Dirham Hoards

The Hoard of Medieval Coins from the Village Stizhok. In the spring of 2011, a clay pot was found in a field nearby the village Stizhok (Shumsk district, Ternopil’ region,Ukraine). The pot contained about 2500 silver coins struck in the Golden Horde, Crimean Khanate, Caffa, Principalities of Wallachia and Moldavia, and Lithuania. The significant part of oriental coins bears the Tartar, Moldavian and Lithuanian countermarks. Most likely, the treasure was hidden during the Tartar military expansion atthe end of 15th and beginning of 16th centuries.

Keywords. Numismatics, medieval numismatics, coin hoard, Genoese colonies in Crimea,  Genoese history, Poland, Ukraine, Golden Horde, Grand Duchy of Lithuania, Moldova, Romania, Wallachia, Asprokastron, 15th century, Svidrigailo, Vladislav II. Нумизматика, средневековая нумизматика, клады монет, генуэзские колонии в Крыму, Аспрокастрон, надчеканы на монетах Золотой Орды и Крымского Ханства, денежное обращение 15-го века, каталог монет с надчеканами, Каффа, Молдавия, Мунтения, Владислав II, Свидригайла."

In (south-)eastern part of the Baltic region a few ancient Roman coins have been recorded (for sure, or possibly) within hoards of silver dated to 10th and 11th centuries: from Nāvessala (Latvia), Eversmuiža (Latvia), Shpan’kovo (Leningrad Oblast, Russia), Kurkijoki (Republic of Karelia, Russia) and vicinity of Tallinn (Estonia). These hoards contained mostly early medieval coins (mainly Islamic and western European) and silver ornaments, both complete and in fragments. The problem should be considered within a phenomenon of the presence of ancient coins in early medieval hoards of the 9th-12th century found in the whole Baltic region, especially in its (south-)western part. Taking into account only reliable finds, we have 16 hoards like this from Scandinavia and 31 from present-day Poland and eastern Germany. These tend to be hacksilver hoards, typical for the region during that age. Ancient coins found in these hoards total about 150 specimens, an overwhelming majority of which are Roman Imperial denarii. Most possibly ancient silver coins had a similar function as other coins and silver objects; all of them served mainly as bullion, usually accepted by weight.
Probably ancient coins discovered in early medieval hoards from the Baltic region came from more than one source. E.g., some may have been found locally in the Middle Ages (like Roman antoniniani from the Nāvessala hoard) , others could be medieval imports from other areas (like a Roman quinarius from Eversmuiža). Unfortunately we are still unable to answer this crucial question: why do we find ancient coins almost exclusively in hoards dated to the narrow time-period of 9th - early 12th century and restricted in their distribution to a relatively small area of the Baltic region? This disproportion becomes particularly obvious when we consider the huge number of deposits of early medieval silver that have been recorded in Eastern, Central and Northern Europe.

ZAPROSZENIE

Wśród zachowań praktykowanych przez społeczności pradziejowe i wczesnohistoryczne, które poznajemy dzięki źródłom archeologicznym, masowe deponowanie dóbr jest jednym z najbardziej enigmatycznych. Spektakularne skarby przedmiotów metalowych są najłatwiejszą do zidentyfikowania, a w związku z tym najczęściej opisywaną i analizowaną emanacją tego zjawiska. Współcześnie w archeologii europejskiej możemy zaobserwować szereg interesujących propozycji badań różnych aspektów tego typu praktyk. Opierają się one zarówno na nowych propozycjach teoretycznych, jak również na coraz szerszym zakresie danych, tak opisujących kontekst aktu depozycji, jak również pojedyncze zabytki, często obserwowane nawet na poziomie pojedynczych atomów. Równocześnie jesteśmy świadomi znaczącego wzrostu liczby nowoodkrywanych przedmiotów metalowych, w tym również ich zwartych zespołów. Tak więc jest to wyjątkowy moment w historii badań nad skarbami.
Znaczący wzrost liczby odkrywanych współcześnie zabytków metalowych jest nierozerwalnie związany z amatorskimi poszukiwaniami z użyciem detektorów metali. Zagadnienie to dyskutowane jest w polskiej archeologii od co najmniej dwóch dekad. Nie chcemy animować tej debaty, choć zdajemy sobie sprawę z jej znaczenia. Nasza propozycja ma być raczej odpowiedzią na pytanie „Co po odkryciu?”. Celem, który sobie stawiamy, jest stworzenie platformy umożliwiającej spotykanie się i dyskusję między przedstawicielami różnych części środowiska związanego z archeologią: z jednej strony muzealnikami i służbami konserwatorskimi, które zazwyczaj decydują o zakresie badań prowadzonych w przypadku nowoodkrywanych skarbów, z drugiej współpracującymi z archeologami przedstawicielami nauk ścisłych, wreszcie akademikami koncentrującymi się w swojej pracy na epoce brązu i wczesnej epoce żelaza, okresie z którego pochodzi najwięcej ze skarbów, jak również zajmującymi się samym zjawiskiem masowego składania dóbr. Chcielibyśmy, aby wynikiem tych spotkań była dyskusja, która będzie podstawą do maksymalnego wykorzystania potencjału naukowego, który mają różnego typu depozyty dóbr. Umożliwić miałby to cykliczne spotkania organizowane w różnych częściach kraju, które składałyby się z części teoretycznej mającej formę wykładu oraz części warsztatowej, poświęconej konkretnym znaleziskom.
Chcielibyśmy zaprosić Państwa na pierwsze spotkanie naukowe ZESPOŁU BADAŃ NAD ZJAWISKIEM MASOWEGO DEPONOWANIA DÓBR.