283. Hellenkemper, H. (1986). Legionen im Bandenkrieg Isaurien im 4. Jahrhundert. C. Unz (Ed.). Studien zu den Militargrenzen Roms III, 13. Int. Limeskongreß, Aalen, 1983. Stuttgart. Landesdenkmalamt Baden-Württemberg. Abteilung Archäologische Denkmalpflege, pp. 625-634. Hembrey, J. (2008). Domus Aeterna and Decor: Funerary Fresco in the Roman Near East and Asia Minor, McMaster University, Master of Arts, Hamilton. Herre, V. W. Röhrs, M. “Die Tierreste aus den Hethiter Grabern von Osmankayası”, Die hethitischen Grabfunde von Osmankayası, Wiessenschaftliche Veröffentlichungen der Deutschen Orient-Gesellschaft 71, 60-80. Herz, P. (1997). Collegium, Der neue Pauly, Enzyklopädie der Antike, Bd. III, Stuttgart. Hild, F. und Hellenkemper, H. (1990). Kilikien und Isaurien, Tabula Imperii Byzantini 5. H. Hunger (Herausgegeben), (Erste verlag). Wien: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften. 275 Olba’da Ölü Kültü Hill, G.F. (1897). Catalogue of the Greek coins in the British Museum, Catalogue of the Greek coins of Lycia, Pamphylia and Psidia. (First Edition). London: The Trustees of the British Museum. (BMC Pamphylia). Hill, G.F. (1899). Olba, Cennatis, Lalassis. The Numismatic Chronicle and Jorunal of The Numismatic Society, Third Series, (XIX), 181-207. Hill, G.F. (1900). Catalogue of the Greek coins in the British Museum, Catalogue of the Greek coins of Lycaonia, Isauria, and Cilicia. (First edition). London: The Trustees. (BMC Cilicia). Hoepfner, W. (1971). Ein Kammergrab im bithynisch-paphlagonischen Grenzgebiet, AM 86, 125–139. Hodder, I. (1990). The Domestication of Europe. Oxford: Blackwell. Hodkinson, S. (2000). Property and Wealth in Classical Sparta, London: Classical Press of Wales. Holliday, P.J. (1990). Processional Imagery in Late Etruscan Funerary Art, American Journal of Archaeology, Volume 94, No. 1, 73-93. Hope V. M. (1997). Death Ancient Rome, New York: Routledge Sourcebooks for the Ancient World. Horn, R. (1972), Hellenistische Bildwerke auf Samos, Bonn, in Kommission bei R. Habelt. Hökelekli, H. (1991). Ölüm ve Ölüm Ötesi Psikoloji. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı:3, Cilt:3, 151-165. Huff, D. (1990). “Das grab von Doğubayazıt. Seine Stellung unter den urartäischen und iranischen felsgräbern, Türk Tarih Kongresi, X, Kongreye Sunulan Bildiriler, I, Ankara, 87-95. Hülden, O. (2006). Gräber und Grabtypen im Bergland von Yavu (Zentrallykien). Studien zur antiken Grabkultur in Lykien, Bonn: Antiquitas série 3, t. 45, 1-2.Habelt, R. IIJık, C. (1986).Neue Beobachtungen zur Darstellung von Kultszenen auf urartäischen Rollstempelsiegeln, JDI 101, 1 - 23. IIJık, F. (1987). ıirinlikale. Eine unbekannte urartäische Burg und Beobachtungen zu den Felsdenkmâlern eines schópferischen Bergwolks Ostanatoliens, Belleten 51/100: 497-533. IIJık, F. (1995). Die offenen Felsheiligtümer Urartus und Ihre Beziehungen zu Denen der Hethiter und Phryger, Grouppo Editorial Internationale, Roma Jackson, M.P.C., Postgate, J.N. ve ıerifoğlu, T.E. (2015). Kilise Tepe Kazıları., Ü. Aydınoğlu. (Editör). Mersin Arkeolojik Kazıları ve AraIJtırmaları. Mersin. İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları, 58 – 71. Jameson, M.H. 1988). Sacrifice and Animal Husbandry in Classical Greece, in C.R. Whittaker (Hrsg.), Pastoral Economies in Classical Antiquity, 87-119. Jensen, W. (1978). The Sculptures from the Tomb of the Haterii. Ph.D. diss., University of Michigan. 276 Dr. Tuna Akçay Johnston, S.I. (1999). Restless Dead: Encounters between the Living and the Dead in Ancient Greece. University of California Press. Kabaağaç, S. ve Alova, E. (1995). Latince/Türkçe Sözlük. (Birinci Baskı). İstanbul: Sosyal Yayınlar. Kaplan, D. (2009). Elaiussa Sebaste’de (Cilicia) Bulunan Tapınak İçin Yeni Bir Kült Önerisi. Olba , (XVII), 23 – 32. Kaplan, D. (2012). Diocaesarea’daki (Dağlık Cilicia) Podyumlu Tapınak İçin Tarihleme ve Kült Önerisi (Suggestions on the Dating and Cult of Diocaesarea Podium Temple). Olba, (XX), 183 – 200. Kaplan, D. (2013). Calycadnus (Göksu) Kıyısındaki Seleukeia (Silifke) ve Çevresi: Erken Hıristiyanlık Dönemine Kadar Anıtları ve Tarihi – Coğrafyası., S. Durugönül.(Editör). Silifke Müzesi TaIJ Eserler Kataloğu HeykeltıraIJlık ve Mimari PlastikEserler. Mersin. Cilicia Arkeolojisini AraIJtırma Merkezi (KAAM) Yayınları – 2, s. 13 – 23. Karen, A. (2007). The Great Transformation: The Beginning of Our Religious Traditions, Random House Digital, Inc., 64-65. Kasapoğlu, H. (2012). VII. Nekropol, PARİON Antik Troas’ın Parlayan Kenti, Ege Yayınları, 107 – 137. Kasper, S. (1975). Der Tumulus von Belevi. Archäologischer Anzeiger, 223-232. Kelsey, F. W. (2010). Pompeii: Its Life and Art Paperback, Nabu Press. Kehrberg, I. (2004). Late Hellenistic and Early Roman Pottery of Gerasa in view of International Norms in the Eastern Mediterranean, Studies in the history and archaeology of Jordan. VIII, 189-196. Keil, J. und Wilhelm, A. (Herausgegeben). (1931). Denkmäler aus dem Rauhen Kilikien, Monumenta Asiae Minoris Antiqua, Vol. III. Manchester [England]: Published for the Society by Manchester University Press. Kilinski, K. (1992). Thoughts on the Crouching Aphrodite, Notes in the History of Art, Vol. 12, No. 1, 1-6. King, L. W. (1915). Royal Tombs in Mesopotamia and Egypt: A Comparison Suggested by Some Recent Discoveries, The Journal of Egyptian Archaeology Vol. 2, No. 3 (Jun., 1915), pp. 168-172. Kircher, K. (1970). Die sakrale Bedeutung des Weines im Altertum, Giessen: Alfred Töpelmann Verlagsges. Kirschbaum, E. (1959).TheTombs of St. Peter and St. Paul. London: St. Martin’s Press New York. 1959. Kittel, G. – Friedrich, G. (1985). Theological Dictionary of the New Testament: Abridged in One Volume, William B. Eerdmans Publishing Company. Koch, G. (1988),Roman Funerary Sculpture: Catalogue of the Collections Koch, G. (2007). Erken Hıristiyan Sanatı, (Birinci Baskı), Çev: AyIJe Aydın, İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları. 277 Olba’da Ölü Kültü Kollwitz, J.(1950). Arcosolium. Reallexikon für Antike und Christentum. Bd. 1. Stuttgart. 643-645. Konyar, E. (2011). “Urartu Mezar Tipleri ve Gömü Adetleri-Tomb Types and Burial Traditions in Urartu”, URARTU: Doğuda DeğiIJim – Transformation in the East (Ed. K. Köroğlu, E. Konyar), İstanbul, Yapı Kredi Yayınları: 206-231. Kozbe, K. (2012). KavuIJan Höyük Kazıları, Aktüel Arkeoloji, 26. Sayı. Köroğlu, K. Konyar, E. (2005). Van Havzasında Erken Demir Çağ Problemi: Yeni YaklaIJımlar, Arkeoloji ve Sanat Dergisi 119, 25-38. Kramer, S. N. (1960), Death and Nether World According to the Sumerian Literary Texts. Iraq 22, 59-68. Kruschwitz, P. (1998). Die Datierung der Scipionenelogien CLE 6 und 7, Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik, Bd. 122, 273-285. Kuijt, I. (2008). The regeneration of life. Neolithic structures of symbolic remembering and forgetting Current Anthropology 49(2): 171-197. KumartaIJlıoğlu, S. (2012). Türk Kültüründe AteIJ ve Ocak Kültü, Doktora Tezi, Balıkkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kurt, M. (2009a). Roma Cumhuriyeti Yönetiminde Kilikya Bölgesi ve Yerel Güçler. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, XI(1), 115-139. Kurt, M. (2009b). Demir Çağında Kilikya’da Politik Yapı. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (3), 119-129. Kurt, M. (2009c). Marcus Antonius’un Kilikya Politikası. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Tarih İncelemeleri Dergisi, XXIV(2), 31-45. Kurt, M.(2009d) Kronikler IIJığında Ovalık Kilikya’nın Yeni Babil Devleti İçin Stratejik ve Ekonomik Önemi. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Sayı 22, 185-195. Kurtz, D.C. Boardman, J. (1971). Greek Burial Customs. Cornell University Press. Küçük, E. (2005). Roma Hukukunda Augustus Zamanına Kadar Derneklerin Hukuki Durumu, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Lachhein, S. (2013). Römischer Bestattungsbrauch am Beispiel des göttlichen Kaisers Augustus, Grin Verlag Gmbh. Lehmann, R. G. (2005). Die Inschrift(en) des Ahirom-Sarkophags und die Schachtinschrift des Grabes V in Jbeil (Byblos). Zabern. Levante, E. (1986). Sylloge Nummorum Graecorum. Switzerland I. Levante – Cilicia. Berne. Levante, E. (1993). Sylloge Nummorum Graecorum.France 2, Cabinet des MedaillesCilicia. Paris: Bibliothèque Nationale. Lewin, R. (1998). The Origin of Modern Humans. New York. Scientific American Library. 278 Dr. Tuna Akçay LIMC, Lexicon Iconographicum Mythologiae Classicae. Lindsay, H. (2000). Death-pollution and funerals in the city of Rome, Death and disease in the ancient city, London & New York: Routledge, 152-73. Linnemann, J.C. (2013) Die Nekropolen von Diokaisareia. Diokaisareia in Kilikien, Ergebnisse des Surveys 2001–2006, De Gruyter, Bd. 3, Berlin. Linssen, M. J.H. (2004). The cults of Uruk and Babylon the temple ritual texts as evidence for Hellenistic cult practises.England: Brill. Louis, R. (1977). Documents d’Asie Mineure, Bulletin de correspondance hellénique, Volume 101, 43-132. McGovern, P. E., (2000). The Funerary Banquet of King Midas, Expedition 42.1, 21-29. Machatschek, A. (1967). Die Nekropolen und Grabmaler im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im Rauhen Kilikien. MacKay, T. S. (1968). Olba in Rough Cilicia. (First Edition). Michigan: Ph. D. Bryn Mawr College. MacKay, T.S. MacKay, P.A. (1969). Inscriptions from Rough Cilicia East of the Calycadnus. Anatolian Studies, (19), 139-142. MacKay, T.S. (1990). Major Sanctuaries of Pamphylia and Cilicia., W. Haase und/ and H. Temporini. (Editörler). Aufstieg Und Niedergang der Römischen Welt (ANRW), II.18. 3, Berlin, NewYork, s. 2045-2129. Macqueen J. G. (2001). Hititler ve Hitit Çağında Anadolu, (çev. E. Davutoğlu), Ankara: ArkadaIJ Yayınları. Mansel, A. M. (2004). Ege ve Yunan Tarihi, Ankara: Türk Tarih Kurumu, Marinatos N., (1997). “Minoan and mycenaean larnakes”: a comparison, in J. Driessen & A. Farnoux, La Crete mycenienne, BCH Suppl. 30, 282- 292. Massa, M. ıahoğlu, V. (2011). Erken Tunç Çağı’nda Batı Anadolu’da Ölü Gömme Gelenekleri, KarIJıdan KarIJıya MÖ 3. Bin’de Kiklad Adaları ve Batı Anadolu, 164 – 171. Matz, F. (1958). Göttererscheinung und Kultbild im minoischen Kreta. Abhandlungen der Akademie der Wissenschaften und der Literatur in Mainz. Geisteund Sozialwissenschaftlichen Klasse 7. Wiesbaden. McInerney, J. (1994). Politicizing the Past: The “Atthis” of Kleidemos. Classical Antiquity Vol. 13, No. 1, 17-37. Mellaart (1967). Catal Huyuk: A Neolithic Town in Anatolia. New York: McGraw Hill. Mellaart, J. (1970), Excavitions at Hacılar II” Edinburg: Edinburg University Press. Mellaart, J. (2003). Çatalhöyük Anadolu’da Neolitik Bir Kent, (çev. G. B. Yazıcıoğlu), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Mieroop, M. (2006). Antik Yakındoğu’nun Tarihi, (çev. S. Gül), Ankara: Dost Kitabevi. 279 Olba’da Ölü Kültü Mikalson, D. (2005). Ancient Greek Religion, Blackwell Publishing Ltd Mitchell, A. G. (2012). Greek Vase-Painting and the Origins of Visual Humour, Cambridge University Press. Mitchell, S. (1993). Anatolia. Cilt 1. New York: Oxford University Press. Mithen, S. (1999). Aklın Tarihöncesi, Ankara: Dost Kitabevi. Moore, M. B. (2007). Athens 803 and the Ekphora, Antike Kunst 50. Jahrg. 9-23. Mountjoy, P. (1998). “The East Aegean-West Anatolian Interface in the Late Bronze Age: Mycenaeans and the Kingdom of Ahhiyawa”, Anatolian Studies 48, 33-67. Morris, I. (1992). Death-ritual and Social Structure in Classical Antiquity, Cambridge University Press. Mutlu, S. (2014). Eski Mezopotamya’da Tanrılara Sunulan Kurbanlar, TOD, XVII, 5. 1-17. Mylonas, G. E. (1966). Mycenae and the Mycenaean Age. Princeton, NJ: Princeton University Press. Mylonopoulos, I. (2005). Griechische und römische Opferrituale als Medien der Kommunikation, Polifemo(6), 191-208. Mylonopoulos, I. Roeder, H. (2006). Archäologie und Ritual. Auf der Suche nach der rituellen Handlung in den antiken Kulturen Ägyptens und Griechenlands. Wien: Wiener Forschungen zur Archaeologie. North, J. (2000). Roman Religion, London: Oxford University Press. Oettinger, N. (1990). Die ‘dunkle Erde’ im Hethitischen und Griechischen. Die Welt des Orients 20/21, 82-98. Ogilvie, R. M. (1969). The Romans and Their Gods in the Age of Augustus W.W. Norton & Company. Ökse, T.A. (2002). Gre Virike: Fırat Kenarında Bir MÖ 3. Bin Kutsal Alanı, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi,(2), 53-74. Ökse, T. (2006). Eski Önasya’dan Günümüze Yeni Yıl Bayramları, Bereket ve Yağmur Yağdırma Törenleri, Ankara: Bilig. Oral, E. (2012). Yazılıkaya B Odası GiriIJindeki Aslan Demonlarının İkonografik ve İkonolojik Değerlendirilmesi, Batman Üniversitesi YaIJam Bilimleri Dergisi, 2(1), 148 – 156. Orthmann, W. (1967), Das Gräberfeld bei Ilıca, Wiesbaden: Franz Steiner Verlag. Otten, H. (1958): Hethitische Totenrituale, Berlin. Özbay, A. (2010). Doğu Dağlık Cilicia’da Kırsal YerleIJimlerde Tespit Edilen YuvarlakSunaklar. Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin. Özbek, M. (2009). KöIJk Höyük (Niğde) Neolitik Köyünde Kil Sıvalı İnsan BaIJları. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi,1(26), 145 – 162. 280 Dr. Tuna Akçay Özdoğan, M. A. Özdoğan, (1989). Çayönü:A conspectus of recent work. Conoque Pre-histoire Levant II:, Maison de I’Orient, Lyon. CNRS, 65-74. Özgüç, N.(1982), “Haberler-Acemhöyük’te 1981 ÇalıIJmaları”, Belleten XLVI/184, 988-990. Özgüç, T. - M. Akok, (1947). TTK Adına Anıtkabir Alanında Yapılan Tümülüs Kazıları, Belleten 11/41, Ankara, 27-56. Özgüç, T. (1948). Ön Tarihte Anadolu’nun Ölü Gömme Adetleri. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. Özgüç, T. (1963). Altıntepe›de Urartu Mimarlık Eserleri-Eski Anadolu Arkeolojisi, , Anadolu (Anatolia) VII. 23-49. Özgüç, T. (1969) Altıntepe II. Mezarlar, Depo Binası ve FildiIJi Eserler/Tombs, Storehouse and Ivories. TTKY-V/27. TTK Basımevi. Özgüç, T. (1988) İnandıktepe: Eski Hitit Çağında Önemli Bir Kült Merkezi, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. Özgüç, T. (2005). Kültepe Kaniš/Neša, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Özkaya, V. (1999). «Kuyulu anıtlar ve Frigler›de taurobolium». Anadolu AraIJtırmaları, (15), 295-334, Öztan, A. (1998), “Preliminary Report on the ArıbaIJ Cemetery at Acemhöyük”, Bulletin of Middle Eastern Culture Center in Japan X, 167-175. Özterzi, S. (2011). Anadolu’da Neolitik ve Kalkolitik Dönemdeki Mezar Tiplerinin ve Ölü Gömme Geleneklerinin Sosyokültürel Açıdan Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensititüsü, Ankara. Özyıldırım, M. (1998). Klasik Arkeoloji’de Eski Yunanca ve Latince Sözcüklerin Kullanım YanlıIJları, Olba I, 147 – 152. Özyıldırım, M. (2004). Seleucia Ad Calycadnum ve Hıristiyanlığın İlk Üç Yüzyılı. Olba, (X), 239 – 258. Özyıldırım, M. (2009). Kilikia Bölgesi Eskiçağ Yer Adlarının Türkçede Kullanımı Üzerine DüIJünceler, Uluslararası Mersin Sempozyumu. Özyıldırım, M., Ünalan, S. (2011). Isauvria Dağlarında Hıristiyan Manastırcılığının Bir Örneği: Olba Manastırı. Seleucia ad Calycadnum, (I), 147-166. Özyıldırım, M. (2012). Olba Manastırı Hakkında Arkeolojik ve Yazınsal Yeni Bilgiler. Seleucia ad Calycadnum, (II), 105-118. Özyıldırım, M. (2013). Olba Manastırı: 2012 Yılı Kazı Sonuçları ve Merkez Mekanlar Üzerine DüIJünceler. Seleucia ad Calycadnum, (III), 213 – 224. Özyıldırım, M. (2015a). Silifke’nin Unutulmayan Değeri: Azize Thecla., M. Özyıldırım (Editör). İnanca Yolculuk Mersin. Mersin. İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları, 40 – 45. Özyıldırım, M. (2015b). Olba Manastırı., M. Özyıldırım (Editör). İnanca Yolculuk Mersin. Mersin. İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları, s. 66 – 69. Özyıldırım, M. Alkaç, E. (2015c).Olba Kazılarında Ele Geçen Rhodos Amphora Mühürleri, Seleucia ad Calycadnum, (V). 141-153. 281 Olba’da Ölü Kültü Özyıldırım, M. Yeğin, Y. (2017). Olba Manastırı Kuzey Kilisesi’nden (Diakonikon) Bizans Donemi Opus Sectile Taban DoIJemesi, 29-47. Patton, K. C. (2009). Religion of the Gods : Ritual, Paradox, and Reflexivity, London: Oxford UniversityPress, Inc Parker, R. (1983). Miasma. Pollution and Purification in Early Greek Religion, Clarendon Press. Pastutmaz, D. (2005), 1988-1998 Yılları Arasında Knidos’ta Bulunan Bir grup Kandil, Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Sayı 25, 57-72. Pearson, P. (1999). Status, Rank and Power In The Archaeology of Death and Burial. Phoenix Mill: Sutton Publishing. 72-94. Perkins, J. Toynbee, J. W. Shrine of St. Peter and the Vatican Excavations, Longmans, Green and Co. Pettitt, P. (2015). Landscapes of the Dead: from face-to-face to place in human mortuary evolution. Settlement, Society and Cognition in Human Evolution. Cambridge University Press. 258-274. Pfälzner, P. Al-Maqdissi, M. Dohmann-Pfälzner, H. Suleiman, A. (2003). Das königliche Hypogäum von Qatna, MDOG 135, 189-218. Phillips, R. (2007). Approaching Roman religion: the case for Wissenschaftgeschichte. In: RÜPKE J. A Companion to Roman Religion, New York, 12–25. Pohl, D. (2004). Sandan in Tarsos, Kulturbegegnung in einem Brückenland. Gottheitenund Kulte als Indikatoren von Akkulturationsprozessen im Ebenen Kilikien, Asia Minor Studien Band 53, Polat, Tamsü, R. (2010). Yeni Buluntular IIJığında Phryg Kaya Altarları ve Bir Tipoloji Önerisi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 10, Sayı 1, 203-222. Popkin, P. (2013). Hittite Ritual Animal Sacrifice: Integrating Zooarchaeology and Textual Analysis, Stockholm : Svenska institutet i Athen, 101-114. Price, S. (1999). Religions of the Ancient Greeks, Cambridge: Cambridge University Press, Radner, K. (2005), Die Macht des Namens: Altorientalische Strategien zur Selbsterhaltung, Wiesbaden: Journal of the American Oriental Society. Radt, Wolfgang 1970 Siedlungen und Bauten auf der Halbinsel von Halikarnassos unter besonderer Berücksichtigung der archaischen Epoche. Istanbuler Mitteilungen 3. Tübingen. Rakic, Y. (2010). Discovering the Art of the Ancient Near East Archaeological Excavations Supported by The Metropolitan Museum of Art 1931-2010, The Metropolitan Museum of Art Bulletin, 26. Ramsay, W.M.(1890). The Historical Geography of Asia Minor, London. Raymond, H. A. (2008). Cultic Niches in the Nabataean Landscape: A Study in the Orientation, Facade Ornamentation, Sanctuary Organization, and Function of Nabataean Cultic Niches, Brigham Young University, Provo. 282 Dr. Tuna Akçay Retief, F. Cilliers, L. (2010). Burial customs and the pollution of death in ancient Rome: procedures and paradoxes, Acta Theologica, Vol 26, No 2, 128-149. Richter, G. M. A. (1953). Handbook of the Greek Collection. Cambridge, Mass.: Harvard University Press. Rives, D. 2010. Graeco-Roman Religion in the Roman Empire: Old Assumptions and New Approaches, Currents in Biblical Research 8, 240–299. Roaf, M. (1996). Mezopotamya ve Eski Yakındoğu. Ankara: İletiIJim Yayınları. Robertson, M. (1992). The Arts of vase-painting in classical Athens, Cambridge: Cambridge University Press. Rohde E. (1925), Psyche the Cult of Souls and Belief in Immortality Among Ancient Greeks: Routledge and Kegan Paul Ltd. Rollefson, O. G. (1983). Ritual and Ceremony at Neolithic ‘Ain Ghazal (Jordan). Paleorient, 9 (2), 1983, 29-38. Roosevelt, C. H. (2010). Lydia Before the Lydians. N. Cahill (ed.), Lydians and Their World, Istanbul, Yapı Kredi. Kulltür Sanat Yayıncılık. 37–74. Rosenbaum, E. A.(1971). Anamur Nekropolü: the Necropolis of Anemurium. Ankara: Türk Tarih Kurumu. Rosenberger, V. (2007). Republican Nobiles: Controlling the Res Publica, In: RÜPKE J. A Companion to Roman Religion, New York, 292-304. Rutherford, I. (2008). Achilles and Sallis Wastais Ritual: Performing Death in Greece and Anatolia”, Performing Death. Social Analyses of Funerary Traditions in the Ancient Near East and Mediterranean, 223-237. Rutter J. B. (1968). The Three Phases of the Taurobolium, Phoenix Vol. 22, No. 3, 226-249. Rüpke, J. (2001). Die Religion der Römer, München: C.H.Beck. Sallaberger, W. Westenholz, A. (1999). Mesopotamien: Akkade-Zeit und Ur IIIZeit, Vandenhoeck & Ruprecht. Sams, G. K. (1988) “Early Phrygian Period at Gordion. Toward a Cultural Identity”, Source 7, 9 -15. Sams, G. K. (2012) “Frig Tümülüsleri/Phrygian Tumuli”. Eds. T. Tüfekçi Sivas – H. Sivas, Frigler/Phrygians. Midas’ın Ülkesinde, Anıtların Gölgesinde/In the Land of Midas, In the Shadow of Monuments. 244-259. Saraçoğlu, A.(2011). Hellenistic and Roman Unguentaria From the Necropolis of Tralleis”, Anadolu/Anatolia 37, Ankara. Sayar, M. H. (1995). Cilicia’da Epigrafi ve Tarihi Coğrafya AraIJtırmaları 1993. XII. AraIJtırma Sonuçları Toplantısı, (XII), 39-60. Sayar, M. H. (1998). Cilicia’da Epigrafi ve Tarihi-Coğrafya AraIJtırmaları 1996. XV. AraIJtırma Sonuçları Toplantısı, 1(XV), 331-360. Sayar, M. H. (1999). Antik Kilikya’da ıehirleIJme. XII. Türk Tarih Kongresi: Ankara, 12-16 Eylül 1994, Kongreye Sunulan Bildiriler, 1(XII), 193-216. 283 Olba’da Ölü Kültü Sayar, M.H. (2002). Kilikya’da Epigrafi ve Tarihi Coğrafya AraIJtırmaları, 2000. 19.AraIJtırma Sonuçları Toplantısı, 2, 111 – 126. Sayar, M. H. (2011). Eskiçağ Anadolusunda AIJık Kemiği ve Alfabe Kehanetleri Aracılığıyla Fal Bakma, Toplumsal Tarih, Ağustos 2011, 92-95. Scheid, J. (2007). Sacrifices for Gods and Ancestors, A Companion to Roman Religion, Blackwell. 263-272. Schliemann, H. (1878). Mykenae. Bericht übe rmeine Forschungen und Entdeckungen in Mykenae und Tiryns. Mit einer Vorrede von W. E. Gladstone. Brockhaus, Leipzig. Schiess, T. (1888). Die Römische Collegia Funeratica nach den Inschriften, München, Ackermann. Schilling, R. (1964). Roman Festivals and their Significance, Acta Classica 7, 4456. Schmidt, N. (1894). Immortality and the Hadad Statue, Journal of Biblical Literature Vol. 13, No. 1, 16-18. Schmökel, H. (1973). “Sumer Dini II”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (çev., Mehmet Turhan Özdemir), Ankara 1973, C. XXI, S. 1, 367390. Schneid, J. (2003). Roman Religion, Indiana: University Pres. Schneider, E. Morselli, C. (2003). La necropoli nord-orientale, Elaiussa II, 383– 511. Scramuzza, V. M. (1943).Livy in the Ara Pietatis Augustae?, Classical Philology Vol. 38, No. 4, 240-245. Sebaste, J. L. (2008).Sacris rite paratis: Women’s Responsibilities in Household Rituals, Classical Association of the Atlantic States. Seidl, U. (2004). Bronzekunst Urartus, Mainz: Von Zabern. Sevin, V. Kavaklı, E. (1994), “Van – Karagündüz Erken Demir Çağı Nekropolü Kurtarma Kazıları 1992 – 1993”, XVI. Kazı Sonuçları Toplantısı, 1: 331350. Sevin, V. Özfırat, A. Kavaklı, E. (2000). “Van-Karagündüz Höyüğü Kazıları (1997 Yılı ÇalıIJmaları)”, Belleten XLIII/238: 847-867. Sevin, V. Özfırat, A.(2000), Van-Karagündüz Kazıarı, Türkiye Arkeolojisi ve İstanbul Üniversitesi. (ed. O. Belli), İstanbul: 168-174. Sevin, V. (2012). Van Kalesi: Urartu Kral Mezarları ve Altıntepe Halk Mezarlığı, İstanbul: Ege Yayınları. Seeher, J. (1993), Tarihöncesi Çağlar’da Ölüm ve Gömü, (Çev. S. Gülçur), Arkeoloji ve Sanat (59). 9-15. Shrape, E. J. (2000). Dinler Tarihinde 50 Anahtar Kavram. (çev. A. Güç), Arasta Yayıncılık. Simpson, E. (2010). The Gordion Wooden Objects. 1. The Furniture from Tumulus MM, Leiden: BRILL. 284 Dr. Tuna Akçay Smith, W. (1842). A Dictionary of Greek and Roman Antiquities London. Smith, W. (1890). A Dictionary of Greek and Roman Antiquities, London. Söğüt, B. (1998). Kilikya Bölgesi’ndeki Roma İmparatorluk Çağı Tapınakları, YayımlanmamıIJ Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Söğüt, B. (2003). Dağlık Cilicia Bölgesi Mezar NiIJleri, Olba VII, 239-230. Söğüt, B. (2006). Dağlık Kilikya Bölgesindeki Çokgen TaIJduvarlı Mezarlar, İstanbul: Ege Yayınları. Staffieri, G. M. (1978). La monetazione di Olba nella Cilicia Trachea. Lugano: Quaderni Ticinesi, di numismatica e antichità classiche, Quaderno monografico. Staffieri, G.M. (1987). La monetazione di Olba e di Diocaesarea in Cilicia. Addenda et corrigenda I. Numismatica e Antichità Classiche, XVI, 229-246. Staffieri, G. M. (1994). La monetazione di Olba e di Diocaesarea in Cilicia, Addenda et corrigenda II. Numismatica e Antichità Classiche, (XXIII), 231-252. Stears, K. (1998). Death becomes her: gender and Athenian death ritual, The Sacred and the Feminine in Ancient Greece, 113-127. Stehle, E. (2014). Performance and Gender in Ancient Greece: Nondramatic Poetry in Its Setting, Princeton University Press. Steinby, E.M. (1987). La necropoli della Via Triumphalis, Römische Graberstrassen, 87. Steiner, A. (1992). Pottery and Cult in Corinth: Water and Oil at the Sacred Spring. Hesperia 61: 385-408. Stern, E. M. Schlick, B. N.(1994). Early Glass of the Ancient World – 1600 B.C. – A. D. 50 – Ernesto Wolf Collection, Ostfildern-Ruit. Stern, E.M., (2001), Roman, Byzantine and Early Medieval Glass, Michigan: Hatje Cantz Publishers. Stengel, P. (1920). Die griechischen Kultusaltertümer, München Beck. Strabon. Coğrafya, Anadolu (Kitap: XII, XIII, XIV), (Geografika). (Çev. A. Pekman). İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 1987. Strocka, V. M. (1965). Die Brunnenreliefs Grimani, Antike Plastik 4, 87–102 Taf. 53–57. Stronk, J. P. (1983). The Dictaean LibationTable, TALANTA – Proceedings of the Dutch Archaeologicaland Historical Society, Volume XIV-XV, 29-31. Sumi, G. S. (1997). Power and Ritual: The Crowd at Clodius’ Funeral, Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte Bd. 46, H. 1, 80-102. Süel, M. (2010). “Ortaköy-ıapinuva Ağılönü Kutsal Alanı ve Kurban Çukurları”, Arkeoloji ve Sanat Dergisi, Sayı 134, 31-52. Sydenham, E. A. (1952). The Coinage of the Roman Republic, London. ıahin, M. (1998). Myndos’tan Ölü Yemeği Sahneli İki Stel, Adalya III, 97-110. 285 Olba’da Ölü Kültü ıahin. N. (2003). Beyaz Lektyhos’lar IIJığında ve Ölüm İkonografisi ve Ölü Kültü, Arkeoloji Dergisi IV. 143-167. ıahoğlu, V. (2008) Liman Tepe and Bakla Tepe: New Evidence for the Relations Between the İzmir Region, KarIJıdan KarIJıya MÖ 3. Bin’de Kiklad Adaları ve Batı Anadolu, 483-502. ıenyurt, S. Y. (1997), “Hititler Döneminde Öbür Dünya AnlayıIJı”, Bilim ve Ütopya, 36, 16 – 19. ıenyurt, S. Y. (1998). Ein Überblick die Hethitischen Jenseitsvortellungen, III. Ululararası Hititolji Kongresi Bildirileri, 573-585. Tek, A. T. (2002). Antik Literatür ve Yazıtlardan Örneklerle Roma Dünyasında Ölüm, Anadolu Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Anadolu Sanat Dergisi, Sayı 12, 121-148. Tek, A.T. (2003). “Prismatic Glass Bottles with Greek Inscriptions from Arycanda in Lycia”, Annales du 15e Congrés de l’AssociationInternationale pour l’histoire du Verre, New York – Corning, 82-87. Tekçam, T.(2007). Arkeoloji Sözlüğü, İstanbul: Alfa Yayıncılık. Tekin, O. (1998). Elaiussa – Sebaste Sikkeleri. Adalya, (II), 151 – 158. Tekin, O. (2003). Catalogue of the Excavation coins found in the campaigns of 1998 and 1999. E. E. Schneider. (a cura di). Elaiussa Sebaste II, Un porto tra Oriente e Occidente. Roma: L’erma, di Bretschneider, 541-556. Thaniel, G. (1973). Lemures and Larvae, The American Journal of Philology, Vol. 94, No. 2, 182-187. Thomson, G. (2007), Tarihöncesi Ege. Eski Yunan Tolumu Üzerine İncelemeler , (Çev. Celal Üster), İstanbul. Toorn, V. D. (1996), Family Religion in Babylonia, Ugarit and Israel, Leiden: Brill. Toynbee, J. M. C. (1971).Death and Burial in the Roman World. London: Thames & Hudson. Trampedach, K. (1999). Teukros und Teukriden, Zur Gründungslegende des Zeus Olbios – Heiligtums in Kilikien. Olba, II (Özel Sayı I), 93 – 110. Trinkaus, E. (1983). The Shanidar Neanderthals. New York. Academic Pr. Tsountas, C. Manatt, J, I. (1897). The Mycenaean Age, London. Tüfekçi Sivas, T. (2005). “New Phrygian Rock Cut Monuments from Western Phrygia and Observations on their Cult Functions”, The Proceedings of the Fifth Anatolian Iron Ages Colloquium. Held at Van, Turkey, 6-10 August, 2001, V. Demirçağları Sempozyumu Bildirileri, Van, 6-10 Ağustos 2001, 217-227. Tüfekçi Sivas T. (2008). Kabartmalı Bir Phryg Kaya Mezarı: Karacakaya/Gelin Kız Mezarı, Prof. Dr. A. Muhibbe Darga’ya Armağan Kitabı, İstanbul-2008, 437-450. Tütüncüler, Ö. (2005). MÖ. 2. Bin Ege Bölgesi Dokuma Aletleri, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 286 Dr. Tuna Akçay Ünal, A. (1980). Hititlerde Ölülere Sunulan Kurban Hakkında Bazı Düsünceler, Anadolu (Anatolia) XIX, (1975-1976), 165 – 174.. Ünal, A. (2003). Hititler, Akdeniz ve Liman Kenti Ura. Olba, VII (Özel Sayı), 13 – 40. Ünal, A. (2006). Eskiçağlarda Çukurova’nın Tarihi Coğrafyası ve Kizzuwatna Adana Krallığı’nın Siyasi Tarihi, ÇÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 15, Sayı 3 (Arkeoloji Özel Sayısı), 15 – 44. Ünal, A., Girginer, K.S. (2007). Kilikya – Çukurova İlk Çağlardan Osmanlılar Dönemi’neKadar Kilikya’da Tarihi Coğrafya, Tarih ve Arkeoloji. İstanbul: Homer Kitabevi. Vermeule, E. D. T. (1965). Painted Mycenaean Larnakes, The Journal of Hellenic Studies Vol. 85. 123-148. Vermeule, E. D. T. (1979). Aspects of Death in Early Greek Art and Poetry, Berkeley:University of California Press. Versnel, H.Y. (1981). Religious Mentality in Ancient Prayer, Studies in Greek and Roman Religion, 1-64. Walkins, T. (2013). Dinin Tarih Öncesini Öğrenebilir miyiz?. Aktüel Arkeoloji, (31). Wadeson, L. (2011). Nabataean Tomb Complexes at Petra: New Insights in the Light of Recent Fieldwork. (Ed. A. Mackay). ASCS Proceedings: 1–24. Wannagat, D. (1999). Zur Saulenordnung des Zeustempels von Olba – Diocaesarea. Olba, II (Özel Sayı II), 355 – 368. Wannagat, D. (2003). Bericht über the erste Forschungskampagne in Diocaesarea/ Uzuncaburç. 20. AraIJtırma Sonuçları Toplantısı, I, 197 – 206. Wagner, J. (2000). Gottkönige am Euphrat, Darmstadt: Verlag Philipp von Zabern. Wannagat, D. (2005). Neue Forschungen in Uzuncaburç 2001 – 2004. ArcaeologischerAnzeiger, Band I, 115 – 165. Wecowski, M. (2014). The Rise of the Greek Aristocratic Banquet, Oxford University Press. Werner, E. (1989). Inschriften und Grabauten in der Nekropole unter St. Peter. HABES 6, 55-90. Wissowa, G. (1905). Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft Band V,2. Stuttgart. Wheeler, T. S. (1974). “Early Bronze Age Burial Customs in Western Anatolia”, AJA-78, 415-425. Woolley, L. C. (1954). Excavations at Ur. London: Ernest Benn Limited. Wunn, I. (2001), Götter, Mütter, Ahnenkult, Religionsentwiklung in der Jungsteinzeit, Oldenburg. Xogorari, M. (1996). Untersuchungen zu frühgriechischen Grabsitten: Figürliche plastische Beigaben aus geschlossenen Grabfunden Attikas und Euböas des 10. bis 7. Jhs. v. Chr., Verlag Phillip von Zabern in Wissenschaftliche Buchgesellschaft. 287 Olba’da Ölü Kültü Yakar, J. (1968). The Religious Architecture And Art Of Early Anatolia, Brandeis University. Yalom, I. D. (2001). VaroluIJçu Psikoterapi, (çev. Z. İ. Babayiğit). İstanbu: Kabalcı Yayınevi. Yavis, C. G. (1949). Grek Altars (Origins and Typology), Sant Louis, Missouri: Saint Loui University Pres. Yegül, F.K. 1986. The Bath-Gymnasium Complex at Sardis. Sardis Report 3. Cambridge, Mass.: Harvard University Press. Yeğin, Y. (2015). “Eski Çağ’da Kilikia’da Hıristiyanlar”, İnanca Yolculuk Mersin, 12-16. Yeğin, Y. (2016). “Olba Manastırın’da İIJlik Kazısı ve Sonuçlarının Değerlendirilmesi”, Seleucia VI, 203-221. Yıldırım, T. (2006). 2005 Yılı Resuloğlu Mezarlık Kazıları. Kazı Sonuçları Toplantısı XXVIII- II, 211- 222. Yıldırım, T. (2010), Resuloğlu Kazısı ve Anadolu Arkeolojisi’ne Katkıları, Çorum İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 1. Çorum Kazı ve AraIJtırmalar Sempozyumu, 11-28. Yıldırım, T. (2011). Resuloğlu Mezarlığında Ele Geçen Bir Grup Sap Delikli Balta, Karadeniz’den Fırat’a Bilgi Üretimleri. Önder Bilgi’ ye Armağan Yazılar Edt. Öztan A. vd., s. 457-469. Yıldırım, T. (2012), Resuloğlu 2012 ÇalıIJmaları, Çorum İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 3. Çorum Kazı ve AraIJtırmalar Sempozyumu. 5-11. Young, R. S. (1942). Late Geometric Graves and a Seventh Century Well in the Agora, The American Journal of Philology Vol. 63, No. 3, 363-365. Young, R. S. (1968). The Gordion Cam-paign of 1967. American Journal of Archaeology 72: 231–242. YiğitpaIJa, D. (2002), Van/Altıntepe Nekropolü Sunu Kapları, Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. YiğitpaIJa, D. (2002), Van/Altıntepe Nekropolü Sunu Kapları, Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. YiğitpaIJa, D. (2010). Urartu Ölü Gömme Gelenekleri ve Ölümle İlgili Ritüeller, Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, XXV, 8, 177-202. Zaidman, L. B. – Pantel, P. S. (1992). Religion in the Ancient Greek City, Cambridge: Cambridge University Press. Zanker, P. (1990). The Power of Images in the Age of Augustus, The University of Michigan. Zorlu, F. (2009). Urartu Ölü Gömme Adetleri, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Zoroğlu, L. (2007). Dağlık Cilicia ve Lykia’da Ölü Gömme Gelenekleri ve Mezar Mimarisi Üzerinde Bir Deneme, III. Uluslararası Likya Sempozyum Bildirileri, 918–929. 288 Dr. Tuna Akçay KİTAP TANITIMI 301 Olba’da Ölü Kültü RESSAM CAVİDAN YEGÜL ERTEN’İN ESERLERİ 302 Dr. Tuna Akçay 303 Olba’da Ölü Kültü 304 Dr. Tuna Akçay 305 Olba’da Ölü Kültü AKROPOLİS GÜNEY YAMACI ÖLÜ KÜLTÜ ALANI İÇİN YAPILAN 3D ÇALIŞMALARI 306 Dr. Tuna Akçay 307 Olba’da Ölü Kültü OLBA’DA ÇEKİLEN ESTETİK ARKEOLOJİ FOTOĞRAFLARI 308 Dr. Tuna Akçay 309 Olba’da Ölü Kültü 310 Dr. Tuna Akçay 311 Olba’da Ölü Kültü 312 Dr. Tuna Akçay 313 Olba’da Ölü Kültü 314 Dr. Tuna Akçay 315 Olba’da Ölü Kültü 316 ISBN: 978-605-........ xxi