Eşdizimlilik, Türkçe için yeni ve hızla gelişen bir çalışma sahasıdır. Ayrıca disiplinler arası yapısı nedeniyle pek çok kavram ve terimi içerir. Tüm bunlar eşdizimlilik çalışmalarında terminoloji sorunları yaşanmasına sebebiyet verir. Bu sorunların başında çok terimlilik gelmektedir. Bu ve benzeri sorunlar eşdizimlilik ve derlem dilbilimin anlaşılmasını güçleştirmektedir. Çalışmamızın amacı, seçtiğimiz eserlerden alınan örneklerle bu sorunları göstermektir.

Son yüz yılda çoğu alanda olduğu gibi çeviri alanında da teknoloji kullanımı giderek artmış ve çevirmenlerin çalışma ortamlarında çeşitlilik ve kolaylık- lar yaratmıştır. Sözlü çeviri uygulamalarında ve eğitiminde bilgisayar ve ile- tişim teknolojileri eğitimcilere, çevirmenlere ve öğrencilere giderek artan ve altyazı gibi desteklerle zenginleştirilen materyal havuzu sunarak ve ileti- şimdeki pürüzleri asgari düzeye indirerek önemli bir rol oynamaktadır. Son on yılda üç boyutlu sanal dünyaların kalitesinin artmasıyla sözlü çeviri ala- nında da bu yeni ortamın kullanılabilirliği test edilmiş ve sanal dünyaların sözlü çeviri eğitimine katkılar sunabileceğine dair bulgular elde edilmiştir. Yakın gelecekte çeviride otomasyonun daha çok kullanılması ve otomatik çevirinin kalitesinin daha da artması beklenmektedir, ancak sözlü çeviride insanın rolü önemini korumaya devam edecektir. Yeni teknolojilerin çeviri sürecine, eğitimine ve araştırmalarına entegre edilmesiyle daha donanımlı çevirmenler yetiştirmek ve sözlü çeviri pratiğini daha da akıcı hâle getir- mek mümkün olacaktır.

Din bir toplumun değişkenlerini gösteren önemli bir olgudur. Dinî terminoloji ise toplumun inanç kültürünü yansıtan önemli bir alanı işaret etmektedir. Söz varlığı incelemelerinde dinî terminolojiye odaklanma, toplumun en eski dönemden en yakın döneme yaşamış olduğu din merkezli sosyo-kültürel değişimleri ve değişmeyen unsurları görme noktasında önemli veriler elde edilmesini sağlamaktadır. Tarihî seyir içerisinde her toplum çeşitli inanç sistemine dâhil olmuştur. Her bir inanç sistemi beraberinde kendi söz varlığını da getirmiş ve bu da dinî söz varlığında sürekli bir değişimi ortaya çıkarmıştır. Ancak toplumların söz varlığında yaşanan değişimler kadar değişmeyen hususlar da vardır ki bu kısım üzerinde durmayı gerektirmektedir. Türklerin bilinen en eski döneminden günümüze kadar çeşitli inanç sistemlerine dâhil olduğu üzerinde hemfikir olunan bir durumdur. Bu da beraberinde dinî söz varlığında önemli bir çeşitliliği getirmektedir. Söz konusu çeşitlilik içerisinde yapılan incelemede bazı kelimelerin en eski dönemden günümüze kadar bir şekilde kendini muhafaza ederek varlığını devam ettirdiği fark edilmektedir. Bu çalışmada kendini muhafaza eden bu kelimelere odaklanılmış olup söz konusu kelimeler kendi içinde sınıflandırılarak incelenmiştir. Buna göre, Eski Türkçeden Türkiye Türkçesine hiç değişmeden gelen kelimeler, ses ve anlam değişikliği yaşayarak gelen kelimeler, ses değişikliği olmamasına rağmen anlam değişikliği yaşayarak gelen kelimeler ve ses değişikliği olup anlam değişikliği olmadan gelen kelimelerin tespiti yapılmıştır.

Özet Çevirinin Diyalektiği, çeviri çalışmasında dilin ana işlevlerinden birine, tam adıyla "dinleyiciyi, konuşmacının beklediği bir tepkiye yönlendirme" işlevine öncelik veren bir edebiyat çevirisi kuramını anlatmaktadır. Çevirmenin, okuyucuyu, çevirmence planlanan tepkiye, yeni anlam katmanları yaratmak için dil enstrümanlarını kullanarak yönlendirmeyi hedeflediği iki çeviri çalışması örneğinde, söz konusu kuramın pratiği gösterilmeye çalışılmaktadır. Anahtar sözcükler: edebi çeviri kuramı, diyalektik çeviri yaklaşımı, çeviri stratejisi. Abstract The Dialectic of Translation The Dialectic of Translation is presenting a literary translation conception, which in translational works takes mainly one of the main fuctions of language into consideration, namely "moving the listener to a reaction expected by the speaker. " It's trying to show implementation of this conception into practice on the ground of two examples, in which the translator has aspired to move the readers to a reaction planned by him, by using instruments of language to create the new meaning layers.

Sembolik formlar sosyolojisi, toplumsal soyutlukların değil, somut ve yaşadığımız dünyanın sosyolojisidir. Sembolik formlar, yaşadığımız kültürlerdeki sembollerin, sembollere yüklenen anlamların, davranışlarımızı ve metinleri etkileme biçimidir. Metinler üzerinden sosyolojik bir çözümlemeden söz edecek olursak; söz konusu sembol değerler bize, toplumsal kültürün canlı yaşama yüklediği anlamlar ve insanların bu anlamlarla hayata bakışını ifade ederler. Her toplumun kendi kültürüne özgü sembolik değerleri ve bu değerlerin toplumdan topluma kesin çizgilerle farklılaşması, hatta kendi içinde bile farklılaşması, toplumların durağanlığından çok dinamizmini göstermektedir. Özellikle, çeviri aracılığıyla sembol aktarımı, sembollerin birbirleriyle karşılaşmalarını, kültürlerin kendi sembol değerlerinin farkına varmalarını sağlamakla, toplumsal örgüyü daha değerli hale getirmektedirler. Örneğin, spor müsabakalarında çalınan ulusal marşlar, ulusların sembolik değerlerinin canlılığını gösteren ve her ulusun kendine özgü, farklı fakat aynı derece değerli, anlam yüklü formları olarak ortaya çıkarlar.

Bu çalışma, müzik terimi sözlüklerinden hareketle müzik alanındaki Türkçe terminolojiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmada disiplinlerarası bir yaklaşımla, Türk dili ve müzik alanlarıyla ilgili kaynaklardan yararlanılmış, tarama modellerinden genel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmadaki terminoloji verileri, Batı müziği terim sözlüklerinden elde edilmiştir. Alanyazındaki Batı müziği terimleri genellikle Fransızca ve İtalyanca kökenlidir. Türkiye’de, özellikle Dil Devrimi sürecinde, Türkçedeki yabancı kökenli sözcüklere karşılıklar bulma çabaları, bilim ve sanat dallarına ait terimlerin de Türkçeleştirilmesi çalışmalarını beraberinde getirmiştir. Müzik alanında terimlerin Türkçeleştirilmesi çalışmalarına öncülük eden isimlerin başında “Türk Beşleri” olarak bilinen bestecilerden Ahmet Adnan Saygun gelmektedir. Saygun ile başlayan Türkçe terim çalışmaları, Batı müziği terimlerine odaklanan sözlükler aracılığıyla günümüze dek sürmüştür. Bu incelemeyle, Batı müziği terimlerini içere...

Teknik çevirinin gerçekleşebilmesine zemin hazırlayan terimsel etkinlikler çalışmada önem teşkil etmektedir. Terimbilim, teknoloji ve teknik çeviri merkezli bu çalışmada terimbilim ödülleri, Avrupa-Asya- Amerika-Afrika ekseninde terimbilim kurumları, uluslararası mecralarda bulunan yükseköğretim kurumlarında geliştirilen terimbilim projeleri, terim veri tabanları, çevrimiçi terimbilim eğitimleri, terimbilim alanındaki oluşumların teknik çeviri eğitimine yansımaları çalışma kapsamında irdelenecektir. Terimbilim ile teknolojinin kesişim noktasında yer alan teknik çeviriye mercek tutulacaktır. Terimbilim ile teknolojinin teknik çeviri eğitimine getirdiği güncel uygulamalar vurgulanarak terimbilim ve teknoloji alanında yaşanan gelişmelerin teknik çeviriye yansımaları kavramsal boyutta ve uygulama boyutunda sorgulanabilir. Çevirmen adaylarının ve çeviri eğitimi veren öğretim görevlilerinin terimbilim alanında yaşanan gelişmelere yakından tanıklık edebilmeleri maksadıyla ortaya konan bu çalışmanın ilgili alanda bir bilinç geliştirilmesine vesile olması beklenmektedir. Terimbilim alanında kurumsal ve bireysel gayretlerin bir yansıması olarak ortaya konan sonuçlar, ülkemizde ulusal boyutta da ciddi adımların atılması yönünde teşvik edici olacaktır. Terimbilim ile teknolojinin kesiştiği noktada teknik çeviriye yeni bir soluk kazandıracak bilgilendirici ve yönlendirici bu çalışma ile bütüncül bir bakış açısı geliştirilmeye çalışılmıştır.

MEDICAL TERMINOLOGY AND TRANSLATION OF PATIENT INFORMATION LEAFLETS Medical information and new discoveries in the medical field are developing rapidly in parallel with the medical terminology. And this terminology requires constant updating. These new developments in the medical world are shared among countries and this can be done through translation. Cross-country circulation of medicines for the treatment of diseases is quite common. Therefore, the translation of patient information leaflets which contain information on the content of medicines, usage areas, usage and dosage etc. is important. In this study, related information on medical language and terminology, definitions, types of medical texts and translations, patient information leaflets in medical texts has been given. And then the German, English and Turkish patient information leaflets of a drug product of the German pharmaceutical company have been compared. The similarities and differences of the medical terms in the primary sources and translation texts have been revealed afterwards.

Give To Meaning The Classical Turkish Poetry Terms of Criticism Within The Framework of Rhetoric Abstract Poet tazkiras are very important biography books for Turkis classical poetry. The first tazkira written in Turkish is Alī Şīr Nevayī (1441-1501)’s Mecālisu’n-Nefāis. This is source book for poets of Middle Asia lived in 15th century and before. Secondly Hesht Behisht written by Sehī Beg in 16th century in Ottoman area. In the period of 15th century and 19th century tazkiras continued written with classical style and were used common terminology in them. I research a few of this terms in type of Latīfī’s Tazkira: selis, selaset, revan, latif, letafet, hoş, nazük, rakik, lezzet, güşade, vazih, ruşen, layih, metin, ma’mur, muhkem, rasih, garabet, vahşiyyat, hayide, yave, gılzet, sade, sathi, pak, saf, hemvar, muhayyel, rengin, tasannu, musanna, tetebbu, tercüme, taklid. It seems to me that these signify fesahat (eloquence) such as selis, selaset, revan, latif, letafet, hoş, nazük, rakik, lezzet, güşade, vazih, ruşen, layih, metin and belagat (rhetoric) like muhayyel, rengin, tasannu, musanna. Some of them point out phase of poem writing, for instance: tetebbu, tercüme, taklid.