Geleneksel Türk Çalgıları Eğitimi

Academic studies that will be conducted musical instruments as cultural
and historical heritage are of great importance. Although human voice is
usually considered to be the first instrument in surveys on historical/organologic instruments, there are also approaches that regard percussion instruments made of wood and bone among the first instruments. Both the physical similarities in the formation of human voice and natural phenomena like the wind bring to mind the idea that wind instruments must have been used earlier than at least the string instruments in t he historical process. On t he other hand, among the wind instruments, t he pipe and its derivatives have a long-standing past. When the matter is viewed from t he perspective of our country, it is known that studies on folk music and schooling do not have a long history, and therefore researches on instruments have been delayed and academic, methodological, organologic, technical and pedagogical investigations on instruments of folk music have been limited. Although they are estimated to be limited in number, we acted on the assumption that identification and classification of studies on the pipe and converting them into a bibliographic study may serve as a guide for researchers who will work in this field in the future. Moreover, it is believed that the overall picture that will arise asa result of the study will
draw the attention of researchers, artists and academics that have done
and will do research on the pipe and thus cont ribute to a qualitative and
quantitative increase in the studies to be conducted in this fie ld. it is possible to classify the written/printed studies on the pipe as books and chapters of books, methods, articles and papers. Moreover, the pages on the İnternet, which is an indispensable part of communication and information sharing today, devoted to specifically to the pipe in this scope must also be considered in this regard. ın addition, solo albums exclusive to the pipe have also been regarded within this scope in terms of the improvement of virtuosity by virtue of their aesthetic and technical properties as well as their effects on the use and spread of the instrument.

Türk müziği sözlü ve sözsüz türler olarak iki ana başlık altında toplanmıştır. Sözsüz türler içerisinde yer alan çalgı müziği, Türk müziğinin temel yapı taşlarından biridir. Türk müziği çalgı müziğinin gelecek nesillere aktarımı meşk yoluyla öğretim ile süregelmiştir. Türk müziği çalgı öğretiminde geçmişten beri kullanılan meşk (usta-çırak) yoluyla öğretim, özellikle teknolojik gelişmelerle değişim ve dönüşüm geçirmiştir. Günümüzde Türk müziği çalgı öğretimi eski öğretim yöntemlerini de kullanarak çağın gerektirdiği özellikler doğrultusunda gelişim göstermektedir.
Araştırmada, Türkiye’deki mesleki müzik eğitimi veren yükseköğretim kurumlarında görev yapan öğretim elemanları görüşleri doğrultusunda Türk müziği çalgı öğretiminde kullanılan çalgı öğretim yöntemlerini belirlemek ve Türk müziğinde kullanılan çalgı öğretim metotlarındaki mevcut durumu içerik ve düzey bakımından ortaya koymak amaçlanmıştır.

ÖZET
Bu makalede, “Bağlama” adının nereden geldiğine dair, yeni bilgiler ve bulgular ışığında bir değerlendirme yapılmıştır. Öncelikle Orta Asya, Anadolu ve yakın coğrafyalarda telli sazların tarihçesi incelenmiş. İkinci aşama halk müziği geleneğinin oldukça canlı olduğu Alevi-Bektaşi edebiyatı ve müziğinin oluşumu üzerine bilgiler verilmiş. Üçüncü aşamada “Deste Bağlama” geleneğinin oluşumu ve kopuzdan bağlamaya geçiş değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, Alevi-Bektaşi edebiyatı ve müziğiyle, ayin-i cemlerde en önemli unsurlardan biri olan “Deste Bağlama” hem sazın kendisine, hem de sazın çalındığı düzene (Akort) adını vermiştir. Çalınan düzene zaman içerisinde her kesimden kabul gören “Bağlama Düzeni” sazın adına da “Bağlama” denilmiştir.
Anahtar Sözcükler: Alevi-Bektaşi, Ayin-i Cem, Kopuz, Bağlama, Deste Bağlama.

“DESTE BAĞLAMA” TRADITION AND THE ORIGIN OF THE NAME OF “BAĞLAMA” IN ALEVI-BEKTASHI CEM RITUELS
ABSTRACT
This article aims to make an assessment about where the name of “Bağlama” comes from in the light of newly emerging findings and information. First of all, history of string musical instruments was examined in the central Asia, Anatolia and nearby geography. Secondly, the information is given about the composition of Alevi-Bektashy literature and music, in which folk music tradition is highly living. Thirdly, the formation “Deste Bağlama” tradition and the process of transtion from lute-kopuz to “Bağlama” have been evaluated. As a result, “Deste Bağlama” which gives its name to the both musical instrument and the accord(Akort), is the most important part of Alevi-Bektashy’s “ayin-i cems”, literature and music. In the course of time, the order has been started to be called as “Bağlama Düzeni” and the name of the musical instrument becomes “Bağlama”.
Key Words: Alevi-Bektashy, Ayin-i Cem, Kopuz, Baglama, Deste Bağlama.

Bu araştırma; çalgı yapımcıları tarafından kişisel çabalarla üretilen yeni/yenilikçi çalgıların tespit edilerek incelenmesini ayrıca organolojik ve icra özelliklerinin kayıt altına alınmasını konu almaktadır. Araştırmada; Kütahya/Tavşanlı yöresinde hem organolojik hem de icra özellikleri açısından mevcut Türk halk müziği (THM) çalgılarından çeşitli yönlerden farklılıklar gösteren özgün çalgıların varlığı tespit edilmiştir. Ardından alan araştırması kapsamında bu çalgıların yapımcısı ve icracılarına ulaşılarak kişisel görüşmeler gerçekleştirilmiş ve adı geçen çalgıların genel karakteristiklerinin (organolojik ve icra özellikleri) belirlenmesine yönelik çalışmalar yapılmıştır. Araştırma doğrultusunda; yörede, “Cümba” , “Yaylı Bağlama”, “Kabak Tekneli Cura” ve “Bas Kabak Kemane” adı verilen dört adet çalgının varlığı tespit edilmiş ve bu çalgıların kendilerine has karakteristikleri kayıt altına alınmıştır.

ÖZET Geleneksel halk çalgılarının müzik öğretmenliğindeki yerini ve önemini, müzik öğretmeni yetiştiren kurumlarda halk çalgılarına ayrılan payın yeterlilik düzeyini, bu kurumlardan mezun olmuş müzik öğretmenlerinin görüşlerinden faydalanarak sorgulamayı amaçlayan bu araştırmanın evrenini, Türkiye'deki Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dallarından mezun müzik öğretmenleri; örneklemini ise Malatya ilindeki 40 müzik öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada veriler, örneklem grubuna anket uygulanarak elde edilmiştir. Anket yoluyla elde edilen veriler, SPSS programı kullanılarak istatistiksel işlemlere tabii tutulup analiz edilmiş ve basit frekans dağılımları (f) ve yüzdelik (%) değerleri hesaplanmıştır. Elde edilen bulgular yorumlanarak sonuçlara ulaşılmaya çalışılmış ve bu sonuçlar doğrultusunda çözüm önerileri sunulmuştur. ABSTRACT This research aims to examine the level of proficiency and the importance of traditional folk instruments at music teacher training by taking advantage of views of music teachers who have graduated from music teacher training departments. The universe of this investigation are music teachers who have graduated from Music Teacher Training Departments in Turkey and 40 music teachers in Malatya have been investigated as an example. The data in the investigation was got by questionnaires and analysed by using SPSS programme and was calculated as frequency values and percentage values the acquired data was commented and in the light of the results there had been given some offers.

ÖZET
Bir müzik aleti çalabilme becerisi, bireyin toplum içerisinde daha sosyal olmasına ve iletişim kurabilen bir birey haline gelmesine büyük katkı sağlayabilmektedir. Bir müzik aletini profesyonel seviyede çalabilmek ise konunun bir hobi ya da kişisel zevk olmaktan öte bir meslek haline dönüşebilmesine imkân tanımaktadır. Bu sebeple, ileri seviyede icra performansı sergileyebilmek üst seviyede bilgi ve beceri gerektiren bir hal almaktadır. Böyle durumlarda, müziksel performans sergileyen birey tarafından kullanılan çalgının özellikleri ve nitelikleri de oldukça etkili ve önemli olabilmektedir. Bir müzik aletini çalmaya yeni başlamış ya da düşük seviyede olan bireylerde bu etkenler belirgin biçimde hissedilmemekle birlikte, profesyonel anlamda müzik performansı sergileyen bireylerde kullanılan çalgının nitelikleri ve kalitesi büyük önem taşıyabilmektedir. Bu araştırmada; çalgı kalitesinin müziksel performans ve başarıya etkileri, bağlama enstrümanı (çalgısı) örneği üzerinde durularak incelenmiştir. Araştırma sürecinde elde edilen bulgular dikkate alınarak, konu ile ilgili çeşitli tespitler yapılmış ve bu tespitlere dayalı olarak çeşitli görüş ve öneriler ileri sürülmüştür. Araştırma betimsel bir nitelikte olup, veriler örneklemlere uygulanan anketler yolu ile elde edilmiştir. Araştırma verileri veri analiz programları yardımı ile çeşitli frekans ve yüzdelik değerlere dönüştürülmüş ve uzman görüşleri doğrultusunda yorumlanmıştır. Yapılan araştırma doğrultusunda; kaliteli bir bağlama ile parmak baskılarının daha rahat uygulanabileceği, elde edilecek tınılardaki netlik ve gürlüğün icra performansını olumlu yönde etkileyebileceği, mızrap (tezene) vuruşlarında kolaylık ve rahatlık sağlanabileceği, sol el tekniklerinin (süsleme, tel çekme vb.) daha net duyurulabileceği ve sağ el tekniklerinin (tril, tavır vb.) daha rahat uygulanabileceği ulaşılan sonuçlardan bazılarıdır.
Anahtar Kelimeler: Çalgı Kalitesi, Müzik Aleti, Müziksel Performans, Bağlama, Müziksel Başarı.

ABSTRACT
The ability to play a musical instrument, the individual in society to be more sociable and capable of communicating can make a major contribution to become an individual. To play a musical instrument at a professional level of the subject is beyond being a hobby or personal pleasure gives the opportunity to be transformed into a profession. For this reason, advanced to exhibit execution performance requires a high level of knowledge and skills are becoming. In such cases, musical instrument used by the individual performing the characteristics and qualities can be quite effective and important. Have begun to play a musical instrument or in individuals with low levels Although these factors clearly felt, in a professional sense of musical instruments used in individuals exhibiting performance and quality attributes can be of great importance. In this study; musical instruments, performance or achievements of the quality of effects, bağlama instrument (instrument) samples were examined with an emphasis on. The findings obtained in the research process, taking into account the various determinations made on the subject and identified on the basis of these various opinions and suggestions have been proposed. Research is descriptive in nature, applied to the sample data were obtained through questionnaires. Research data, data analysis programs with the help of expert opinions and converted to various frequencies and percentages were interpreted in accordance with. In line with the research; a quality binding with the finger prints more comfortable can be applied, to be obtained timbre in the clarity and loudness of the execution performance in a positive direction may affect, plectrum (plectrum) beats the convenience and comfort can be achieved, the left hand techniques (decorations, wire drawing, etc.). clearer announced can and right hand techniques (quaver, attitudes, etc.). could be applied more comfortable are some of the results achieved.
Keywords: Instrument Quality, Musical Instrument, Musical Performance, Baglama, Musical Success

AÇIK DAVETİYE...
17. YÜZYIL
SESLERİN SEYYÂHI:
EVLİYÂ ÇELEBİ'NİN KAYIP SAZLARI
SEMİNER/SÖYLEŞİSİ

Araştırmacı Müzik Öğretmeni
Gökçe Güneygül

Acizâne bendenizin 17. yüzyıldan ve yüzyıllar arası örneklerle ,tasvirlerle görsel olarak ve sözlü anlatımımla Evliya Çelebi'nin kişiliği kadar renkli bir sunumla bugün kaybolmuş sazları anacağız.
Şereflendirirseniz, onur duyarız. Saygılarımızla..

HAMMAMİZÂDE DEDE EFENDİ'NİN EVİ
14 ARALIK CUMARTESİ SAAT 17.00
AHIRKAPI CADDESİ NO:17
SULTANAHMET / FATİH
.

Çalgı eğitimine bir şekilde yönelmiş/yönlendirilmiş çocukların çalgı eğitimiyle ilgili tercihlerinde sosyokültürel çevrenin oldukça etkili olduğu bilinmektedir. Çocukların sosyal çevreleri, iletişim ve medya araçlarının da yüksek etkisiyle çalgı eğitimine dair tercihleri şekillendirmekte ve yönlendirmektedir denilebilir. Bu şekillendirme ve yönlendirme süreci içerisinde bağlamanın yeterince ilgi görmediği/göremediği düşünülmektedir. Çünkü bağlama, her ne kadar Anadolu müzik kültürüne ait temel simge bir çalgı olsa da bağlama ile çocuk dünyasını buluşturacak yeterli çalışmanın yapılmamış olması, sosyokültürel çevrede çocukları bağlama çalmaya ve kullanmaya yönlendiren görsel ve işitsel medya araçlarının yeterince kullanılmıyor olması, okullardaki müzik eğitiminin bağlamanın kullanımına yeterince imkân sağlamıyor olması gibi sebepler çocukların bağlamaya karşı ilgisini olumsuz yönde etkilemektedir. Bütün bunların yanı sıra aile, akrabalar ve arkadaşlar olmak üzere doğrudan iletişim halinde olunan yakın çevrenin bağlama ve benzer çalgılara karşı tutumu da çocukların bağlama eğitimiyle ilgili yönelimini olumsuz etkileyebilmektedir. Bağlama eğitimi almaya başlamış bazı çocuklarda bir süre sonra çeşitli sebeplere bağlı motivasyon eksiklikleri de gözlemlenen problemler arasındadır. Çocuk öğrencilerin bağlama eğitiminde teknik başarı belirli bir düzeye ulaştırılıyor ve sonuç alınıyor olsa da kimi zaman moral ve motivasyon eksiklikleri görülebilmektedir. Bu motivasyon eksikliklerini oluşturan sebepler arasında; çocukların sosyokültürel çevresinin, başta okul arkadaşları olmak üzere görüştüğü akranlarının, özellikle çocuk kanalları başta olmak üzere televizyon, internet, radyo gibi medya araç ve yayınlarının olduğu düşünülmektedir. Bağlamaya karşı ilgisi azalan çocukların piyano, keman ve gitar gibi popüler kültür unsuru olarak daha çok karşılaşılan çalgılara yöneldikleri görülmektedir. Araştırma, 8-12 yaş arası bağlama eğitimi alan çocuklar ve aileleriyle uzman görüşleri denetiminde hazırlanmış yarı yapılandırılmış görüşme formundan elde edilen bulguların yanında TRT Çocuk kanalı ve YouTube üzerindeki popüler bazı içerikleri de bağlama özelinde inceleyen nitel bir araştırma olarak planlanmıştır. Çocukların ve ailelerinin gözünden bağlama ve eğitimine dönük bir durum tespiti yapılmaya çalışılmış, çocuklara dönük bazı medya ve internet içeriklerinin bağlamayı kullanma durumları tespit edilmiş ve elde edilen bulgular doğrultusunda çeşitli öneriler sunulmuştur.
It is known that sociocultural environment is highly effective in the instrument preferences of the children who are somehow directed/guided in instrument education. It can be said that children's social environments shapes and directs preferences about instrument education by  high impact of communication and media tools. It is considered that the bağlama has not received/could not received enough attention in this shaping and orientation process. Because the bağlama, although the basic symbol of the Anatolian music culture, not have enough work to bring bağlama and children's world together, The insufficient use of audio and visual media tools in the socio-cultural environment that direct children to play bağlama and use it and reasons such as the fact that music education in schools does not provide enough opportunities for the use of bağlama adversely affects children's interest in bağlama. Besides all of these, attitude against bağlama and some similar instruments of family, relatives and friends who directly are contacted to them , can affect children's orientation towards bağlama education negatively. After a while lack of motivation is in the problems that observed in some of children who started to take bağlama education. Even if  the technical success of the children in the bağlama education of the students is reached to a certain level and the result is obtained, sometimes the morale and motivation deficiencies can be seen. Among the reasons of the lack of motivations; it can be considered that socio cultural environment, in the first instance the school friends who peers are, especially in the first instance media tools and broadcastings as  kids channels, television, internet and radio. It is seen that children whose interest in bağlama are descended, headed to the instruments which are seen as popular culture like piano, violin and guitar. The research is planned as a qualitative research which will be conducted within the framework of semi-structured interview form which is prepared under the supervision of expert opinions with children who took bağlama education who are between 8-12 years old and their families. From the eyes of children and families by trying to make a situation determination oriented to bağlama and education  in the direction of findings various recommendations will be presented.

Bağlama; halk müziği ile ilgili temsiliyet gücü, ülkemizdeki yaygınlığı, farklı kültürel tarihsel zenginlikleri üzerinde taşıyabilme yetisi ile her ne kadar asırlarca halk ozanlarının, aşıkların, mahalli sanatçıların ellerinde hayatını sürdürmüş olsa da cumhuriyet dönemiyle birlikte özellikle radyo yayıncılığı sürecinde sistematik bir performans ve buna bağlı bir eğitim-öğretim sürecine girmiştir. Radyoda hayatına devam eden bağlama sanatçılarının, radyoda başlayıp sonra kendine farklı yollar çizen bağlama sanatçılarının ve de tüm bu etkilerden uzak çok özel mahalli sanatçıların
etkisiyle, zamanla çok boyutlu bir bağlama çalma performansı şekillenmiş ve günümüze kadar gelmiştir. Gerek dinleyicide gerekse de bağlama sanatçılarındaki performans algısının bireyin sosyo-kültürel altyapısıyla ve çevresiyle ilgisi olduğu muhakkaktır. Bağlama, yetmişli yıllarla birlikte mesleki müzik eğitimi veren kurumlarda kendine yer bulabilmiştir. Bu sürecin toplumda ve müzik camiasında bağlama
performansıyla ilgili durumu sağlıklı bir zemine oturtup oturtamadığı tartışmalı görünmektedir. Buradan hareketle devam eden süreçte birçok kez tartışma konusu olmuş olan bağlama performansına ilişkin parametreler konusunda günümüz bağlama sanatçılarının ve akademisyenlerin neler düşündüğünü tespit etmek amacıyla,
rastlantısal yolla seçilen bir örneklem üzerinden görüşme yoluyla veriler toplanarak bir durum tespiti ortaya konulmaya çalışılmıştır. Örneklem gurubu; TRT ve Kültür Bakanlığı gibi icra kurumlarının yanında serbest müzik piyasası koşullarında yaşamını sürdüren bağlama sanatçıları ile üniversitelerin müzik eğitimi veren lisans programlarındaki bağlama öğretim elemanları oluşmaktadır. Elde edilen bulgular doğrultusunda; bağlama sanatçıları ve akademisyenlerinin tamamına yakınının
erkek olduğu, yaşça belirli bir olgunluğa gelmeden performans sanatçısı olunamayacağı gibi belirli yaşlardan sonra performansın olumlu yönde çok mümkün olamadığı, lisans düzeyindeki bağlama eğitiminin ülkemizde ağırlıklı olarak konservatuvarlarda yapıldığı, bağlama sanatçılarının resmi sanat kurumlarından çok müzik piyasası koşullarında müzik yaşantılarına devam ettikleri tespit edilmiştir. Diğer
taraftan sanatçı ve akademisyenler performans kavramını daha çok bir olumlama olarak algılamakta; çoğunluğu kategorize edilebileceğini düşünmekte; bireysel yetenek, eğitim, çevre koşulları ve bağlamanın niteliğinin performansı etkileyen faktörler olduğunu dile getirmekte ve son yıllarda giderek daralarak gelenekten uzaklaşan ve sadece hız parametresi üzerine endekslenen bağlamadaki performans
algısının kendilerini rahatsız ettiğini belirtmektedirler.
Even though bağlama has pursued its existence for centuries in the hands of folk poets, minstrels, and local artists due to its representation power of folk music, prevalence in our country, and ability to gather different historical cultural wealth within; it has entered a systematic performance and accordingly a teaching-learning process with the republican period, particularly in the radio broadcasting process.
With ehe influence of bağlama artists continuing their careers on radio, artists who began with radio and later on drew their own paths, and very special local artists who are far away from these effects; a multi-dimensional bağlama playing performance has shaped over time and come up to the present day. In both the audience and bağlama artists, it is certain that the perception of performance is related to the individual's socio-cultural infrastructure and environment. Along with the seventies,
bağlama has found İts place in professional music training institutions. It seems controversial whether this process has built solid grounds for the case of bağlama performance in society and the music industry. Thus, in order to determine the thoughts of today's bağlama artists and academicians on parameters related to bağlama performance, which have been debated rnany times throughout the ongoing process, an evaluation has been put forward by collecting data through interviews
from a chosen random sample. The group which will be selected using random sampling method will be formed of bağlama artists taking part in the free music market and enforcement agencies such as TRT and the Ministry of Culture, along with bağlama academicians of universities providing music education degree programs. According to the findings it has been determined that almost all bağlama artists and academicians consist of men; it isn't possible to be a performance artist before a certain maturity of age nor is positive performance possible after a certain age; graduate-level bağlama education is given mainly in music conservato ries in our country; and bağlama artists co ntinue their music careers mostly in the conditions of the music industry rather than official art institutions. On ehe other hand, artists and academicians perceive the concept of performance as an affirmation; most believe that it can be categorized and that individual skills, education, environmental
conditions, and the quality of the bağlama are ehe factors affecting performance; and they state that the increasing movement away from traditions and the narrowing perception of bağlama performance only towards speed parameters in the recent years bothers them.