‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺧﺸﮏ‬ ‫ﺳﺎل ﭘﻨﺠﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﻫﻔﺪﻫﻢ‪ ،‬ﭘﺎﯾﯿﺰ ‪1393‬‬ ‫درﯾﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ ‪93/3/12 :‬‬ ‫ﺻﺺ ‪1 -16‬‬ ‫ﺗﺄﯾﯿﺪ ﻧﻬﺎﯾﯽ‪93/8/25 :‬‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺳﯿﻼبﻫﺎي ﺑﺰرگ رودﺧﺎﻧﻪ ﮐﻼت ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﻮاﻫﺪ دﯾﺮﯾﻨﻪ ﺗﺮاز‬ ‫ﺳﯿﺪ رﺿﺎ ﺣﺴﯿﻦزاده‪ :‬داﻧﺸﯿﺎر ژﺋﻮﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژي‪ ،‬ﮔﺮوه ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻓﺮدوﺳﯽ ﻣﺸﻬﺪ‬ ‫ﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎﻧﻪﺑﺎد‪ :‬اﺳﺘﺎدﯾﺎر رﺳﻮبﺷﻨﺎﺳﯽ‪ ،‬ﮔﺮوه زﻣﯿﻦﺷﻨﺎﺳﯽ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻓﺮدوﺳﯽ ﻣﺸﻬﺪ‬ ‫ﻋﺬرا ﺧﺴﺮوي‪ :‬ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ ژﺋﻮﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژي‪ ،‬ﮔﺮوه ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻓﺮدوﺳﯽ ﻣﺸﻬﺪ‬ ‫ﭼﮑﯿﺪه‬ ‫ﺑﺎزﺳــﺎزي ﻫﯿــﺪروﻟﻮژي ﺳــﯿﻼبﻫــﺎي ﻗــﺪﯾﻤﯽ و ﻣﻄﺎﻟﻌــﻪ آﺛــﺎر و ﺷــﻮاﻫﺪ آﻧﻬــﺎ ﻣــﯽﺗﻮاﻧــﺪ ﺑــﻪ ﻋﻨــﻮان‬ ‫ﮐﻠﯿــﺪ ﻣﻬﻤــﯽ در ﺷــﻨﺎﺧﺖ رﻓﺘــﺎر ﻫﯿــﺪروﻟﻮژﯾﮑﯽ رودﺧﺎﻧــﻪﻫــﺎ و ﻫﻤﭽﻨــﯿﻦ اﻗﻠــﯿﻢ ﻣــﺆﺛﺮ ﺑــﺮ آﻧﻬــﺎ ﺑﮑــﺎر‬ ‫رود‪ .‬در اﯾـﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ اﺑﺘـﺪا ﺑـﺎ ﺑﺎزدﯾـﺪﻫﺎي دﻗﯿـﻖ‪ ،‬ﺳــﺎﯾﺖﻫـﺎي رﺳـﻮﺑﯽ آبراﮐـﺪ ﻣـﻮرد ﺷﻨﺎﺳـﺎﯾﯽ ﻗــﺮار‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﺗﺤﻠﯿـﻞﻫـﺎي ﭼﯿﻨـﻪﺷﻨﺎﺳـﯽ در ﻣﺤـﻞ‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧـﻪﻫـﺎي رﺳـﻮب ﺑـﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ‬ ‫دﻗﯿـﻖﺗـﺮ و اﻧﺠــﺎم آزﻣـﺎﯾﺶﻫــﺎي رﺳـﻮب ﺷﻨﺎﺳــﯽ ﺑـﻪ آزﻣﺎﯾﺸــﮕﺎه اﻧﺘﻘـﺎل داده ﺷــﺪه و ﺳـﭙﺲ ﺗﺤﻠﯿــﻞ‪-‬‬ ‫ﻫــﺎي رﺳــﻮبﺷﻨﺎﺳــﯽ رﺳــﻮﺑﺎت آبراﮐــﺪي ﻣﺎﻧﻨــﺪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫــﺎي آﻣــﺎري و وﯾﮋﮔــﯽﻫــﺎ و ﻣﻨﺸــﺄ رﺳــﻮﺑﺎت‬ ‫ﻣﺸـﺨﺺ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬در اداﻣـﻪ ﺟﻬـﺖ ﺑـﺮآورد ﺣـﺪاﮐﺜﺮ ﺳـﻄﺢ ﺳـﯿﻼب ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ارﺗﻔـﺎع رﺳـﻮﺑﺎت‬ ‫آبراﮐــﺪي و ﺷــﻮاﻫﺪ داﻏــﺎب ﺳــﯿﻼبﻫــﺎي ﻗــﺪﯾﻤﯽ‪ ،‬ﭘــﺲ از ﻣﻄﺎﻟﻌــﻪ ژﺋــﻮﻣﺘﺮي ﺑﺴــﺘﺮ رود در رﯾــﭻ‬ ‫ﻣـﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ و ﺳــﺎﯾﺖﻫـﺎي ﻧﻤﻮﻧـﻪ‪ ،‬ﺣــﺪاﮐﺜﺮ اوج ﺳـﯿﻼب در آﺑﺮاﻫـﻪ اﺻــﻠﯽ ﺗﺨﻤـﯿﻦ زده ﺷـﺪه اﺳــﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﺘــﺎﯾﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌــﻪ ﻧﺸــﺎن ﻣــﯽدﻫــﺪ ﮐــﻪ دﺑــﯽ اوج ﺳــﯿﻼب در دو ﺳــﺎﯾﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌــﺎﺗﯽ ﺑــﺮ ﻣﺒﻨــﺎي ﺳــﻄﺢ‬ ‫رﺳـــﻮﺑﺎت آبراﮐـــﺪي ﺑـــﻪ ﺗﺮﺗﯿـــﺐ ‪ 554/25‬و ‪ 540/24‬ﻣﺘﺮﻣﮑﻌـــﺐ و ﺑﺮاﺳـــﺎس داﻏـــﺎب ﺳـــﯿﻼب‬ ‫‪ 624/43‬ﻣﺘــﺮ ﻣﮑﻌــﺐ ﺑــﺮ ﺛﺎﻧﯿــﻪ ﺗﺨﻤــﯿﻦ زده ﺷــﺪه اﺳــﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨــﯿﻦ ﺗﻐﯿﯿــﺮ در ﺗــﻮاﻟﯽ ﭼﯿﻨــﻪﻫــﺎي‬ ‫ﺳـﯿﻼﺑﯽ و ﺧﺼﻮﺻـﯿﺎت رﺳﻮﺑﺸﻨﺎﺳـﯽ آن ﺣﮑﺎﯾــﺖ از ﺗﻐﯿﯿـﺮ ﻣﻨﺸـﺎ ﺳـﯿﻼبﻫــﺎ و ﮐﻮﺗـﺎهﺗـﺮ ﺷـﺪن ﺗـﺪاوم‬ ‫و اﻓﺰاﯾﺶ ﺷﺪت آﻧﻬﺎ در ﻫﺰارهﻫﺎ و ﺳﺪهﻫﺎي اﺧﯿﺮ دارد‪.‬‬ ‫واژﮔﺎن ﮐﻠﯿﺪي‬ ‫ﭘﺎﻟﺌﻮﺳﯿﻼب‪ ،‬ﭘﺎﻟﺌﻮژﺋﻮﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژي‪ ،‬رودﺧﺎﻧﻪ ﮐﻼت‪ ،‬رﺳﻮﺑﺎت آبراﮐﺪي‪.‬‬ ‫‪ - ‬ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل‬ ‫‪Email: srhosszadeh@um.ac.ir.com‬‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺳﯿﻼبﻫﺎي ﺑﺰرگ رودﺧﺎﻧﻪ ﮐﻼت ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ‪. . .‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ و ﺗﻌﺎرﯾﻒ‬ ‫ﭘﺎﻟﺌﻮﺳﯿﻼبﻫﺎ ﺳﯿﻼبﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﻗﺪﯾﻤﯽﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ اﻧﺪازهﮔﯿﺮيﻫﺎي راﯾﺞ ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ‪ ،‬ﯾﺎ ﻣﺸـﺎﻫﺪه‬ ‫و ﺛﺒﺖ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﻏﯿﺮ ﻫﯿﺪروﻟﻮژﯾﺴﺖﻫﺎ ﮔﺰارش ﻧﺸﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺛﺒﺖ ﭘﺎﻟﺌﻮﺳﯿﻼبﻫﺎ ﻧﻪ ﺑـﻪوﺳـﯿﻠﻪ اﻧﺴـﺎن ﺑﻠﮑـﻪ ﺑﻮﺳـﯿﻠﻪ‬ ‫ﻃﺒﯿﻌﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد و اﯾﻦ وﺟﻪ ﺗﻤﺎﯾﺰ آﻧﻬﺎ از ﺳـﻨﺠﺶﻫـﺎي اﺑـﺰاري و ﺳﯿﺴـﺘﻤﺎﺗﯿﮏ اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺮﺧﻼف ﻣﺸـﺎﻫﺪه‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﺛﺒﺖ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﭘﺎﻟﺌﻮﺳﯿﻼبﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﺷـﺎﺧﺺﻫـﺎي ﻣﺘﻨـﻮﻋﯽ ﺷـﮑﻞ ﻣـﯽﮔﯿـﺮد و ﺳـﭙﺲ ﺗﻮﺳـﻂ‬ ‫ﻫﯿﺪروﻟﻮژﯾﺴﺖﻫﺎي ﺑﺎﺗﺠﺮﺑﻪ ﭘﺎﻟﺌﻮﺳﯿﻼب ‪ ،‬ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻣﯽﺷﻮد )ﺑﯿﮑﺮ‪ .(1:2008 ،‬ﺛﺒـﺖ ﻃﺒﯿﻌـﯽ ﭘﺎﻟﺌﻮﺳـﯿﻼبﻫـﺎ‪ ،‬ﯾـﮏ‬ ‫ﻣﻌﯿﺎر ﻣﻨﺎﺳﺐ از ﺳﯿﻼبﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ را‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤـﺎن روﺷـﯽ ﮐـﻪ ﯾـﮏ ﻓﺴـﯿﻞ ﯾـﮏ ﻣﻌﯿـﺎر ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﺑـﺮاي ﻓﻌﺎﻟﯿـﺖ‬ ‫ﻣﻮﺟﻮدات زﻧﺪه ﮔﺬﺷﺘﻪ اراﺋﻪ ﻣﯽدﻫﺪ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣـﯽآورد‪ .‬درﺳـﺖ ﻫﻤـﺎنﮔﻮﻧـﻪ ﮐـﻪ ﯾـﮏ ﭘﺎﻟﺌﻮﻧﺘﻮﻟﻮژﯾﺴـﺖ ﻣﺠـﺮب‬ ‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ اﻧﺪازه‪ ،‬وزن و ﺣﺘﯽ ﺳﺒﮏ ﺣﺮﮐﺖ ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن ﻗﺪﯾﻤﯽ را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﻫﯿﺪروژﺋﻮﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژﯾﺴﺖ ﭘﺎﻟﺌﻮﺳﯿﻼب‬ ‫ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﺳﯿﻼبﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ را ﮐﺸﻒ و ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬دادهﻫﺎي ﭘﺎﻟﺌﻮﺳﯿﻼب را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻫﻤـﺎن‬ ‫روﺷﯽ ﮐﻪ دادهﻫﺎ در ﻣﻮرد ﺻﺤﻨﻪ ﺟﻨﺎﯾﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﮐﺎرآﮔـﺎه ﺧﺒـﺮه ﻗﺎﺑـﻞ اﻃﻤﯿﻨـﺎن ﻣﺤﺴـﻮب ﻣـﯽﺷـﻮد‪ ،‬ﻗﺎﺑـﻞ‬ ‫اﻃﻤﯿﻨﺎن داﻧﺴﺖ)ﺑﯿﮑﺮ‪ .(514:2013 ،‬از ﺟﻤﻠﻪ اﯾﻦ دادهﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ اﺛﺮات ﻓﯿﺰﯾﮑـﯽ ﺑـﺮ ﺑﺴـﺘﺮ ﯾـﺎ ﭘﯿﮑـﺮ ﭘﻮﺷـﺶ‬ ‫ﮔﯿﺎﻫﯽ)ﺧﺮاشﻫﺎ ﯾﺎ ﺟﺮاﺣﺎت ﺑﺎﻗﯿﻤﺎﻧﺪه روي ﺗﻨﻪ درﺧﺘـﺎن و ﺑﺴـﺘﺮﻫـﺎي ﺳـﻨﮕﯽ (‪ ،‬رﺳـﻮﺑﺎت ﺣﻤـﻞ ﺷـﺪه ﺗﻮﺳـﻂ‬ ‫ﺳﯿﻼب ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮاد ﻫﻤﺮاه ﺳﯿﻼب)ﺳﯿﻼبﻫﺎي ﻏﻠﯿﻆ( اﺷﺎره ﮐﺮد‪ .‬ﻣﻌﺘﺒﺮﺗﺮﯾﻦ و ﻋﻤﻮﻣﯽﺗﺮﯾﻦ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي دﯾﺮﯾﻨـﻪ‪-‬‬ ‫ﺗﺮاز در ﻫﯿﺪروﻟﻮژي ﭘﺎﻟﺌﻮﺳﯿﻼب ﻧﻬﺸﺘﻪﻫﺎي آبراﮐﺪي ﻫﺴﺘﻨﺪ)ﺑﯿﮑﺮ‪ .(1987 ،‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﮐـﻪ در اﺛﻨـﺎي وﻗـﻮع‬ ‫ﺧﺼﻮﺻﺎﺎً دﻫﺎﻧﻪ ﺷﺎﺧﻪﻫﺎي ﻓﺮﻋﯽ‪ ،‬ﻣﺤـﻞ ﮔـﺮداب‪-‬‬ ‫ﻣﺮاﺣﻞ ﺳﯿﻼﺑﯽ‪ ،‬ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﺮﻋﺖ آب در ﺑﺮﺧﯽ از ﻧﻮاﺣﯽ ﮐﺎﻧﺎل‪ ،‬ﺧﺼﻮﺻ‬ ‫ﺷﺪﮔﯽ و ﻣﺤﻞ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺟﺮﯾﺎن آب اﯾﻦ رﺳﻮﺑﺎت ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻮادي رﯾﺰداﻧﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ رس و ﺳﯿﻠﺖ و ﻣﺎﺳﻪ ﺗﻪﻧﺸﺴﺖ و‬ ‫رﺳﻮب ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ)ﺟﻬﺎدي ﻃﺮﻗﯽ و ﺣﺴﯿﻦ راده ‪ .( 1392‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻔﺴﯿﺮ ﭼﯿﻨﻪﻧﮕﺎري اﯾﻦ رﺳﻮﺑﺎت‪ ،‬ﻣـﯽﺗـﻮان‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻔﺼﯿﻠﯽ زﯾﺎدي از ﺣﻮادث ﺳﯿﻼﺑﯽ ﭼﻨﺪ ﻫﺰار ﺳﺎﻟﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻪدﺳﺖ آورد و ﺣﺘـﯽ ﻣـﯽﺗـﻮان در ارزﯾـﺎﺑﯽ‬ ‫ﺗﻐﯿﯿﺮات آب و ﻫﻮاﯾﯽ ﮐﻮاﺗﺮﻧﺮ از آنﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﯿﺸﻨﻪ ﺗﺤﻘﯿﻖ‬ ‫ﻣﺮوري ﮐﻮﺗﺎه ﺑﺮ روﻧﺪ ﺷﮑﻞﮔﯿﺮي ﻋﻠﻢ ﭘﺎﻟﺌﻮﺳﯿﻼب ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺷﺎﺧﻪ ﻋﻠﻤﯽ ﻋﻤـﺮ ﭼﻨـﺪان زﯾـﺎدي‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﺑﻄﻮر رﺳﻤﯽ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﮐﻮﭼﻞ و ﺑﯿﮑﺮ در ﺳﺎل‪ 1982‬ﻣﻌﺮﻓـﯽ ﺷـﺪه )ﺑﻨﯿﺘـﻮ‪ 1‬و ﺗﻮرﻧـﺪﯾﮑﺮاﻓﺖ‪ (3:2005 ،2‬و‬ ‫ﭘﺲ از آن ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎدي در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺟﻬﺎن اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﻮارد زﯾـﺮ اﺷـﺎره‬ ‫ﻧﻤﻮد‪ :‬در ﺟﻨﻮبﻏﺮب اﯾـﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪه آﻣﺮﯾﮑـﺎ ﮐﺎرﻫـﺎي اﻟـﯽ‪3‬و ﺑﯿﮑـﺮ‪ ،‬درﺗﮕـﺰاس ﻏﺮﺑـﯽ)‪ (1985‬ﻣـﮏ ﮐـﻮﯾﯿﻦ‪ 4‬و‬ ‫ﻫﻤﮑــﺎران‪ ،‬در اوﮐﻼﻫﺎﻣــﺎ)‪ (1993‬اﻧــﺰل‪ 5‬و ﻫﻤﮑــﺎران)‪ (1994‬و ﺟــﺮت‪ 6‬و ﻫﻤﮑــﺎران درﮐﻠــﺮادو)‪ (2000‬و وب‪ 7‬و‬ ‫ﻫﻤﮑﺎران)‪ (2002‬در ﺷﻤﺎل آرﯾﺰوﻧﺎ و ﻟﻮﯾﺶ‪ 8‬در ﻧﯿﻮﻣﮑﺰﯾﮑﻮ)‪ (2002‬ﻗﺎﺑﻞ ذﮐﺮ اﺳﺖ‪ .‬در اﺳﺘﺮاﻟﯿﺎ‪ :‬ﺑﯿﮑﺮ و ﻫﻤﮑـﺎران‬ ‫‪١‬‬ ‫‪-Benito‬‬ ‫‪-Thorndy Craft‬‬ ‫‪٣‬‬ ‫‪-Ely‬‬ ‫‪٤‬‬ ‫‪- K.C.Mecqueen‬‬ ‫‪٥‬‬ ‫‪- Y. Enzel‬‬ ‫‪٦‬‬ ‫‪-R,D Jarret,‬‬ ‫‪٧‬‬ ‫‪- R.H.Webb‬‬ ‫‪٨‬‬ ‫‪- D.R Levish‬‬ ‫‪٢‬‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺧﺸﮏ‪ ،‬ﺳﺎل ﭘﻨﺠﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﻫﻔﺪﻫﻢ‪ ،‬ﭘﺎﯾﯿﺰ ‪1393‬‬ ‫‪3‬‬ ‫)‪(1983‬در ﻫﻨﺪ‪ :‬اﻟﯽ و ﻫﻤﮑﺎران)‪ (1996‬و ﮐﯿﻞ‪1997)1‬و ‪ (2008‬و در اروﭘﺎ ﺑﻨﯿﺘﻮ و ﻫﻤﮑﺎران )‪ 2003‬و‪ (2005‬و‬ ‫ﺗﻮرﻧﺪﯾﮑﺮاف و ﻫﻤﮑﺎران)‪ (2005‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ارزﺷﻤﻨﺪي را اﻧﺠﺎم دادﻧﺪ‪ .‬در اﯾﺮان ﺳـﺎﺑﻘﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت ﭘﺎﻟﺌﻮﻫﯿـﺪروﻟﻮژي‬ ‫ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻮﺗﺎه ﺑﻮده و ﺑﻪ ﮐﻤﺘﺮ ازﯾﮏ دﻫﻪ ﻣﯽرﺳﺪ‪ ،‬در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺣﺴﯿﻦزاده و ﺟﻬـﺎديﻃﺮﻗـﯽ‬ ‫در ﺣﻮﺿﻪﻫﺎي آﺑﺮﯾﺰ رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﺎدرﺳﻮ)‪ ،(1385‬دروﻧﮕﺮ ﺧﺮاﺳـﺎن)‪ (1391‬و ﺳـﻪ ﻫـﺰار ﺗﻨﮑـﺎﺑﻦ)‪ (1391‬اﺷـﺎره‬ ‫ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫از دﯾﮕﺮ ﺗﻼشﻫﺎي ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ در اﯾـﺮان ﻣـﯽﺗـﻮان ﺑـﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت ﺣﺴـﯿﻦ زاده و ﻫﻤﮑـﺎران وي ﺧﺎﻧـﻪﺑـﺎد‪،‬‬ ‫رواﻧﺒﺨﺶ‪ ،‬ﺧﺴﺮوي و ﺑﺮوﻣﻨﺪ داﻧﺶ ﮐﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻫﻤﺰﻣـﺎن در ﮐـﺎﻧﯿﻮنﻫـﺎي آﻫﮑـﯽ واﻗـﻊ در ﮐﭙـﻪ‪-‬داغ و زاﮔـﺮس‬ ‫ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬اﺷﺎره ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺣﺴﯿﻦزاده و ﻫﻤﮑﺎران )‪ (1392‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺧﻮد را در رودﺧﺎﻧﻪ ﻗﺮهآﻏﺎج اﺳـﺘﺎن ﻓـﺎرس‬ ‫ﮐﻪ اﯾﺴﺘﮕﺎه ﻫﯿﺪروﻣﺘﺮي آن در اﺛﻨﺎي ﺳﯿﻼب ﺳﺎل ‪ 1365‬وﯾﺮان ﺷﺪه ﺑﻮد اﻧﺠﺎم دادﻧﺪ ‪ ،‬اﯾﺸﺎن ﺑﺮاﺳـﺎس رﺳـﻮﺑﺎت‬ ‫ﺳﯿﻼﺑﯽ و ﺧﻄﻮط داﻏﺎبﺳﯿﻼب‪ ،‬دﺑﯽ اوج در ﻣﺤﻞ اﯾﺴﺘﮕﺎه ﻣﺬﮐﻮر را ‪13777 m3/s‬ﺑﺮآورد ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑـﺎ ﺑـﺮآورد‬ ‫اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﻣﺴﺌﻮل در اﺳﺘﺎن ﻓﺎرس )‪ 6409‬ﻣﺘﺮﻣﮑﻌﺐ( اﺧﺘﻼف ﭼﺸﻤﮕﯿﺮي را ﻧﺸﺎن داد‪.‬‬ ‫ﺣﺴﯿﻦزاده و ﻫﻤﮑﺎران )‪ (1392‬ﭘﺲ از وﻗﻮع ﺳﯿﻼبﻫﺎي ﻣﮑﺮر در رودﺧﺎﻧﻪ ﮐﻼت در اﺳﺘﺎن ﺧﺮاﺳـﺎن رﺿـﻮي‬ ‫و ﺧﺴﺎراﺗﯽ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺳﺎﻟﻪ اﯾﻦ ﺳﯿﻼبﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﮐﻼت وارد ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻟﺰوم ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮي ﺷﻮاﻫﺪ ﭘﺎﻟﺌﻮﺳﯿﻼب‬ ‫در ارزﯾﺎﺑﯽ ﺑﻬﺘﺮ ﺧﻄﺮ ﺳﯿﻼبﻫﺎي ﺷﻬﺮي ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﻮاﻫﺪ دﯾﺮﯾﻨﻪﺗﺮاز‪ ،‬اﻗﺪام ﺑﻪ ﺑﺎزﺳﺎزي ﺳﯿﻼبﻫـﺎي‬ ‫ﻗــﺪﯾﻤﯽ و ﺑــﺮآورد ﺣــﺪاﮐﺜﺮ ﺳــﯿﻼب در ﮐــﺎﻧﯿﻮن ﮐــﻼت ﻧــﺎدري ﻧﻤﻮدﻧــﺪ‪ .‬در ﻣﻄﺎﻟﻌــﻪ دﯾﮕــﺮي ﺣﺴــﯿﻦزاده و‬ ‫ﻫﻤﮑﺎران)‪ (1392‬در ﮐﺎﻧﯿﻮن ﺷﺎﻫﺮگ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎي اﺻﻠﯽ رودﺧﺎﻧﻪ دروﻧﮕﺮ اﺳﺘﺎن ﺧﺮاﺳﺎن رﺿـﻮي اﺳـﺖ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﻮاﻫﺪ ﺳﯿﻼبﻫﺎي ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺑﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از رﺳـﻮﺑﺎت آبراﮐـﺪي ﭘﺮداﺧﺘـﻪ و ﺣـﺪ ﺑـﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﺳـﯿﻼب در‬ ‫رودﺧﺎﻧﻪ ﻣـﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ را ‪ 992/64‬ﻣﺘﺮﻣﮑﻌـﺐ ﺑـﺮآورد ﻧﻤﻮدﻧـﺪ‪ .‬در ﭘﮋوﻫﺸـﯽ دﯾﮕـﺮ ﺟﻬـﺎديﻃﺮﻗـﯽ و ﺣﺴـﯿﻦ‪-‬‬ ‫زاده)‪ (1392‬در ﯾﮏ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﺮوري ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺟﺎﻣﻊ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﯽ اﺻﻮل و روشﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﭘﺎﻟﺌﻮﺳﯿﻼب و ﺗﮑﻨﯿﮏﻫـﺎي‬ ‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن ﭘﺮداﺧﺘﻪاﻧﺪ)ﺟﻬﺎدي ﻃﺮﻗﯽ و ﺣﺴﯿﻦزاده‪.(1392 ،‬‬ ‫ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬ ‫ﻣﺤـﺪودهي ﺣﻮﺿــﻪ آﺑﺮﯾــﺰ رودﺧﺎﻧــﻪ ﮐــﻼت ﺑــﺎ ﻣﺨﺘﺼــﺎت ‪ 36˚ 52 ′20 ″‬ﺗــﺎ ‪ 37˚ 06′ 04″‬ﻋــﺮض ﺷــﻤﺎﻟﯽ‬ ‫و‪ 59˚ 34 ′00″‬ﺗﺎ ‪ 59˚ 58 ′08″‬ﻃﻮل ﺷﺮﻗﯽ در ﺑﺨﺶ ﺷﻤﺎل ﺷﺮﻗﯽ اﺳﺘﺎن ﺧﺮاﺳﺎن رﺿـﻮي و در داﻣﻨـﻪﻫـﺎي‬ ‫ﺷﻤﺎﻟﯽ ارﺗﻔﺎﻋﺎت ﻫﺰارﻣﺴﺠﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﻮﺿﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ از ﻏﺮب ﺑﻪ ﺣﻮﺿﻪ آﺑﺮﯾﺰ ﻣﺸﻬﺪ‪ -‬ﭼﻨﺎران‪ ،‬از ﺷﺮق‬ ‫و ﺷﻤﺎل ﺷﺮق ﺑﻪ ﻣﺮز اﯾﺮان و ﺗﺮﮐﻤﻨﺴﺘﺎن‪ ،‬از ﺷﻤﺎل ﺑﻪ ﺣﻮﺿﻪ آﺑﺮﯾﺰ ارﭼﻨﮕﺎن و از ﺟﻨﻮب ﺑﻪ ﺣﻮﺿﻪ آﺑﺮﯾﺰ رودﺧﺎﻧـﻪ‬ ‫ﻗﻠﻌﻪﻧﻮ ﻣﺤﺪود ﻣﯽﺷﻮد)ﺷﮑﻞ ﺷﻤﺎره‪ .(1‬رودﺧﺎﻧﻪ ﮐﻼت در ﻣﺴﯿﺮ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﺮز اﯾـﺮان و ﺗﺮﮐﻤﻨﺴـﺘﺎن ﺟﺮﯾـﺎن‬ ‫ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺳﭙﺲ از ﻣﺤﺪوده ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ و ﻣﺮز ﮐﺸﻮر ﺧﺎرج و ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ ﺑﻪ رودﺧﺎﻧﻪ ﻗﺮهﻗﻮم ﻫﺮﯾﺮود ﻣﯽﭘﯿﻮﻧـﺪد‪ .‬ﺑﺎﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ‬ ‫ﻋﺒﻮر رودﺧﺎﻧﻪ ﮐﻼت از ﻣﯿﺎن ﺑﺎﻓﺖ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺷﻬﺮ ﮐﻼت و ﺗﻐﯿﯿﺮات اﻧﺴﺎﻧﯽ اﻧﺠﺎم ﺷـﺪه در ﻣﻮرﻓﻮﻟـﻮژي ﮐﺎﻧـﺎل رود‪،‬‬ ‫ﺳﺎﯾﺖﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ در اﻣﺘﺪاد ﮐﺎﻧﯿﻮن ﮐﻼت ﻧﺎدري و در ﭘﺎﯾﯿﻦدﺳﺖ ﺷﻬﺮ ﮐﻼت اﻧﺘﺨﺎب ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬ ‫اﯾﻦ ﮐﺎﻧﯿﻮن ﺑﺮ اﺛﺮ ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ رودﺧﺎﻧﻪاي و ﭘﺪﯾﺪه ﺗﺤﻤﯿﻞ در ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎي ﺿﺨﯿﻢﻻﯾﻪ آﻫﮑﯽ ﮐﻪ از واﺣﺪﻫـﺎي ﭼﯿﻨـﻪ‪-‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﻬﻢ ﮐﭙﻪداغ اﺳﺖ ﺑﻪوﺟﻮد آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺳﯿﻼبﻫﺎي ﺑﺰرگ رودﺧﺎﻧﻪ ﮐﻼت ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ‪. . .‬‬ ‫ﻣﻮاد و روشﻫﺎ‬ ‫‪4‬‬ ‫ﺷﮑﻞ)‪ (1‬ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬ ‫اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪي ﯾﮏ روش ﺗﺎرﯾﺨﯽ‪ -‬ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ و ﺳﭙﺲ ﺗﺠﺮﺑﯽ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ و در آن ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﺛﺮات‬ ‫و ﺷﻮاﻫﺪ ﺳﯿﻼبﻫﺎي ﺑﺰرگ و ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺳﯿﻼبﻫﺎي رخداده در ﺣﻮﺿﻪ آﺑﺮﯾﺰ رودﺧﺎﻧـﻪ ﮐـﻼت ﭘﺮداﺧﺘـﻪ‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﯿﺺ و ﺗﻤﺎﯾﺰ ﻫﺮﯾﮏ از وﻗﺎﯾﻊ ﺳﯿﻼﺑﯽ‪ ،‬دادهﻫﺎي ﭼﯿﻨـﻪﺷﻨﺎﺳـﯽ و رﺳـﻮبﺷﻨﺎﺳـﯽ‬ ‫رﺳﻮﺑﺎت آبراﮐﺪي‪ (SDW)1‬ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ دﺑﯽ ﺳﯿﻼبﻫـﺎ‪ ،‬ژﺋـﻮﻣﺘﺮي ﮐﺎﻧـﺎل رود‬ ‫ﻃﯽ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻣﯿﺪاﻧﯽ ﮔﺴﺘﺮده ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ودادهﻫﺎي ﻻزم ﺟﻤـﻊآوري ﺷـﺪهاﺳـﺖ‪ .‬اﺑـﺰارﻫـﺎي اﺻـﻠﯽ‬ ‫ﭘﮋوﻫﺶ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﺗﻮﭘـﻮﮔﺮاﻓﯽ ‪ 1:50000‬ﮐـﻼت‪ ،‬ﻧﻘﺸـﻪ زﻣـﯿﻦﺷﻨﺎﺳـﯽ ‪،1:100000‬‬ ‫ﻋﮑﺲﻫﺎي ﻫﻮاﯾﯽ‪ ،1:20000‬و ﺗﺼﺎوﯾﺮ ﻣﺎﻫﻮارهاي)ﻣﺎﻫﻮاره ﻟﻨﺪﺳﺖ ‪ 8‬ﺳﺎﻟﻬﺎي‪ 2010 ،2008‬و‪ (2013‬ﺑـﻮده اﺳـﺖ‪.‬‬ ‫در ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺟﻤﻊآوري رﺳﻮﺑﺎت و ﺛﺒﺖ ﺷﻮاﻫﺪ ﭼﯿﻨﻪﺷﻨﺎﺳﯽ از دورﺑﯿﻦﻋﮑﺎﺳﯽ‪ ،‬ﻣﺘﺮ‪ ،GPS ،‬دورﺑﯿﻦ ﻧﻘﺸـﻪﺑـﺮداري‬ ‫و اﺑﺰار ﺟﻤﻊآوري رﺳﻮب اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ اﯾﻨﮑـﻪ رﺳـﻮﺑﺎت آبراﮐـﺪي در ﻣﻮﻗﻌﯿـﺖﻫـﺎي وﯾـﮋه‬ ‫ژﺋﻮﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﻧﻬﺸﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ در اﺑﺘﺪا ﺑﺮاي ﻣﮑﺎنﯾﺎﺑﯽ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﺳﺎﯾﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ دﻗﯿﻖ ﻋﮑﺲﻫـﺎي ﻫـﻮاﯾﯽ‪،‬‬ ‫ﺗﺼﺎوﯾﺮ ﻣﺎﻫﻮارهاي و ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﺗﻮﭘﻮﮔﺮاﻓﯽ ﭘﺮداﺧﺘﻪ و در ﮔﺎم ﺑﻌﺪ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﭘﯿﻤﺎﯾﺶ در اﻣﺘﺪاد ﮐـﺎﻧﯿﻮن ﻣﻌـﺮوف ﺑـﻪ‬ ‫ﮐﻼت اﻧﺠﺎم و ﺳﺎﯾﺖﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺟﻬﺖ رﺳﻮﺑﺎت آبراﮐﺪي ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪه اﺳـﺖ‪ .‬در ﻣﺮﺣﻠـﻪ ﺑﻌـﺪ ﻣﻘﻄـﻊ ﮐﺎﻣـﻞ‬ ‫رﺳﻮﺑﺎت ﺗﺮﺳﯿﻢ و ﺗﻌﺪاد ‪ 25‬ﻧﻤﻮﻧﻪ رﺳﻮب از ‪ 25‬واﺣﺪ رﺳﻮﺑﯽ ﺳﯿﻼﺑﯽ ﺑﺮداﺷﺖ و ﺑـﻪ آزﻣﺎﯾﺸـﮕﺎه رﺳـﻮبﺷﻨﺎﺳـﯽ‬ ‫داﻧﺸﮑﺪه ﻋﻠﻮم داﻧﺸﮕﺎه ﻓﺮدوﺳﯽ ﻣﺸﻬﺪ ﻣﻨﺘﻘﻞ و ﻋﻤﻠﯿﺎت داﻧﻪﺳﻨﺠﯽ رﺳـﻮﺑﺎت اﻧﺠـﺎم و ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ از ﺗﻌـﺪادي از‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺟﻬﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺗﺮﮐﯿﺐ رﺳﻮﺑﺎت ﺳﯿﻼﺑﯽ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﯿﮑﺮوﺳﮑﻮﭘﯽ ﺗﻬﯿﻪ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ اﯾﻨﮑـﻪ‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ دﺑﯽ ﺳﯿﻼبﻫﺎ از راﺑﻄﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮﯾﺎﻓﺘﻪ ﻣﺎﻧﯿﻨـﮓ اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﯽﺷـﻮد ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ دادهﻫـﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﺷـﻌﺎع‬ ‫ﻫﯿﺪروﻟﯿﮏ‪ ،‬ﺷﯿﺐ و‪ ...‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻋﺮﺿﯽ و ﻃﻮﻟﯽ ﺳﺎﯾﺖﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻧﻘﺸﻪ ﺑﺮداري ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫)‪- Slack Water Deposits (SWD‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺧﺸﮏ‪ ،‬ﺳﺎل ﭘﻨﺠﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﻫﻔﺪﻫﻢ‪ ،‬ﭘﺎﯾﯿﺰ ‪1393‬‬ ‫‪5‬‬ ‫ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺳﺎﯾﺖﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ ﭘﺎﻟﺌﻮﺳﯿﻼب‬ ‫رﺳﻮبﮔﺬاري آب راﮐﺪ در ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي رودﺧﺎﻧﻪاي رخ ﻣﯽدﻫﺪ اﻣﺎ ﮐﺎﻧﯿﻮنﻫﺎي ﺳﻨﮓ ﺑﺴﺘﺮي ﺑـﻪﻋﻠـﺖ‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺑﻌﺎد ﮐﺎﻧﺎل ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮﯾﻦ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺑـﺮاي ﺑﺎزﺳـﺎزي دﺑـﯽ دﯾﺮﯾﻨـﻪﺳـﯿﻼبﻫﺎﺳـﺖ)اﺳـﻤﺎﻋﯿﻠﯽ و ﻫﻤﮑـﺎران‪،‬‬ ‫‪ .(184:1390‬ﮐﺎﻧﺎلﻫﺎي آﺑﺮﻓﺘﯽ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﮐﺎﻧﯿﻮنﻫﺎ و ﮐﺎﻧﺎلﻫﺎي ﺣﻔﺮ ﺷـﺪه در ﺳـﻨﮕﻬﺎي ﺳـﺨﺖ ﺑﺴـﺘﺮي در‬ ‫اﺛﻨﺎي وﻗﻮع ﺳﯿﻼبﻫﺎ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﺒﻮده و ﺳﯿﻼب ﺑﻪآﺳﺎﻧﯽ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺣﻔﺮ ﺑﺴﺘﺮ آنﻫـﺎ ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬در‬ ‫ﻣﺤﺪوده ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ رودﺧﺎﻧـﻪ ﮐـﻼت از دو ﺳﺮﺷـﺎﺧﻪ اﺻـﻠﯽ ﺟﻠﯿـﻞ آﺑـﺎد و ﻗـﺮه ﺳـﻮ ﺳﺮﭼﺸـﻤﻪ‬ ‫ﻣﯽﮔﯿﺮد ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻣﺤﻞ ﺟﻬﺖ ﺑﺮآورد دﺑﯽ‪ ،‬ﭘﺲ از ﺑﻬﻢ ﭘﯿﻮﺳﺘﻦ اﯾﻦ دو ﺳﺮ ﺷﺎﺧﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﺤﻞ ﺗﻼﻗﯽ اﯾـﻦ دو‬ ‫ﺳﺮﺷﺎﺧﻪ در اﺑﺘﺪاي ورودي ﺷﻬﺮ ﮐﻼت و در ﻣﺤﻞ اﺳﺘﻘﺮار اﯾﺴﺘﮕﺎه ﻫﯿﺪروﻣﺘﺮي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐـﻪ اﯾـﻦ ﻣﺤـﺪوده ﺑـﻪ‬ ‫ﻋﻠﺖ ﻋﺒﻮر ﺟﺎده از ﺑﺴﺘﺮ رودﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖ وﺳﺎزﻫﺎي ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﮔﺴﺘﺮش ﺑﺎﻓـﺖ ﻓﯿﺰﯾﮑـﯽ ﺷـﻬﺮ‪ ،‬و ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ‬ ‫ﺳﺎﻣﺎﻧﺪﻫﯽ رودﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺴﺘﺮ رودﺧﺎﻧﻪ دﺳﺘﺨﻮش ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي ﺷﺪه و ﻟـﺬا از ﺷـﺮاﯾﻂ ﻣﻨﺎﺳـﺒﯽ ﺟﻬـﺖ‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﭘﺎﻟﺌﻮﺳﯿﻼب ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﻟﺬا ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻣﮑﺎن ﻫﻢ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺑﮑﺮ ﺑـﻮدن ﺷـﺮاﯾﻂ ژﺋﻮﻣﻮرﻓﯿـﮏ و ﻫـﻢ ﺑـﻪ‬ ‫ﻟﺤﺎظ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺑﻌﺎد ﮐﺎﻧﺎل‪ ،‬در ﭘﺎﯾﯿﻦدﺳﺖ ﺷﻬﺮ ﮐﻼت اﺗﻨﺨـﺎب ﺷـﺪﻧﺪ‪).‬ﺷـﮑﻞ ‪ .(2‬ﺳـﺎﯾﺖ اول‪ ،‬درﯾـﮏ ﺗـﻮرﻓﺘﮕﯽ‬ ‫ﺑﺰرگ در دﯾﻮارهي ﺑﺴﺘﺮ رود و در ﺳﻨﮓ ﺳﺨﺖ آﻫﮑﯽ در ﺳـﺎﺣﻞ ﭼـﭗ رودﺧﺎﻧـﻪ ﺑـﻪ ﻓﺎﺻـﻠﻪ ‪ 1/67‬ﮐﯿﻠـﻮﻣﺘﺮي از‬ ‫اﺑﺘﺪاي ﮐﺎﻧﯿﻮن ﮐﻼت ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ و رﺳﻮﺑﺎت آبراﮐﺪي ﻧﻬﺸﺘﻪﺷﺪه درآن‪ ،‬درﺳﺖ روي ﺳﻨﮓ ﺑﺴﺘﺮ دﯾﻮاره ﮐﺎﻧـﺎل‬ ‫ﻗﺮار دارد‪ .‬در اﯾﻦ ﺳﺎﯾﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭼﯿﻨﻪﺷﻨﺎﺳﯽ رﺳﻮﺑﺎت آبراﮐﺪي‪ ،‬آﺛﺎر ‪ 9‬ﺳﯿﻼب ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﺰرگ ﺗﺸـﺨﯿﺺ‬ ‫داده ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻌﯿﺎر دﯾﺮﯾﻨﻪﺗﺮاز اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه در ﺳﺎﯾﺖ دوم ﺑﺮ اﺳﺎس ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ داﻏﺎب ﺳﯿﻼب ﺑﺮﺟـﺎي ﻣﺎﻧـﺪه ﺑـﺮ روي‬ ‫دﯾﻮاره ﺑﺴﺘﺮﮐﺎﻧﯿﻮﻧﯽ رودﺧﺎﻧﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ‪ 5/30‬ﻣﺘﺮ از ﮐﻒ ﮐﺎﻧﺎل اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﺷﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺳـﺎﯾﺖ ﺳـﻮم در ﺑﺎﻻدﺳـﺖ‬ ‫روﺳﺘﺎي ﺧﻠﺞ و در دﻫﺎﻧﻪ اﺗﺼﺎل ﯾﮏ ﺷﺎﺧﻪ ﻓﺮﻋﯽ ﺑﻪ رودﺧﺎﻧﻪ اﺻﻠﯽ ﻗﺮار دارد)ﺷﮑﻞ‪ .(3‬دﻫﺎﻧﻪ ﺷﺎﺧﻪﻫﺎي ﻓﺮﻋﯽ ﺑﻪ‬ ‫دﻟﯿﻞ ﺷﺮاﯾﻂ وﯾﮋهاي ﮐﻪ دارد ﯾﮑﯽ از ﻣﮑﺎنﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺠﻤﻊ رﺳﻮﺑﺎت آبراﮐﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﺑﯿﺸﺘﺮ رﮔﺒﺎرﻫـﺎ‬ ‫ﺑﯿﻦ اوج دﺑﯽ ﺷﺎﺧﻪ اﺻﻠﯽ و ﺷﺎﺧﻪﻫﺎي ﻓﺮﻋﯽ ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﯽ وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﺑﻄﻮري ﮐﻪ اﺑﺘﺪا ﺷـﺎﺧﻪﻫـﺎي ﻓﺮﻋـﯽ آب و‬ ‫رﺳﻮب ﺧﻮد را ﺗﺨﻠﯿﻪ ﻧﻤﻮده و اوج دﺑﯽ رودﺧﺎﻧﻪ اﺻﻠﯽ ﺑﻌﺪ از آن رخ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﺳـﯿﻼب رودﺧﺎﻧـﻪ اﺻـﻠﯽ ﺑـﻪ‬ ‫دﻫﺎﻧﻪ ﺷﺎﺧﻪﻫﺎي ﻓﺮﻋﯽ ﻣﯽرﺳﺪ‪ ،‬ﭘﺲآبﻫﺎﯾﯽ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽآورد ﮐﻪ آب ﭘﺮ از رﺳﻮب را ﺑﻪ داﺧﻞ ﺷـﺎﺧﻪﻫـﺎي ﻓﺮﻋـﯽ‬ ‫ﻣﯽراﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ ﺳﺮﻋﺖ آب در داﺧﻞ ﺷﺎﺧﻪ ﻓﺮﻋﯽ ﺳﺮﯾﻌﺎ ﮐـﺎﻫﺶ ﻣـﯽﯾﺎﺑـﺪ‪ ،‬رﺳـﻮﺑﺎت ﻣﻌﻠـﻖ در دﻫﺎﻧـﻪ آن‬ ‫ﺑﺮﺟﺎي ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬رﺳﻮﺑﺎت ﺷﺎﺧﻪ ﻓﺮﻋﯽ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ رﺳﻮﺑﺎت آﺑﺮاﻫﻪ اﺻﻠﯽ ﺑﺪﻟﯿﻞ ﺷﯿﺐ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﮐﺎﻧﺎلﻫﺎي‬ ‫ﻓﺮﻋﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮐﺎﻧﺎل اﺻﻠﯽ‪ ،‬ﻣﻨﺸﺎء ﻣﺤﻠﯽ داﺷﺘﻪ و درﺷﺖداﻧﻪﺗﺮﻧـﺪ‪ .‬ﻫﻤـﯿﻦ وﯾﮋﮔـﯽ ﺑﺎﻋـﺚ ﻣـﯽﺷـﻮد ﺗـﺎ ﺑﺘـﻮان‬ ‫رﺳﻮﺑﺎت آﺑﺮاﻫﻪ ﻓﺮﻋﯽ را از رﺳﻮﺑﺎت آب راﮐـﺪ ﻧﻬﺸـﺘﻪ ﺷـﺪه ﺑﻮﺳـﯿﻠﻪ آﺑﺮاﻫـﻪ اﺻـﻠﯽ ﺗﺸـﺨﯿﺺ داد)ﺣﺴـﯿﻦزاده و‬ ‫ﺟﻬﺎديﻃﺮﻗﯽ‪ .(91:1391 ،‬در اﯾﻦ ﺳﺎﯾﺖ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺟﺮﯾﺎن رودﺧﺎﻧﻪ در ﻃﻮل زﻣﺎنﻫـﺎي ﻣﺘﻤـﺎدي ﻣﻮﺟـﺐ زﯾﺮﺑـﺮي‬ ‫ﮐﻨﺎري در دﯾﻮاره آﻫﮑﯽ ﺑﺴﺘﺮ آﺑﺮﻓﺘﯽ ﺷﺪه و دﯾﻮاره ﮐﺎﻧﺎل ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﯽ ﯾﮏ ﭘﻨﺎﻫﮕﺎه ﺳﻨﮕﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻨﺎﺳـﺐ درآﻣـﺪه‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﻃﯽ ﺟﺮﯾﺎنﻫﺎي ﺳﯿﻼﺑﯽ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺟﺮﯾﺎن رودﺧﺎﻧﻪ اﺻـﻠﯽ ﺑـﻪ داﺧـﻞ دﻫﺎﻧـﻪ ﺷـﺎﺧﻪ ﻓﺮﻋـﯽ ﺑﺮﻣـﯽﮔـﺮدد‬ ‫رﺳﻮﺑﺎت ﻣﻌﻠﻖ ﻫﻤﺮاه ﺳﯿﻼب در داﺧﻞ اﯾﻦ ﭘﻨﺎﻫﮕﺎه رﺳﻮب ﮐﺮده و ﺗﻮاﻟﯽ ﭼﯿﻨﻪﺷﻨﺎﺳﯽ آن ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ در ﻃﯽ زﻣـﺎن‬ ‫ﺣﻔﻆ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ داراي ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺴﯿﺎر ﻋﺎﻟﯽ ﺟﻬﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺑﺮرﺳﯽ رﺳﻮﺑﺎت آبراﮐﺪي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺳﯿﻼبﻫﺎي ﺑﺰرگ رودﺧﺎﻧﻪ ﮐﻼت ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ‪. . .‬‬ ‫‪6‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ) ‪ (2‬ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺳﺎﯾﺖﻫﺎي ﻧﻤﻮﻧﻪ رﺳﻮﺑﺎت ﺑﺮ روي ﺗﺼﺎوﯾﺮ ﻣﺎﻫﻮاره اي)ﺗﺼﺎوﯾﺮ ﻣﺎﻫﻮاره ﻟﻨﺪﺳﺖ‪.(2013 ،‬‬ ‫ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ رﺳﻮﺑﺎت آبراﮐﺪي و ﺑﺮآورد ﺣﺪاﮐﺜﺮ دﺑﯽ ﺳﯿﻼﺑﯽ‬ ‫از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪي ﺳﯿﻼبﻫﺎي ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭼﯿﻨـﻪﺷﻨﺎﺳـﯽ رﺳـﻮﺑﺎت ﺳـﯿﻼﺑﯽ و ﺗﻌﯿـﯿﻦ ﺗﻌـﺪاد‬ ‫ﺳﯿﻼبﻫﺎﺳﺖ)ﺣﺴﯿﻦزاده و ﺟﻬﺎديﻃﺮﻗﯽ‪ .(97:1391 ،‬ازﺗﺠﺰﯾـﻪ و ﺗﺤﻠﯿـﻞ و داﻧـﻪﺳـﻨﺠﯽ رﺳـﻮﺑﺎت آبراﮐـﺪي‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻔﯿﺪي در ﻣﻮرد ﺳﯿﻼبﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ رﺳﻮﺑﺎت را ﺣﻤﻞ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾـﺪ‪ .‬در ﺗﺠﺰﯾـﻪ و ﺗﺤﻠﯿـﻞ‬ ‫رﺳﻮﺑﺎت ﺳﯿﻼﺑﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﯽ و ﺑﺎزﺳﺎزي ﺳﯿﻼبﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺗﺸـﺨﯿﺺ ارﺗﺒـﺎط ﺑـﯿﻦ ﭼﯿﻨـﻪﻫـﺎي رﺳـﻮﺑﯽ‬ ‫آبراﮐﺪي‪ ،‬اﻧﺪازه داﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬ﮔﺮدﺷﺪﮔﯽ‪ ،‬ﺧـﻮاص ﻻﯾـﻪﺑﻨـﺪي رﺳـﻮﺑﺎت‪ ،‬ﺟﻮرﺷـﺪﮔﯽ و ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ ﺑﺎﻓـﺖ رﺳـﻮﺑﺎت و‬ ‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭼﯿﻨﻪﻫﺎ و ﻏﯿﺮه ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ دﻗﺖ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬ ‫در ﺗﻔﮑﯿﮏ وﻗﺎﯾﻊ ﺳﯿﻼﺑﯽ‪ ،‬ﺗﻔﺎوت رﻧـﮓ در ﭼﯿﻨـﻪﻫـﺎي ﻣـﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﯾﮑـﯽ از ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫـﺎي اﺳﺎﺳـﯽ ﺟﻬـﺖ‬ ‫ﺗﺸﺨﯿﺺ واﺣﺪﻫﺎي رﺳﻮﺑﯽ اﺳﺖ‪ .‬از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي رﺳﻮﺑﺎت ﻧﻬﺸﺘﻪ ﺷﺪه در ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﺧﺸـﮏ و ﻧﯿﻤـﻪﺧﺸـﮏ‬ ‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﻮﺿﻪ آﺑﺮﯾﺰ رودﺧﺎﻧﻪ ﮐﻼت ﺗﻔﺎوت رﻧﮓ ﺑـﺎرز آنﻫﺎﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺑـﻪﺧـﻮﺑﯽ ﻧـﻮاﺣﯽ ﻣﻨﺸـﺄ رﺳـﻮﺑﺎت را روﺷـﻦ‬ ‫ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬از ﻃﺮﻓﯽ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭼﯿﻨﻪﻫﺎ و ﺑﺎﻓﺖ رﺳﻮﺑﺎت ﯾﮑﯽ دﯾﮕﺮ از وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﺗﻤﺎﯾﺰ‪ ،‬ﻫﺮﯾﮏ از ﭼﯿﻨﻪﻫﺎي ﻧﻬﺸﺘﻪ‪-‬‬ ‫ﺷﺪه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﮐﻞ ﻣﻘﺎﻃﻊ رﺳﻮﺑﺎت در ﺳﺎﯾﺖ ﺷﻤﺎرهي)‪ 81(1‬ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮ ﺑﻮده ﮐﻪ ﭘـﺎﯾﯿﻦﺗـﺮﯾﻦ ﻻﯾـﻪ روي ﻟﯿﺘﻮﻟـﻮژي‬ ‫ﺣﺎﺻﻞ از ﺣﻔﺮه اﯾﺠﺎد ﺷﺪه در اﻣﺘﺪاد دﯾﻮاره ﺳﻨﮕﯽ ﮐﺎﻧﺎل ﻗﺮارداﺷﺘﻪ و ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭼﯿﻨﻪﻫﺎ در اﯾـﻦ ﻣﻘﻄـﻊ از‪ 18‬ﺗـﺎ‬ ‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ‪24‬ﺳﺎﻧﺘﯽ ﻣﺘﺮﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﭼﯿﻨﻪﻫﺎ در ﺳﺎﯾﺖ ﺷﻤﺎره)‪ (2‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﮐﺎﻫﺶ اﻧﺮژي ﺳﯿﻼبﻫـﺎ‪ ،‬رﺳـﻮﺑﺎت‬ ‫آبراﮐﺪي ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد و ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺑﺮ ﺟﺎي ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺿـﺨﺎﻣﺖ ﭼﯿﻨـﻪﻫـﺎ در اﯾـﻦ ﻣﻘﻄـﻊ از ‪1/5‬‬ ‫ﺗﺎ‪24‬ﺳﺎﻧﺘﯽ ﻣﺘﺮ ﻣﺘﻐﯿﺮ اﺳﺖ و آﺛﺎر ‪25‬ﺳﯿﻼب ﺑﺰرگ را ﺛﺒﺖ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺧﺸﮏ‪ ،‬ﺳﺎل ﭘﻨﺠﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﻫﻔﺪﻫﻢ‪ ،‬ﭘﺎﯾﯿﺰ ‪1393‬‬ ‫‪7‬‬ ‫ﺷﮑﻞ )‪ (3‬اﻟﻒ( ‪ :‬ﭼﯿﻨﻪﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﻘﺎﻃﻊ رﺳﻮﺑﺎت ﺳﯿﻼﺑﯽ در ﺳﺎﯾﺖ ‪ 3‬ب(‪ :‬ﻣﺤﻞ ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ رﺳﻮﺑﺎت در ﺳﺎﯾﺖ ‪3‬‬ ‫رﺳﻮﺑﺎت ﺳﯿﻼﺑﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﺨﻠـﻮط ﺑـﻮدن ذرات رﯾﺰداﻧـﻪ و داﻧـﻪدرﺷـﺖ ﻣﻌﻤـﻮﻻ داراي ﺟﻮرﺷـﺪﮔﯽ ﺑـﺪ ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﯿﺎر ﺗﺮﺳﯿﻤﯽﺟﺎﻣﻊ)ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ( ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ روش ﻓﻮﻟـﮏ‪ (1980)1‬در ﺷـﮑﻞ)‪ (4‬و ﺟـﺪول ﺷـﻤﺎره)‪(1‬‬ ‫ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاﺳﺎس اﯾﻦ ﻧﺘﺎﯾﺞ در اﻏﻠﺐ ﻧﻤﻮﻧﻪ رﺳﻮبﻫﺎي ﺑﺮداﺷﺖ ﺷﺪه )‪ 84‬درﺻـﺪ ﻧﻤﻮﻧـﻪﻫـﺎ ( داراي‬ ‫ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ ﺑﺪ و ‪ 16‬درﺻﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ داري ﺟﻮرﺷـﺪﮔﯽ ﻣﺘﻮﺳـﻂ ﻫﺴـﺘﻨﺪ ﺗﻔـﺎوت در ﺟﻮرﺷـﺪﮔﯽ رﺳـﻮﺑﺎت ﺑـﻪ دﻟﯿـﻞ‬ ‫وﺟﻮد ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽﻫﺎي رﺳﻮﺑﯽ ﻣﻮﺟﻮد در ﻫﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ از رﺳﻮﺑﺎت ﺳﯿﻼﺑﯽ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات اﻧﺮژي ﺳﯿﻼبﻫـﺎ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿـﺮات ﻧﺎﺷـﯽ از‬ ‫ﻣﻨﺸﺄﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت رﺳﻮﺑﺎت از ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ در رﺳـﻮﺑﺎت ﺟﺪﯾـﺪﺗﺮ ﻣﻤﮑـﻦ اﺳـﺖ ﺟﻮرﺷـﺪﮔﯽ ذرات‬ ‫ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺑﺎﻓﺖ ذرات ﺗﻮﺳﻂ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي ﮐﺸﺎورزي ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ در ﻣﺤﺪوده ﺑﺎﻻدﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻤﻮدار درﺻﺪ ﻓﺮاواﻧـﯽ )ﺷـﮑﻞ ﺷـﻤﺎره‪ (5‬اﻏﻠـﺐ رﺳـﻮﺑﺎت داراي ﻧﻤﻮدارﻫـﺎي ﺑﺎﯾﻤـﺪال‪ 2‬و‬ ‫ﻣﻮﻟﺘﯽ ﻣﺪال‪ 3‬ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ و اﯾﻦ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه آن اﺳﺖ ﮐﻪ رﺳـﻮﺑﺎت از ﺳـﺎزﻧﺪﻫﺎ و ﻣﻨﺸـﺄﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔـﯽ ﺳﺮﭼﺸـﻤﻪ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺧﻮد ﮔﻮاﻫﯽ ﺑﺮ ﺳﯿﻼﺑﯽ ﺑﻮدن اﯾﻦ رﺳﻮﺑﺎت اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﺪول )‪ (1‬ﻣﻘﺪار ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ در ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺑﺮداﺷﺖ ﺷﺪه رﺳﻮﺑﺎت آبراﮐﺪي‬ ‫ﺷﻤﺎره‬ ‫‪13‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0/926‬‬ ‫‪1/145‬‬ ‫‪1/212‬‬ ‫‪1/054‬‬ ‫‪1/488‬‬ ‫‪1/193‬‬ ‫‪1/361‬‬ ‫‪1/244‬‬ ‫‪1/636‬‬ ‫‪1/388‬‬ ‫‪1/233‬‬ ‫‪1/382‬‬ ‫‪0/835‬‬ ‫ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ‬ ‫ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ‬ ‫ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ‬ ‫ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ‬ ‫ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ‬ ‫ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ‬ ‫ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ‬ ‫ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ‬ ‫ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ‬ ‫ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ‬ ‫ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ‬ ‫ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ‬ ‫ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ‬ ‫ﺗﻮﺻﯿﻒ‬ ‫ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫ﺑﺪ‬ ‫ﺑﺪ‬ ‫ﺑﺪ‬ ‫ﺑﺪ‬ ‫ﺑﺪ‬ ‫ﺑﺪ‬ ‫ﺑﺪ‬ ‫ﺑﺪ‬ ‫ﺑﺪ‬ ‫ﺑﺪ‬ ‫ﺑﺪ‬ ‫ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ‬ ‫‪25‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪1/211‬‬ ‫‪1/113‬‬ ‫‪1/025‬‬ ‫‪1/042‬‬ ‫‪1/206‬‬ ‫‪1/204‬‬ ‫‪0/979‬‬ ‫‪1/153‬‬ ‫‪0/923‬‬ ‫‪1/29‬‬ ‫‪1/196‬‬ ‫ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ‬ ‫ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ‬ ‫ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ‬ ‫ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ‬ ‫ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ‬ ‫ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ‬ ‫ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ‬ ‫ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ‬ ‫ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ‬ ‫ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ‬ ‫ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ‬ ‫ﺗﻮﺻﯿﻒ‬ ‫ﺑﺪ‬ ‫ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫ﺑﺪ‬ ‫ﺑﺪ‬ ‫ﺑﺪ‬ ‫ﺑﺪ‬ ‫ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫ﺑﺪ‬ ‫ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫ﺑﺪ‬ ‫ﺑﺪ‬ ‫ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ‬ ‫ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ ﺑﺪ‬ ‫‪0/.‬‬ ‫‪841‬‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ‬ ‫‪١‬‬ ‫‪-Folk‬‬ ‫‪- Bimodal‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪- Multi modal‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ‬ ‫)ﻓﯽ (‬ ‫ﺷﻤﺎره‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ‬ ‫ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ‬ ‫)ﻓﯽ (‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺳﯿﻼبﻫﺎي ﺑﺰرگ رودﺧﺎﻧﻪ ﮐﻼت ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ‪. . .‬‬ ‫‪8‬‬ ‫ﺷﮑﻞ )‪(4‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽاﻧﺪازه ذرات در ﻧﻤﻮﻧﻪ رﺳﻮﺑﺎت آبراﮐﺪي‬ ‫ﺷﮑﻞ )‪ (5‬ﻣﻨﺤﻨﯽ ﺗﻮزﯾﻊ ﻋﺎدي ﯾﺎ ﻧﺮﻣﺎل در ﻧﻤﻮﻧﻪ رﺳﻮﺑﺎت آبراﮐﺪي‬ ‫ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ و ﻣﯿﺎﻧﻪ ذرات رﺳﻮﺑﺎت آبراﮐﺪ ﻧﯿﺰ از دﯾﮕﺮ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﺗﻔﺴﯿﺮ ﭘﺎﻟﺌﻮﺳـﯿﻼب‪-‬‬ ‫ﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ در ﻧﻤﻮﻧﻪ رﺳﻮﺑﺎت آزﻣﺎﯾﺶ ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ذرات ﺑﯿﻦ ‪ 1/822‬ﺗﺎ ‪ 3/799‬ﻓﯽ‬ ‫)ﺷﮑﻞ ‪6‬اﻟﻒ( و ﻣﯿﺎﻧﻪ ذرات ‪ 1/891‬ﺗﺎ ‪ 3/781‬ﻓﯽ در ﺗﻐﯿﯿﺮ اﺳﺖ)ﺷﮑﻞ‪ 6‬ب( در ﺗﻔﺴﯿﺮ اﻧﺪازهﻫﺎي ﻣﯿﺎﻧﻪ‪ 7 ،‬ﻧﻤﻮﻧـﻪ‬ ‫از رﺳﻮﺑﺎت داراي اﻧﺪازه ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ ﺑﯿﻦ ‪ 3‬ﺗﺎ ‪ 4‬ﻓﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﭘﺲ از آن ﻣﯿﺎﻧﻪ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ‪ 14‬ﻧﻤﻮﻧﻪ از رﺳﻮﺑﺎت آبراﮐـﺪي‬ ‫را اﻧﺪازه ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ ﺑﯿﻦ ‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 3‬ﻓﯽ را در ﺑﺮﻣﯽﮔﯿﺮد‪ ،‬ﭘﺲ از آن ﻣﯿﺎﻧﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ‪ 22‬و‪ 23‬اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺗﻘﺮﯾﺒـﺎ ﺑـﻪ‬ ‫ﻣﺮز ‪ 4‬ﻓﯽ ﻣﯽرﺳﺪ‪ ،‬و ﺳﭙﺲ ﯾﮏ اﻓﺖ ﻣﺠﺪد در ﻣﯿﺎﻧﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫـﺎي ‪ 25‬و ‪ 24‬ﻣﺸـﺎﻫﺪه ﻣـﯽﺷـﻮد‪ .‬در ﻣﻘﯿـﺎس ﻓـﯽ‬ ‫ﻫﺮﭼﻘﺪر ﻣﯿﺎﻧﻪ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ذرات داﻧﻪدرﺷﺖﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ذرات داﻧﻪدرﺷﺖ در ﻣﯿﺎن رﺳـﻮﺑﺎت آبراﮐـﺪي ﻧﺸـﺎن‪-‬‬ ‫دﻫﻨﺪه ‪ 2‬ﻧﮑﺘﻪ ﻣﻬﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ :‬اول اﯾﻨﮑﻪ ﺳﯿﻼب ﺣﻤﻞﮐﻨﻨﺪه آﻧﻬﺎ داراي ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎد)و ﻧﻪ ﻟﺰوﻣﺎ دﺑﯽ ﺑـﺎﻻﺗﺮ(‬ ‫ﺑﻮده‪ ،‬و دوم ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ رﺳﻮﺑﺎت ﺣﻤﻞ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺳﯿﻼبﻫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻣﺤﯿﻂﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ اﻗﻠﯿﻢ ﺳـﺮد و‬ ‫ﺧﺸﮏ و ﺑﺎ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺣﻤﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻓﻮق و از ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ‪ 4‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ در ﻣﯿﺎﻧﻪ رﺳﻮﺑﺎت ﻣﯽﺗﻮان ﺑـﻪ اﯾـﻦ ﻧﺘﯿﺠـﻪ‬ ‫رﺳﯿﺪ ﮐﻪ در زﻣﺎن ﻧﻬﺸﺘﻪ ﺷﺪن ‪ 7‬ﻧﻤﻮﻧﻪ رﺳﻮﺑﺎت آبراﮐﺪي ﻗﺪﯾﻤﯽﺗﺮ‪ ،‬ﺳﯿﻼبﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ آﻧﻬـﺎ را ﺣﻤـﻞ ﮐـﺮدهاﻧـﺪ‬ ‫داراي ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﮐﻤﺘﺮ اﻣﺎ ﻣﺪاومﺗﺮ ﺑﻮدهاﻧﺪ ﺑﺪﯾﻦﺻﻮرت ﮐﻪ ﺳﯿﻼبﻫﺎي ﺣﻤﻞﮐﻨﻨﺪه آﻧﻬﺎ از دﺳﺘﻪ ﺳـﯿﻼب‪-‬‬ ‫ﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻨﺸﺄ رﮔﺒﺎري ﻧﺒﻮده‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺑﺎرشﻫﺎي ﻣﺪاوم و در اﻗﻠﯿﻤﯽ ﻣﺮﻃﻮب رخ داده اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از ﺑﺮرﺳﯽ‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺧﺸﮏ‪ ،‬ﺳﺎل ﭘﻨﺠﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﻫﻔﺪﻫﻢ‪ ،‬ﭘﺎﯾﯿﺰ ‪1393‬‬ ‫‪9‬‬ ‫ﻣﯿﺎﻧﻪ رﺳﻮﺑﺎت در ‪ 14‬ﻧﻤﻮﻧﻪ رﺳﻮﺑﺎت آبراﮐﺪي ﻣﺘﻮاﻟﯽ در ﻣﻘﻄﻊ ﭼﯿﻨﻪﺷﻨﺎﺳﯽ ﻧﺸﺎن ﻣـﯽدﻫـﺪ ﮐـﻪ ﯾـﮏ ﻣﺮﺣﻠـﻪ‬ ‫ﮔﺬار اﻗﻠﯿﻤﯽ از دوره ﻣﺮﻃﻮب ﺑﻪ دوره ﺧﺸﮏ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده اﺳﺖ ﻣﯿﺎﻧﻪ رﺳـﻮﺑﺎت آبراﮐـﺪي در ﻧﻤﻮﻧـﻪﻫـﺎي ﻣـﻮرد‬ ‫ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار را داﺷﺘﻪ ﮐﻪ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه وﻗﻮع ﺳﯿﻼبﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ اﻧﺮژي ﺑﯿﺸﺘﺮ اﻣﺎ ﻣﺪاوﻣﺖ ﮐﻤﺘـﺮ و ﺑـﺎ ﻣﻨﺸـﺄ‬ ‫ﺑﺎرشﻫﺎي رﮔﺒﺎري ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ از آن در ‪ 2‬ﻧﻤﻮﻧﻪ از رﺳﻮﺑﺎت ﯾﻌﻨﯽ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺷﻤﺎره ‪23‬و ‪ 24‬ﺷﺎﻫﺪ اﻓـﺰاﯾﺶ‬ ‫ﻣﯿﺎﻧﻪ ﻫﺴﺘﯿﻢ وﻟﯽ در ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ‪ 24‬و ‪ 25‬اﻓﺖ ﻣﺠﺪد در ﻣﯿﺎﻧﻪ رﺳﻮﺑﺎت ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﺷـﻮد‪ .‬در ﺑﺮرﺳـﯽ ﺿـﺨﺎﻣﺖ‬ ‫رﺳﻮﺑﺎت آب ﺑﻪﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻋﻘﯿﺪه ﺑﺮاﯾﻨﺴﺖ ﮐﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭼﯿﻨﻪﻫﺎي رﺳﻮﺑﺎت آبراﮐﺪي در ﯾـﮏ ﺳـﺎﯾﺖ رﺳـﻮب آب‪-‬‬ ‫راﮐﺪي ﻣﺘﺄﺛﺮ از دﺑﯽ و ﻃﻮل ﻣﺪت ﺳﯿﻼب اﺳﺖ)ﺑﯿﮑﺮ وﮐﻮﭼﻞ‪ .(135:1981 ،‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﮐﻪ دراﺛﻨـﺎي ﺳـﯿﻼبﻫـﺎي‬ ‫ﺷﺪﯾﺪﺗﺮ‪ ،‬ﺟﺮﯾﺎن آب رﺳﻮﺑﺎت رﯾﺰﺗﺮ را ﻫﻤﺮاه ﺧﻮد ﺷﺴﺘﻪ و رﺳﻮﺑﺎت داﻧﻪدرﺷﺖ را ﺑﺮﺟﺎي ﻣﯽﮔـﺬارد‪ .‬اﯾـﻦ ﻋﻘﯿـﺪه‬ ‫در ﺻﻮرﺗﯽ ﺻﺤﺖ ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﺮاﯾﻂ آبوﻫﻮاﯾﯽ در زﻣﺎن وﻗـﻮع ﺳـﯿﻼبﻫـﺎ ﯾﮑﺴـﺎن ﺑﺎﺷـﺪ)ﻣﻨﻈـﻮر ﺷـﺮاﯾﻂ‬ ‫اﻗﻠﯿﻤﯽ ﺧﺸﮏ و ﻣﺮﻃﻮب اﺳﺖ( آﻧﮕﺎه ﻣﯽﺗﻮان اﯾﻦ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ را ﺑﯿﻦ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭼﯿﻨﻪﻫـﺎي رﺳـﻮﺑﺎت اﻧﺠـﺎم داد ﺑـﺮاي‬ ‫ﻣﺜﺎل در ﯾﮏ ﺳﺎﯾﺖ رﺳﻮب آبراﮐﺪي ﻧﻤﯽﺗﻮان رﺳـﻮﺑﯽ را ﮐـﻪ ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﯾـﮏ دوره ﺧﺸـﮏ اﻗﻠﯿﻤـﯽ اﺳـﺖ ﺑـﺎ‬ ‫ﺿﺨﺎﻣﺖ رﺳﻮﺑﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﯾﮏ دوره ﻣﺮﻃﻮب اﺳﺖ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻧﻤﻮد‪ .‬دراﯾﻨﺠﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺘﺬﮐﺮ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻧـﻮع‬ ‫رﺳﻮﺑﺎت اﻗﻠﯿﻢﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺴﯿﺎر دارد از ﺟﻤﻠﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﻤﺎﯾﺰ رﺳﻮﺑﺎت اﻗﻠﯿﻢﻫـﺎي‬ ‫ﺧﺸﮏ و ﻣﺮﻃﻮب ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ رﻧﮓ رﺳﻮﺑﺎت‪ ،‬ﮔﺮدﺷﺪﮔﯽ رﺳﻮﺑﺎت‪ ،‬زاوﯾﻪ و ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ رﺳﻮﺑﺎت و‪..‬اﺷﺎره ﮐﺮد‪ .‬ﺑﻪﻃـﻮر‬ ‫ﮐﻠﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻋﻨﻮان داﺷﺖ ﮐﻪ در ﺑﺮرﺳﯽ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭼﯿﻨﻪﻫﺎي رﺳﻮﺑﺎت آبراﮐﺪي‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ ﺿـﺨﺎﻣﺖ ﭼﯿﻨـﻪ‬ ‫ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻧﻮع ذرات و وﯾﮋﮔﯽﻫﺎ و ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي آن ﻫﻢ ﺑﻪﻃﻮر ﻫﻢزﻣـﺎن ﺗﻮﺟـﻪ داﺷـﺖ ﺑـﻪﻃـﻮري ﮐـﻪ در ﭼﯿﻨـﻪﻫـﺎي‬ ‫رﺳﻮﺑﯽ ﮐﻪ داﻧﻪﻫﺎي رﺳﻮﺑﺎت آﻧﻬﺎ ﮔﺮدﺷﺪﮔﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮي دارﻧﺪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ رﺳﻮﺑﺎت ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺑﺎد ﻗﺒـﻞ از‬ ‫وﻗﻮع ﺳﯿﻼب اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ در ﻧﻤﻮﻧﻪ رﺳﻮبﻫﺎي ﺑﺮداﺷﺖ ﺷﺪه از رودﺧﺎﻧﻪ ﮐﻼت‪ ،‬در ﻧﻤﻮﻧﻪﻫـﺎي ﺷـﻤﺎره ‪8 ،6‬‬ ‫و ‪ 22‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫رﺳﻮﺑﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﺎﻓﺖ رﯾﺰﺗﺮ اﻣﺎ ﭼﯿﻨﻪ ﺑﻨﺪي ﺿﺨﯿﻢﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺣﺎﺻﻞ ﺣﺎﮐﻤﯿـﺖ ﺷـﺮاﯾﻂ اﻗﻠﯿﻤـﯽ ﻣﺮﻃـﻮبﺗـﺮ و‬ ‫ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ دﺑﯽ ﻣﺪاومﺗﺮﺑﻮدهاﻧﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﯽﺗﻮان ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﻣﻨﺸﺄ رﺳﻮﺑﺎت ﻓﻮق اﻏﻠﺐ ﺑـﺎ رژﯾـﻢﻫـﺎي ﺟﺮﯾـﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧﺎﺷﯽ از ذوب ﺑﺮف در ارﺗﺒﺎط ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻣﺎ در ﭼﯿﻨﻪﻫﺎي رﺳﻮﺑﯽ ﮐﻪ داراي ذرات رﺳﻮﺑﯽ داﻧﻪدرﺷﺖ‪ ،‬ﺷﮑﺴﺘﻪ و زاوﯾﻪ دار ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭼﯿﻨـﻪاي ﺑﯿﺸـﺘﺮ‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﯿﻼب در ﯾﮏ ﺷﺮاﯾﻂ آبوﻫﻮاﯾﯽ ﺳﺮد و ﺧﺸـﮏ اﺗﻔـﺎق اﻓﺘـﺎده‪ ،‬ﮐـﻪ ﺷـﺮاﯾﻂ‬ ‫ﺟﻬﺖ ﺗﺸﮑﯿﻞ رﺳﻮﺑﺎت داﻧﻪدرﺷﺖ ﻓﺮاﻫﻢ ﺑﻮده‪ ،‬ﺑﻪﻃﻮري ﮐﻪ اﻓﺰاﯾﺶ داﻧﻪﻫﺎي ﺗﺨﺮﯾﺒﯽ در ﻧﺘﯿﺠـﻪ ﺷـﺮاﯾﻂ اﻗﻠﯿﻤـﯽ‬ ‫ﺳﺮد و ﺧﺸﮏ‪ ،‬ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﺑﺎر رﺳﻮﺑﯽ ﺟﻬﺖ ﺣﻤﻞ در ﻣﻮاﻗـﻊ ﺳـﯿﻼﺑﯽ ﻣـﯽﺷـﻮد در ﭼﻨـﯿﻦ ﺷـﺮاﯾﻂ‬ ‫اﻗﻠﯿﻤﯽ اﮔﺮ ﯾﮏ ﺳﯿﻼب ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﯿﻼب ﺳﺎل ‪ 1380‬اﺗﻔﺎق ﺑﯿﺎﻓﺘﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺪار رﺳﻮﺑﯽ ﮐﻪ ﻫﻤﺮاه ﺳـﯿﻼب ﺣﻤـﻞ‬ ‫ﻣﯽﺷﻮد ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ در ﻧﺘﯿﺠﻪ رﺳﻮﺑﺎت آبراﮐﺪي ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ زﯾﺎدﺗﺮ و ﻫﻤﺮا ﺑﺎ داﻧﻪﻫﺎي درﺷﺖﺗﺮ ﻧﻬﺸﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‬ ‫در ﻧﺘﯿﺠﻪ اﯾﻦ ﺳﯿﻼبﻫﺎ را ﻣﯽﺗﻮان از ﻧﻮع ﺳﯿﻼبﻫﺎي رﮔﺒﺎري و ﮐﺎﺗﺎﺳﺘﺮوﻓﯿﮏ ﻗﻠﻤﺪاد ﮐـﺮد ﮐـﻪ در اﺛﻨـﺎي ﯾـﮏ‬ ‫دوره ﺧﺸﮏ اﻗﻠﯿﻤﯽ اﺗﻔﺎق ﻣﯽاﻓﺘﺪ و اﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ را در رﺳﻮﺑﺎت ﺑﺮداﺷﺖ ﺷﺪه در رودﺧﺎﻧﻪ ﮐـﻼت از ﺳـﺎﯾﺖ ﺳـﻮم‪،‬‬ ‫اﯾﻦ اﺻﻞ را ﻣﯽﺗﻮان در ﻣﻮرد ﻧﻤﻮﻧﻪ رﺳﻮبﻫﺎي ﺷﻤﺎره ‪ 20 ،15 ،12‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﺮد‪.‬‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺳﯿﻼبﻫﺎي ﺑﺰرگ رودﺧﺎﻧﻪ ﮐﻼت ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ‪. . .‬‬ ‫اﻟﻒ‬ ‫‪10‬‬ ‫ب‬ ‫ﺷﮑﻞ )‪ (6‬اﻟﻒ‪ :‬ﻧﻤﻮدار اﻧﺪازه ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ اﻧﺪازه ذرات ‪-‬ب‪ :‬ﻧﻤﻮدار اﻧﺪازه ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﯿﺎﻧﻪ اﻧﺪازه ذرات‬ ‫ﺗﺮﮐﯿﺐ رﺳﻮﺑﺎت ﺳﯿﻼﺑﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬ ‫ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺗﺮﮐﯿﺐ رﺳﻮﺑﺎت ﺳﯿﻼﺑﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ ،‬از ﺗﻌـﺪادي ﻧﻤﻮﻧـﻪﻫـﺎ ﺑﻌـﺪ از ﻏﺮﺑـﺎل ﮐـﺮدن‪،‬‬ ‫ﻣﻘﻄﻊ ﻣﯿﮑﺮوﺳﮑﭙﯽ ﺗﻬﯿﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر از ﺗﻌﺪادي رﺳﻮب ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﺮ روي ﻏﺮﺑﺎل ‪ 1/5‬ﻓﯽ )ﻣﻌﺎدل ﺑﺎ‬ ‫‪ 0/35‬ﻣﯿﻠﯿﻤﺘﺮ( در ﮐﺎرﮔﺎه زﻣﯿﻦ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﻣﯿﮑﺮوﺳﮑﭙﯽ ﺗﻬﯿﻪ ﮔﺮدﯾﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﯿﮑﺮوﺳﮑﭙﯽ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪه اﻏﻠﺐ اﺟﺰاي ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪه اﯾﻦ رﺳـﻮﺑﺎت از ﺟـﻨﺲ ﺧـﺮدهﻫـﺎي‬ ‫آﻫﮑﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺳﮑﻠﺘﯽ و ﻏﯿﺮاﺳﮑﻠﺘﯽ )ﺷـﮑﻞ ‪ -7‬اﻟـﻒ و ج( و ﻣﻘـﺪار ﮐﻤﺘـﺮي ﻧﯿـﺰ ﺧـﺮدهﻫـﺎي ﻣﺎﺳـﻪ ﺳـﻨﮕﯽ‬ ‫)ﺷﮑﻞ‪ -7‬ب( اﺳﺖ‪ .‬در ﺑﻌﻀﯽ از ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي رﺳﻮﺑﯽ ﺳﯿﻼب ﻧﯿﺰ ذرات ﭘﺮاﮐﻨﺪه ﮐﻮارﺗﺰ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣـﯽ ﺷـﻮﻧﺪ )ﺷـﮑﻞ‬ ‫‪ -7‬د(‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻨﮓ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎي زﻣﯿﻦ ﺷﻨﺎﺳﯽ در اﯾﻦ ﺣﻮﺿـﻪ آﺑﺮﯾـﺰ‪ ،‬ﻣﻨﺸـﺄ اﯾـﻦ رﺳـﻮﺑﺎت اﻏﻠـﺐ از‬ ‫ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎي ﻣﺰدوران‪ ،‬ﺷﻮرﯾﺠﻪ و ﭼﻤﻦ ﺑﯿﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاﺳﺎس ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎي ﺻـﻮرت ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺑـﺮ روي ﻧﻘﺸـﻪ زﻣـﯿﻦ‪-‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ‪ ،‬ﭘﺮاﮐﻨﺪﮔﯽ اﯾﻦ ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎ در ﻗﺴﻤﺖ ﺟﻨـﻮبﻏـﺮب ﺣﻮﺿـﻪ و در زﯾﺮﺣﻮﺿـﻪ ﺳﺮﺷـﺎﺧﻪ ﺣﻤـﺎمﻗﻠﻌـﻪ‬ ‫)ژرف( ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ اﯾـﻦ ﻧﺘـﺎﯾﺞ ﻧﺸـﺎن دﻫﻨـﺪه ﻧﻘـﺶ ﺑﯿﺸـﺘﺮ اﯾـﻦ ﺳﺮﺷـﺎﺧﻪ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ ﺳﺮﺷـﺎﺧﻪ ﻗـﺮهﺳـﻮ‪ ،‬در‬ ‫ﺳﯿﻼبﺧﯿﺰي رودﺧﺎﻧﻪ ﮐﻼت اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس آزﻣﺎﯾﺸﺎت و ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﻧـﻮع‬ ‫و ﺑﺎﻓﺖ رﺳﻮﺑﺎت ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻧﺪ )ﺷﮑﻞ ﺷﻤﺎره ‪ .(8‬ﮐﻪ ﻫﻤﻪ رﺳﻮﺑﺎت از ﻧﻮع ﻣﺎﺳﻪ ﺗـﺎ ﻣﺎﺳـﻪ ﺳـﯿﻠﺘﯽ ﻣـﯽﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬و‬ ‫ﺑﺎﻓﺖ آﻧﻬﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس داﻧﻪﻫﺎ و درﺻﺪ اﺟﺰاي آن ﻃﺒﻖ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي اداره ﮐﺸﺎورزي اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه )‪ (USDA‬ﺻـﻮرت‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ اﺟﺰاي ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪه آﻧﻬﺎ ﻣﺎﺳﻪ ﺗﺎ ﻣﺎﺳﻪ ﻟﻮﻣﯽ و داراي ﺑﺎﻓﺖ ﺳﺒﮏ ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬در اﯾﻨﺠـﺎ ﺑﺎﯾـﺪ ﻋﻨـﻮان‬ ‫داﺷﺖ ﮐﻪ در ﺑﺎزﺳﺎزي ﺳﯿﻼبﻫﺎي ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رﺳﻮﺑﺎت آبراﮐﺪي‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑـﻪ دﺳـﺖ آوردن ﯾـﮏ ﻓﻬـﻢ و‬ ‫درك ﺻﺤﯿﺢ از ﻓﺮاواﻧﯽ ﺳﯿﻼبﻫﺎ و ﺗﺨﻤﯿﻦ دوره ﺑﺎزﮔﺸﺖﻫﺎ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺎﺧﺺﻫـﺎي ﺑﯿﻮﻟـﻮژﯾﮑﯽ و ﻓﯿﺰﯾﮑـﯽ در‬ ‫ﺗﺎرﯾﺦ ﮔﺬاري و ﺳﻦ ﺳﻨﺠﯽ رﺳﻮﺑﺎت آبراﮐﺪي ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد ﮐﻪ در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ‬ ‫در دﺳﺘﺮس ﻧﺒﻮدن اﯾﻦ اﻣﮑﺎﻧﺎت در داﺧﻞ ﮐﺸﻮر‪ ،‬اﻣﮑﺎن ﺳﻦﺳﻨﺠﯽ اﯾﻦ رﺳﻮﺑﺎت و ﻧﺘـﺎﯾﺞ آزﻣـﺎﯾﺶﻫـﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃـﻪ‬ ‫ﻣﯿﺴﺮ ﻧﮕﺮدﯾﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺧﺸﮏ‪ ،‬ﺳﺎل ﭘﻨﺠﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﻫﻔﺪﻫﻢ‪ ،‬ﭘﺎﯾﯿﺰ ‪1393‬‬ ‫‪11‬‬ ‫ﺷﮑﻞ )‪ (7‬ﺗﺼﺎوﯾﺮ ﻣﯿﮑﺮوﺳﮑﭙﯽ از رﺳﻮﺑﺎت ﺳﯿﻼﺑﯽ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ )‪ ،(XPL‬اﻟﻒ ‪:‬ﺧﺮدهﻫﺎي آﻫﮑﯽ و ﻣﻘﺪار ﮐﻤﺘﺮ‬ ‫ﺧﺮده ﻣﺎﺳﻪ ﺳﻨﮕﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻓﻠﺶ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ب ‪ :‬ﺧﺮده آﻫﮑﯽ اﺳﮑﻠﺘﯽ )ﻓﺴﯿﻞ ﻓﺮاﻣﯿﻨﯿﻔﺮا( ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه در‬ ‫رﺳﻮﺑﺎت ﺳﯿﻼﺑﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ .‬ج‪ :‬ﺧﺮده آﻫﮑﯽ ﻏﯿﺮاﺳﮑﻠﺘﯽ )اووﺋﯿﺪ( درﺳﻮﺑﺎت ﺳﯿﻼﺑﯽ‪ .‬د‪ :‬ﺧﺮدهﻫﺎي آﻫﮑﯽ و ذرات‬ ‫ﭘﺮاﮐﻨﺪه ﮐﻮارﺗﺰ در رﺳﻮﺑﺎت ﺳﯿﻼﺑﯽ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪.‬‬ ‫اﻟﻒ‬ ‫ب‬ ‫ﺷﮑﻞ )‪ (8‬اﻟﻒ‪ :‬دﯾﺎﮔﺮام ﻧﺎمﮔﺬاري رﺳﻮﺑﺎت)اﻗﺘﺒﺎس از ﻓﻮﻟﮏ‪ (1980 ،‬ب‪ :‬دﯾﺎﮔﺮام ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺑﺎﻓﺖ رﺳﻮﺑﺎت)ﻃﺒﻖ ﺑﻨﺪي ﺑﺎﻓﺖ‬ ‫ﺧﺎك ﻃﺒﻖ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي اداره ﮐﺸﺎورزي اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه‪( USDA :‬‬ ‫ﺟﺪول )‪ (2‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي اﻧﺪازه ذرات در ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺑﺮداﺷﺖ ﺷﺪه از رﺳﻮﺑﺎت آبراﮐﺪي )‪(SWD‬‬ ‫ﺷﻤﺎره ﻧﻤﻮﻧﻪ‬ ‫ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ‬ ‫درﺻﺪ ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫درﺻﺪ ﺳﯿﻠﺖ‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2. 554‬‬ ‫‪94. 79‬‬ ‫‪5. 212‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2. 073‬‬ ‫‪89. 94‬‬ ‫‪10. 06‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3. 712‬‬ ‫‪63. 62‬‬ ‫‪36. 38‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3. 585‬‬ ‫‪59. 26‬‬ ‫‪40. 74‬‬ ‫ﻧﺎﻣﮕﺬاري رﺳﻮﺑﺎت‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺳﯿﻠﺘﯽ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺳﯿﻠﺘﯽ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺳﯿﻠﺘﯽ‬ ‫ﺑﺎﻓﺖ رﺳﻮب‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﻟﻮم ﻣﺎﺳﻪ اي‬ ‫ﻟﻮم ﻣﺎﺳﻪ اي‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺳﯿﻼبﻫﺎي ﺑﺰرگ رودﺧﺎﻧﻪ ﮐﻼت ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ‪. . .‬‬ ‫ﺷﻤﺎره ﻧﻤﻮﻧﻪ‬ ‫ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ‬ ‫درﺻﺪ ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫درﺻﺪ ﺳﯿﻠﺖ‬ ‫‪5‬‬ ‫‪3. 089‬‬ ‫‪64. 52‬‬ ‫‪35. 48‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪3. 287‬‬ ‫‪74. 92‬‬ ‫‪25. 08‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪2. 554‬‬ ‫‪87. 62‬‬ ‫‪12. 38‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪2. 244‬‬ ‫‪93. 11‬‬ ‫‪6. 89‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪2. 239‬‬ ‫‪86. 49‬‬ ‫‪13. 51‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪2. 859‬‬ ‫‪85. 78‬‬ ‫‪14. 22‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪1. 822‬‬ ‫‪94. 934‬‬ ‫‪5. 066‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪2. 65‬‬ ‫‪90. 15‬‬ ‫‪9. 854‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪3. 013‬‬ ‫‪83. 93‬‬ ‫‪16. 07‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪2. 951‬‬ ‫‪81. 75‬‬ ‫‪18. 25‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪2. 719‬‬ ‫‪83. 52‬‬ ‫‪16. 49‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪3. 058‬‬ ‫‪82. 76‬‬ ‫‪17. 24‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪2. 601‬‬ ‫‪91. 03‬‬ ‫‪8. 968‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪3. 277‬‬ ‫‪80. 15‬‬ ‫‪19. 85‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪2. 139‬‬ ‫‪94. 01‬‬ ‫‪5. 993‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪2. 574‬‬ ‫‪89. 68‬‬ ‫‪10. 32‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪2. 087‬‬ ‫‪94. 64‬‬ ‫‪5. 364‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪3. 251‬‬ ‫‪70. 86‬‬ ‫‪29. 14‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪3. 799‬‬ ‫‪66. 41‬‬ ‫‪33. 59‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪2. 308‬‬ ‫‪93. 75‬‬ ‫‪6. 255‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪2. 469‬‬ ‫‪91. 27‬‬ ‫‪8. 729‬‬ ‫‪12‬‬ ‫ﻧﺎﻣﮕﺬاري رﺳﻮﺑﺎت‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺳﯿﻠﺘﯽ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺳﯿﻠﺘﯽ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺳﯿﻠﺘﯽ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺳﯿﻠﺘﯽ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺳﯿﻠﺘﯽ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺳﯿﻠﺘﯽ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺳﯿﻠﺘﯽ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺳﯿﻠﺘﯽ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺳﯿﻠﺘﯽ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺳﯿﻠﺘﯽ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺳﯿﻠﺘﯽ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺳﯿﻠﺘﯽ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺳﯿﻠﺘﯽ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﺑﺎﻓﺖ رﺳﻮب‬ ‫ﻟﻮم ﻣﺎﺳﻪ اي‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﻟﻮﻣﯽ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﻟﻮﻣﯽ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﻟﻮﻣﯽ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﻟﻮﻣﯽ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﻟﻮﻣﯽ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﻟﻮﻣﯽ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﻟﻮﻣﯽ‬ ‫ﻟﻮم ﻣﺎﺳﻪ اي‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ و ﺗﻌﯿﯿﻦ وﻗﺎﯾﻊ ﺳﯿﻼﺑﯽ‬ ‫ﭘﺲ از ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺳﺎﯾﺖﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ و ﺗﺤﻠﯿﻞﻫﺎي ﭼﯿﻨﻪﺷﻨﺎﺳﯽ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ ﺣـﺪاﮐﺜﺮ دﺑـﯽ ﺳـﯿﻼب ﺑـﻪ‬ ‫ﺑﺮآورد و ﻣﺪلﺳﺎزي دﺑﯽ ﺳﯿﻼبﻫﺎ و رﻓﺘﺎر ﻫﯿﺪروﻟﻮژﯾﮑﯽ رودﺧﺎﻧﻪ ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﯾﻢ‪ .‬ﭼـﻮن ﻣـﺪلﺳـﺎزي ﻫﯿـﺪروﻟﯿﮑﯽ‬ ‫ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺗﺨﻤﯿﻦ ﺑﺮﺧﯽ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﺳـﺎﯾﺖﻫـﺎي ﻣـﻮردﻧﻈﺮ )ﺷـﯿﺐ‪ ،‬ﺿـﺮﯾﺐ زﺑـﺮي و ﻣﻘـﺎﻃﻊ ﻋﺮﺿـﯽ‬ ‫رودﺧﺎﻧﻪ در ﻣﺤﻞ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺳﺎﯾﺖﻫﺎي رﺳﻮﺑﺎت آبراﮐﺪي( اﺳﺖ ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﻨﻈـﻮر اﺑﺘـﺪا از ﻣﻘـﺎﻃﻊ ﻣـﻮردﻧﻈﺮ در‬ ‫ﻣﺴﯿﺮ رودﺧﺎﻧﻪ ﻧﻘﺸﻪﺑﺮداري ﺷﺪه )ﺷـﮑﻞ ﺷـﻤﺎره ‪ (9‬و ﺳـﭙﺲ ﺑـﻪ ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪي دﺑـﯽ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﻓﺮﻣـﻮلﻫـﺎي‬ ‫راﯾﺞ)ﻓﺮﻣﻮل ﻣﺎﻧﯿﻨﮓ( ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ در ﻫﺮ ‪ 3‬ﺳﺎﯾﺖ ﻣﻮردﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﺟﺪول )‪ (3‬اراﺋﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﮐـﻪ ﺑـﺮ اﺳـﺎس‬ ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ در ﺳﺎﯾﺖ ‪1‬ﻣﻘﺪار دﺑﯽ ‪540/242‬ﻣﺘﺮﻣﮑﻌﺐ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿـﻪ‪ ،‬در ﺳـﺎﯾﺖ ‪ 554/25 ،2‬ﻣﺘﺮﻣﮑﻌـﺐ‬ ‫ﺑﺮﺛﺎﻧﯿﻪ و ﺑﺮاﺳﺎس داﻏﺎب ﺳﯿﻼب ‪ 624/43‬ﻣﺘﺮﻣﮑﻌﺐ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﺑﺮآورد ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺰدﯾﮑـﯽ ﺳـﺎﯾﺖﻫـﺎي‬ ‫ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻋﺪم ﭘﯿﻮﺳﺘﻦ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺷﺎﺧﻪ ﻓﺮﻋﯽ ﺑﻪ آﺑﺮاﻫﻪ اﺻـﻠﯽ در ﺣـﺪ ﻓﺎﺻـﻞ اﯾـﻦ‬ ‫ﺳﺎﯾﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻣﯿﺰان دﺑﯽﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه در ﻫﺮ ﺳﻪ ﺳﺎﯾﺖ ﺑﺴﯿﺎر ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ اﺳﺖ و اﯾﻦ اﻣﺮ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪهي‬ ‫دﻗﺖ ﺑﺮآوردﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ در ﺑﺎزﺳﺎزي ﺳﯿﻼبﻫﺎي ﻗﺪﯾﻤﯽ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ اﺻﻼح ﺳﻄﺢ ﺳﯿﻼب ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ‬ ‫ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﻻﯾﻪي رﺳﻮﺑﺎت آبراﮐﺪي ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ اﺻﻼح ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻓﺰاﯾﺶ ‪ 10‬ﺗﺎ ‪20‬درﺻـﺪي ﺳـﻄﺢ‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺧﺸﮏ‪ ،‬ﺳﺎل ﭘﻨﺠﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﻫﻔﺪﻫﻢ‪ ،‬ﭘﺎﯾﯿﺰ ‪1393‬‬ ‫‪13‬‬ ‫ﺳﯿﻼب ﺑﺮ روي ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﻻﯾﻪ رﺳﻮﺑﺎت آبراﮐﺪي اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد ﮐﻪ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﯾﻦ ﻣﻌﯿﺎر در ﺗﺨﻤﯿﻦ اﻧﺠـﺎم‬ ‫ﺷﺪه در ﺳﺎﯾﺖﻫﺎي رﺳﻮﺑﺎت آبراﮐﺪي ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﺳﺎﯾﺖﻫﺎ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺑﺎ داﻏﺎب ﺳﯿﻼب ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﯾﻦ در ﺣﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮآوردﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﻬﻢ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ آب ﻣﻨﻄﻘﻪ ﮐـﻼت‪،‬‬ ‫ﺑﺮاي اﯾﻦ رودﺧﺎﻧﻪ در دوره ﺑﺎزﮔﺸﺖ ‪ 100‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻪ روش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﻨﻄﻘﻪ اي ‪ 386/15‬ﻣﺘﺮﻣﮑﻌﺐ ﺑﺮآورد ﺷﺪه اﺳـﺖ‬ ‫)ﺷﺮﮐﺖ آب ﻣﻨﻄﻘﻪ اي ﺧﺮاﺳﺎن رﺿﻮي‪ .(91: 1389 ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮاﺳﺎس دادهﻫﺎي اﯾﺴﺘﮕﺎه ﻫﯿﺪروﻣﺘﺮي رودﺧﺎﻧـﻪ‬ ‫ﮐﻼت در ﯾﮏ دورهي ‪ 25‬ﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ دﺑﯽ ﻟﺤﻈـﻪ اي ‪ 317/03‬ﻣﺘﺮﻣﮑﻌـﺐ در ﺳـﺎل آﺑـﯽ‪ 1379-80‬ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ )ﻫﻤﺎن ‪ .(91:‬ﮐﻪ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﺑﻮدن دادهﻫـﺎي آﻣـﺎري در اﯾﺴـﺘﮕﺎه ﻫﯿـﺪروﻣﺘﺮي ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ‪،‬‬ ‫ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺮآوردﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه از ﺻﺤﺖ و اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻻزم ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬از اﯾﻦ رو ﻣﯽﺗﻮان ﺑﯿـﺎن ﮐـﺮد ﮐـﻪ ﺗﻤـﺎم‬ ‫ﺑﺮآوردﻫﺎي ﻗﺒﻠﯽ ﺳﯿﻼب در اﯾﻦ روﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻣﻮرد ﺗﺠﺪﯾﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ‪ ،‬ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﺒﻮر رودﺧﺎﻧﻪ‬ ‫ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ از ﻣﯿﺎن ﺑﺎﻓﺖ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺷﻬﺮ اﻣﺮي ﺑﺎﻻﺟﺒﺎر و ﺿﺮوري ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﮑﻞ )‪ (9‬ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻋﺮﺿﯽ رودﺧﺎﻧﻪ در ﻣﺤﻞ ﺑﺮداﺷﺖ رﺳﻮب و داﻏﺎب ﺳﯿﻼب اﻟﻒ‪:‬ﻣﻘﻄﻊ ﻋﺮﺿﯽ رودﺧﺎﻧﻪ در ﺳﺎﯾﺖ ‪ 2‬ب‬ ‫‪:‬ﻣﻘﻄﻊ ﻋﺮﺿﯽ رودﺧﺎﻧﻪ در ﺳﺎﯾﺖ ‪ 1‬ﺑﺮ اﺳﺎس داغ آب ﺳﯿﻼب ج ‪:‬ﻣﻘﻄﻊ ﻋﺮﺿﯽ روددﺧﺎﻧﻪ در ﺳﺎﯾﺖ ‪3‬‬ ‫ﺟﺪول )‪ (3‬ﺑﺮآورد ﺳﯿﻼﺑﯽ ﺑﺎزﺳﺎزي ﺷﺪه ﺑﺮﻣﺒﻨﺎي ﺷﻮاﻫﺪ ﭘﺎﻟﺌﻮاﺳﺘﯿﺞ‬ ‫ﻣﺤﯿﻂ‬ ‫‪R‬‬ ‫ﺷﯿﺐ‬ ‫)‪(S‬‬ ‫‪M/M‬‬ ‫‪0/0162‬‬ ‫‪0/035‬‬ ‫‪0/035‬‬ ‫‪624/43‬‬ ‫‪0/035‬‬ ‫‪554/25‬‬ ‫ﺗﻮﺿﯿﺢ ﺳﺎﯾﺖﻫﺎ‬ ‫‪A/M2‬‬ ‫ﺧﯿﺲ‬ ‫روي ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﻻﯾﻪ رﺳﻮﺑﺎت ﺳﯿﻼﺑﯽ‬ ‫در ﺳﺎﯾﺖ ﺷﻤﺎره ﯾﮏ‬ ‫‪71‬‬ ‫‪23/4‬‬ ‫‪3/03‬‬ ‫‪85/36‬‬ ‫‪30/3‬‬ ‫‪2/817‬‬ ‫‪0/0165‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪25/8‬‬ ‫‪2/9‬‬ ‫‪0/162‬‬ ‫ﻣﯿﺰان دﺑﯽ در ﺳﺎﯾﺖ ﺷﻤﺎره دو)ﺑﺮ‬ ‫اﺳﺎس داﻏﺎب ﺳﯿﻼب(‬ ‫روي ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﻻﯾﻪ رﺳﻮﺑﺎت ﺳﯿﻼﺑﯽ‬ ‫ﺳﺎﯾﺖ ﺷﻤﺎره ﺳﻪ‬ ‫ﺷﺪه)‪(M‬‬ ‫ﺳﺮﻋﺖ‬ ‫‪N‬‬ ‫دﺑﯽ‬ ‫‪3‬‬ ‫‪M /S‬‬ ‫ﺟﺮﯾﺎن ﺑﻪ ﻣﺘﺮ‬ ‫‪540/242‬‬ ‫‪7/76‬‬ ‫‪7/315‬‬ ‫‪7/39‬‬ ‫در ﺛﺎﻧﯿﻪ‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺳﯿﻼبﻫﺎي ﺑﺰرگ رودﺧﺎﻧﻪ ﮐﻼت ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ‪. . .‬‬ ‫‪14‬‬ ‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮي‬ ‫اﻣﺮوزه ﺷﺎﻫﺪ ﮔﺴﺘﺮش ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت ﻫﯿـﺪروﻟﻮژي ﭘﺎﻟﺌﻮﺳـﯿﻼب در ﺑﺴـﯿﺎري از ﮐﺸـﻮرﻫﺎي ﺟﻬـﺎن ﺟﻬـﺖ‬ ‫ﺗﺨﻤﯿﻦ ﺳﻄﺢ‪ ،‬ﺷﺪت و ﻓﺮاواﻧﯽ ﺳﯿﻼبﻫﺎ ﻫﺴﺘﯿﻢ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺮآوردﻫﺎي ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪ روش ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي دﯾﺮﯾﻨﻪﺗـﺮاز‪،‬‬ ‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺳﺎﯾﺖ داﻏﺎب ﺳﯿﻼب ‪ 624/43‬ﻣﺘﺮﻣﮑﻌﺐ ﺑﺮﺛﺎﻧﯿﻪ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺳﺎﯾﺖﻫـﺎي رﺳـﻮﺑﺎت‪-‬‬ ‫آبراﮐﺪي ‪ 540/24‬و‪ 554/25‬ﻣﺘﺮﻣﮑﻌﺐ ﺑﺮﺛﺎﻧﯿﻪ ﺑﺮآورد ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔـﺮﻓﺘﻦ ﺳـﻄﺢ اﺻـﻼﺣﯽ ‪ 10‬ﺗـﺎ‬ ‫‪ 20‬در ﺻﺪ در دﺑﯽ ﺑﺮآورد ﺷﺪه ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رﺳﻮﺑﺎت آبراﮐﺪي‪ ،‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺴـﯿﺎر ﻧﺰدﯾـﮏ ﺑـﻪ ﯾﮑـﺪﯾﮕﺮ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ اﯾﻦ ﻧﺘﺎﯾﺞ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺑﺮآوردﻫﺎي ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﻣﺮﺳﻮم‪ ،‬ازدﻗﺖ ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎدي ﺑﺮﺧﻮردار ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي دﯾﺮﯾﻨﻪﺗﺮاز‪ ،‬ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﯾﮑـﯽ از ﻗﺎﺑـﻞ اﻃﻤﯿﻨـﺎنﺗـﺮﯾﻦ روشﻫـﺎ درﺗﺸـﺨﯿﺺ‬ ‫ﺳﯿﻼبﻫﺎي ﺑﺰرگ و ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺑﻮده‪ ،‬و از ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه از اﯾﻦ روش ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮاي ﺗﺨﻤﯿﻦ واﻗﻌـﯽ ﺳـﯿﻼب در‬ ‫ﺑﺴﯿﺎري از ﺣﻮﺿﻪﻫﺎي آﺑﺮﯾﺰ ﮐﺸﻮر و ﺧﺼﻮﺻﺎ در ﺟﻬﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي رﯾﺴـﮏ ﺳـﯿﻼب ﺷـﻬﺮي ﺑﻬـﺮه ﺑـﺮد‪ .‬ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ‬ ‫ﭼﯿﻨﻪﺷﻨﺎﺳﯽ رﺳﻮﺑﺎت آب راﮐﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﻮاﻫﺪي ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺷﺮاﯾﻂ اﻗﻠﯿﻤﯽ و ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﮔﺬﺷﺘﻪﻫـﺎي دور‬ ‫ﺗﺎ ﻧﺰدﯾﮏ ﺣﻮﺿﻪﻫﺎي آﺑﺮﯾﺰ ﺧﺼﻮﺻﺎ ﺣﻮﺿﻪﻫﺎي آﺑﺮﯾﺰ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺧﺸﮏ و ﺑﯿﺎﺑﺎﻧﯽ را ﺑﺨـﻮﺑﯽ روﺷـﻦ ﻧﻤـﻮده و ﻟـﺬا در‬ ‫ﺗﺮﺳﯿﻢ ﭼﺸﻢاﻧﺪاز آﯾﻨﺪه ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ را اﯾﻔﺎ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺳﻦ ﻣﻄﻠﻖ رﺳﻮﺑﺎت ﮐﻪ در واﻗﻊ ﯾﮑﯽ از ﺿﺮورتﻫﺎي‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﭘﺎﻟﺌﻮﺳﯿﻼب ﺑﻪﺣﺴﺎب ﻣﯽآﯾﺪ در ﮐﺸﻮر ﻣﺎ ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻞ روﺑﺮوﺳﺖ و ﻻزم اﺳﺖ ﮔﺮوهﻫـﺎي ﺟﻐﺮاﻓﯿـﺎ راهاﻧـﺪازي‬ ‫آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎهﻫﺎي ﺳﻦﺳﻨﺠﯽ را ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﻤﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﮔﺮﭼـﻪ ﺑـﻪ روﺷـﻦ ﺳـﺎﺧﺘﻦ‬ ‫روﻧﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﮐﻠﯽ در ﻓﺮاواﻧﯽ و ﺷﺪت و ﻣﺪت ﺳﯿﻼبﻫﺎ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ رﺳﻮﺑﺎت ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪ اﻣـﺎ‬ ‫ﺟﻬﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ دوره ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺳﯿﻼبﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس دادهﻫﺎي ﭘﺎﻟﺌﻮﺳﯿﻼب‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺳﻦ دﻗﯿـﻖ ﭼﯿﻨـﻪ ﻫﺎﺳـﺖ‬ ‫ﮐﻪ در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت آﯾﻨﺪه ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺧﺸﮏ‪ ،‬ﺳﺎل ﭘﻨﺠﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﻫﻔﺪﻫﻢ‪ ،‬ﭘﺎﯾﯿﺰ ‪1393‬‬ ‫‪15‬‬ ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬ ‫‪ .1‬اﺳﻤﺎﻋﯿﻠﯽ‪ ،‬رﺿﺎ‪ .‬ﺣﺴﯿﻦ زاده‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪﻣﻬﺪي‪ .‬ﻣﺘﻮﻟﯽ‪ ،‬ﺻـﺪراﻟﺪﯾﻦ‪ .(1390) .‬ﺗﮑﻨﯿﮏﻫﺎي ﻣﯿﺪاﻧﯽ در ژﺋﻮﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژي‬ ‫رودﺧﺎﻧﻪاي‪ .‬ﭼﺎپ اول‪ .‬ﺗﻬﺮان‪ .‬اﻧﺘﺸﺎرات ﻻﻫﻮﺗﯽ‪.‬‬ ‫‪ .2‬ﺗﺼﺎوﯾﺮ ﻣﺎﻫﻮارهاي ﻣﺎﻫﻮاره ﻟﻨﺪﺳﺖ ‪ .8‬ﺳﺎلﻫﺎي ‪ 2010‬و ‪ 2012‬و ‪.2013‬‬ ‫‪ .3‬ﺟﻬﺎديﻃﺮﻗﯽ‪ ،‬ﻣﻬﻨﺎز‪ .‬ﺣﺴﯿﻦزاده‪ ،‬ﺳﯿﺪرﺿﺎ‪ .(1392) .‬ﻫﯿﺪروﻟﻮژي ﭘﺎﻟﺌﻮﺳﯿﻼب‪ ،‬روﯾﮑـﺮدي ﻣـﺪرن در ارزﯾـﺎﺑﯽ‬ ‫ﻣﺨﺎﻃﺮه ﺳﯿﻼب‪ .‬ﻣﺠﻠﻪ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎ و ﻣﺨﺎﻃﺮات ﻣﺤﯿﻄﯽ‪ .‬ﺷﻤﺎرهي ‪ .8‬ﺻﺺ ‪.133-162‬‬ ‫‪ .4‬ﺣﺴﯿﻦزاده‪ ،‬ﺳﯿﺪرﺿـﺎ‪ .‬ﺟﻬـﺎدي ﻃﺮﻗـﯽ‪ ،‬ﻣﻬﻨـﺎز‪ ،(1385) .‬ﺗﺠﺰﯾـﻪ و ﺗﺤﻠﯿـﻞ ژﺋﻮﻣﻮرﻓﻮﻟـﻮژﯾﮑﯽ ﺳـﯿﻼبﻫـﺎي‬ ‫ﮐﺎﺗﺎﺳﺘﺮوﻓﯿﮏ رودﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎدرﺳﻮ‪ .‬ﻣﺠﻠﻪ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﺎﺣﯿﻪاي‪ .‬ﺷﻤﺎره ‪ .7‬ﺻﺺ ‪.89-115‬‬ ‫‪ .5‬ﺣﺴﯿﻦزاده‪ ،‬ﺳﯿﺪرﺿﺎ‪ .‬ﺟﻬﺎدي ﻃﺮﻗﯽ‪ ،‬ﻣﻬﻨﺎز‪ .(1391) .‬ﺑﺎزﺳﺎزي ﺳﯿﻼبﻫـﺎي ﻗـﺪﯾﻤﯽ رودﺧﺎﻧـﻪ ﺳـﻪﻫـﺰار ﺑـﺎ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از دﻧﺪروژﺋﻮﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژي‪ .‬ﻣﺠﻠﻪ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎ و ﻣﺨﺎﻃﺮات ﻣﺤﯿﻄﯽ‪ .‬ﺷﻤﺎرهي ‪ .2‬ﺻﺺ ‪.29-53‬‬ ‫‪ .6‬ﺣﺴﯿﻦزاده‪ ،‬ﺳﯿﺪرﺿﺎ‪ .‬ﺟﻬﺎدي ﻃﺮﻗﯽ‪ ،‬ﻣﻬﻨﺎز‪ .(1391) .‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪي ﺳﯿﻼبﻫﺎي ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رﺳـﻮﺑﺎت آب‬ ‫راﮐﺪ )ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ي ﻣﻮردي‪ :‬رودﺧﺎﻧﻪي دروﻧﮕﺮ ﺧﺮاﺳﺎن(‪ .‬ﻣﺠﻠﻪ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ژﺋﻮﻣﺮﻓﻮﻟﻮژي ﮐﻤﯽ‪ .‬ﺷﻤﺎرهي ‪ .1‬ﺻﺺ‬ ‫‪.87-108‬‬ ‫‪ .7‬ﺣﺴﯿﻦزاده‪ ،‬ﺳﯿﺪرﺿﺎ‪ ،.‬ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎد‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ‪ .‬و ﺑﺮوﻣﻨﺪداﻧﺶ‪ ،‬ﺑﻬـﺎره‪ .(1392) .‬ﺑـﺮآورد ﺣـﺪاﮐﺜﺮ ﺳـﻄﺢ ﺳـﯿﻼب در‬ ‫رودﺧﺎﻧﻪ دروﻧﮕﺮ ﺧﺮاﺳﺎن‪ ،‬دوﻣﯿﻦ ﻫﻤﺎﯾﺶ ﻣﻠـﯽ اﻧﺠﻤـﻦ اﯾﺮاﻧـﯽ ژﺋﻮﻣﻮرﻓﻮﻟـﻮژي‪ ،‬اﺳـﻔﻨﺪ‪ ،1392‬اﻧﺠﻤـﻦ اﯾﺮاﻧـﯽ‬ ‫ژﺋﻮﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژي‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﺻﺺ ‪.104-106‬‬ ‫‪ .8‬ﺣﺴﯿﻦزاده‪ ،‬ﺳﯿﺪرﺿﺎ‪ .‬ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎد‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ‪ .‬ﺧﺴﺮوي‪ ،‬ﻋـﺬرا‪ .‬رواﻧـﺒﺨﺶ‪ ،‬ﻣﺠﯿـﺪ‪ .(1392) .‬ﺑـﺮآورد ﺣـﺪاﮐﺜﺮ ﺳـﻄﺢ‬ ‫ﺳﯿﻼب در رودﺧﺎﻧﻪ ﮐﻼت ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﺷﻮاﻫﺪ ﭘﺎﻟﺌﻮاﺳﺘﯿﺞ‪ .‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻘﺎﻻت اوﻟﯿﻦ ﻫﻤﺎﯾﺶ ﮐﻮاﺗﺮﻧﺮي اﯾﺮان‪.‬‬ ‫‪ .9‬ﺣﺴﯿﻦزاده‪ ،‬ﺳﯿﺪرﺿﺎ‪ :.‬ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎد‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ‪ .‬رواﻧﺒﺨﺶ‪ ،‬ﻣﺠﯿﺪ‪ .(1392) .‬ﺑﺮآورد ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺳﻄﺢ ﺳﯿﻼب در رودﺧﺎﻧـﻪ‬ ‫ﻗﺮه آﻏﺎج ﺑﺮﻣﺒﻨﺎي روشﻫﺎي ﭘﺎﻟﺌﻮﺳﯿﻼب‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻘﺎﻻت ﻫﻤﺎﯾﺶ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺟﻐﺮاﻓﯿـﺎ و ﻣﺨـﺎﻃﺮات ﻣﺤﯿﻄـﯽ‪،‬‬ ‫ﺷﻬﺮﯾﻮر‪ ،1392‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬ص‪.1-10‬‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ ﮐﺸـﻮر‪ .‬ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﺗﻮﭘﻮﮔﺮاﻓﯽ ﻣﻘﯿـﺎس ‪ 1:50000‬ﮐـﻼت‪ .‬ﺑـﺮگﻫـﺎي‬ ‫‪.10‬‬ ‫ﮐﻼت و ﻗﻠﻪزو‪.‬‬ ‫ﺷﺮﮐﺖ آب ﻣﻨﻄﻘﻪاي ﺧﺮاﺳﺎن رﺿﻮي )‪ .(1389‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﻬـﻢ ﭘﯿﻮﺳـﺘﻪ ﻣﻨـﺎﺑﻊ آب ﻣﻨﻄﻘـﻪ‬ ‫‪.11‬‬ ‫ﮐﻼت‪ ،‬ﺟﻠﺪ ﺳﻮم‪ ،‬ﮔﺰارش ﺳﯿﻞﺧﯿﺰي‪.‬‬ ‫‪12. Baker, V.R., 1983. Large-scale fluvial palaeohydrology. In: Gregory, K.J. (Ed.),‬‬ ‫‪Background to Palaeohydrology: A Perspective. Wiley, Chichester, pp. 453–478.‬‬ ‫‪13. Baker, V.R., 1987. Paleoflood hydrology and extreme flood events. Journal of‬‬ ‫‪Hydrology 96, 79–99.‬‬ ‫‪14. Baker, V.R., Pickup, G., 1987. Flood geomorphology of the Katherine Gorge, Northern‬‬ ‫‪Territory, Australia. Geological Society of America Bulletin 98, 635–646.‬‬ ‫‪15. Baker, V. R. , 2008. Paleoflood hydrology: origin, Progress, prospects.‬‬ ‫‪Geomorphology 101, 1-13.‬‬ ‫‪16. Baker V.R. 2013. Global Late Quaternary Fluvial Paleohydrology: With Special‬‬ ‫‪Emphasis on Paleoflood and Megafloods. In: John F. Shroder (ed.) Treatise on‬‬ ‫‪Geomorphology. Volume 9, pp. 511–527.‬‬ ‫‪17. Benito, G., Sanchez-Moya, Y., Soena, A., 2003a. Sedimentology of high-stage flood‬‬ ‫‪deposits of the Tagus River, central Spain. Sedimentology 157, 107–132.‬‬ 16 . . . ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺳﯿﻼبﻫﺎي ﺑﺰرگ رودﺧﺎﻧﻪ ﮐﻼت ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬ 18. Benito, G., Thorndycraft, V.R., 2005. Palaeoflood hydrology and its role in applied hydrological sciences. Journal of Hydrology 313, 3–15. 19. Ely, L.L., Baker, V.R., 1985. Reconstructing paleoflood hydrology with slackwater deposits: Verde River, Arizona. Physical Geography 6, 103–126. 20. Enzel, Y., Ely, L.L., Martinez-Goytre, J., Vivian, R.G., 1994. Paleofloods and a damfailure flood on the Virgin River, Utah and Arizona. Journal of Hydrology 153, 291– 315. 21. Folk, E., 1980. Petrography of Sedimentary Rocks.Hemphill Publishing Company. pp. 182. 22. Jarrett, R.D., Tomlinson, E.M., 2000. Regional interdisciplinary paleoflood approach to assess extreme flood potential. Water Resources Research 36, 2957–2984. 23. Kale, V.S., Mishra, S., Baker, V.R., 1997. A 200-year palaeoflood record from Sakarghat, on Narmada, central India. Geological Society of India 50, 285–288. 24. Kale, V.S., 2008. Palaeoflood hydrology in the Indian context. Journal of the Geological Society of India 71, 55–66. 25. Levish, D.R., 2002. Paleohydrologic bounds: non-exceedance information for flood hazard assessment. In: House, P.K., Webb, R.H., Baker, V.R., Levish, D.R. (Eds.), Ancient Floods, Modern Hazards: Principles and Applications of Paleoflood Hydrology. American Geophysical Union Water Science and Application, Washington, DC, vol. 5, pp. 175–190. 26. -McQueen, K.C., Vitek, J.D., Carter, B.J., 1993. Paleoflood analysis of an alluvial channel in the south-central Great Plains: Black Bear Creek, Oklahoma. Geomorphology 8, 131–146. 27. Thorndycraft, V.R., Benito, G., Rico, M., Sa´nchez-Moya, Y., Sopen˜a, A., Casas, A., 2005. A long-term flood discharge record derived from slackwater flood deposits of the Llobregat River, NE Spain. Journal of Hydrology 313, 16–31. 28. Webb, R.H., Blainey, J.B., Hyndman, D.W., 2002. Paleoflood hydrology of the Paria River, southern Utah and northern Arizona, USA. In: House, P.K., Webb, R.H., Baker, V.R., Levish, D.R. (Eds.), Ancient Floods, Modern Hazards: Principles and Applications of Paleoflood Hydrology. American Geophysical Union Water Science and Application, Washington, DC, vol. 5, pp. 295–310.