Ανώτατη Εκπαίδευση

Abtsracts book for the poster announcement of Konstantinos Stoupathis. The conference Authenticity in transition:  changing practices in contemporary art making and conservation took place on 1-2 December 2014 and was co-organised by Erma Hermens (Technical Art History Curator, Rijksmuseum Amsterdam) and Frances Robertson (The Glasgow School of Art). It represented the final stage of a three-part series of conferences supported by the Network for Conservation of Contemporary Art Research (NECCAR) and funded by Netherlands Organisation for Fundamental Research (NWO).

Η πολιτική οικονομία των νεοσυντηρητικών αναδιαρθρώσεων στην ανώτατη εκπαίδευση γράφει ο ΣταύροΣ ΜαύρούδέαΣ* Το πανεπιστήμιο είναι ένας ειδικός θεσμός του καπιταλιστικού συστήματος. Έχει δυναμικό χαρακτήρα, δηλαδή μεταλλάσσεται. Οι μεταλλάξεις του συνδέονται με τα στάδια εξέλιξης του καπιταλιστικού συστήματος. Διακρίνονται τρεις «εποχές» του πανεπιστημίου (ερασμιακό, δημόσιο-κρατικό, επιχειρηματικό) που αντιστοιχούν σε τρία διαδοχικά στάδια του καπιταλιστικού συστήματος (ελεύθερος ανταγωνισμός, μονοπωλιακό στάδιο, νέο στάδιο μετά το 1973). Οι τρεις αυτές «εποχές» του πανεπιστημίου διαφέρουν όσον αφορά τη σύνδεση μεταξύ της ιδεολογικής, της κατανεμητικής και της παραγωγικής λειτουργίας του. Το επιχειρηματικό πανεπιστήμιο χαρακτηρίζεται από την άμεση υπαγωγή της επιστήμης στο κεφάλαιο και τη μαζική εμφάνιση μισθωτής εργασίας στο εσωτερικό του (που αποτελεί αντικείμενο εξαγωγής υπεραξίας). Έχει μία πυραμιδοειδή διάρθρωση απαρτιζόμενο από τρεις βασικές κατηγορίες ιδρυμάτων με διαφοροποιημένες λειτουργίες. Η Αριστερά πρέπει να αντιπαρατεθεί στο επιχειρηματικό πανεπιστήμιο στη βάση ενός προγράμματος σύνδεσης διεκδικήσεων με τον κόσμο της εργασίας.

Στόχος του άρθρου είναι να αναδείξει τις νέες μορφές ανισότητας που παρατηρούνται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, πέραν των ανισοτήτων πρόσβασης σε αυτήν  η οποία δεν είναι πλέον αρκετή για να εξηγήσει τις άνισες δυνατότητες και προοπτικές των νέων για εκπαιδευτική και επαγγελματική εξέλιξη. Η θέση η οποία εδώ υποστηρίζεται είναι ότι όσο η τριτοβάθμια εκπαίδευση μαζικοποιείται, τόσο οι γόνοι των πλέον προνομιούχων κοινωνικών στρωμάτων επιτυγχάνουν να διαφοροποιηθούν αναπτύσσοντας νέες μορφές εκπαιδευτικών στρατηγικών καταλαμβάνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο στο εσωτερικό της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης τις πλέον περιζήτητες θέσεις στις σχολές υψηλού κύρους. Αποτέλεσμα αυτού, στις γνωστές εκπαιδευτικές ανισότητες έρχονται να προστεθούν νέες οι οποίες και εντοπίζονται αυτή τη φορά στο εσωτερικό των θεσμών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Οι διακρίσεις αυτές παρατηρούνται τόσο στο εσωτερικό του ίδιου επιπέδου σπουδών (στο προπτυχιακό επίπεδο μεταξύ Πανεπιστημίων, κατευθύνσεων σπουδών και πανεπιστημιακών τμημάτων), όσο και μεταξύ διαφορετικών επιπέδων σπουδών δηλαδή μεταξύ πτυχίου και μεταπτυχιακών σπουδών. Σε αυτό το τελευταίο δίνει έμφαση η παρούσα μελέτη σε μια πρώτη προσπάθεια διερεύνησης των ανισοτήτων που παρουσιάζονται μεταξύ των διαφορετικών επιπέδων σπουδών δηλαδή μεταξύ προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών, δείχνοντας ότι υπάρχει σαφής σχέση μεταξύ κοινωνικής προέλευσης των φοιτητών και συνέχισης των σπουδών τους σε μεταπτυχιακό επίπεδο, και λαμβάνοντας υπόψη τόσο το αντικείμενο των σπουδών, όσο και το πανεπιστήμιο στο οποίο φοιτούν.