Saldırganlık, canlıların tümünde ortak bir şekilde var olan dürtüdür. Freedman, Sears, Carlsmith (1993) saldırganlığın en saf tanımıyla ‘başkalarını inciten ya da incitebilecek olan tüm eylemler’ olduğunu, fakat bu davranışı...
moreSaldırganlık, canlıların tümünde ortak bir şekilde var olan dürtüdür. Freedman, Sears, Carlsmith (1993) saldırganlığın en saf tanımıyla ‘başkalarını inciten ya da incitebilecek olan tüm eylemler’ olduğunu, fakat bu davranışı sergileyen kişinin niyeti de düşünüldüğünde bu kavramın ‘başkalarını incitmeyi isteyen tüm eylemler’ olarak adlandırılabileceğini söylemişlerdir. Buss (1961) saldırganlığı ‘fiziksel ya da sözel saldırganlık’, ‘aktif ya da pasif saldırganlık’ ile ‘doğrudan ya da dolaylı saldırganlık’ şeklinde üç boyutta ele alarak değerlendirmiştir. Saldırganlığı etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Pitsburgh Üniversitesinde yapılmış bir araştırma sonucunda çevresel değişkenler, anksiyete, çevredeki davranış stilleri, kültürel ve biyolojik faktörler ile aile tutum ve uyumunun ortak olarak saldırganlık düzeyini etkilediği ortaya çıkmıştır. Ergenlikle birlikte ortaya çıkan problemlerin çeşitliliği oldukça fazla ve düzeyleri de değişebildiği gibi bu problemlerin yaygınlığı cinsiyet olarak, aynı zamanda değişen sosyoekonomik gruplar içinde de değişiklik göstermektedir; bazıları kısa süreliyken diğerleri uzun zaman alabilir. Bazen de ergen, onu en iyi anladığını düşündüğü arkadaş çevresinin kabul ve desteğini devam ettirmek için saldırganlık da dâhil olumsuz birçok davranış sergileyebilmektedir. Ergenlik dönemi çocuğun daha içine kapanık ve iletişime kapalı olduğu bir dönemdir. Bu dönemde genellikle ergen kimse tarafından anlaşılmadığını, kendi düşüncelerinin değersiz olduğunun düşünüldüğüne inanır. Bu dönem ebeveynlerin çocuklarına olan empati kurma ve anlayış becerilerini daha fazla kullanmaları gereken bir dönem olabilmekle birlikte; bu sayede de empati yoluyla, olumlu iletişim kurabilme yollarını daha kolay bulabilecekleri bir yöntem olabilir. Yapılan çalışmalar olumlu iletişim becerilerinin sorunları engelleyerek, daha olumlu ilişkilerin kurulmasını sağladığını, ailedeki olumlu tutum ve davranışla birlikte uyumun; duyarlılık, sosyalleşme davranışlarını artırarak, saldırganlık gibi olumsuz davranışları azaltıp okul başarılarında da olumlu etkiler gösterdiğini saptamıştır. Literatür incelendiğinde anne baba tutumlarının çocuğa olan etkisi ile ilgili birçok çalışma bulunmaktadır. Fakat anne baba tutumunun ergenlik dönemindeki çocuğun gelişimine nasıl etki ettiği yönündeki çalışmalara bakıldığında en çok göze çarpan konular, ebeveyn tutumlarının sosyal benlik veya özsaygı gibi daha çok bireyin olumlu ve olumsuz kimlik kazanımını nasıl etkilediğine yönelik olan ve de genellikle ergenlerdeki sınav kaygısı gibi sıkça merak edilen ve yardım alınan konulara yönelik olan araştırmalar olduğu görülmektedir. Özellikle ergenlik döneminde saldırganlık içeren davranışlar üzerinde ise, anne baba tutumlarıyla birlikte diğer çevresel faktörlerin etkisine yönelik bilgi verebilecek çalışmalara ihtiyaç duyulduğu göze çarpmaktadır. Amaç: Bu çalışmanın amacı, 9. ve 12. sınıf lise öğrencilerinin saldırganlık düzeyleri ile anne ve baba tutumlarının arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Ayrıca saldırganlık düzeyleri üzerinde anne babalarının tutumlarıyla birlikte ergenlerin cinsiyet, yaş, sosyoekonomik düzey vb. diğer bazı çevresel değişkenlerin de etkisinin olup olmadığını araştırmaktır. Yöntem: Araştırma Malatya ili Battalgazi ve Yeşilyurt ilçelerindeki liseler arasından tesadüfî örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenen okullardaki öğrencilere, çalışmanın amacı anlatılarak gönüllü 328 ergen üzerinde yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak ebeveynler ile ilgili soruların yer aldığı Kişisel Bilgi Formu ve ergenlerin saldırganlık düzeyini belirlemek için Buss-Perry Saldırganlık Ölçeği kullanılmıştır. Ergenlerin ebeveynlerinin tutumlarını nasıl algıladıklarını değerlendirmeye yönelik olarak Anne Baba Tutum Ölçeği uygulanmıştır. Bulgular: Öğrencilere ölçekler uygulandıktan sonra elde edilen sonuçlar değerlendirilmiştir. Veriler SPSS 23 Windows paket programı kullanılarak uygun istatistiksel tekniklerle analiz edilmiş ve tablolar yardımıyla yorumlanmıştır. Sonuç: Analiz sonuçlarından ergenlerin saldırganlık düzeyi ve yaş, cinsiyet, sosyoekonomik düzey gibi çevresel değişkenler ile algılanan anne baba tutumları arasındaki istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler olduğu belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Saldırganlık, anne baba tutumu, ergenlik dönemi, anne baba stilleri
ABSTRACT
Agression is all over the beasts common urge. Freedman, Sears, Carlsmith (1993) said ‘others hurting or be may hurting of all actions’ but they call for person who does the behavior intention when you think the notion ‘others wanting to hurt of all actions’. Buss is evaluated to handle three extent ‘physical or verbal agression’, ‘action or passive agression’ and ‘direct or indirect agression’. Like adolescent stage, it is known that the parent have played important roles during the child developmental stages. Agression have been affecting on many factors. One research of result be made in Pitsburgh Üniversity emerged be affecting commen agression level and environmental variables, anxiety, behavioral styles in the environment, cultural and biological factors. The diversity of problems that occur with adolescence is quite high and the prevalence of these problems varies by gender as well as within changing socioeconomic groups; others may take a long time while others are short term. Sometimes the adolescent is able to exhibit many negative behaviors including aggression to maintain the acceptance and support of the friend environment he thinks he best understands. Adolescence is a time when the child is more introverted and closed to communication. In this period, he usually believes that the adolescent is not understood by anyone, and that his own thoughts are thought to be worthless. This is a period in which parents need to empathize with their children and use more of their understanding skills; in this way can be a way to find ways to communicate positively through empathy. Researchs have shown that positive communication skills prevent problems and establish more positive relationships, harmonize with positive attitude and behavior in family; found a sensitivity, socialization behaviors, reducing negative behaviors such as aggression and showing positive effects on school achievement. When the literature is examined, there are many studies about the effect of parent attitudes on the child. But when we look at the work of how the parental attitude influenced the development of the adolescent child the most multiplier topics, parental attitudes how affect the acquisition social self or self-esteem like of more positive and negative identities and it is often seen that research is often directed at topics that are often curious and helped, such as the anxiety of adolescents. Especially in the adolescent period, on behalf of aggressive behaviors, there is a need for studies that can give information about the effects of parents' attitudes and other environmental factors. Purpose: The objective of this study is to examine the relationship between parental styles and aggression levels on 9th and 12th grade high school students. In addition, it analyzes the effects of other variables such as gender, age, socio-economic level etc., on the parental styles and aggression levels of adolescents. Method: The study have done on voluntary base to the 328 adolescents by explaining them the purpose of the study. They were chosen with random sample among the high schools students at Malatya Battalgazi and Yeşilyurt townships. For the data collection, the Personal Information Form was used to collect data about adolescents and the Buss-Perry Aggression Questionnnaire in order to measure the adolescents’ aggression levels. The parental style scale were implemented to evaluate the adolescents’ perceived parental attitudes. Findings: After the filling out the questionnaire forms, the data were evaluated. The data were analyzed by using the SPSS 23 Windows programme with appropriate statistical technique and interpreted by the tables. Results: The results indicated that there were statistically significant relationships between the adolescents’ aggression levels and some variables such as their age, gender, socio-economic levels, etc. as well as their perceived parental styles.
Keywords: Aggression, Parental attitudes, Adolescent, Parental styles
